Samenvatting Economie Hoofdstuk 1-4

H1




Samenvatting economie H1 – H4
Wat is economie?

Definitie

- Het is een humane wetenschap die de keuzes van…
 Individuen = consumenten  vraag
 Bedrijven = producenten  aanbod
 Overheden & de hele samenleving
- … bestudeert ten gevolgen van de schaarste van de beschikbare middelen & onder invloed
van prikkels

2 delen in de economie

Definitie micro economie

- Bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven & de manier waarop de overheid hierop
kan inspelen

Definitie macro – economie

- Bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven & overheden op de totale
(nationale of globale) economie

Definitie goederen & diensten

- Zijn de voorwerpen (goederen) & handelingen (diensten) die geproduceerd worden om de
menselijke behoeften te bevredigen

4 productiefactoren

- Arbeid
 Zowel fysieke als intellectuele arbeid
o Bv. Loon
- Natuur
 Natuurlijke rijkdommen  Bv. Land, ertsen, water, lucht,…
o Bv. Huur
- Ondernemerschap
 Organiseren van de andere 3 productiefactoren om goederen & diensten te produceren
o Winst
- Kapitaal
 Fabrieken, machines, infrastructuur,… (geen geld!)
o Interest




1

,H1




Eigen belang VS maatschappelijk belang

Definitie keuzes uit eigenbelang

- Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf

Definitie keuze uit maatschappelijk belang

- Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving

Keuze & opportuniteitskost

Definitie “kiezen is verliezen”

- Elke keuze is een afweging/ trade off
 je moet iets opgeven om iets anders te vergkrijgen
o Bv. Op een eiland
o  behoefte is dat je veilig wilt zijn & van het eiland afgeraakt = er zijn meer
behoeftes dan zijn middelen op het eiland hem van kunnen voorzien
o  omdat je de keuze maakt om een bootje te maken, verlies je de kans voor de
keuze om een hutje te laken van hout om veilig te zijn ’s nachts
o Opportuniteitskost = waarde van het huisje

Definitie opportuniteitskost

- Het beste dat je moet opgeven om iets anders te verkrijgen
 De waarde van het beste alternatief
o Het is een ratio verhouding

VOORBEELD opportuniteitskost

- Mo gaat drie keer per week naar de voetbaltraining en heeft nog voldoende tijd over om
economie te studeren. Vorige week scoorde hij 70% op zijn test. Deze week traint hij nog een
vierde keer en behaalde slechts 60% op zijn economietest
 Opportuniteitskost = 10% op zijn test doordat hij gaat trainen

OEFENING opportuniteitskost

- Een afgestudeerde bachelor Bedrijfsmanagement overweegt een jaar bij te studeren en zich
in te schrijven voor de banaba. Hij berekent hiervoor zijn opportuniteitskost.

- Met welke van de onderstaande factoren moet hij geen rekening houden bij de berekening
van zijn opportuniteitskost? Leg uit
 Inschrijvingsgeld
o Wel rekening  Als hij daar geen rekening mee houdt had hij dat geld voor iets
anders kunnen gebruiken
 Uitgaven aan boeken & cursussen
o Wel rekening  Hij kon dat geld gebruiken voor iets anders
 Uitgaven aan maaltijden
o Juiste antwoord  deze uitgaven zijn er sowieso of hij nu gaat werken of studeren
 Het inkomen van de job waaraan verzaakt wordt
o Wel rekening  doordat je kiest voor de banaba verlies je een deel van inkomen
omdat je ook had kunnen gaan werken


2

,H2




Productiemogelijkhedencurve (PMC)

Definitie productiemogelijkhedencurve

- Stelt alle mogelijke combinaties van de productie van goederen voor die tot stand komen bij
volledige aanwending van de beschikbare productiefactoren

- Het is de grens tussen goederen – en dienstencombinaties die met de beschikbare
productiefactoren & technologie geproduceerd kunnen worden & de goederen – en
dienstencombinaties die niet geproduceerd kunnen worden


Afbeelding van de curve




- PMC duidt aan tot welk punt je beide producten mogelijk kan maken
 Heel het vlak van de cirkel, maar niet erboven
- PMC toont de grens van de maximale productie & scheidt dus de bereikbare van de
onbereikbare combinaties




H2




Productie – efficiëntie

3

, Definitie productie – efficiëntie

- Een situatie waarin we niet meer van 1 product of dienst kunnen produceren zonder minder
van een ander goed of dienst te produceren
 De economie haalt alles wat ze kan uit haar beschikbare middelen
o Bv. Als je meer kledij wilt maken & ook meer voeding
o  Dat gaat niet want dan kom je bij kledij boven de curven en dat mag niet
o = Dus meer voeding betekend minder kledij

Efficiëntie & inefficiëntie

- Als de productie zich op de PMC bevindt, zoals in punt A, dan is de productie efficiënt

