γνῶθι σαυτον
Plato over de menselijke natuur (CE Grieks 2024)
Examenbundel (de focus is gelegd op de inhoud en niet op de grammaticale structuur)
Syllabus Grieks CE 2024
Teksten
* worden in vertaling gelezen
- Protagoras
-- Dialoog tussen Socrates en enkele sofisten, onder wie Protagoras.
-- Centrale onderwerp is de vraag of en hoe deugd aangeleerd kan worden.
-- 320c8-324d1* Het ontstaan en wezen van de mens: is deugd aan te leren?
- Symposium
-- Een verslag van het feest waarbij de aanwezigen afspreken elk een lofzang op Eros
te houden.
-- Alcibiades verstoort het feest en vertelt dan over zijn ervaringen met Socrates
-- 189c2-d4* Aristophanes gaat spreken over Eros
-- 189d5-193b2 De mens als halve bol
-- 193b2-d5* Afsluiting van het betoog van Aristophanes
-- 203a9-e5 Diotima vertelt over de afkomst van Eros
-- 204a1-c6* Eros als filosoof
-- 215 a4-217b7 Socrates als voorbeeldmens; Alcibiades’ versierpoging
-- 217b7-219d2* Vervolg van Alcibiades’ versierpoging
-- 219-221c1* Socrates’ wonderlijke gedrag tijdens de lag bij Potidaea
- Phaedrus
-- Een dialoog over verschillende onderwerpen, waaronder de kracht van de retorica
en de menselijke ziel.
-- 245c2-249d3* De onsterfelijke ziel
- Politeia
-- Een uitgebreide verhandeling in dialoogvorm over rechtvaardigheid.
-- Oa over de vraag wat rechtvaardigheid betekent voor het individu en hoe een
rechtvaardige staat eruit ziet.
1
, -- 358b1-359d2* Inleiding op het verhaal over de ring van Gyges
-- 359d2-360d7 De verleiding van de onzichtbaarheid
-- 360d8-362c8* Afsluiting van het verhaal over de ring van Gyges
-- 376d9-380c4* Traditionele verhalen over de goden brengen de opvoeding in gevaar
-- 514a1-517a7 De grotvergelijking
-- 517a8-518b6* De uitleg van de grotvergelijking
- Gorgias
-- Dialoog waarin rechtvaardigheid centraal staat.
-- Socrates spreekt over zijn overtuiging dat de menselijke ziel beschadigd wordt door
het begaan van onrecht.
-- 523a1-527a4 Straf en beloning in de onderwereld
-- 527a5-e7* Het slot van de Gorgias
Een samenvatting van de verdere achtergronden is te vinden op pagina 287-290 van het
boek.
2
, Hoofdstuk 1. Socrates en Plato (blz. 6-23)
-Socrates en Plato leven tijdens de Peloponnesische Oorlog tussen Sparta en Athene. Het
wantrouwen was toegenomen en ze vreesde dat de ander een hegemonie zou krijgen.
--Het werd een fiasco voor Athene; militair opzicht minder goed, pestepidemie met
veel slachtoffer (Pericles), inmeningen conflict tussen Sicilië, Syracuse en Segesta. Sommige
Atheners zagen macht uitbreiden (Alcibiades)
-Alcibiades, ambitieuze politicus, wil dit ook en gaat Segesta hulp geven en hij is aanvoerder
415-413 om Syracuse in te nemen maar er na vertrek was er een aanklacht tegen hem en
voor hij opgehaald werd liep hij over naar de Spartanen.
-Bijna geen terugkeer van Sicilië bij Atheners en bevolking verdeeld over wie de schuld had.
Sommigen gaven democratie de schuld en zij kwamen aan de macht.
-404 capitulatie Athene en Sparta voert een oligarchisch bewind met de Dertig τριακοντα als
regering en de Tien als hoofd van de haven Piraeus. Na verzet democraten voerden ze een
schrikbewind aan. In 403 werd de democratie hersteld.
