hoofdstuk 7: cellulaire plasticiteit tijdens de ontwikkeling
→ ontogenese (levensloop) + neuroplasticiteit
7.1 noodzaak van leren tijdens het leven:
vermogen van neuroplasticiteit.
ééncelligen (lage organisme) → alles wat zij doen is genetisch vastgelegd
(verandering via mutaties, genetisch materiaal) → generaties (korte
levensduur)
kunnen zich dus goed aanpassen aan de wereld.
hogere organismen (complexer) → levensloop neemt toe, neuronen wijzigen zichzelf
→ leren tijdens levensloop, niet wachten op genmutaties, leren door stimulaties
→ adaptiviteit → we kunnen ons aanpassen aan de omstandigheden
doorheen de evolutie zijn onze hersenen exponentieel gegroeid, over de evolutie heen. (500gr tot 1400gr van
grote!)
onze spiermassa niet toeneemt!
hersenen zijn gegroeid omdat we ander complex gedrag stellen
gevolg: met hersenen van 1400g kan je niet geboren worden, we komen in een foetale toestand ter wereld (300g)
→ overleving van mama/kind in gedrang anders
→ door de foetale toestand zijn wij de enigste diersoort die zo afhankelijk ter wereld komt
bv: chimpansee → brein van 500g: geboren zouden worden met 300g dan moet het nog 200g groeien
(volwassen)
ons: biologische maturatie als hij 1400g is → nog 25j nodig (zo complex, verbindingen)
in ruil krijgen we het leervermogen, genetica is niet voldoende (nieuwe connecties maken) = neuroplasticiteit
→ vermogen van zenuwcellen om zich te veranderen.
schedelplaten bij een baby, de hersenen moeten nog uitzetten. → nog veel leren (hersengroei)
7.2 ontwikkelingsprocessen tijdens de pre- en postnatale ontwikkeling:
postnatale ontwikkeling = na de geboorte prenatale ontwikkeling = voor de geboorte
, 7.3 verschillende stadia en processen in de hersenontwikkeling:
Hersenontwikkeling is een sterk gereguleerd proces dat bestaat uit een reeks van goed gecoördineerde, complexe
processen.
1) celgroei of celproliferatie: abc
cel gaat zijn DNA kopiëren, als dit gebeurt kan hij zichzelf gaan delen. = celdeling
celproliferatie = veel celdelingen achter mekaar ontstaan → 200000 neuronen/minuut
genetica is de drijvende kracht.
oude hersengebieden die gemeenschappelijk zijn met eerste gewervelde dieren gaan eerst gemaakt worden.
specifieke hersengebieden die eigen zijn aan hogere organisme pas als laatst
volwassen neurogenese:
na de geboorte gaan hersenen zich blijven hernieuwen, vorming nieuwe zenuwcellen/neurogenese blijft
voortbestaan = neuroplasticiteit
beïnvloed worden door ervaringen/omgevingen (ziektes, schadelijke invloeden van omgevingen (kwetsbaar)
beschadigde neuronen kunnen moeilijk hersteld worden
2) celmigratie: cellen moeten hun plaats gaan zoeken in het zenuwstelsel DE
cellen krijgen een eindbestemming + definitieve vorm
cellen migreren zich naar de plaats waar ze hun functie gaan krijgen
kan door interne/externe factoren verstoord worden
3) doelbestemming en celdifferentiatie FG
cellen krijgen een typische vorm, structuur waar ze zich gaan vestigen
worden klaargemaakt om de functie uit te voeren.
differentiatie = vorming van dendrieten en axonen en hun functie → communicatie of
informatie-uitwisseling tussen gebieden.
dankzij de vorm kunnen er connecties gemaakt worden met andere zenuwcellen
sprouting = groei van vertakkingen, verbindingsmogelijkheden van een cel
(groei axonen,..)
juiste richting en doelselectie spines nemen toe = postnatale ontwikkeling
veel beweging in een bepaald gebied → veel spines = densiteit
→ ontogenese (levensloop) + neuroplasticiteit
7.1 noodzaak van leren tijdens het leven:
vermogen van neuroplasticiteit.
