Logistiek in de zogg beheegsing van patiinnten en goedegensntgomen.
Hoofdstuk 1, De zorgsector in Nederland.
1.1 De structuur van de Nederlandse zorgsector
1.1.1 De zorgsector in vogelvlucht
Er is binnen de zorg onderscheid te maken tussen informele en formele zorg. Informele zorg; de
ondersteuning die een patint krijgt in het herkrijgen van zijn gezondheid vanuit zijn persoonlijke
netwerk (familie en vrienden). Formele zorg; de gezondheidsondersteuning die professionals en
instellingen vanuit hun functe bieden, op zakelijke gronden, in de regel tegen betaling.
Formele zorg kan op verschillende manieren worden ingedeeld:
Specialisme:
- Medici oftewel; Medisch specialisten; huisartsen, tandartsen, apothekers,
verloskundigen en psychotherapeuten.
- Paramedici oftewel; paramedische specialisten (ondersteunende specialisten);
verpleegkundige, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, diitsten en
mondhygiinisten .
Naar toegankelijkheid:
- Eerstelijnszorg; vooral algemene zorg en laagdrempelig voor patint. Vaak direct
toegankelijk voor een zorgvrager.
- Tweedelijnszorg; in hoge mate specialistsch en toegankelijk door doorverwijzing uit
eerste of tweede lijn.
Naar aard van de zorg:
- Cure; Curateve zorg; bedoeld om te genezen.
- Care; verpleging en verzorging; bedoeld om het leven van een patint met beperkingen
zo leefaar mogelijk te maken.
Naar plaats waar zorg verleend wordt:
- Intramurale zorg; binnen ziekenhuis of andere zorginstelling
- Extramurale zorg; buiten de muren van de betrokken zorginstelling
- Transmurale zorg; meer dan één instelling werken samen
Naar reikwijdte:
- De individuele gezondheidszorg; aan de afzonderlijke patint.
- De algemene gezondheidszorg; gericht op meerdere individuen.
(gezondheidsonderzoeken, vaccinateprogramma’s, voorlichtngsprogramma’s etc.)
1.1.2 De fnanciering van de Nederlandse zorg.
Financieel gezien zijn er twee systemen relevant in de zorg: het fnancieringsstelsel en het
betaalsysteem;
- Het fnancieringsstelsel is het geheel van transactes en instantes waarmee men de
fnanciile middelen bijeen brengt c.q.. vergaart bij de bevolking met het doel deze in de
zorgsector aan te wenden.
- Het betaalsysteem is het geheel van transactes, instantes en individuen dat de via
fnancieringsstelsel verzamelde gelden omzet in zorg.
,Bezien vanuit de zorg is het uitgavensysteem als volgt (voor 2000):
1. Betaling per verrichtng.
2. Betaling per verrichtng plus een betaling per patint.
3. Een kostenbudget; ziekenhuizen kregen een budget waarbinnen zij de zorg dienden te
verrichten.
4. Voor de extramurale zorg zoals de thuiszorg berekent men tarieven per functes en per
tjdsduur.
In 2006 is de Zorgverzekeringswet ingevoerd. Iedereen heeft nu verplicht een basisverzekering en
kan deze, tegen extra betaling, aanvullen. Verzekeraars hebben nu een centrale rol gekregen.
Enerzijds bieden zijn polissen aan en anderzijds contracteren zij zorgaanbieders en komen met hen
overeen welke zorg zij leveren en welke vergoeding zij daarvoor krijgen.
1.1.3. Stakeholders in de Nederlandse zorg.
- Artsen, verpleegkundigen en specialisten; hebben expertse dmv opleiding en zijn persoonlijk
verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun handelen.
- Inspectegezondheidszorg; controleert het handelen van experts.
- Management van zorginstellingen; zorgen voor afspraken met overheden.
- Zorgverzekeraars; verzekeren de ziekte- en zorgkosten gebonden aan regels en deels op eigen
voorwaarden.
- Centrale overheid; stelt weten en regels op om de werking te reguleren. Financiert een klein
aandeel van de zorg.
- Zorgvrager; heeft recht op zorg en de plicht om zich te verzekeren en de bijbehorende premies te
betalen.
1.2 Overheidsbeleid in de zorg aan het begin van de 21 ste eeuw.
Politeke issues in de zorg voor de stelselherziening in 2006;
- Wachtjden die de kwaliteit van de zorg onder druk zete in combinate met een stjging
van de verzekeringspremies.