-Socrates’ ouders waren geen intellectuelen.
-Socrates heeft een paar veldtochten buiten Athene als soldaat gemaakt maar bleef vooral in
de stad. Hij was lelijk, leefde meer buitenshuis op straat dan bij vrouw Xanthippe, op de
agora en in sportscholen. Daar ging hij διαλογοι aan met mensen; filosoferen.
-Socrates wil het inzicht dat de mens zo goed als niets weet onder mensen uitdragen, blijkt
uit Plato’s Apologia waaring Socrates spreekt voor een jury.
-Socrates’ dialogen werden hem vaak niet in dank afgenomen. Vooral zonen van goede
families sprak hij mee en zij imiteerden zijn gedrag bij hun ouders, tot diens ergernis. Hij
werd meer en meer als gevaar gezien en was niet heel actief in de politiek en door Atheens
democratisch gehaten als Alcibiades en Critias zagen ze vaak met Socrates.
-In 399 v.Chr. veroordeling vrijdenker op godsdienst ασεβεια (innerlijke stem, δαιμονιον) en
slechte invloed op jeugd; doodstraf met gifbeker. Hij was een mand vast voor de executie en
wilde niet ontsnappen omdat dat respectloos tegen de staat zou zijn en kwaad zou
toevoegen aan het kwaad (onrechte veroordelen).
-Phaedo zijn Plato’s vastlegging van Socrates laatste woorden de executie dag.
-Socratische kwestie: hoeverre is Socrates historische achtergrond te bepalen
--Bronnen van Aristophanes, Xenophon (leerling) en Plato (beste leerling). Dus alles
met een ‘bril’ bekijken.
---Aristophanes: komedie in 423 Wolken waar Socrates centraal staat
met Oude Komedie stijl ονομαστι κωμωδειν het bespotten van Atheners.
-Xenophon: aristocraat, militair, conservatief bewonderaar van Sparta
en 40 jaar jonger dan zijn meester. Hij schreef de Herinneringen (gesprekken Socrates met
3
Plato over de menselijke natuur (CE Grieks 2024)
Examenbundel (de focus is gelegd op de inhoud en niet op de grammaticale structuur)
Syllabus Grieks CE 2024
Teksten
* worden in vertaling gelezen
- Protagoras
-- Dialoog tussen Socrates en enkele sofisten, onder wie Protagoras.
-- Centrale onderwerp is de vraag of en hoe deugd aangeleerd kan worden.
-- 320c8-324d1* Het ontstaan en wezen van de mens: is deugd aan te leren?
- Symposium
-- Een verslag van het feest waarbij de aanwezigen afspreken elk een lofzang op Eros
te houden.
-- Alcibiades verstoort het feest en vertelt dan over zijn ervaringen met Socrates
-- 189c2-d4* Aristophanes gaat spreken over Eros
-- 189d5-193b2 De mens als halve bol
-- 193b2-d5* Afsluiting van het betoog van Aristophanes
-- 203a9-e5 Diotima vertelt over de afkomst van Eros
-- 204a1-c6* Eros als filosoof
-- 215 a4-217b7 Socrates als voorbeeldmens; Alcibiades’ versierpoging
-- 217b7-219d2* Vervolg van Alcibiades’ versierpoging
-- 219-221c1* Socrates’ wonderlijke gedrag tijdens de lag bij Potidaea
- Phaedrus
-- Een dialoog over verschillende onderwerpen, waaronder de kracht van de retorica
en de menselijke ziel.
-- 245c2-249d3* De onsterfelijke ziel
- Politeia
-- Een uitgebreide verhandeling in dialoogvorm over rechtvaardigheid.
-- Oa over de vraag wat rechtvaardigheid betekent voor het individu en hoe een
rechtvaardige staat eruit ziet.
