Microbiologie – Virologie
Microbiologie – Virologie
Inhoudsopgave
Examenvragen .......................................................................................................................... 7
1. Inleiding ........................................................................................................................... 8
1.1. Eigenschappen van virussen .................................................................................... 8
1.2. Virale infectieziekten................................................................................................ 10
1.3. Cytopathogeen effect (CPE) van virussen in celcultuur ......................................... 10
1.4. Virale structuren....................................................................................................... 11
1.4.1. Icosahedrale capsidestructuur ............................................................................. 11
1.4.2. Helicale capsidestructuur ..................................................................................... 11
1.4.3. Complexe capsidestructuur.................................................................................. 11
1.5. Classificatie van virussen ........................................................................................ 13
1.6. Binnendringen in gastheercel .................................................................................. 14
1.7. DNA-genoomstructuren ........................................................................................... 15
1.8. RNA-virussen ........................................................................................................... 15
1.9. DNA-virussen ........................................................................................................... 16
1.10. Viraal celtropisme en Cel oppervlakte receptoren gebruikt door virussen om te
hechten en de cel binnen te dringen .................................................................................... 17
1.11. Virusreplicatie: essentiële stadia ............................................................................. 18
1.12. Pathogenese van virussen: de postulaten van Dr.Robert Koch ............................. 18
1.13. Virus bestrijdingen ................................................................................................... 18
1.14. Virale transmissie .................................................................................................... 21
2. Humane herpesvirussen ............................................................................................. 23
2.1. Overzicht .................................................................................................................. 23
2.2. HSV replicatie cyclus ............................................................................................... 26
2.3. Herpes Simplex virus 1 en 2 ................................................................................... 28
2.3.1. HSV-1, HSV-2 en VZV infectie ............................................................................ 29
2.3.2. HSV-1, HSV-2 en VZV reactivatie ....................................................................... 29
2.3.3. Symptomen .......................................................................................................... 30
2.3.4. Antivirale therapie................................................................................................. 32
2.4. HSV-3: Varicella-Zoster virus (VZV) ....................................................................... 33
2.4.1. Reactivatie van VZV geeft gordelroos of zona .................................................... 35
Samenvattin 1
,Microbiologie – Virologie
2.4.2. Dermatomen: ........................................................................................................ 35
2.4.3. Infectie .................................................................................................................. 37
2.4.4. Preventie .............................................................................................................. 37
2.4.5. Behandeling.......................................................................................................... 37
2.5. HSV-4: Epstein-Barr Virus (BV) .............................................................................. 38
2.5.1. Mononucleosis infectiosa ..................................................................................... 38
2.5.2. Nasopharyngeaal carcinoom en Burkitt’s lymfoom ............................................. 39
2.5.3. Oral hairy leucoplakia ........................................................................................... 39
2.5.4. Transmissie .......................................................................................................... 39
2.6. HSV-5: Cytomegalovirus ......................................................................................... 40
2.6.1. Congenitale CMV-infectie .................................................................................... 40
2.6.2. Behandeling CMV-infectie.................................................................................... 41
2.6.3. Transmissie, suppressie en latentie .................................................................... 41
2.7. HHV-6 enn HHV-7 ................................................................................................... 42
2.8. HHV-8: Kaposi’s sarcoma ....................................................................................... 42
2.9. Anti-herpes virus drugs............................................................................................ 42
3. Influenze (griep)............................................................................................................ 43
3.1. Pathologie ................................................................................................................ 44
3.2. Influenza virus.......................................................................................................... 45
3.3. Fusie en uncoating van influenza-A ........................................................................ 46
3.4. Verschillen tussen influenza type 1, B en C virussen ............................................. 46
3.5. Influenza pandemie ................................................................................................. 46
3.6. Inhibitie van influenzavirus replicatie cyclus met antivirale stoffen......................... 48
3.7. Aziatische vogelgriep............................................................................................... 50
4. Retroviridae................................................................................................................... 51
4.1. Begin van de HIV-epidemie..................................................................................... 51
4.2. Human immunodeficiency virus (HIV) ..................................................................... 53
4.2.1. HIV-1 partikel ........................................................................................................ 57
4.2.2. HIV-1 genoom ...................................................................................................... 58
4.2.3. HIV replicatiecyclus .............................................................................................. 58
4.2.4. HIV-1 infectie ........................................................................................................ 59
4.2.5. Extra ..................................................................................................................... 62