- Opgelopen kosten in de ogen van de overheid.
- Zorginstellingen stonden voor het leveren van goede zorg maar ook voor een gezonde
bedrijfsvoering
Alle partjen wilden een hervorming met;
- Het beperken van de kosten voor de AWBZ
- Invoering van nieuwe zorgverzekeringswet
- Een wijziging van het bekostgingssysteem met marktwerking
- Overhevelen van zorgtaken van de centrale naar de lokale overheid
- Aanscherping van kwaliteitseisen en rechten van patinten
1.2.1 Verbetering van de kwaliteit van de zorg
Vier factoren die ervoor gezorgd hebben dat kwaliteit hoog op de agenda kwam;
- Verdere professionalisering leidde tot aanscherping van de eisen van het vak
- Het mondiger worden van patinten en cliinten
- De toenemende schaarste aan middelen
- Marktwerking was gewenst, tegelijkertjd moest de patint beschermt worden
,Kwaliteit van de zorg is voor iedere partj anders;
Medische en Professionele standaarden die voortdurend tegen het licht worden gehouden en
paramedische aangepast worden aan de nieuwe wetenschappelijke inzichten en technische
professionals mogelijkheden. Hun instrumenten en onderzoek.
Verzekeraars Kwaliteit staat in relate tot prijs. Doelmatgheid is belangrijk.
Kortere wachtjd - patint eerder hersteld - minder uitgaven voor verzekeraar
Zorginstellinge Kwaliteit is de levensvoorwaarde van elke zorginstelling. Kwaliteit verbeteren en
n borgen door kwaliteitszorgsystemen op te zeten.
Cliinten en Willen informate en kunnen kiezen. Kan de kwaliteit beïnvloeden door het
patinten klachtrecht.
Rijksoverheid Garandeert dat elke burger zorg krijgt en dient de kwaliteit van de zorg te
bewaken. Dit gebeurt door normen te stellen en zorg te reguleren met wetgeving.
1.2.2 Marktwerking
De voorstanders van marktwerking vinden dat de economie het beste draait als alle partjen vrijelijk
producten en diensten kunnen aanbieden en uitkiezen: vraag en aanbod. Voor de marktwerking
werd prijspolitek door de overheid gehanteerd. De verzekeraars hebben tegenwoordig een
regulerende rol. Monopolies zijn verboden en de overheid bestrijd deze samen met prijsafspraken.
(Nederlandse Mededingingsautoriteit) (Nederlandse Zorgautoriteit is toezichthouder op alle
zorgmarkten in Nederland)
Er zijn 3 markten in de zorgsector;
- De markt van zorgverzekeraars en zorgaanbieders; de zorginkoopmarkt.
- De markt van zorgaanbieders en zorgconsumenten; de zorgverleningsmarkt.
- De markt van zorgconsumenten en zorgverzekeraars; de zorgverzekeringsmarkt.
1.2.3 Herziening van het fnancieringsstelsel
1987, Commissie-Dekker; moest de problemen van de fnanciering van de zorgsector in kaart
brengen. Het uitgangspunt van de overheid was om de zorg op lange termijn betaalbaar te houden.
Er werd geconcludeerd dat;
- De zorgsector onbuigzaam was door te strakke regels
- Ondoelmatg (aanbod en vraag niet goed)
- Zorg onbetaalbaar ging worden
Een nieuwe aanpak met de volgende elementen was nodig (waarvoor later weten zijn gemaakt,
waardoor de zorg die er nu is gevormd is);
- Zorg meer op maat
- Flexibeler stelsel
- Goedkoopst-effecteve zorg in plaats van dure zorg
- Meer samenhang (ketenzorg)
- Contnuïteit in zorgproces
- Afgebakende verantwoordelijkheden
- Meer kwaliteit
- Doelmatgheid verhogen
- Vermaatschappelijk
, 1.3 De toekomst van de Nederlandse zorg
De mogelijkheden en onmogelijkheden van de zorg worden op het moment beïnvloed door het
volgende;
- Vergrijzing van de bevolking - meer (zorg)kosten
- Nieuwe technologiein. - mogelijkheden maar ook ethische discussie.
- Aandacht voor de gezonde bedrijfsvoering in de zorg, streven naar winst wordt ook
belangrijk.
