Beschermd wonen ontgroeid...
En nu?!
Een reportage over de mogelijkheden van Sociaal Domein de Achterhoek
om de uitstroom van jongeren afkomstig uit het beschermd wonen te
optimaliseren
Student: Renée Witte
Studentnummer: 447761
Vak: OSW21 Afstuderen Ba Social
Work
School: Saxion Parttime School
Docent: Magda Hesselink
Datum: 18-01-2024
,VOORWOORD
Voor u ligt mijn afstudeeropdracht. Het is een reportage dat gaat over de uitstroommogelijkheden van jongeren afkomstig uit het beschermd
wonen. In mijn dagelijkse werk als social worker, zie ik de uitdagingen waarmee deze jongeren worden geconfronteerd in het vinden van een
geschikte woonplek. Zij hebben veelal jarenlang begeleiding en ondersteuning ontvangen in een beschermde woonvorm. In deze woonvorm
hebben zij stappen kunnen zetten richting zelfstandigheid. Echter, wanneer zij klaar zijn voor de volgende stap worden zij geconfronteerd met
grote obstakels. In deze reportage wordt de context en de relevantie van het probleem duidelijk gemaakt. Het probleem wordt vanuit
verschillende perspectieven belicht en er zijn diverse onderzoeken geraadpleegd. Verder wordt er ingegaan op de verandering in de zorg de
afgelopen jaren en welke trends en ontwikkelingen er op dit moment gaande zijn in Nederland. Verschillende personen zijn geïnterviewd en
hebben hun bijdrage geleverd aan deze reportage. Tevens bevat deze reportage een bijbehorende videopresentatie waarin jongeren uit het
beschermd wonen gehoord worden.
De reportage is gericht aan Sociaal Domein Achterhoek. Deze organisatie is in mijn ogen verantwoordelijk voor het optimaliseren van de
uitstroom van jongeren uit het bescherm wonen. In tijden van het onderzoek ben ik er ook achter gekomen dat zij niet als enige hiervoor
verantwoordelijkheid dragen maar dat het probleem samenhangt met meerdere betrokkenen en factoren.
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij Stichting Woonzorg Lojal als trajectbegeleider op de beschermd wonen groep in Zelhem. Lojal richt zich vooral
op jongeren die door verschillende oorzaken in de problemen zijn gekomen. Deze oorzaken vinden hun oorsprong in externe omstandigheden
of omdat dit biologisch zo bepaald is. Lojal is gespecialiseerd in de doelgroep met een licht verstandelijke beperking en/of psychiatrische
aandoening met daaruit voortkomend moeilijk verstaanbaar gedrag. Als ik terugkijk op de afgelopen jaren kan ik wel stellen dat ik gegroeid ben
als persoon. Het werken met een kwetsbare doelgroep heeft mij hierbij geholpen. De doelgroep vraagt om kritisch te blijven kijken naar jezelf
en het beste uit jezelf te halen als professional maar ook als mens. Dit betekent ook dat ik in de afgelopen 7 jaar dat ik op de werkvloer sta,
meerdere malen keihard op mijn snufferd ben gegaan maar daarna de kracht gevonden heb om weer op te staan. Als ik terugkijk op deze
situaties zie ik nu in dat ik jong en gedreven was, wat ik zie als iets positiefs maar tegelijkertijd zorgde het ook voor het maken van
ondoordachte keuzes. De opleiding social work heeft mij meer inzicht gegeven in verschillende perspectieven waaruit een probleem bekeken
kan worden en de mogelijke oplossingen die ik kan toepassen. Los van de studie kan ik stellen dat de nauwe samenwerking die ik ervaar met
mijn collega’s op de werkvloer mij het meest heeft geholpen om mij te ontwikkelen als volwaardig professional. Op momenten van tegenslag
ben ik altijd opgevangen en heb ik mij gesteund gevoelt. Het heeft ervoor gezorgd dat ik mijn gedrevenheid niet ben verloren maar dat ik nu
weet wanneer ik het bewust kan inzetten en wanneer het beter is om even “op mijn handen” te zitten.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord...................................................................................................................................................................... 2
Inleiding......................................................................................................................................................................... 5
Perspectieven................................................................................................................................................................. 6
Overheid...................................................................................................................................................................................................... 6
Gemeenten: Sociaal Domein Achterhoek..................................................................................................................................................... 6
Sociaal Domein Achterhoek......................................................................................................................................................................... 7
Zorgorganisaties.......................................................................................................................................................................................... 8
Woningcorporaties..................................................................................................................................................................................... 10
Beschermd wonen; wat is dat?.................................................................................................................................................................. 12
Jongeren uit het beschermd wonen........................................................................................................................................................... 13
Zonder samenwerking geen effectieve uitstroom...................................................................................................................................... 16
Trends en ontwikkelingen.............................................................................................................................................. 18
Trends en ontwikkelingen in het zorglandschap........................................................................................................................................ 18
Trends en ontwikkelingen op gebied van huisvesting................................................................................................................................ 20
Internationale ontwikkelingen.................................................................................................................................................................... 22
Wat kan Nederland leren van de internationale ontwikkelingen?.............................................................................................................. 23
3
, Jongeren aan het woord............................................................................................................................................................................. 24
Hoe nu verder?............................................................................................................................................................. 26
Bibliografie................................................................................................................................................................... 29
Bijlagen........................................................................................................................................................................ 32
Werkwijze en dataverzameling................................................................................................................................................................. 32
interviews............................................................................................................................................................................................... 32
Methoden dataverzameling.................................................................................................................................................................... 32
4
En nu?!
