Klinische bewegingsanalyse: Wervelkolom & bekken
Inleiding
26 segmenten
o 7 cervicale wrvels
o 12 thoracale wervels
o 5 lumbale wervels
o Os sacrum => samensmelting van +/- 5 wervels
o Os coccygis
Verbinding tussen hoofd & onderste ledematen via bekken + basis van de thorax
Spino-pelvisch alignement
inleiding
Functie wervelkolom & bekken: het bewaren van de gecentreerde positie van het
lichaamszwaartepunt tegenover de femurkoppen & onderste extremiteiten
Alignement & balans => 2 belangrijke aspecten
Alignement = oriëntatie van segmenen onderling of globale regio’s tov elkaar
Balans = de afstemming tussen externe krachten & de musculaire respons om tot een
statische of dynamisch evenwicht te komen
3 vlakken waarin bewegingen plaatsvinden:
o Frontaal vlak:
Lateroflexie
abductie-adductie
o Sagittaal vlak:
Flexie-extensie
Anteversie-retroversie
Nutatie-contranutatie
o Transversaal vlak:
Rotaties
1
,Frontaal alignement
Alignement bekken in frontaal vlak => Pelvic obliquity
o PO normaal => <3°
o afwijkingen: > of = 3°
o coronaal malalignement kan zowel oorzaak als gevolg zijn van dysfuncties in
onderste extremiteiten
Afgeleid uit 2 coronale parameters:
o IO = ilium obliquity
De hoek tussen een verbindingslijn tussen de toppen van de crista iliaca aan
beide zijden & een horizontale referentie lijn
o SO = sacral obliquity
De hoek tussen de raaklijn aan de proximale eindplaat van de 1e sacrale
wervel & een horizontale referentielijn
Frontaal vlak: verwachten een rechte (verticale) wervelkolom met zo nauw mogelijk
overlap tussen de loodlijn uit C7 & midden van het sacrum
Sagittaal alignement
Wervelkolom = open lineaire keten verbinding tussen hoofd & bekken
Vorm & oriëntatie zijn sterk afhankelijk van elkaar
o Wijziging op 1 niveau heeft directe impact op aangrenzende niveaus
Pelvic incidence (PI)
=> lijn die verbinding vormt tussen 2 elementaire punten mbt belasting &
krachtenoverdracht in en rond het bekken in cranio-caudale richting en omgekeerd
o Midden van bicoxfemorale as & midden van de proximale sacrale eindplaat
o => maat voor sagittal pelvic thickness (SPT)
Houdt geen rekening met de mate van verticaliteit van het sacrum 2e referentie toegevoegd
Loodreechte op het centrum van de sacrale eindplaat
Hoek tussen beide referentielijnen = PI
Specifiek per individu & blijft ongewijzigd vanaf het einde van de groei
2
, Geeft een idee over de relatieve positie van de sacrale plaat in verhouding tot de heupkoppen
Zegt dus niets over de positie van het beken in de ruimte
PI heeft een directe invloed op positie van de wervelkolom door zijn impact op de SS
Normatieve waarde PI = rond 55° => 45° - 65°
Zeer hoge PI-waarden:
o grote antero-posterieure diameter van het bekken met een eerder horizontale
oriëntatie
o caput femoris ventraal gepositioneerd tov de sacrale eindplaat
zeer lage PI-waarden:
o zeer korte antero-posterieure diameter van het bekken
o sterk gevertecaliseerd bekken met sacrale plaat bijna recht boven caput femoris
o lijkt sterk op dat van de primaten -> minder geadapteerd aan onze rechtopstaande positie
Sacral slope (SS)
de hoek tussen de raaklijn aan de sacrale eindplaat & een horizontale referentielijn
in rechtopstaande houding: 39° - 43°
> of = 50% van de PI
Daalt nooit onder 0°
Is in sterke mate bepalend voor de curvatuur van de lumbale wervelzuil
Kleinere SS gaat gepaard met een verminderde PT (retroversie ROM)
Grotere SS biedt meer marge voor pelvic tilt
3
, Pelvic tilt (PT)
Lijn tussen middelpunt van de sacrale eindplaat en centrum van de femurkop enerzijds &
verticale referentielijn anderzijds
In rechtopstaande positie: 12° - 13°
Overschrijdt nooit 20°
Bedraagt < of = 50% van de PI
Geeft de spatiale oriëntatie van het bekken weer ifv de mate van ante- of retroversie
SS & PT:
o beschrijven samen de oriëntatie van het bekken in de ruimte
o zijn variabele parameters die afhankelijk zijn van de mate van anteversie of
retroversie van het bekken tov de bicoxofemorale as
o zijn beiden sterk gecorreleerd met de PI
o er is een wikundige relatie tussen PI & PT en SS => PI = SS + PT