1
, -- 358b1-359d2* Inleiding op het verhaal over de ring van Gyges
-- 359d2-360d7 De verleiding van de onzichtbaarheid
-- 360d8-362c8* Afsluiting van het verhaal over de ring van Gyges
-- 376d9-380c4* Traditionele verhalen over de goden brengen de opvoeding in gevaar
-- 514a1-517a7 De grotvergelijking
-- 517a8-518b6* De uitleg van de grotvergelijking
- Gorgias
-- Dialoog waarin rechtvaardigheid centraal staat.
-- Socrates spreekt over zijn overtuiging dat de menselijke ziel beschadigd wordt door
het begaan van onrecht.
-- 523a1-527a4 Straf en beloning in de onderwereld
-- 527a5-e7* Het slot van de Gorgias
Een samenvatting van de verdere achtergronden is te vinden op pagina 287-290 van het
boek.
2
, Hoofdstuk 1. Socrates en Plato (blz. 6-23)
-Socrates en Plato leven tijdens de Peloponnesische Oorlog tussen Sparta en Athene. Het
wantrouwen was toegenomen en ze vreesde dat de ander een hegemonie zou krijgen.
--Het werd een fiasco voor Athene; militair opzicht minder goed, pestepidemie met
veel slachtoffer (Pericles), inmeningen conflict tussen Sicilië, Syracuse en Segesta. Sommige
Atheners zagen macht uitbreiden (Alcibiades)
-Alcibiades, ambitieuze politicus, wil dit ook en gaat Segesta hulp geven en hij is aanvoerder
415-413 om Syracuse in te nemen maar er na vertrek was er een aanklacht tegen hem en
voor hij opgehaald werd liep hij over naar de Spartanen.
-Bijna geen terugkeer van Sicilië bij Atheners en bevolking verdeeld over wie de schuld had.
Sommigen gaven democratie de schuld en zij kwamen aan de macht.
-404 capitulatie Athene en Sparta voert een oligarchisch bewind met de Dertig τριακοντα als
regering en de Tien als hoofd van de haven Piraeus. Na verzet democraten voerden ze een
schrikbewind aan. In 403 werd de democratie hersteld.
-Socrates’ ouders waren geen intellectuelen.
-Socrates heeft een paar veldtochten buiten Athene als soldaat gemaakt maar bleef vooral in
de stad. Hij was lelijk, leefde meer buitenshuis op straat dan bij vrouw Xanthippe, op de
agora en in sportscholen. Daar ging hij διαλογοι aan met mensen; filosoferen.
-Socrates wil het inzicht dat de mens zo goed als niets weet onder mensen uitdragen, blijkt
uit Plato’s Apologia waaring Socrates spreekt voor een jury.
-Socrates’ dialogen werden hem vaak niet in dank afgenomen. Vooral zonen van goede
families sprak hij mee en zij imiteerden zijn gedrag bij hun ouders, tot diens ergernis. Hij
werd meer en meer als gevaar gezien en was niet heel actief in de politiek en door Atheens
democratisch gehaten als Alcibiades en Critias zagen ze vaak met Socrates.
-In 399 v.Chr. veroordeling vrijdenker op godsdienst ασεβεια (innerlijke stem, δαιμονιον) en
slechte invloed op jeugd; doodstraf met gifbeker. Hij was een mand vast voor de executie en
wilde niet ontsnappen omdat dat respectloos tegen de staat zou zijn en kwaad zou
toevoegen aan het kwaad (onrechte veroordelen).
-Phaedo zijn Plato’s vastlegging van Socrates laatste woorden de executie dag.
-Socratische kwestie: hoeverre is Socrates historische achtergrond te bepalen
--Bronnen van Aristophanes, Xenophon (leerling) en Plato (beste leerling). Dus alles
met een ‘bril’ bekijken.
---Aristophanes: komedie in 423 Wolken waar Socrates centraal staat
met Oude Komedie stijl ονομαστι κωμωδειν het bespotten van Atheners.
-Xenophon: aristocraat, militair, conservatief bewonderaar van Sparta
en 40 jaar jonger dan zijn meester. Hij schreef de Herinneringen (gesprekken Socrates met
3
