Samenvatting HC1-6 B06_IMM

Hoorcollege 1 Introductie van het immuunsysteem
 Functie van het immuunsysteem
o Moet adequaat in actie komen tegen alle potentiele binnendringers (pathogenen)
die schade kunnen toebrengen
o Moet onderscheid maken tussen eigen en niet-eigen (self en non-self)
o Moet onderscheid maken tussen gevaarlijk en niet gevaarlijk (danger en non-danger
 Pathogenen
o Virussen
o Bacteriën
o Schimmels
o Parasieten
 Eerstelijns defensie:
o Slijmlaag (luchtwegen)
o Trilharen
o Lage pH
o Commensalen
o Enzymen (lysozym)

Intracellulaire pathogenen Extracellulaire pathogenen
Alle virussen Meeste meercellige parasieten
Sommige bacteriën Meeste bacteriën
Sommige protozoa Meeste protozoa
 Humoraal=oplosbaar
 Cellulaire immuunsysteem vs humorale imuunsysteem
o Alle witte bloedcellen stammen af van de hematopoietische stamcel
 Hema=bloed
 Poese=maken
 Dus de cel maakt bloedcellen
o 2 voorlopercellen
 Lymfoide cel
 B-cellen
 T-cellen
 NK-cellen
 Myeloide cel
o Humorale immuniteit
 Directe afweer
 Antilichamen
 Complementsysteem
o Andere mediatoren
 Meer indirecte rol
 Cytokines
 Signaalstof dat effect heeft op nabij gelegen cellen door te binden
aan specifieke receptoren op targetcellen
 Chemokines
 ‘chemo attractant cytokine’: een soort cytokine dat tot doel heeft
om witte bloedcellen uit het bloed aan te trekken
 Aangeboren vs verworven immuniteit

, o Aangeboren: vanaf de geboorte, direct functioneel
 Cellen
 Monocyten
 Macrofagen
 Granulocyten
 Natural killer cel
 Mestcellen
 Humoraal
 Complement factoren
o Verworven: wordt in de eerste maanden aangemaakt, dit systeem ‘leert’ je hele
leven
 Cellen
 B-lymfocyten
 T-lymfocyten
 Humoraal
 Antilichamen, gemaakt door B-lymfocyten
o Dendritische cellen → brug tussen aangeboren en verworven
o Systemen werken samen
 Vroeg stadium van infectie: voornamelijk aangeboren
 Immediate innate: 0-4 uur
 Induced innate: 4 uur – 4 dagen
 Later stadium van infectie: voornamlijk verworven
o Alles praat met elkaar met veel signaalstoffen (cytokines) en receptoren

Aangeboren Verworven
Niet-specifiek Specifiek
Eerste verdedigingslinie Bouwt geheugen op
Maakt gebruik van gemeenschappelijke Past zich aan aan de specifieke indringer
eigenschappen van indringers
Werkt snel Duurt langer
 Fagocytose
o Cellen:
 Neutrofielen
 Dendritsche cellen
 Monocyten
 Macrofagen
 mestcellen
o Ze herkennen vaak structuren die veel pathogenen gemeen hebben (PAMP –
pathogen-associated molecular patterns)
o Extracellulaire immuniteit
 Wanneer een fagocyt iets opeet, ontstaat er een blaasje omheen:
phagosome. Dit fuseert het een lysosoom en dan wordt het afgebroken
(door enzymen.
 Dendritische cel en macrofaag (en B-cel) zetten een stukje peptide aan het
celmembraan. Ze geven door dat ze iets hebben gefagocyteerd. De T-cellen
geven aan of het pathogeen was of niet. Dit heet antigeen presentatie.
 Dendritsche cel, macrofaag (en B-cel) zijn APC cellen (antigen-presenterende
cel).

,  MHC2 is het eiwit dat het peptide presenteerd op het celmembra


 an. CD4 is een T-helpercel en herkent met een receptor of het gevaarlijk is of
niet.
o Intracellulaire immuniteit
 Door MHC1 worden eiwitten gepresenteerd uit het cytosol. MHC1 zit in het
ER met een staart in het cytosol. Proteosoom breekt eiwitten af in kleine
peptides. TAP transporter haalt de peptide uit het cytosol naar het ER. De
peptide beland in MHC1 en dit gaat naar het oppervlak van de cel
 Continue presentatie aan CD8 T-cel: cytotoxische T-cel. Het doodt de
lichaamscel als ze iets niet herkennen

Intracellulaire immuniteit Extracellulaire immuniteit
Presentatie in MHC1 aan CD8 T-cel Presentatie in MHC2 aan CD4 T-cel
Alle kernhoudende cellen doen dit Alleen profesionele APC cellen doen dit
Geinfecteerde cellen worden gedood Pathogeen wordt vernietigd
Vrijgekomen resten worden gefagocyteerd Producten (bv. Toxines) worden geneutraliseerd
 T-lymfocyten
o Maken onderscheid tussen zelf en niet-zelf en gevaarlijk en niet-gevaarlijk
o Als T-lymfocyten niet goed getraind zijn:
 Kan lichaamseigen producten afbreken (autoimmuniteit)
 Geeft niet de goede reactie bij gevaarlijk of niet-gevaarlijk
o Th = T-helpercel
 Th1, Th2, Th17 en nog veel meer.
 Schade
o Opruimen van geinfecteerde cellen en extracellulaire bacteriën zorgt voor schade
o In het algemeen geld: cellen die het eerste ter plekke zijn, geven de meeste schade
(meestal neutrofielen)
o Hoe specifieker de afweercel, hoe minder schade
 Autoimmuniteit: ongepaste reactie op lichaamseigen antigenen
 Immuundefiecientie: ineffectieve immuun respons
 Overgevoeligheid: overactieve immuunrespons
 Basiscellen:
o B-cel
o T-cel
o NK-cel
o Monocyt
o Macrofaag
o Dendritische cel
o Neutrofiel
o Eosinofiel
o Basofiel
o Mestcel

Hoorcollege 2 Eerste verdedigingslinie
 Pathogene micro-organismen
o Micro-organismen die ziekte veroorzaken in mensen of dieren