4
Inleiding
26 segmenten
o 7 cervicale wrvels
o 12 thoracale wervels
o 5 lumbale wervels
o Os sacrum => samensmelting van +/- 5 wervels
o Os coccygis
Verbinding tussen hoofd & onderste ledematen via bekken + basis van de thorax
Spino-pelvisch alignement
inleiding
Functie wervelkolom & bekken: het bewaren van de gecentreerde positie van het
lichaamszwaartepunt tegenover de femurkoppen & onderste extremiteiten
Alignement & balans => 2 belangrijke aspecten
Alignement = oriëntatie van segmenen onderling of globale regio’s tov elkaar
Balans = de afstemming tussen externe krachten & de musculaire respons om tot een
statische of dynamisch evenwicht te komen
3 vlakken waarin bewegingen plaatsvinden:
o Frontaal vlak:
Lateroflexie
abductie-adductie
o Sagittaal vlak:
Flexie-extensie
Anteversie-retroversie
Nutatie-contranutatie
o Transversaal vlak:
Rotaties
1
,Frontaal alignement
Alignement bekken in frontaal vlak => Pelvic obliquity
o PO normaal => <3°
o afwijkingen: > of = 3°
o coronaal malalignement kan zowel oorzaak als gevolg zijn van dysfuncties in
onderste extremiteiten
Afgeleid uit 2 coronale parameters:
o IO = ilium obliquity
De hoek tussen een verbindingslijn tussen de toppen van de crista iliaca aan
beide zijden & een horizontale referentie lijn
o SO = sacral obliquity
De hoek tussen de raaklijn aan de proximale eindplaat van de 1e sacrale
wervel & een horizontale referentielijn
Frontaal vlak: verwachten een rechte (verticale) wervelkolom met zo nauw mogelijk
overlap tussen de loodlijn uit C7 & midden van het sacrum
Sagittaal alignement
Wervelkolom = open lineaire keten verbinding tussen hoofd & bekken
Vorm & oriëntatie zijn sterk afhankelijk van elkaar
o Wijziging op 1 niveau heeft directe impact op aangrenzende niveaus
Pelvic incidence (PI)
=> lijn die verbinding vormt tussen 2 elementaire punten mbt belasting &
krachtenoverdracht in en rond het bekken in cranio-caudale richting en omgekeerd
o Midden van bicoxfemorale as & midden van de proximale sacrale eindplaat
o => maat voor sagittal pelvic thickness (SPT)
Houdt geen rekening met de mate van verticaliteit van het sacrum 2e referentie toegevoegd
Loodreechte op het centrum van de sacrale eindplaat
Hoek tussen beide referentielijnen = PI
Specifiek per individu & blijft ongewijzigd vanaf het einde van de groei
2
, Geeft een idee over de relatieve positie van de sacrale plaat in verhouding tot de heupkoppen
Zegt dus niets over de positie van het beken in de ruimte
PI heeft een directe invloed op positie van de wervelkolom door zijn impact op de SS
Normatieve waarde PI = rond 55° => 45° - 65°
Zeer hoge PI-waarden:
o grote antero-posterieure diameter van het bekken met een eerder horizontale
oriëntatie
o caput femoris ventraal gepositioneerd tov de sacrale eindplaat
zeer lage PI-waarden:
o zeer korte antero-posterieure diameter van het bekken
o sterk gevertecaliseerd bekken met sacrale plaat bijna recht boven caput femoris
o lijkt sterk op dat van de primaten -> minder geadapteerd aan onze rechtopstaande positie
Sacral slope (SS)
de hoek tussen de raaklijn aan de sacrale eindplaat & een horizontale referentielijn
in rechtopstaande houding: 39° - 43°
> of = 50% van de PI
Daalt nooit onder 0°
Is in sterke mate bepalend voor de curvatuur van de lumbale wervelzuil
Kleinere SS gaat gepaard met een verminderde PT (retroversie ROM)
Grotere SS biedt meer marge voor pelvic tilt
3
, Pelvic tilt (PT)
Lijn tussen middelpunt van de sacrale eindplaat en centrum van de femurkop enerzijds &
verticale referentielijn anderzijds
In rechtopstaande positie: 12° - 13°
Overschrijdt nooit 20°
Bedraagt < of = 50% van de PI
Geeft de spatiale oriëntatie van het bekken weer ifv de mate van ante- of retroversie
SS & PT:
o beschrijven samen de oriëntatie van het bekken in de ruimte
o zijn variabele parameters die afhankelijk zijn van de mate van anteversie of
retroversie van het bekken tov de bicoxofemorale as
o zijn beiden sterk gecorreleerd met de PI
o er is een wikundige relatie tussen PI & PT en SS => PI = SS + PT
4