- Een andere plaats van de zorg in de samenleving, gezondheid krijgt veel meer aandacht.
(rookverbod)
- Ontwikkeling op de arbeidsmarkt, onvoldoende artsen en verpleegkundige etc.
1.3.1 De toekomstge behoefe aan zorg
De vraag of de zorg in de toekomst betaalbaar zal blijven hangt niet alleen af van de vraag welk
aanbod aan zorginstellingen er in de toekomst nodig zal zijn, maar ook van de vraag welke behoefte
aan zorg er zal zijn. Aantal inwoners in de toekomst is van belang en de samenstelling van de
bevolking. Ook is het aantal jongeren die kiezen voor een beroep in de zorg is van belang.
1.3.2 De klant centraal
Een van de centrale gedachten van de stelselherziening is dat de zorgklant zelf keuzes moet kunnen
maken. Er zijn overheidsmaatregelen nodig om de zorgconsument te beschermend, tevens dient de
zorg vraag gestuurd te zijn. Dit is niet altjd het geval omdat de zorgadviseur en verlener vaak
dezelfde persoon zijn en de klant weet vaak van niks. Tegenwoordig zijn er gespecialiseerde
adviseurs om dit te verhelpen.
1.3.3 Het nieuwe beeld van de zorg
De veronderstelling over marktwerking is dat het de efciency bevordert.
1.3.4 Ketenzorg en ketensamenwerking
Ketenzorg is van belang voor een goed behandelingsproces van de patint, efciency en contnuïteit.
Vanaf de eerste gezondheidsklacht via de huisarts tot aan ontslag in het ziekenhuis wordt verwacht
dat het proces soepel verloopt. Nu is het zorgproces versnipperd.
De beperking van de ketensamenwerking hebben deels te maken met de opgedeelde
verantwoordelijkheid in de zorg. Tevens zorgt de concurrente en het illegaal zijn van grote fusies niet
voor ketensamenwerking. Ook wordt ketensamenwerking beperkt door de privacywet.
1.3.5 Dilemma tussen economie en ethiek
Er is een permanent spanningsveld tussen de fnanciile, de maatschappelijke en de personele
doelstellingen van zorgorganisates.
Hoofdstuk 1, De zorgsector in Nederland.
1.1 De structuur van de Nederlandse zorgsector
1.1.1 De zorgsector in vogelvlucht
Er is binnen de zorg onderscheid te maken tussen informele en formele zorg. Informele zorg; de
ondersteuning die een patint krijgt in het herkrijgen van zijn gezondheid vanuit zijn persoonlijke
netwerk (familie en vrienden). Formele zorg; de gezondheidsondersteuning die professionals en
instellingen vanuit hun functe bieden, op zakelijke gronden, in de regel tegen betaling.
Formele zorg kan op verschillende manieren worden ingedeeld:
Specialisme:
- Medici oftewel; Medisch specialisten; huisartsen, tandartsen, apothekers,
verloskundigen en psychotherapeuten.
- Paramedici oftewel; paramedische specialisten (ondersteunende specialisten);
verpleegkundige, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, diitsten en
mondhygiinisten .
Naar toegankelijkheid:
- Eerstelijnszorg; vooral algemene zorg en laagdrempelig voor patint. Vaak direct
toegankelijk voor een zorgvrager.
- Tweedelijnszorg; in hoge mate specialistsch en toegankelijk door doorverwijzing uit
eerste of tweede lijn.
Naar aard van de zorg:
- Cure; Curateve zorg; bedoeld om te genezen.
- Care; verpleging en verzorging; bedoeld om het leven van een patint met beperkingen
zo leefaar mogelijk te maken.
Naar plaats waar zorg verleend wordt:
- Intramurale zorg; binnen ziekenhuis of andere zorginstelling
- Extramurale zorg; buiten de muren van de betrokken zorginstelling
- Transmurale zorg; meer dan één instelling werken samen
Naar reikwijdte:
- De individuele gezondheidszorg; aan de afzonderlijke patint.
- De algemene gezondheidszorg; gericht op meerdere individuen.
(gezondheidsonderzoeken, vaccinateprogramma’s, voorlichtngsprogramma’s etc.)