4.2.6. Klinische symptomen ........................................................................................... 66
4.2.7. Diagnose .............................................................................................................. 67
4.2.8. Anti-retrovirale therapie ........................................................................................ 69
4.2.9. Entry inhibitoren ................................................................................................... 69
4.2.10. Reverse transcriptase inhibitoren ..................................................................... 70
4.2.11. Integrase inhibitoren ......................................................................................... 72
4.2.12. Protease inhibitoren .......................................................................................... 72
Samenvattin 2
,Microbiologie – Virologie
4.2.13. Highly Active Anti-retrovirale therapie (HAART) .............................................. 73
4.2.14. Antivirale pil ....................................................................................................... 74
5. Reoviridae ..................................................................................................................... 76
5.1. Rotavirus .................................................................................................................. 76
5.2. Pathogenese ............................................................................................................ 77
5.3. Epidemiologie .......................................................................................................... 77
5.4. Diagnose .................................................................................................................. 78
5.5. Klinische symptomen............................................................................................... 78
5.6. Behandeling ............................................................................................................. 78
5.7. Preventie .................................................................................................................. 78
6. Hepatitis virussen ........................................................................................................ 79
6.1. Virale hepatitis ......................................................................................................... 79
6.2. HAV: Picorna viridae ............................................................................................... 79
6.2.1. Werking................................................................................................................. 80
6.2.2. Transmissie .......................................................................................................... 80
6.2.3. Verloop Infectie .................................................................................................... 81
6.2.4. Hepatitis A vaccin & immunoglobulines ............................................................... 81
6.3. HBV: hepadnaviridae............................................................................................... 82
6.3.1. Het HBV genoom ................................................................................................. 83
6.3.2. Overdracbt en inactivatie van HBV ...................................................................... 83
6.3.3. Prevalentie............................................................................................................ 84
6.3.4. Spectrum van aandoeningen ............................................................................... 85
6.3.5. HBV vaccinatie & immunoglobulinen ................................................................... 85
6.3.6. Anti HBV-infectie met spontaan herstel ............................................................... 87
6.3.7. Progressie naar chronische HBV-infectie ............................................................ 87
6.3.8. HBV antivirale therapie ........................................................................................ 88
6.3.8.1. Lamivudine ........................................................................................................ 88
6.3.9. Anti-retrovirale (HIV) therapie .............................................................................. 88
6.3.9.1. Adefovir ............................................................................................................. 89
6.4. HCV: flaviviridae ...................................................................................................... 89
6.4.1. “The viral bomb” ................................................................................................... 90
6.4.2. Distributie van HCV-genotypen............................................................................ 90
6.4.3. Het HCV-genoom ................................................................................................. 90
6.4.4. Trasmissie ............................................................................................................ 91
6.4.5. HCV-infecties........................................................................................................ 92
6.4.6. HCV therapie ........................................................................................................ 93
6.5. HDV: Delta agens .................................................................................................... 94
6.6. HEV: calciviridae-achtig........................................................................................... 95
6.6.1. Transmissie .......................................................................................................... 95
Samenvattin 3
,Microbiologie – Virologie
6.7. Hepatitis virussen .................................................................................................... 95
6.8. Klassificatie van de Familie flaviviridae ................................................................... 96
7. Flavivirussen (niet HCV) .............................................................................................. 97
7.1. Gele koorts (yellow fever virus) ............................................................................... 98
7.2. Dengue Virus (DENV) (= knokkelkoorts) ................................................................ 98
7.2.1. Pathologie............................................................................................................. 99
7.3. West Nijl virus ........................................................................................................ 100
7.3.1. Verspreiding van WNV in de VS ........................................................................ 100
7.4. Japanse Encefalitis ................................................................................................ 101
7.5. Tick Borne encefalitis ............................................................................................ 101
7.6. Transmissie flavivirussen (niet HCV) .................................................................... 101
8. Togaviridae ................................................................................................................. 102
8.1. Infectie – Druppelinfectie ....................................................................................... 102
8.2. Vaccinatie .............................................................................................................. 104
8.3. Alfa virussen .......................................................................................................... 104
9. Coronaviridae ............................................................................................................. 105
