Week 3 hoorcolleges inleiding tot het recht
Hoorcollege 7;
De casus van de grotverkenners toont ons een spanning tussen het recht zoals het is en het
recht zoals het zou moeten zijn oftewel natuurrecht en rechtspositivisme
Foster:
- Veroordeling onrechtvaardig, omdat het positieve recht van newgarth niet meer
gold. Als het recht wel van toepassing is dat moet het moreel geloofwaardig
geïnterpreteerd worden.
- Recht & rechtvaardheid zijn onlosmakelijk verbonden
Theorie van het natuurrecht:
Hoger wet ( positieve recht= zoals het door mensen gemaakt is)
Rechtvaardigheid
Universeel & onveranderlijk ( goddelijke wet of besloten in menselijke natuur)
Natuurlijke rechten & vrijheden; zelfbehoud & zelfbeschikking ( recht om te leven , recht op
onderdak, voedsel al van nature gegeven en niet door de staat)
Rechtvaardig is wat beantwoord aan de menselijke natuur
Niet subjectief maar rationeel
Vb. Mensenrechten
Noodzakelijk verband tussen recht & moraal . Het hogere recht stijgt boven het positieve
recht uit. Sterke these; positieve recht dat de hogere wet schendt verliest zijn geldigheid
Mildere these; onrechtvaardig recht is wel juridisch bindend, maar moet op moreel
geloofwaardige manier worden geïnterpreteerd
Rechtspositivisme;
Recht is een menselijk maaksel
Recht is het positieve recht ( zoals het door het bevoegd gezag is neergelegd en met de daad
wordt neergelegd)
Recht ‘zoals het is’ is onderscheiden van recht ‘ zoals het hoort te zijn’
onderscheid wortelt in de rechtspraktijk; zekerheid
Scheiding tussen recht & moraal
Reden voor scheiding recht & moraal
Moreel pluralisme ( verschillende opvattingen over wat juist is en wat niet)
Rechtszekerheid
Machtenscheiding; wetgever schept, rechter past het recht toe
Geldigheid & interpretatie
Natuurecht :
1 recht ontleent geldigheid aan moraal
2. interpretatie in overeenstemming met moraal
rechtspositivisme;
1. Recht ontleent zijn geldigheid aan zijn gesteld-zijn
2. Interpretatie op basis van de wet/het recht
, Minicollege 8 wraakzuchtige informanten & radbruch
Gustav radbruch, van rechtspositivisme naar natuurrecht
Rechtvaardigheid; een rechtvaardige samenleving is een samenleving waarin ieder het zijne
krijgt.
Volgens radbruch is het rechtspositivisme de oorzaak van het nazi recht geweest. ‘Wet is wet’
en ‘bevel is bevel’
Dilemma moet je de wraakzuchtige informanten op grond van legaliteitsbeginsel vrijspreken
van hun daden of zet je het legaliteitsbeginsel even buiten de deur om hun te straffen
Beschermingen onder nulla poena en dus vrijspraak voor een moreel verwerpelijke daad of
nulla poena terzijde schuiven ook al is het een grondbeginsel van de rechtstaat om de
informante te veroordelen.
Oplossing rechter; nazirecht is nooit recht geweest, want was te moreel verwerpelijk. Het
schond het hoogste recht dus verloor zijn recht. Lex injusta non lex est ( onjuist recht is geen
recht)
In het licht van een hogere wet is het nazirecht niet geldig, dus puttfarken wordt niet
beschermd door nulla poena
Radbruch formule
Rechtszekerheid gaat voor de rechtvaardigheid. “ het conflict tussen de rechtvaardigheid en
rechtszekerheid zou als volgt opgelost kunnen worden; het positieve recht, gesteld en
verzekerd door macht, heeft voorrang wanneer het inhoudelijke onrechtvaardig en niet
doelgericht is.
Twee uitzonderingen;
1. Het ondraaglijkheidscriterium ( spanning tussen recht en rechtvaardigheid dan moet
je recht interpreteren die voldoet aan de eisen van het moraal) foster’s 2 e argument;
recht van newgarth moet toegeven aan de rechtvaardigheden en op een moreel
geloofwaardige wijze worden uitgelegd
2. Het verloocheningscriterium ( het recht de rechtvaardigheid geheel verloochent, dan
(nazi-recht) is het niet langer recht) foster’s 1e argument omwille van de
rechtvaardigheid is recht van newgarth niet langer geldig
Literatuur
Gedragsnormen: rechtsregels die iets verbieden, gebieden of toestaan
Sanctienorm; regel die aangeeft wat degene die zich niet aan de gedragsnorm houdt te
wachten staat
Rechtvaardigheid en het ideale recht zijn toetsstenen voor het positieve recht
Nederlandse objectieve recht: alle Nederlandse rechtsregels
Subjectief en objectief recht staat niet los van elkaar. Iemand heeft bevoegdheden, rechten en
plichten, wanneer deze gebaseerd kunnen worden op rechtsregels die behoren tot het
objectieve recht.
