1
,Inhoud
College 1 ......................................................................................................................................... 3
1 The development of neuropsychology ................................................................................ 3
2 Research on the origins of the human brain and behaviour .............................................. 7
College 2 ....................................................................................................................................... 10
3 Nervous system organisation ............................................................................................... 10
4 The structure and electrical activity of neurons ................................................................. 17
College 3 ....................................................................................................................................... 21
5 Communication between neurons ...................................................................................... 21
College 4 ....................................................................................................................................... 24
6 The influence of drugs and hormones on behaviour........................................................ 24
7 Imaging the brain’s activity ................................................................................................... 28
College 5 ....................................................................................................................................... 31
10 Principles of neocortical function ...................................................................................... 31
11 Cerebral asymmetry............................................................................................................ 33
12 Individual differences in cerebral organization ............................................................... 35
17 Cortical networks and disconnection syndromes ........................................................... 38
College 6 ....................................................................................................................................... 40
8 Organisation of the sensory systems .................................................................................. 40
13 The occipital lobes and networks ...................................................................................... 43
College 7 ....................................................................................................................................... 46
9 Organisation of the motor system ....................................................................................... 46
14 The parietal lobes and networks ....................................................................................... 48
College 8 ....................................................................................................................................... 52
15 The temporal lobes and networks..................................................................................... 52
16 The frontal lobes and networks ......................................................................................... 55
College 9 ....................................................................................................................................... 59
18 Learning and memory ........................................................................................................ 59
19 Language ............................................................................................................................. 63
College 10 ..................................................................................................................................... 67
20 Emotion and the social brain ............................................................................................. 67
22 Attention and consciousness ............................................................................................. 70
2
,College 1
1 The development of neuropsychology
Twee belangrijke theorieën: brain theory en neuron theory
The brain theory
Wat is het brein?
Het ruggenmerg is gevuld met hersenvocht om de hersenen te beschermen en ‘afval’ af te
voeren.
Neocortex: buitenste laag van de hersenen (de “kronkels”), de bulten zijn gyri en de
plooien zijn sulci.
Er zijn grote “spleten” in de hersenen, de longitudinale fissure
verdeeld de hersenen in twee helften. De laterale fissure verdeeld de
helften weer in de helft. Commissuren verbinden de hersenhelften
met elkaar (de grootste is het corpus callosum).
De cerebrale cortex zit het meest aan de voorkant van de hersenen.
De hersenstam zit aan de onderkant van de hersenen en verbind de
hersenen met het ruggenmerg.
Hersenen uit drie delen: het ruggenmerg ontwikkelt voor de
hersenstam, en na de hersenstam ontwikkelt pas de grote hersenen.
Dit is belangrijk vanuit evolutionair, anatomisch en functioneel
perspectief.
Hoe staat het brein in relatie tot de rest van het zenuwstelsel?
Centraal zenuwstelsel: de hersenen en het ruggenmerg. Schade
hieraan herstelt niet.
Perifere zenuwstelsel: zenuwen die informatie van en naar het
centrale zenuwstelsel brengen. Perifere schade kan wel herstellen. Er
zijn twee onderdelen: het somatische zenuwstelsel reageert op de
externe wereld, het autonome zenuwstelsel reageert op interne
dingen. Er zijn ook een sensorische en motorische divisie, waarvoor
ook pathways ontstaan.
Perspectieven op brein en gedrag
Aristoteles: mentalisme
Aristoteles stelde dat er een psyche is die zorgt voor gedachten en gevoelens, die werkt
door het hart. Mentalisme betekent dat je verstand (mind) verantwoordelijk is voor je
gedrag.
3
, Descartes: dualisme
Descartes kende een rol toe aan het functioneren van de hersenen, maar ook aan ‘minds’.
De hersenen waren vooral de pijnappelklier (een klein plekje in de hersenen), de rest
functioneerde niet. Hij dacht dat de ‘minds’ van mensen los staan van het lichaam.
Darwin: materialisme
Het idee is dat er geen minds bestaan los van het lichaam, en dat gedrag wordt verklaard
door de werking van het lichaam.