ééncelligen (lage organisme) → alles wat zij doen is genetisch vastgelegd
(verandering via mutaties, genetisch materiaal) → generaties (korte
levensduur)
kunnen zich dus goed aanpassen aan de wereld.
hogere organismen (complexer) → levensloop neemt toe, neuronen wijzigen zichzelf
→ leren tijdens levensloop, niet wachten op genmutaties, leren door stimulaties
→ adaptiviteit → we kunnen ons aanpassen aan de omstandigheden
doorheen de evolutie zijn onze hersenen exponentieel gegroeid, over de evolutie heen. (500gr tot 1400gr van
grote!)
onze spiermassa niet toeneemt!
hersenen zijn gegroeid omdat we ander complex gedrag stellen
gevolg: met hersenen van 1400g kan je niet geboren worden, we komen in een foetale toestand ter wereld (300g)
→ overleving van mama/kind in gedrang anders
→ door de foetale toestand zijn wij de enigste diersoort die zo afhankelijk ter wereld komt
bv: chimpansee → brein van 500g: geboren zouden worden met 300g dan moet het nog 200g groeien
(volwassen)
ons: biologische maturatie als hij 1400g is → nog 25j nodig (zo complex, verbindingen)
in ruil krijgen we het leervermogen, genetica is niet voldoende (nieuwe connecties maken) = neuroplasticiteit
→ vermogen van zenuwcellen om zich te veranderen.
schedelplaten bij een baby, de hersenen moeten nog uitzetten. → nog veel leren (hersengroei)
7.2 ontwikkelingsprocessen tijdens de pre- en postnatale ontwikkeling:
postnatale ontwikkeling = na de geboorte prenatale ontwikkeling = voor de geboorte
, 7.3 verschillende stadia en processen in de hersenontwikkeling:
Hersenontwikkeling is een sterk gereguleerd proces dat bestaat uit een reeks van goed gecoördineerde, complexe
processen.
1) celgroei of celproliferatie: abc
cel gaat zijn DNA kopiëren, als dit gebeurt kan hij zichzelf gaan delen. = celdeling
celproliferatie = veel celdelingen achter mekaar ontstaan → 200000 neuronen/minuut
genetica is de drijvende kracht.
oude hersengebieden die gemeenschappelijk zijn met eerste gewervelde dieren gaan eerst gemaakt worden.
specifieke hersengebieden die eigen zijn aan hogere organisme pas als laatst
volwassen neurogenese:
na de geboorte gaan hersenen zich blijven hernieuwen, vorming nieuwe zenuwcellen/neurogenese blijft
voortbestaan = neuroplasticiteit
beïnvloed worden door ervaringen/omgevingen (ziektes, schadelijke invloeden van omgevingen (kwetsbaar)
beschadigde neuronen kunnen moeilijk hersteld worden
2) celmigratie: cellen moeten hun plaats gaan zoeken in het zenuwstelsel DE
cellen krijgen een eindbestemming + definitieve vorm
cellen migreren zich naar de plaats waar ze hun functie gaan krijgen
kan door interne/externe factoren verstoord worden
3) doelbestemming en celdifferentiatie FG
cellen krijgen een typische vorm, structuur waar ze zich gaan vestigen
worden klaargemaakt om de functie uit te voeren.
differentiatie = vorming van dendrieten en axonen en hun functie → communicatie of
informatie-uitwisseling tussen gebieden.
dankzij de vorm kunnen er connecties gemaakt worden met andere zenuwcellen
sprouting = groei van vertakkingen, verbindingsmogelijkheden van een cel
(groei axonen,..)
juiste richting en doelselectie spines nemen toe = postnatale ontwikkeling
veel beweging in een bepaald gebied → veel spines = densiteit