9.1. De SARS-epidemie uitbraak in 2003 .................................................................... 105
9.2. SARS-COV ............................................................................................................ 106
9.3. Wat is het Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV)? ........ 106
9.4. Transmissie en levenscyclus van SARS-CoV-2 ................................................... 107
9.5. Goedgekeurde medicijnen voor de behandeling van COVID-19 ......................... 108
10. Adenoviridae ............................................................................................................... 109
10.1. Infectie ................................................................................................................... 109
10.2. Preventie en therapie ............................................................................................ 110
11. Poxiviridae .................................................................................................................. 111
11.1. Vaccinatie met koepokken door E. Jenner ........................................................... 111
11.2. “Phylogenetic tree” van orthopoxvirus................................................................... 112
12. Andere diarree virussen ............................................................................................ 113
13. Picornaviridae (andere dan HAV) ............................................................................. 114
13.1. Pathogenese van de picornavirussen ................................................................... 114
13.2. Polio (= kinderverlamming).................................................................................... 115
13.2.1. Vaccinatie ........................................................................................................ 115
Samenvattin 4
,Microbiologie – Virologie
13.3. Rhinovirussen ........................................................................................................ 117
13.3.1. Immuniteit........................................................................................................ 118
13.3.2. Epidemiologie.................................................................................................. 118
13.3.3. Preventie ......................................................................................................... 118
13.4. Enterovirussen ....................................................................................................... 118
13.4.1. Klinische symptomen ...................................................................................... 119
13.4.2. Aandoeningen ................................................................................................. 119
13.5. Picornavirussen .................................................................................................... 120
14. Paramyxoviridae......................................................................................................... 121
14.1. Mazelen (Rubeola virus)........................................................................................ 121
14.1.1. Symptomen ..................................................................................................... 122
14.1.2. Complicaties.................................................................................................... 122
14.1.3. Natuurlijke infectie ........................................................................................... 122
14.1.4. Vaccin.............................................................................................................. 123
14.2. BOF ........................................................................................................................ 124
14.2.1. Transmissie en infectie ................................................................................... 125
14.2.2. Vaccin.............................................................................................................. 125
14.3. RSV : respiratoir syncytiaal virus........................................................................... 125
14.3.1. Preventie en therapie ...................................................................................... 126
14.3.2. Transmissie ..................................................................................................... 126
14.4. Parainfluenza ......................................................................................................... 127
14.4.1. Symptomen. .................................................................................................... 127
15. Parvovirus ................................................................................................................... 128
15.1. Infectie ................................................................................................................... 128
15.2. Erythema infectiosum ............................................................................................ 129
16. Papillomaviridae ......................................................................................................... 130
16.1. Transmissie & infectie ........................................................................................... 130
16.2. Humaan papillomavirus (HPV) .............................................................................. 131
16.2.1. Replicatiecyclus .............................................................................................. 131
16.2.2. Fylogenie van papillomavirussen ................................................................... 132
16.2.3. Incidentie van cervix carcinoom ..................................................................... 133
16.2.4. Preventie en behandeling ............................................................................... 133
16.2.5. Natuurlijke evolutie van HPV-infectie en cervix carcinoom ............................ 133
16.2.6. Cervicale intraepitheliale neoplasia (CIN) ...................................................... 134
16.2.7. Vaccinatie tegen HPV ..................................................................................... 134
17. Poluomaviridae........................................................................................................... 135
18. Filoviridae.................................................................................................................... 135
Samenvattin 5
,Microbiologie – Virologie
18.1. Pathogenese Ebola virus....................................................................................... 136
19. Rhabdoviridae ............................................................................................................ 137
19.1. Transmissie............................................................................................................ 137
19.2. Pathogenese .......................................................................................................... 138
19.3. Prevalentie en behandeling ................................................................................... 138
20. Bunyaviridae ............................................................................................................... 139
21. Arenaviridae ................................................................................................................ 139
Samenvattin 6
,Microbiologie – Virologie
Examenvragen
1. Influenzavirus teken + uitleggen
2. HPV uitleggen
3. Hepatitis B
4. alfa herpesvirussen uitleggen
5. HIV tekenen, uitleggen
6. picornavirussen uitleggen: transmissie, symptomen,..