Natuurlijke selectie: dieren en mensen hebben een zelfde soort structuur, daarom werd
gedacht dat deze eenzelfde voorouder hadden. Door natuurlijke selectie zouden er
soorten zijn ontstaan.
Erfelijkheid: halverwege de 19e eeuw werden erfelijke kenmerken ‘genen’ genoemd. Ook
werd er ontdekt dat de omgeving invloed heeft op de genen. Epigenetics onderzoekt de
invloed van omgeving op genen. Neuroplasticiteit betekent dat de hersenen kunnen
veranderen.
Huidige perspectieven: de visie is nu materialistisch/ neutraal, termen als minds en
bewustzijn worden gebruikt om te verwijzen naar functies van de hersenen.
Hersenfunctioneren: inzichten van hersenbeschadiging
Lokalisatie van functies
Door Gall en Spurzheim werd in de 19e eeuw ontdekt dat de hele hersenen (en niet alleen
de pijnappelklier) functioneren. Lokalisatie van functies is de theorie van Gall dat alle
delen in de hersenen een bepaalde functie hebben. Frenologie is de studie naar
hersenfuncties en de locatie. Cranioscopie is het maken van een scan van de hersenen
naar bepaalde functies en eigenschappen. Frenologie heeft gefaald, omdat het alleen
eigenschappen aan de locaties in de hersenen toekende.
Lateralisatie van functies
Lateralisatie betekent dat bepaalde functies slechts aan één kant van de hersenen
gelokaliseerd zijn.
Broca heeft ontdekt dat spraak aan de linkerkant van de hersenen is gelokaliseerd door
mensen met hersenschade te onderzoeken. Het hersengebied is ook vernoemd. Bij
Broca’s afasie heeft iemand verlies van spraak.
Wernicke heeft ontdekt welk hersengebied te maken heeft met het begrijpen van taal,
mensen die hier schade hebben, begrijpen geen taal.
Er is ook ontdekt dat hersengebieden niet alleen functies hebben, maar dat menselijk
functioneren ook ontstaat door verbindingen tussen hersengebieden. Schade in de
verbindingen tussen hersengebieden kan ook zorgen voor beperkingen.
4
,Inhoud
College 1 ......................................................................................................................................... 3
1 The development of neuropsychology ................................................................................ 3
2 Research on the origins of the human brain and behaviour .............................................. 7
College 2 ....................................................................................................................................... 10
3 Nervous system organisation ............................................................................................... 10
4 The structure and electrical activity of neurons ................................................................. 17
College 3 ....................................................................................................................................... 21
5 Communication between neurons ...................................................................................... 21
College 4 ....................................................................................................................................... 24
6 The influence of drugs and hormones on behaviour........................................................ 24
7 Imaging the brain’s activity ................................................................................................... 28
College 5 ....................................................................................................................................... 31
10 Principles of neocortical function ...................................................................................... 31
11 Cerebral asymmetry............................................................................................................ 33
12 Individual differences in cerebral organization ............................................................... 35
17 Cortical networks and disconnection syndromes ........................................................... 38
College 6 ....................................................................................................................................... 40
8 Organisation of the sensory systems .................................................................................. 40
13 The occipital lobes and networks ...................................................................................... 43
College 7 ....................................................................................................................................... 46
9 Organisation of the motor system ....................................................................................... 46
14 The parietal lobes and networks ....................................................................................... 48
College 8 ....................................................................................................................................... 52
15 The temporal lobes and networks..................................................................................... 52
16 The frontal lobes and networks ......................................................................................... 55
College 9 ....................................................................................................................................... 59
18 Learning and memory ........................................................................................................ 59
19 Language ............................................................................................................................. 63
College 10 ..................................................................................................................................... 67
20 Emotion and the social brain ............................................................................................. 67
22 Attention and consciousness ............................................................................................. 70
2
,College 1
1 The development of neuropsychology
Twee belangrijke theorieën: brain theory en neuron theory
The brain theory
Wat is het brein?
Het ruggenmerg is gevuld met hersenvocht om de hersenen te beschermen en ‘afval’ af te
voeren.
Neocortex: buitenste laag van de hersenen (de “kronkels”), de bulten zijn gyri en de
plooien zijn sulci.