- Als de productie onder de PMC zit, zoals in punt H, dan kan er meer van beide producten
geproduceerd worden zonder dat het andere goed hiervoor moet verminderen. Productie is
inefficiënt aangezien de beschikbare productiefactoren niet volledig benut worden




Trade-off & free lunch

- Een tradeoff is een afweging, uitwisseling  1 ding opgeven om een ander in de plaats te
krijgen.
 Zoals van punt B naar A, hoeveelheid voeding opgeven voor meer kleding
 Als het punt zich op de PMC curve bevindt
o Meer kledij dus opportuniteitskost = voeding

- Een free lunch is een geschenk — iets krijgen zonder iets anders op te geven.
 Zoals van punt H naar A, meer hoeveelheid kleding zonder voeding op te geven
 Vanaf je onder de PMC curve zit kan je van free lunch spreken
o Meer voeding zonder kledij te verminderen, want voeding blijft hetzelfde




H2




OEFENING Free Lunch


4

, - Van een inefficiënt punt (onder de curve) naar een efficiënt punt (op de curve) is altijd free
lunch?
 FOUT, als we in een inefficiënt punt zitten is free lunch altijd mogelijk, maar dat betekend
niet dat elke veranderen altijd een free lunch is

OEFENING productiemogelijkheidcurve (PMC)

- Wat kunnen redenen zijn dat een onbereikbaar punt op de curve bereikbaar wordt?
 Technologische vooruitgang
 Immigratie




Definitie economische groei

- Het is een blijvende uitbreiding van de productiemogelijkheden (productiecapaciteit)
 De economie groeit bij technologische vooruitgang, als de kwaliteit van arbeid verbeterd
of als de hoeveelheid kapitaal toeneemt
 Als de beschikbare middelen in een economie stijgen, neemt de productiecapaciteit toe
& verschuift de PMC naar buiten

OEFENING productiemogelijkhedencurve (PMC)

- Een energiebesparende uitvinding kan ervoor zorgen dat een punt buiten de PMC
bereikbaar wordt
 Juist, = technologische vooruitgang  zorgt dat de curve naar buiten opschuift
- Een verschuiving van de PMC kan het gevolg zijn van werkloosheid
 Fout, = werkloosheid is een punt onder de PMC curve  niet - efficiënt punt
- Het dalende verloop van een PMC wijst op stijgende opportuniteitskosten
 Fout, = dalende verloop toont op schaarste  de stijgende moet weg uit de zin, dan is
het juist
 Holvormige curve wijst niet op stijgende opportuniteitskost
- Door het opnieuw toewijzen van beschikbare productiefactoren kan de economie die zich
eerst in een punt onder de PMC bevindt, toelaten een goederencombinatie op de PMC te
bereiken
 Juist, = door productiefactor te herschikken kunnen we naar punt op de curve bewegen
naar een punt binnen de curve




H3




Concurrentiële markt  Markten & prijzen

5

, Definitie concurrentiële markt

- Het is een markt met veel kopers & verkopers zodat geen enkele koper of verkoper de prijs
kan beïnvloeden

Definitie geldprijs

- Het is de hoeveelheid geld (EUR, GBP,…) van een goed die nodig is om het te kopen

Definitie relatieve prijs

- De relatieve prijs van een goed- de verhouding van de geldprijs tegenover de geldprijs van
het beste alternatieve goed is de opportuniteitskost (OK)

OEFENING relatieve prijs & opportuniteitskost

- Prijs kop koffie  3 EUR
- Prijs reep chocolade = 1 EUR
 Relatieve prijs of opportuniteitskost van een kop koffie is 3 repen chocolade
  = Ratio = prijs koffie/ prijs chocoladereep = 3
o De relatieve prijs van chocolade tegenover koffie = 1/3

Vraag

Definitie gevraagde hoeveelheid

- De gevraagde hoeveelheid van een goed of dienst is de hoeveelheid die consumenten van
plan zijn te kopen gedurende een bepaalde periode & tegen een specifieke prijs

Wet van de vraag

- Als de prijs van een goed stijgt  Neemt de gevraagde hoeveelheid van het goed af
- Als de prijs van een goed daalt  Neemt de gevraagde hoeveelheid van het goed toe
- Wanneer de zaken gelijk blijven  Negatief verband tussen prijs & gevraagde hoeveelheid

- Deze wet vloeit voort uit
 Het substitutie – effect
 Het inkomenseffect

Definitie substitutie – effect

- Wanneer de (relatieve) prijs van een goed of dienst stijgt  Gaan mensen op zoek naar
alternatieven waardoor de gevraagde hoeveelheid naar het goed of dienst afneemt

Definitie inkomenseffect

- Wanneer de prijs van een goed of dienst stijgt in verhouding tot het inkomen  Kunnen
mensen niet alle dingen betalen die ze eerder kochten, dus de gevraagde hoeveelheid van
goederen of diensten neemt af

H3




Vraagcurve & vraagschema (vraag)

6