7. Influenza tekenen + uitleggen
8. hiv-werkingsmechanisme tekenen + uitleggen en ook antivirale therapie geven.
9. Picornavirussen: rhino, polio en hepatitis A uitleggen
10. HIV tekenen + uitleggen + HAART
11. leg uit: rotavirus; welke andere diarree virussen ken je?
12. hoe kan je besmet worden met HBV + leg uit symptomen etc. + vergelijk met HAV en HCV
Studeer vooral:
- Teken HIV, viruspartikel, influenza, herpes
- Replicatie cycli: influenza, hepatitis C, HIV, corona, herpes, rabiës virus
- Wat doet je virus? Wat is de classificatie? Heeft virus RNA of DNA? Wat zijn de
symptomen? Wat doet het virus? Sterf je eraan?
- Wat zijn behandelingen? Beste preventie? Mogelijke vaccinaties? Mogelijke antivirale
stoffen?
- Belangrijk dat als je een infectie krijgt dat je probeert te genezen
- Infectie → wat zijn de symptomen?
Samenvattin 7
,Microbiologie – Virologie
1. Inleiding
1.1. Eigenschappen van virussen
- Obligate intracellulaire moleculaire parasieten
- Infectieus
- Niet met lichtmicroscoop waarneembaar
- Genoom is ofwel DNA ofwel RNA (enkel of (partieel) dubbelstrengig, al dan niet
gefragmenteerd)
- De meeste virussen veroorzaken, na inoculatie op celculturen, een typisch
cytopathogeen effect (CPE)
- Niet gevoelig aan antibiotica!
Afmetingen van virussen:
- Algemeen: 1000 nm/1𝛍m
- Pokkenvirus: 300 nm
- Herpesvirus 100 nm
- Picornavirus: 25 nm
Visualisatie:
- Licht microscoop: ±10-3-10-7 m
o Plantencellen (10-4 m)
o Dierlijke cellen (10 -5 m)
o Bacteriën (10-6 m)
- Elektronenmicroscoop: ± 10 -4-10-9 m
o Plantencellen, dierlijke cellen, bacteriën
o Virussen en ribosomen (10 -7-10-8 m)
Samenvattin 8
,Microbiologie – Virologie
o Proteïnen (10-8 m)
- X-Ray: ± 10-7-10-10 m
o Virussen en ribosomen, proteïnen
o Kleine moleculen (10 -9 m)
o Atomen (10-10 m)
- NMR: ± 10-8-10-10 m
Samenvattin 9
, Microbiologie – Virologie
1.2. Virale infectieziekten
1.3. Cytopathogeen effect (CPE) van virussen in celcultuur
Een virus zal cellen op verschillende manieren aantasten, waaronder door:
- CPE (lysis) bv. cytomegalovirus (CMV)
- Plaque vorming bv. herpes, HIV
- Synctium vorming bv. respiratoire synctium virus (RSV)
- Synctium vorming bv. HIV
Niet-geïnfecteerde CD4+ T HIV-1-geïnfecteerde CD4+ T
celcultuur celcultuur
Samenvattin 10
Microbiologie – Virologie
Inhoudsopgave
Examenvragen .......................................................................................................................... 7
1. Inleiding ........................................................................................................................... 8
1.1. Eigenschappen van virussen .................................................................................... 8
1.2. Virale infectieziekten................................................................................................ 10
1.3. Cytopathogeen effect (CPE) van virussen in celcultuur ......................................... 10
1.4. Virale structuren....................................................................................................... 11
1.4.1. Icosahedrale capsidestructuur ............................................................................. 11
1.4.2. Helicale capsidestructuur ..................................................................................... 11
1.4.3. Complexe capsidestructuur.................................................................................. 11
1.5. Classificatie van virussen ........................................................................................ 13
1.6. Binnendringen in gastheercel .................................................................................. 14
1.7. DNA-genoomstructuren ........................................................................................... 15
1.8. RNA-virussen ........................................................................................................... 15
1.9. DNA-virussen ........................................................................................................... 16
1.10. Viraal celtropisme en Cel oppervlakte receptoren gebruikt door virussen om te
hechten en de cel binnen te dringen .................................................................................... 17
1.11. Virusreplicatie: essentiële stadia ............................................................................. 18
1.12. Pathogenese van virussen: de postulaten van Dr.Robert Koch ............................. 18
1.13. Virus bestrijdingen ................................................................................................... 18
1.14. Virale transmissie .................................................................................................... 21
2. Humane herpesvirussen ............................................................................................. 23
2.1. Overzicht .................................................................................................................. 23
2.2. HSV replicatie cyclus ............................................................................................... 26
2.3. Herpes Simplex virus 1 en 2 ................................................................................... 28
2.3.1. HSV-1, HSV-2 en VZV infectie ............................................................................ 29
2.3.2. HSV-1, HSV-2 en VZV reactivatie ....................................................................... 29
2.3.3. Symptomen .......................................................................................................... 30
2.3.4. Antivirale therapie................................................................................................. 32
2.4. HSV-3: Varicella-Zoster virus (VZV) ....................................................................... 33
2.4.1. Reactivatie van VZV geeft gordelroos of zona .................................................... 35
Samenvattin 1
,Microbiologie – Virologie
2.4.2. Dermatomen: ........................................................................................................ 35
2.4.3. Infectie .................................................................................................................. 37
2.4.4. Preventie .............................................................................................................. 37