Er zijn grote “spleten” in de hersenen, de longitudinale fissure
verdeeld de hersenen in twee helften. De laterale fissure verdeeld de
helften weer in de helft. Commissuren verbinden de hersenhelften
met elkaar (de grootste is het corpus callosum).
De cerebrale cortex zit het meest aan de voorkant van de hersenen.
De hersenstam zit aan de onderkant van de hersenen en verbind de
hersenen met het ruggenmerg.
Hersenen uit drie delen: het ruggenmerg ontwikkelt voor de
hersenstam, en na de hersenstam ontwikkelt pas de grote hersenen.
Dit is belangrijk vanuit evolutionair, anatomisch en functioneel
perspectief.
Hoe staat het brein in relatie tot de rest van het zenuwstelsel?
Centraal zenuwstelsel: de hersenen en het ruggenmerg. Schade
hieraan herstelt niet.
Perifere zenuwstelsel: zenuwen die informatie van en naar het
centrale zenuwstelsel brengen. Perifere schade kan wel herstellen. Er
zijn twee onderdelen: het somatische zenuwstelsel reageert op de
externe wereld, het autonome zenuwstelsel reageert op interne
dingen. Er zijn ook een sensorische en motorische divisie, waarvoor
ook pathways ontstaan.
Perspectieven op brein en gedrag
Aristoteles: mentalisme
Aristoteles stelde dat er een psyche is die zorgt voor gedachten en gevoelens, die werkt
door het hart. Mentalisme betekent dat je verstand (mind) verantwoordelijk is voor je
gedrag.
3
, Descartes: dualisme
Descartes kende een rol toe aan het functioneren van de hersenen, maar ook aan ‘minds’.
De hersenen waren vooral de pijnappelklier (een klein plekje in de hersenen), de rest
functioneerde niet. Hij dacht dat de ‘minds’ van mensen los staan van het lichaam.
Darwin: materialisme
Het idee is dat er geen minds bestaan los van het lichaam, en dat gedrag wordt verklaard
door de werking van het lichaam.
Natuurlijke selectie: dieren en mensen hebben een zelfde soort structuur, daarom werd
gedacht dat deze eenzelfde voorouder hadden. Door natuurlijke selectie zouden er
soorten zijn ontstaan.
Erfelijkheid: halverwege de 19e eeuw werden erfelijke kenmerken ‘genen’ genoemd. Ook
werd er ontdekt dat de omgeving invloed heeft op de genen. Epigenetics onderzoekt de
invloed van omgeving op genen. Neuroplasticiteit betekent dat de hersenen kunnen
veranderen.
Huidige perspectieven: de visie is nu materialistisch/ neutraal, termen als minds en
bewustzijn worden gebruikt om te verwijzen naar functies van de hersenen.
Hersenfunctioneren: inzichten van hersenbeschadiging
Lokalisatie van functies
Door Gall en Spurzheim werd in de 19e eeuw ontdekt dat de hele hersenen (en niet alleen
de pijnappelklier) functioneren. Lokalisatie van functies is de theorie van Gall dat alle
delen in de hersenen een bepaalde functie hebben. Frenologie is de studie naar
hersenfuncties en de locatie. Cranioscopie is het maken van een scan van de hersenen
naar bepaalde functies en eigenschappen. Frenologie heeft gefaald, omdat het alleen
eigenschappen aan de locaties in de hersenen toekende.
Lateralisatie van functies
Lateralisatie betekent dat bepaalde functies slechts aan één kant van de hersenen
gelokaliseerd zijn.
Broca heeft ontdekt dat spraak aan de linkerkant van de hersenen is gelokaliseerd door
mensen met hersenschade te onderzoeken. Het hersengebied is ook vernoemd. Bij
Broca’s afasie heeft iemand verlies van spraak.
Wernicke heeft ontdekt welk hersengebied te maken heeft met het begrijpen van taal,
mensen die hier schade hebben, begrijpen geen taal.
Er is ook ontdekt dat hersengebieden niet alleen functies hebben, maar dat menselijk
functioneren ook ontstaat door verbindingen tussen hersengebieden. Schade in de
verbindingen tussen hersengebieden kan ook zorgen voor beperkingen.
4
