Leerdoelen
o Wat is een lichamelijke beperking ?
o Wat zijn de gevolgen van een lichamelijke beperking?
o Wat is de rol van de orthopedagoog bij een lichamelijke beperking?
o Wat zijn psychosomatische klachten ?
o Wat zijn de gevolgen van langdurige ziekenhuisopname?
Literatuur
Een lichamelijke beperking
Een kind heeft een lichamelijke beperking wanneer hij/zij door een motorische
aandoening gehinderd wordt in de ontwikkeling, handhaving en groei. Dit kan blijvend,
tijdelijk of herhalend zijn. Vaak hebben kinderen met een lichamelijke beperking ook andere
bijkomende problemen of beperkingen. Wanneer een kind door deze lichamelijke beperking
in een sociaal nadelige positie komt of wanneer zij worden beperkt in hun ontwikkeling
spreken we ook van een lichamelijke handicap [ CITATION Han05 \l 1043 ].
Oorzaken van een lichamelijke beperking.
Een lichamelijke beperking kan in verschillende fases van de zwangerschap
plaatsvinden. Een aantal prenatale oorzaken zijn infecties, intoxicatie door het gebruik van
alcohol, drugs of geneesmiddelen door de moeder, ziekten van de moeder en genetische
afwijkingen. 30% van de lichamelijke beperkingen wordt prenataal ontwikkeld. Daarnaast
zijn er nog de perinatale oorzaken, hier is een zuurstoftekort de belangrijkste oorzaak, verder
zijn ook beschadiging t.g.v. het gebruik van een verlostang of vacuümextractor mogelijke
oorzaken. Dit is bij 60% het geval. Als laatste zijn er nog de postnatale oorzaken, die in 10%
van de gevallen voorkomen. Hieronder vallen infecties, trauma’s en medicatie[ CITATION
Han05 \l 1043 ].
Classificatie volgens de aard van de aandoening.
Neurologische aandoeningen worden veroorzaakt door een beperking in de hersenen
of het zenuwstelsel.
Cerebrale parese komt voor bij 0.3 tot 0.6% van de bevolking en verwijst naar
bewegingsstoornissen in het hersengebied. Het wordt veroorzaakt door een permanente, niet-
progressieve beschadiging in het hersengebied dat verantwoordelijk is voor de motorische
controle en de houding van het lichaam. De beschadiging vindt plaats op het moment dat de
hersenen nog in ontwikkeling zijn en komt in het eerste levensjaren van het kind tot uiting.
Binnen de cerebrale parese zijn er een aantal subgroepen:
Spastische cerebrale parese, hierbij is de spierspanning abnormaal hoog, ook wel
hypertonie genoemd. Dit wordt veroorzaakt door een stoornis in de motorische cortex. Het
kan voorkomen in één lichaamshelft, maar ook in alle vier de ledematen.
Choreo-athetose, hierbij worden er steeds ongecoördineerde, oncontroleerbare
bewegingen gemaakt, deze bewegingen bemoeilijken het opstarten van een bepaalde actie.
Deze bewegingen komen niet voor wanneer een persoon in rust is of slaapt. Choreo-athetose
wordt veroorzaakt door een laesie van de wat dieper gelegen hersengebieden. De aandoening
wordt zichtbaar rond het tweede levensjaar van een kind, wanneer het kind actief wordt.
Ataxische cerebrale parese, hierbij zijn er ook ongecoördineerde bewegingen, maar
ook evenwichtsproblemen en hypotonie. Het wordt veroorzaakt door een beschadiging van
het cerebellum.
Als laatste zijn er ook de gemengde cerebrale paresen, hierbij komen meerdere
vormen tegelijk voor. Algemene kenmerken van een cerebrale parese zijn dat het niet
verslechtert, maar het is ook niet te genezen. Wel is het mogelijk om bij jonge kinderen
compensaties voor de beperkingen te ontwikkelen. 60% van de kinderen heeft ook een lichte
tot ernstige verstandelijke beperking. Daarnaast vertonen deze kinderen ook vijf keer zoveel
o Wat is een lichamelijke beperking ?
o Wat zijn de gevolgen van een lichamelijke beperking?
o Wat is de rol van de orthopedagoog bij een lichamelijke beperking?
o Wat zijn psychosomatische klachten ?
o Wat zijn de gevolgen van langdurige ziekenhuisopname?