1.1.2 De fnanciering van de Nederlandse zorg.
Financieel gezien zijn er twee systemen relevant in de zorg: het fnancieringsstelsel en het
betaalsysteem;
- Het fnancieringsstelsel is het geheel van transactes en instantes waarmee men de
fnanciile middelen bijeen brengt c.q.. vergaart bij de bevolking met het doel deze in de
zorgsector aan te wenden.
- Het betaalsysteem is het geheel van transactes, instantes en individuen dat de via
fnancieringsstelsel verzamelde gelden omzet in zorg.
,Bezien vanuit de zorg is het uitgavensysteem als volgt (voor 2000):
1. Betaling per verrichtng.
2. Betaling per verrichtng plus een betaling per patint.
3. Een kostenbudget; ziekenhuizen kregen een budget waarbinnen zij de zorg dienden te
verrichten.
4. Voor de extramurale zorg zoals de thuiszorg berekent men tarieven per functes en per
tjdsduur.
In 2006 is de Zorgverzekeringswet ingevoerd. Iedereen heeft nu verplicht een basisverzekering en
kan deze, tegen extra betaling, aanvullen. Verzekeraars hebben nu een centrale rol gekregen.
Enerzijds bieden zijn polissen aan en anderzijds contracteren zij zorgaanbieders en komen met hen
overeen welke zorg zij leveren en welke vergoeding zij daarvoor krijgen.
1.1.3. Stakeholders in de Nederlandse zorg.
- Artsen, verpleegkundigen en specialisten; hebben expertse dmv opleiding en zijn persoonlijk
verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun handelen.
- Inspectegezondheidszorg; controleert het handelen van experts.
- Management van zorginstellingen; zorgen voor afspraken met overheden.
- Zorgverzekeraars; verzekeren de ziekte- en zorgkosten gebonden aan regels en deels op eigen
voorwaarden.
- Centrale overheid; stelt weten en regels op om de werking te reguleren. Financiert een klein
aandeel van de zorg.
- Zorgvrager; heeft recht op zorg en de plicht om zich te verzekeren en de bijbehorende premies te
betalen.
1.2 Overheidsbeleid in de zorg aan het begin van de 21 ste eeuw.
Politeke issues in de zorg voor de stelselherziening in 2006;
- Wachtjden die de kwaliteit van de zorg onder druk zete in combinate met een stjging
van de verzekeringspremies.
- Opgelopen kosten in de ogen van de overheid.
- Zorginstellingen stonden voor het leveren van goede zorg maar ook voor een gezonde
bedrijfsvoering
Alle partjen wilden een hervorming met;
- Het beperken van de kosten voor de AWBZ
- Invoering van nieuwe zorgverzekeringswet
- Een wijziging van het bekostgingssysteem met marktwerking
- Overhevelen van zorgtaken van de centrale naar de lokale overheid
- Aanscherping van kwaliteitseisen en rechten van patinten
1.2.1 Verbetering van de kwaliteit van de zorg
Vier factoren die ervoor gezorgd hebben dat kwaliteit hoog op de agenda kwam;
- Verdere professionalisering leidde tot aanscherping van de eisen van het vak
- Het mondiger worden van patinten en cliinten
- De toenemende schaarste aan middelen
- Marktwerking was gewenst, tegelijkertjd moest de patint beschermt worden
,Kwaliteit van de zorg is voor iedere partj anders;
Medische en Professionele standaarden die voortdurend tegen het licht worden gehouden en
paramedische aangepast worden aan de nieuwe wetenschappelijke inzichten en technische
professionals mogelijkheden. Hun instrumenten en onderzoek.
Verzekeraars Kwaliteit staat in relate tot prijs. Doelmatgheid is belangrijk.
Kortere wachtjd - patint eerder hersteld - minder uitgaven voor verzekeraar
Zorginstellinge Kwaliteit is de levensvoorwaarde van elke zorginstelling. Kwaliteit verbeteren en
n borgen door kwaliteitszorgsystemen op te zeten.
Cliinten en Willen informate en kunnen kiezen. Kan de kwaliteit beïnvloeden door het
patinten klachtrecht.
Rijksoverheid Garandeert dat elke burger zorg krijgt en dient de kwaliteit van de zorg te
bewaken. Dit gebeurt door normen te stellen en zorg te reguleren met wetgeving.
