Schema’s
> Zijnsleer: Opvattingen over wat er allemaal bestaat/ de waarheid. Hoe ziet de wereld/ het universum eruit? …Hoe is de wereld opgebouwd?
> Kennisleer: Hoe doe je kennis op?
> Mensbeeld: Hoe wordt een mens gezien?
> Ethiek: Hoe leef je een goed leven?
> Staatsleer: Wat is de beste vorm van een staat
> Stroming
Schema Plato en Aristoteles (week 2):
Plato Aristoteles
Zijnsleer - Er waren 2 werelden (Dualistisch): - Teleologisch: Alles in het leven heeft een doel (telos)
1. Ideeënwereld: Bestond uit ideale concepten en de empirische wereld immanent in de materie
bevat hiervan imperfecte afspiegelingen.
2. Fenomenenwereld/ Empirische (materiele wereld) waarin alles
veranderd: Bestaat enkel uit zintuigelijke waarnemingen.
Kennisleer - Door rede (verstand) kan je achter kennis komen van de ideeën. - Empirisch onderzoek/ wetenschap
- Ideeën zijn transcendent: Ze zitten niet in de werkelijkheid. Zintuigen + Ratio
- Inductief (creëren nieuwe theorie)
- Deductief (toetsen bestaande theorie)
Onderscheid tussen:
- Phronesis = verstandigheid, dit heeft iedereen
- Philosophia = vrije kennis
Mensbeeld - De mens bestaat uit 3 niveaus/ zielsdelen - De mens is een polisdier / gemeenschapswezen.
1. Rede (verstand) Je doet meer kennis op in een polis. De omstandigheden in een polis zijn het best om je in te
2. Wilskracht (moed en hoop) ontwikkelen.
3. Lichamelijke driften (begeertes en verlangen) - ‘Een mens wordt pas een mens onder de mensen’.
- Het doel van de mens is leven in de polis
- Zielsdelen corresponderen met deugden
- Eudaimonia (gelukzaligheid) is het einddoel.
, Ethiek - Wijsheid op 1! - Een goed mens is iemand die zich constant aan het ontwikkelen is. Onderdeel daarvan is dat je
- Vier deugden (karaktereigenschappen): altijd het gulden midden moet vinden, dit draagt weer bij aan de phronesis. Het gulden midden
1. Wijsheid (hoogste deugd) houdt in dat je altijd het midden moet vinden (balans) tussen twee extremen of ondeugden.
2. Moed (ook wel temparement en wilskracht) Dit wordt gedaan in een polis.
3. Matigheid (correspondeert war meer met het ‘dierlijke’ gedeelte van
de mens, dus verlangens en begeertes. Het is van belang dat we
deze matigen. Dit is het grootste deel van onze geest)
4. Rechtvaardigheid is een overkoepelende deugd over deze 3
cardinale deugden en geeft ruimte aan de andere deugden.
- Drie niveaus: driften, wilskracht en de reden. Als je de drie niveaus goed weet te
onderhouden, dan ben je een goed mens en ben je goed aan het leven. Je moet de
redelijkheid goed ontwikkelen. Als je redelijkheid boven de anderen staan, dan ben je
een goed mens. Wilsvermogen heeft tot doel lichamelijke neigingen onder leiding van
de rede te brengen. Het goede is inzicht in het ware doel van het leven.
Staatsleer en - Aristocratie (aristocratische standenstaat) - Democratie + Aristocratie
recht
1. Wijzen. Dit was de regering van de staat: koning-filosoof. (Wijsheid) - Er is een polis waarbinnen vrije mannen (burgers) gelijke rechten hebben.
2. Wachters/ Soldaten. Die diende als bescherming van de staat. Vrouwen en slaven vallen hier echter wel buiten.
(Moed)
3. Werkers/ Onderdanen. Deze gaan akkoord met heerschappij van de
filosofen. (Zelfbeheersing/ Matigheid)
- Belangrijk en centraal stond dat deze lagen zich niet met elkaar moesten
bemoeien: ‘ieder het zijne’. De lagere moesten accepteren dat zij geregeerd
werden door de wijzen.
Brede of Perfectionistisch brede ethiek: Er is geen plek voor de individuele vrijheid, Perfectionistisch brede moraal: Er worden regels opgelegd die diep ingrijpen in je menselijk leven,
smalle regels opleggen die diep ingrijpen op je leven die op weg is naar redelijkheid. op weg naar een ideaal en je einddoel. De mens heeft redelijkheid als doel.
moraal
Stroming - Natuurrechtsleer. Hij heeft het over een ideeënwereld die vaststaat (de Natuurrechtsleer. Alles heeft namelijk een doel.
natuur).
Rechtvaardigheid en redelijkheid recht moet uitgevoerd worden door de
koning. Redelijk zijn is vooral belangrijk.
- Rechtspositivist. Hij is er van overtuigd dat je je altijd moet houden aan wat
de wijzen aanwijzen als recht.