Literatuur
Een lichamelijke beperking
Een kind heeft een lichamelijke beperking wanneer hij/zij door een motorische
aandoening gehinderd wordt in de ontwikkeling, handhaving en groei. Dit kan blijvend,
tijdelijk of herhalend zijn. Vaak hebben kinderen met een lichamelijke beperking ook andere
bijkomende problemen of beperkingen. Wanneer een kind door deze lichamelijke beperking
in een sociaal nadelige positie komt of wanneer zij worden beperkt in hun ontwikkeling
spreken we ook van een lichamelijke handicap [ CITATION Han05 \l 1043 ].
Oorzaken van een lichamelijke beperking.
Een lichamelijke beperking kan in verschillende fases van de zwangerschap
plaatsvinden. Een aantal prenatale oorzaken zijn infecties, intoxicatie door het gebruik van
alcohol, drugs of geneesmiddelen door de moeder, ziekten van de moeder en genetische
afwijkingen. 30% van de lichamelijke beperkingen wordt prenataal ontwikkeld. Daarnaast
zijn er nog de perinatale oorzaken, hier is een zuurstoftekort de belangrijkste oorzaak, verder
zijn ook beschadiging t.g.v. het gebruik van een verlostang of vacuümextractor mogelijke
oorzaken. Dit is bij 60% het geval. Als laatste zijn er nog de postnatale oorzaken, die in 10%
van de gevallen voorkomen. Hieronder vallen infecties, trauma’s en medicatie[ CITATION
Han05 \l 1043 ].
Classificatie volgens de aard van de aandoening.
Neurologische aandoeningen worden veroorzaakt door een beperking in de hersenen
of het zenuwstelsel.
Cerebrale parese komt voor bij 0.3 tot 0.6% van de bevolking en verwijst naar
bewegingsstoornissen in het hersengebied. Het wordt veroorzaakt door een permanente, niet-
progressieve beschadiging in het hersengebied dat verantwoordelijk is voor de motorische
controle en de houding van het lichaam. De beschadiging vindt plaats op het moment dat de
hersenen nog in ontwikkeling zijn en komt in het eerste levensjaren van het kind tot uiting.
Binnen de cerebrale parese zijn er een aantal subgroepen:
Spastische cerebrale parese, hierbij is de spierspanning abnormaal hoog, ook wel
hypertonie genoemd. Dit wordt veroorzaakt door een stoornis in de motorische cortex. Het
kan voorkomen in één lichaamshelft, maar ook in alle vier de ledematen.
Choreo-athetose, hierbij worden er steeds ongecoördineerde, oncontroleerbare
bewegingen gemaakt, deze bewegingen bemoeilijken het opstarten van een bepaalde actie.
Deze bewegingen komen niet voor wanneer een persoon in rust is of slaapt. Choreo-athetose
wordt veroorzaakt door een laesie van de wat dieper gelegen hersengebieden. De aandoening
wordt zichtbaar rond het tweede levensjaar van een kind, wanneer het kind actief wordt.
Ataxische cerebrale parese, hierbij zijn er ook ongecoördineerde bewegingen, maar
ook evenwichtsproblemen en hypotonie. Het wordt veroorzaakt door een beschadiging van
het cerebellum.
Als laatste zijn er ook de gemengde cerebrale paresen, hierbij komen meerdere
vormen tegelijk voor. Algemene kenmerken van een cerebrale parese zijn dat het niet
verslechtert, maar het is ook niet te genezen. Wel is het mogelijk om bij jonge kinderen
compensaties voor de beperkingen te ontwikkelen. 60% van de kinderen heeft ook een lichte
tot ernstige verstandelijke beperking. Daarnaast vertonen deze kinderen ook vijf keer zoveel