2.4.5. Behandeling.......................................................................................................... 37
2.5. HSV-4: Epstein-Barr Virus (BV) .............................................................................. 38
2.5.1. Mononucleosis infectiosa ..................................................................................... 38
2.5.2. Nasopharyngeaal carcinoom en Burkitt’s lymfoom ............................................. 39
2.5.3. Oral hairy leucoplakia ........................................................................................... 39
2.5.4. Transmissie .......................................................................................................... 39
2.6. HSV-5: Cytomegalovirus ......................................................................................... 40
2.6.1. Congenitale CMV-infectie .................................................................................... 40
2.6.2. Behandeling CMV-infectie.................................................................................... 41
2.6.3. Transmissie, suppressie en latentie .................................................................... 41
2.7. HHV-6 enn HHV-7 ................................................................................................... 42
2.8. HHV-8: Kaposi’s sarcoma ....................................................................................... 42
2.9. Anti-herpes virus drugs............................................................................................ 42
3. Influenze (griep)............................................................................................................ 43
3.1. Pathologie ................................................................................................................ 44
3.2. Influenza virus.......................................................................................................... 45
3.3. Fusie en uncoating van influenza-A ........................................................................ 46
3.4. Verschillen tussen influenza type 1, B en C virussen ............................................. 46
3.5. Influenza pandemie ................................................................................................. 46
3.6. Inhibitie van influenzavirus replicatie cyclus met antivirale stoffen......................... 48
3.7. Aziatische vogelgriep............................................................................................... 50
4. Retroviridae................................................................................................................... 51
4.1. Begin van de HIV-epidemie..................................................................................... 51
4.2. Human immunodeficiency virus (HIV) ..................................................................... 53
4.2.1. HIV-1 partikel ........................................................................................................ 57
4.2.2. HIV-1 genoom ...................................................................................................... 58
4.2.3. HIV replicatiecyclus .............................................................................................. 58
4.2.4. HIV-1 infectie ........................................................................................................ 59
4.2.5. Extra ..................................................................................................................... 62
4.2.6. Klinische symptomen ........................................................................................... 66
4.2.7. Diagnose .............................................................................................................. 67
4.2.8. Anti-retrovirale therapie ........................................................................................ 69
4.2.9. Entry inhibitoren ................................................................................................... 69
4.2.10. Reverse transcriptase inhibitoren ..................................................................... 70
4.2.11. Integrase inhibitoren ......................................................................................... 72
4.2.12. Protease inhibitoren .......................................................................................... 72
Samenvattin 2
,Microbiologie – Virologie
4.2.13. Highly Active Anti-retrovirale therapie (HAART) .............................................. 73
4.2.14. Antivirale pil ....................................................................................................... 74
5. Reoviridae ..................................................................................................................... 76
5.1. Rotavirus .................................................................................................................. 76
5.2. Pathogenese ............................................................................................................ 77
5.3. Epidemiologie .......................................................................................................... 77
5.4. Diagnose .................................................................................................................. 78
5.5. Klinische symptomen............................................................................................... 78
5.6. Behandeling ............................................................................................................. 78
5.7. Preventie .................................................................................................................. 78
6. Hepatitis virussen ........................................................................................................ 79
6.1. Virale hepatitis ......................................................................................................... 79
6.2. HAV: Picorna viridae ............................................................................................... 79
6.2.1. Werking................................................................................................................. 80
6.2.2. Transmissie .......................................................................................................... 80