Hoorcollege 7;
De casus van de grotverkenners toont ons een spanning tussen het recht zoals het is en het
recht zoals het zou moeten zijn oftewel natuurrecht en rechtspositivisme
Foster:
- Veroordeling onrechtvaardig, omdat het positieve recht van newgarth niet meer
gold. Als het recht wel van toepassing is dat moet het moreel geloofwaardig
geïnterpreteerd worden.
- Recht & rechtvaardheid zijn onlosmakelijk verbonden
Theorie van het natuurrecht:
Hoger wet ( positieve recht= zoals het door mensen gemaakt is)
Rechtvaardigheid
Universeel & onveranderlijk ( goddelijke wet of besloten in menselijke natuur)
Natuurlijke rechten & vrijheden; zelfbehoud & zelfbeschikking ( recht om te leven , recht op
onderdak, voedsel al van nature gegeven en niet door de staat)
Rechtvaardig is wat beantwoord aan de menselijke natuur
Niet subjectief maar rationeel
Vb. Mensenrechten
Noodzakelijk verband tussen recht & moraal . Het hogere recht stijgt boven het positieve
recht uit. Sterke these; positieve recht dat de hogere wet schendt verliest zijn geldigheid
Mildere these; onrechtvaardig recht is wel juridisch bindend, maar moet op moreel
geloofwaardige manier worden geïnterpreteerd
Rechtspositivisme;
Recht is een menselijk maaksel
Recht is het positieve recht ( zoals het door het bevoegd gezag is neergelegd en met de daad
wordt neergelegd)
Recht ‘zoals het is’ is onderscheiden van recht ‘ zoals het hoort te zijn’
onderscheid wortelt in de rechtspraktijk; zekerheid
Scheiding tussen recht & moraal
Reden voor scheiding recht & moraal
Moreel pluralisme ( verschillende opvattingen over wat juist is en wat niet)
Rechtszekerheid
Machtenscheiding; wetgever schept, rechter past het recht toe
Geldigheid & interpretatie
Natuurecht :
1 recht ontleent geldigheid aan moraal
2. interpretatie in overeenstemming met moraal
rechtspositivisme;
1. Recht ontleent zijn geldigheid aan zijn gesteld-zijn
2. Interpretatie op basis van de wet/het recht
, Minicollege 8 wraakzuchtige informanten & radbruch
Gustav radbruch, van rechtspositivisme naar natuurrecht
Rechtvaardigheid; een rechtvaardige samenleving is een samenleving waarin ieder het zijne
krijgt.
Volgens radbruch is het rechtspositivisme de oorzaak van het nazi recht geweest. ‘Wet is wet’
en ‘bevel is bevel’
Dilemma moet je de wraakzuchtige informanten op grond van legaliteitsbeginsel vrijspreken
van hun daden of zet je het legaliteitsbeginsel even buiten de deur om hun te straffen
Beschermingen onder nulla poena en dus vrijspraak voor een moreel verwerpelijke daad of
nulla poena terzijde schuiven ook al is het een grondbeginsel van de rechtstaat om de
informante te veroordelen.
Oplossing rechter; nazirecht is nooit recht geweest, want was te moreel verwerpelijk. Het
schond het hoogste recht dus verloor zijn recht. Lex injusta non lex est ( onjuist recht is geen
recht)
In het licht van een hogere wet is het nazirecht niet geldig, dus puttfarken wordt niet
beschermd door nulla poena
Radbruch formule
Rechtszekerheid gaat voor de rechtvaardigheid. “ het conflict tussen de rechtvaardigheid en
rechtszekerheid zou als volgt opgelost kunnen worden; het positieve recht, gesteld en
verzekerd door macht, heeft voorrang wanneer het inhoudelijke onrechtvaardig en niet
doelgericht is.
Twee uitzonderingen;
1. Het ondraaglijkheidscriterium ( spanning tussen recht en rechtvaardigheid dan moet
je recht interpreteren die voldoet aan de eisen van het moraal) foster’s 2 e argument;
recht van newgarth moet toegeven aan de rechtvaardigheden en op een moreel
geloofwaardige wijze worden uitgelegd
2. Het verloocheningscriterium ( het recht de rechtvaardigheid geheel verloochent, dan
(nazi-recht) is het niet langer recht) foster’s 1e argument omwille van de
rechtvaardigheid is recht van newgarth niet langer geldig
Literatuur
Gedragsnormen: rechtsregels die iets verbieden, gebieden of toestaan
Sanctienorm; regel die aangeeft wat degene die zich niet aan de gedragsnorm houdt te
wachten staat
Rechtvaardigheid en het ideale recht zijn toetsstenen voor het positieve recht
Nederlandse objectieve recht: alle Nederlandse rechtsregels
Subjectief en objectief recht staat niet los van elkaar. Iemand heeft bevoegdheden, rechten en
plichten, wanneer deze gebaseerd kunnen worden op rechtsregels die behoren tot het
objectieve recht.