1.2.2 Marktwerking
De voorstanders van marktwerking vinden dat de economie het beste draait als alle partjen vrijelijk
producten en diensten kunnen aanbieden en uitkiezen: vraag en aanbod. Voor de marktwerking
werd prijspolitek door de overheid gehanteerd. De verzekeraars hebben tegenwoordig een
regulerende rol. Monopolies zijn verboden en de overheid bestrijd deze samen met prijsafspraken.
(Nederlandse Mededingingsautoriteit) (Nederlandse Zorgautoriteit is toezichthouder op alle
zorgmarkten in Nederland)
Er zijn 3 markten in de zorgsector;
- De markt van zorgverzekeraars en zorgaanbieders; de zorginkoopmarkt.
- De markt van zorgaanbieders en zorgconsumenten; de zorgverleningsmarkt.
- De markt van zorgconsumenten en zorgverzekeraars; de zorgverzekeringsmarkt.
1.2.3 Herziening van het fnancieringsstelsel
1987, Commissie-Dekker; moest de problemen van de fnanciering van de zorgsector in kaart
brengen. Het uitgangspunt van de overheid was om de zorg op lange termijn betaalbaar te houden.
Er werd geconcludeerd dat;
- De zorgsector onbuigzaam was door te strakke regels
- Ondoelmatg (aanbod en vraag niet goed)
- Zorg onbetaalbaar ging worden
Een nieuwe aanpak met de volgende elementen was nodig (waarvoor later weten zijn gemaakt,
waardoor de zorg die er nu is gevormd is);
- Zorg meer op maat
- Flexibeler stelsel
- Goedkoopst-effecteve zorg in plaats van dure zorg
- Meer samenhang (ketenzorg)
- Contnuïteit in zorgproces
- Afgebakende verantwoordelijkheden
- Meer kwaliteit
- Doelmatgheid verhogen
- Vermaatschappelijk
, 1.3 De toekomst van de Nederlandse zorg
De mogelijkheden en onmogelijkheden van de zorg worden op het moment beïnvloed door het
volgende;
- Vergrijzing van de bevolking - meer (zorg)kosten
- Nieuwe technologiein. - mogelijkheden maar ook ethische discussie.
- Aandacht voor de gezonde bedrijfsvoering in de zorg, streven naar winst wordt ook
belangrijk.
- Een andere plaats van de zorg in de samenleving, gezondheid krijgt veel meer aandacht.
(rookverbod)
- Ontwikkeling op de arbeidsmarkt, onvoldoende artsen en verpleegkundige etc.
1.3.1 De toekomstge behoefe aan zorg
De vraag of de zorg in de toekomst betaalbaar zal blijven hangt niet alleen af van de vraag welk
aanbod aan zorginstellingen er in de toekomst nodig zal zijn, maar ook van de vraag welke behoefte
aan zorg er zal zijn. Aantal inwoners in de toekomst is van belang en de samenstelling van de
bevolking. Ook is het aantal jongeren die kiezen voor een beroep in de zorg is van belang.
1.3.2 De klant centraal
Een van de centrale gedachten van de stelselherziening is dat de zorgklant zelf keuzes moet kunnen
maken. Er zijn overheidsmaatregelen nodig om de zorgconsument te beschermend, tevens dient de
zorg vraag gestuurd te zijn. Dit is niet altjd het geval omdat de zorgadviseur en verlener vaak
dezelfde persoon zijn en de klant weet vaak van niks. Tegenwoordig zijn er gespecialiseerde
adviseurs om dit te verhelpen.
1.3.3 Het nieuwe beeld van de zorg
De veronderstelling over marktwerking is dat het de efciency bevordert.
1.3.4 Ketenzorg en ketensamenwerking
Ketenzorg is van belang voor een goed behandelingsproces van de patint, efciency en contnuïteit.
Vanaf de eerste gezondheidsklacht via de huisarts tot aan ontslag in het ziekenhuis wordt verwacht
dat het proces soepel verloopt. Nu is het zorgproces versnipperd.
De beperking van de ketensamenwerking hebben deels te maken met de opgedeelde
verantwoordelijkheid in de zorg. Tevens zorgt de concurrente en het illegaal zijn van grote fusies niet
voor ketensamenwerking. Ook wordt ketensamenwerking beperkt door de privacywet.
1.3.5 Dilemma tussen economie en ethiek
Er is een permanent spanningsveld tussen de fnanciile, de maatschappelijke en de personele
doelstellingen van zorgorganisates.