6.2.3. Verloop Infectie .................................................................................................... 81
6.2.4. Hepatitis A vaccin & immunoglobulines ............................................................... 81
6.3. HBV: hepadnaviridae............................................................................................... 82
6.3.1. Het HBV genoom ................................................................................................. 83
6.3.2. Overdracbt en inactivatie van HBV ...................................................................... 83
6.3.3. Prevalentie............................................................................................................ 84
6.3.4. Spectrum van aandoeningen ............................................................................... 85
6.3.5. HBV vaccinatie & immunoglobulinen ................................................................... 85
6.3.6. Anti HBV-infectie met spontaan herstel ............................................................... 87
6.3.7. Progressie naar chronische HBV-infectie ............................................................ 87
6.3.8. HBV antivirale therapie ........................................................................................ 88
6.3.8.1. Lamivudine ........................................................................................................ 88
6.3.9. Anti-retrovirale (HIV) therapie .............................................................................. 88
6.3.9.1. Adefovir ............................................................................................................. 89
6.4. HCV: flaviviridae ...................................................................................................... 89
6.4.1. “The viral bomb” ................................................................................................... 90
6.4.2. Distributie van HCV-genotypen............................................................................ 90
6.4.3. Het HCV-genoom ................................................................................................. 90
6.4.4. Trasmissie ............................................................................................................ 91
6.4.5. HCV-infecties........................................................................................................ 92
6.4.6. HCV therapie ........................................................................................................ 93
6.5. HDV: Delta agens .................................................................................................... 94
6.6. HEV: calciviridae-achtig........................................................................................... 95
6.6.1. Transmissie .......................................................................................................... 95
Samenvattin 3
,Microbiologie – Virologie
6.7. Hepatitis virussen .................................................................................................... 95
6.8. Klassificatie van de Familie flaviviridae ................................................................... 96
7. Flavivirussen (niet HCV) .............................................................................................. 97
7.1. Gele koorts (yellow fever virus) ............................................................................... 98
7.2. Dengue Virus (DENV) (= knokkelkoorts) ................................................................ 98
7.2.1. Pathologie............................................................................................................. 99
7.3. West Nijl virus ........................................................................................................ 100
7.3.1. Verspreiding van WNV in de VS ........................................................................ 100
7.4. Japanse Encefalitis ................................................................................................ 101
7.5. Tick Borne encefalitis ............................................................................................ 101
7.6. Transmissie flavivirussen (niet HCV) .................................................................... 101
8. Togaviridae ................................................................................................................. 102
8.1. Infectie – Druppelinfectie ....................................................................................... 102
8.2. Vaccinatie .............................................................................................................. 104
8.3. Alfa virussen .......................................................................................................... 104
9. Coronaviridae ............................................................................................................. 105
9.1. De SARS-epidemie uitbraak in 2003 .................................................................... 105
9.2. SARS-COV ............................................................................................................ 106
9.3. Wat is het Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV)? ........ 106
9.4. Transmissie en levenscyclus van SARS-CoV-2 ................................................... 107
9.5. Goedgekeurde medicijnen voor de behandeling van COVID-19 ......................... 108
10. Adenoviridae ............................................................................................................... 109
10.1. Infectie ................................................................................................................... 109
10.2. Preventie en therapie ............................................................................................ 110
11. Poxiviridae .................................................................................................................. 111
11.1. Vaccinatie met koepokken door E. Jenner ........................................................... 111
11.2. “Phylogenetic tree” van orthopoxvirus................................................................... 112
12. Andere diarree virussen ............................................................................................ 113