Een reportage over de mogelijkheden van Sociaal Domein de Achterhoek
om de uitstroom van jongeren afkomstig uit het beschermd wonen te
optimaliseren
Student: Renée Witte
Studentnummer: 447761
Vak: OSW21 Afstuderen Ba Social
Work
School: Saxion Parttime School
Docent: Magda Hesselink
Datum: 18-01-2024
,VOORWOORD
Voor u ligt mijn afstudeeropdracht. Het is een reportage dat gaat over de uitstroommogelijkheden van jongeren afkomstig uit het beschermd
wonen. In mijn dagelijkse werk als social worker, zie ik de uitdagingen waarmee deze jongeren worden geconfronteerd in het vinden van een
geschikte woonplek. Zij hebben veelal jarenlang begeleiding en ondersteuning ontvangen in een beschermde woonvorm. In deze woonvorm
hebben zij stappen kunnen zetten richting zelfstandigheid. Echter, wanneer zij klaar zijn voor de volgende stap worden zij geconfronteerd met
grote obstakels. In deze reportage wordt de context en de relevantie van het probleem duidelijk gemaakt. Het probleem wordt vanuit
verschillende perspectieven belicht en er zijn diverse onderzoeken geraadpleegd. Verder wordt er ingegaan op de verandering in de zorg de
afgelopen jaren en welke trends en ontwikkelingen er op dit moment gaande zijn in Nederland. Verschillende personen zijn geïnterviewd en
hebben hun bijdrage geleverd aan deze reportage. Tevens bevat deze reportage een bijbehorende videopresentatie waarin jongeren uit het
beschermd wonen gehoord worden.
De reportage is gericht aan Sociaal Domein Achterhoek. Deze organisatie is in mijn ogen verantwoordelijk voor het optimaliseren van de
uitstroom van jongeren uit het bescherm wonen. In tijden van het onderzoek ben ik er ook achter gekomen dat zij niet als enige hiervoor
verantwoordelijkheid dragen maar dat het probleem samenhangt met meerdere betrokkenen en factoren.
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij Stichting Woonzorg Lojal als trajectbegeleider op de beschermd wonen groep in Zelhem. Lojal richt zich vooral
op jongeren die door verschillende oorzaken in de problemen zijn gekomen. Deze oorzaken vinden hun oorsprong in externe omstandigheden
of omdat dit biologisch zo bepaald is. Lojal is gespecialiseerd in de doelgroep met een licht verstandelijke beperking en/of psychiatrische
aandoening met daaruit voortkomend moeilijk verstaanbaar gedrag. Als ik terugkijk op de afgelopen jaren kan ik wel stellen dat ik gegroeid ben
als persoon. Het werken met een kwetsbare doelgroep heeft mij hierbij geholpen. De doelgroep vraagt om kritisch te blijven kijken naar jezelf
en het beste uit jezelf te halen als professional maar ook als mens. Dit betekent ook dat ik in de afgelopen 7 jaar dat ik op de werkvloer sta,
meerdere malen keihard op mijn snufferd ben gegaan maar daarna de kracht gevonden heb om weer op te staan. Als ik terugkijk op deze
situaties zie ik nu in dat ik jong en gedreven was, wat ik zie als iets positiefs maar tegelijkertijd zorgde het ook voor het maken van
ondoordachte keuzes. De opleiding social work heeft mij meer inzicht gegeven in verschillende perspectieven waaruit een probleem bekeken
kan worden en de mogelijke oplossingen die ik kan toepassen. Los van de studie kan ik stellen dat de nauwe samenwerking die ik ervaar met
mijn collega’s op de werkvloer mij het meest heeft geholpen om mij te ontwikkelen als volwaardig professional. Op momenten van tegenslag
ben ik altijd opgevangen en heb ik mij gesteund gevoelt. Het heeft ervoor gezorgd dat ik mijn gedrevenheid niet ben verloren maar dat ik nu
weet wanneer ik het bewust kan inzetten en wanneer het beter is om even “op mijn handen” te zitten.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord...................................................................................................................................................................... 2
Inleiding......................................................................................................................................................................... 5
Perspectieven................................................................................................................................................................. 6
Overheid...................................................................................................................................................................................................... 6
Gemeenten: Sociaal Domein Achterhoek..................................................................................................................................................... 6
Sociaal Domein Achterhoek......................................................................................................................................................................... 7
Zorgorganisaties.......................................................................................................................................................................................... 8
Woningcorporaties..................................................................................................................................................................................... 10
Beschermd wonen; wat is dat?.................................................................................................................................................................. 12
Jongeren uit het beschermd wonen........................................................................................................................................................... 13
Zonder samenwerking geen effectieve uitstroom...................................................................................................................................... 16
Trends en ontwikkelingen.............................................................................................................................................. 18
Trends en ontwikkelingen in het zorglandschap........................................................................................................................................ 18
Trends en ontwikkelingen op gebied van huisvesting................................................................................................................................ 20
Internationale ontwikkelingen.................................................................................................................................................................... 22
Wat kan Nederland leren van de internationale ontwikkelingen?.............................................................................................................. 23
3
, Jongeren aan het woord............................................................................................................................................................................. 24
Hoe nu verder?............................................................................................................................................................. 26
Bibliografie................................................................................................................................................................... 29
Bijlagen........................................................................................................................................................................ 32
Werkwijze en dataverzameling................................................................................................................................................................. 32
interviews............................................................................................................................................................................................... 32
Methoden dataverzameling.................................................................................................................................................................... 32
4