> Zijnsleer: Opvattingen over wat er allemaal bestaat/ de waarheid. Hoe ziet de wereld/ het universum eruit? …Hoe is de wereld opgebouwd?
> Kennisleer: Hoe doe je kennis op?
> Mensbeeld: Hoe wordt een mens gezien?
> Ethiek: Hoe leef je een goed leven?
> Staatsleer: Wat is de beste vorm van een staat
> Stroming
Schema Plato en Aristoteles (week 2):
Plato Aristoteles
Zijnsleer - Er waren 2 werelden (Dualistisch): - Teleologisch: Alles in het leven heeft een doel (telos)
1. Ideeënwereld: Bestond uit ideale concepten en de empirische wereld immanent in de materie
bevat hiervan imperfecte afspiegelingen.
2. Fenomenenwereld/ Empirische (materiele wereld) waarin alles
veranderd: Bestaat enkel uit zintuigelijke waarnemingen.
Kennisleer - Door rede (verstand) kan je achter kennis komen van de ideeën. - Empirisch onderzoek/ wetenschap
- Ideeën zijn transcendent: Ze zitten niet in de werkelijkheid. Zintuigen + Ratio
- Inductief (creëren nieuwe theorie)
- Deductief (toetsen bestaande theorie)
Onderscheid tussen:
- Phronesis = verstandigheid, dit heeft iedereen
- Philosophia = vrije kennis
Mensbeeld - De mens bestaat uit 3 niveaus/ zielsdelen - De mens is een polisdier / gemeenschapswezen.
1. Rede (verstand) Je doet meer kennis op in een polis. De omstandigheden in een polis zijn het best om je in te
2. Wilskracht (moed en hoop) ontwikkelen.
3. Lichamelijke driften (begeertes en verlangen) - ‘Een mens wordt pas een mens onder de mensen’.
- Het doel van de mens is leven in de polis
- Zielsdelen corresponderen met deugden
- Eudaimonia (gelukzaligheid) is het einddoel.
, Ethiek - Wijsheid op 1! - Een goed mens is iemand die zich constant aan het ontwikkelen is. Onderdeel daarvan is dat je
- Vier deugden (karaktereigenschappen): altijd het gulden midden moet vinden, dit draagt weer bij aan de phronesis. Het gulden midden
1. Wijsheid (hoogste deugd) houdt in dat je altijd het midden moet vinden (balans) tussen twee extremen of ondeugden.
2. Moed (ook wel temparement en wilskracht) Dit wordt gedaan in een polis.
3. Matigheid (correspondeert war meer met het ‘dierlijke’ gedeelte van
de mens, dus verlangens en begeertes. Het is van belang dat we
deze matigen. Dit is het grootste deel van onze geest)
4. Rechtvaardigheid is een overkoepelende deugd over deze 3
cardinale deugden en geeft ruimte aan de andere deugden.
- Drie niveaus: driften, wilskracht en de reden. Als je de drie niveaus goed weet te
onderhouden, dan ben je een goed mens en ben je goed aan het leven. Je moet de
redelijkheid goed ontwikkelen. Als je redelijkheid boven de anderen staan, dan ben je
een goed mens. Wilsvermogen heeft tot doel lichamelijke neigingen onder leiding van
de rede te brengen. Het goede is inzicht in het ware doel van het leven.
Staatsleer en - Aristocratie (aristocratische standenstaat) - Democratie + Aristocratie
recht
1. Wijzen. Dit was de regering van de staat: koning-filosoof. (Wijsheid) - Er is een polis waarbinnen vrije mannen (burgers) gelijke rechten hebben.
2. Wachters/ Soldaten. Die diende als bescherming van de staat. Vrouwen en slaven vallen hier echter wel buiten.
(Moed)
3. Werkers/ Onderdanen. Deze gaan akkoord met heerschappij van de
filosofen. (Zelfbeheersing/ Matigheid)
- Belangrijk en centraal stond dat deze lagen zich niet met elkaar moesten
bemoeien: ‘ieder het zijne’. De lagere moesten accepteren dat zij geregeerd
werden door de wijzen.
Brede of Perfectionistisch brede ethiek: Er is geen plek voor de individuele vrijheid, Perfectionistisch brede moraal: Er worden regels opgelegd die diep ingrijpen in je menselijk leven,
smalle regels opleggen die diep ingrijpen op je leven die op weg is naar redelijkheid. op weg naar een ideaal en je einddoel. De mens heeft redelijkheid als doel.
moraal
Stroming - Natuurrechtsleer. Hij heeft het over een ideeënwereld die vaststaat (de Natuurrechtsleer. Alles heeft namelijk een doel.
natuur).
Rechtvaardigheid en redelijkheid recht moet uitgevoerd worden door de
koning. Redelijk zijn is vooral belangrijk.
- Rechtspositivist. Hij is er van overtuigd dat je je altijd moet houden aan wat
de wijzen aanwijzen als recht.