13. Picornaviridae (andere dan HAV) ............................................................................. 114
13.1. Pathogenese van de picornavirussen ................................................................... 114
13.2. Polio (= kinderverlamming).................................................................................... 115
13.2.1. Vaccinatie ........................................................................................................ 115
Samenvattin 4
,Microbiologie – Virologie
13.3. Rhinovirussen ........................................................................................................ 117
13.3.1. Immuniteit........................................................................................................ 118
13.3.2. Epidemiologie.................................................................................................. 118
13.3.3. Preventie ......................................................................................................... 118
13.4. Enterovirussen ....................................................................................................... 118
13.4.1. Klinische symptomen ...................................................................................... 119
13.4.2. Aandoeningen ................................................................................................. 119
13.5. Picornavirussen .................................................................................................... 120
14. Paramyxoviridae......................................................................................................... 121
14.1. Mazelen (Rubeola virus)........................................................................................ 121
14.1.1. Symptomen ..................................................................................................... 122
14.1.2. Complicaties.................................................................................................... 122
14.1.3. Natuurlijke infectie ........................................................................................... 122
14.1.4. Vaccin.............................................................................................................. 123
14.2. BOF ........................................................................................................................ 124
14.2.1. Transmissie en infectie ................................................................................... 125
14.2.2. Vaccin.............................................................................................................. 125
14.3. RSV : respiratoir syncytiaal virus........................................................................... 125
14.3.1. Preventie en therapie ...................................................................................... 126
14.3.2. Transmissie ..................................................................................................... 126
14.4. Parainfluenza ......................................................................................................... 127
14.4.1. Symptomen. .................................................................................................... 127
15. Parvovirus ................................................................................................................... 128
15.1. Infectie ................................................................................................................... 128
15.2. Erythema infectiosum ............................................................................................ 129
16. Papillomaviridae ......................................................................................................... 130
16.1. Transmissie & infectie ........................................................................................... 130
16.2. Humaan papillomavirus (HPV) .............................................................................. 131
16.2.1. Replicatiecyclus .............................................................................................. 131
16.2.2. Fylogenie van papillomavirussen ................................................................... 132
16.2.3. Incidentie van cervix carcinoom ..................................................................... 133
16.2.4. Preventie en behandeling ............................................................................... 133
16.2.5. Natuurlijke evolutie van HPV-infectie en cervix carcinoom ............................ 133
16.2.6. Cervicale intraepitheliale neoplasia (CIN) ...................................................... 134
16.2.7. Vaccinatie tegen HPV ..................................................................................... 134
17. Poluomaviridae........................................................................................................... 135
18. Filoviridae.................................................................................................................... 135
Samenvattin 5
,Microbiologie – Virologie
18.1. Pathogenese Ebola virus....................................................................................... 136
19. Rhabdoviridae ............................................................................................................ 137
19.1. Transmissie............................................................................................................ 137
19.2. Pathogenese .......................................................................................................... 138
19.3. Prevalentie en behandeling ................................................................................... 138
20. Bunyaviridae ............................................................................................................... 139
21. Arenaviridae ................................................................................................................ 139
Samenvattin 6
,Microbiologie – Virologie
Examenvragen
1. Influenzavirus teken + uitleggen
2. HPV uitleggen
3. Hepatitis B
4. alfa herpesvirussen uitleggen
5. HIV tekenen, uitleggen
6. picornavirussen uitleggen: transmissie, symptomen,..
7. Influenza tekenen + uitleggen
8. hiv-werkingsmechanisme tekenen + uitleggen en ook antivirale therapie geven.
9. Picornavirussen: rhino, polio en hepatitis A uitleggen
10. HIV tekenen + uitleggen + HAART
11. leg uit: rotavirus; welke andere diarree virussen ken je?
12. hoe kan je besmet worden met HBV + leg uit symptomen etc. + vergelijk met HAV en HCV
Studeer vooral:
- Teken HIV, viruspartikel, influenza, herpes
- Replicatie cycli: influenza, hepatitis C, HIV, corona, herpes, rabiës virus
- Wat doet je virus? Wat is de classificatie? Heeft virus RNA of DNA? Wat zijn de
symptomen? Wat doet het virus? Sterf je eraan?
- Wat zijn behandelingen? Beste preventie? Mogelijke vaccinaties? Mogelijke antivirale
stoffen?
- Belangrijk dat als je een infectie krijgt dat je probeert te genezen
- Infectie → wat zijn de symptomen?
Samenvattin 7
,Microbiologie – Virologie
1. Inleiding
1.1. Eigenschappen van virussen
- Obligate intracellulaire moleculaire parasieten
- Infectieus
- Niet met lichtmicroscoop waarneembaar
- Genoom is ofwel DNA ofwel RNA (enkel of (partieel) dubbelstrengig, al dan niet
gefragmenteerd)
- De meeste virussen veroorzaken, na inoculatie op celculturen, een typisch
cytopathogeen effect (CPE)
- Niet gevoelig aan antibiotica!
Afmetingen van virussen:
- Algemeen: 1000 nm/1𝛍m
- Pokkenvirus: 300 nm
- Herpesvirus 100 nm
- Picornavirus: 25 nm
Visualisatie:
- Licht microscoop: ±10-3-10-7 m
o Plantencellen (10-4 m)
o Dierlijke cellen (10 -5 m)
o Bacteriën (10-6 m)
- Elektronenmicroscoop: ± 10 -4-10-9 m
o Plantencellen, dierlijke cellen, bacteriën
o Virussen en ribosomen (10 -7-10-8 m)
Samenvattin 8
,Microbiologie – Virologie
o Proteïnen (10-8 m)
- X-Ray: ± 10-7-10-10 m
o Virussen en ribosomen, proteïnen
o Kleine moleculen (10 -9 m)
o Atomen (10-10 m)
- NMR: ± 10-8-10-10 m
Samenvattin 9
, Microbiologie – Virologie
1.2. Virale infectieziekten
1.3. Cytopathogeen effect (CPE) van virussen in celcultuur
Een virus zal cellen op verschillende manieren aantasten, waaronder door:
- CPE (lysis) bv. cytomegalovirus (CMV)
- Plaque vorming bv. herpes, HIV
- Synctium vorming bv. respiratoire synctium virus (RSV)
- Synctium vorming bv. HIV
Niet-geïnfecteerde CD4+ T HIV-1-geïnfecteerde CD4+ T
celcultuur celcultuur
Samenvattin 10