Samenvatting denkkaders in de orthopedagogie
Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
2. Fundamenten.....................................................................................................................................3
2.1 Quality of Life, ondersteuningsdenken en Universal Design for learning.....................................3
2.2 Het ondersteuningsdenken..........................................................................................................5
2.3 Universal design for learning........................................................................................................9
2.4 De leertheorie.............................................................................................................................11
2.5 Het waardigheidsparadigma.......................................................................................................16
2.6 De capabilitybenadering (p.30-37).............................................................................................20
2.7 Presentie.....................................................................................................................................23
2.8 De positie van de hulpverlener...................................................................................................32
3.Community care................................................................................................................................35
3.1 Krachtenmodel van Rapp en Goscha..........................................................................................35
3.2 Steunend relationeel handelen..................................................................................................38
4. Netwerken........................................................................................................................................40
4.1 Systeemgericht werken..............................................................................................................40
4.2 Het contextueel denkkader (Ivan Boszormeny-Nagy).................................................................41
4.3 Contextgericht werken...............................................................................................................47
4.4 Eigen kracht conferentie.............................................................................................................51
4.5 Persoonlijke toekomstplanning..................................................................................................52
4.6 Family finding.............................................................................................................................53
4.7 Positieve heroriëntering.............................................................................................................55
4.8 Signs of Safety.............................................................................................................................58
5. Nieuwe autoriteit.............................................................................................................................62
5.1 Hechting......................................................................................................................................62
5.2 Nieuwe autoriteit........................................................................................................................63
6. Community building.........................................................................................................................65
6.1 Wat is community building?.......................................................................................................65
6.2 ABCD-methode...........................................................................................................................66
6.3 Outreachend werken..................................................................................................................67
6.4 Buurtwerking: zorgzame buurten...............................................................................................70
6.5 Buurtwerking: kwartiermaken....................................................................................................70
7. Sense of Home (zie ppt + site met voorbeelden)..............................................................................72
8. Informele zorg..................................................................................................................................77
,8.1 Wat is informele zorg?................................................................................................................77
8.2 Mantelzorg.................................................................................................................................78
8.3 KOPP...........................................................................................................................................82
8.4 Ervaringsdeskundigheid..............................................................................................................83
8.5 Zelfhulp.......................................................................................................................................83
8.6 Vrijwilligers.................................................................................................................................84
1. Inleiding
Een praktijkgerichte orthopedagoog werkt integratief en eclectisch: welk kader,
methodiek of techniek sluit het dichtst aan bij de ondersteuningsvraag van de cliënt?
2
,Het begrip cliënt
Afhankelijk van de context wordt degene die ondersteuning behoeft anders benoemd:
cliënt, deelnemer, gebruiker, bewoner, gast, leerling, ...
In hulpverlening is ‘cliënt’ het meest neutrale woord.
Bewust zijn van oorsprong: cliens was in de Romeinse tijd een volgzame burger die
verbonden was aan een patriciër/patroon.
Zegt iets over de positie naar elkaar toe.
Kwetsbaarheid
Vanuit de verschillende domeinen van kwetsbaarheid (fysieke, psychische, cognitieve,
sociale en omgevingskwetsbaarheid), worden deze kaders en modellen toegepast op
actuele thema’s en authentieke hulpverleningscontexten.
We richten ons hierbij naar alle mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, zowel
kinderen, jongeren, (jong)volwassenen als ouderen.
Iemand is kwetsbaar als de balans van draaglast en draagkracht niet in evenwicht is
5 domeinen van kwetsbaarheid
- Fysieke kwetsbaarheid
- Psychische kwetsbaarheid
- Sociale kwetsbaarheid
- Omgevingskwetsbaarheid
- Cognitieve kwetsbaarheid
Beïnvloeden elkaar
2. Fundamenten
2.1 Quality of Life, ondersteuningsdenken en Universal Design for learning
Vermaatschappelijking v/d zorg
Ontstaan van begrippen:
3
, - Community Care: personen met een beperking ondersteunen in de samenleving
- Vermaatschappelijking van de zorg: zorg van personen met een psychische
problematiek in de samenleving (moet/opgelegd door de overheid)
Begrippen worden door elkaar gebruikt en in alle sectoren (vb. integrale jeugdhulp,
kansarmoede, ...)
Streven van CLIËNT om zoveel Vermaatschappelijking v/d zorg
zelf
mogelijk deel uit te maken van
de samenleving
= Individueel proces
= Collectief proces
Reorganisatie van HV
Positieve lezing Negatieve lezing
Kracht van zorgvrager erkennen Nadruk op eigen verantwoordelijkheid
(vb. NIPT – test)
Geloof in informele zorg Sociale cohesie is de oplossing maar
ook het probleem
Overdreven professionalisme tegengaan Zorg afwentelen
Institutionalisering wordt tegengegaan Dure zorg vermijden, afbouwen,
afwentelen
Mensen hebben hun volwaardige plek in Is de buurt er wel klaar voor ?
de samenleving
Vermaatschappelijking v/d zorg: sterker inzetten op informele zorg
1. Het ontstaan van een ‘warmer’ Vlaanderen
2. Een meer inclusieve samenleving
3. Het streven naar een krachtgerichte hulpverlening
4. Verwijzing naar de budgettaire context
4
Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
2. Fundamenten.....................................................................................................................................3
2.1 Quality of Life, ondersteuningsdenken en Universal Design for learning.....................................3
2.2 Het ondersteuningsdenken..........................................................................................................5
2.3 Universal design for learning........................................................................................................9
2.4 De leertheorie.............................................................................................................................11
2.5 Het waardigheidsparadigma.......................................................................................................16
2.6 De capabilitybenadering (p.30-37).............................................................................................20
2.7 Presentie.....................................................................................................................................23
2.8 De positie van de hulpverlener...................................................................................................32
3.Community care................................................................................................................................35
3.1 Krachtenmodel van Rapp en Goscha..........................................................................................35
3.2 Steunend relationeel handelen..................................................................................................38
4. Netwerken........................................................................................................................................40
4.1 Systeemgericht werken..............................................................................................................40
4.2 Het contextueel denkkader (Ivan Boszormeny-Nagy).................................................................41
4.3 Contextgericht werken...............................................................................................................47
4.4 Eigen kracht conferentie.............................................................................................................51
4.5 Persoonlijke toekomstplanning..................................................................................................52
4.6 Family finding.............................................................................................................................53
4.7 Positieve heroriëntering.............................................................................................................55
4.8 Signs of Safety.............................................................................................................................58
5. Nieuwe autoriteit.............................................................................................................................62
5.1 Hechting......................................................................................................................................62
5.2 Nieuwe autoriteit........................................................................................................................63
6. Community building.........................................................................................................................65
6.1 Wat is community building?.......................................................................................................65
6.2 ABCD-methode...........................................................................................................................66
6.3 Outreachend werken..................................................................................................................67
6.4 Buurtwerking: zorgzame buurten...............................................................................................70
6.5 Buurtwerking: kwartiermaken....................................................................................................70
7. Sense of Home (zie ppt + site met voorbeelden)..............................................................................72
8. Informele zorg..................................................................................................................................77
,8.1 Wat is informele zorg?................................................................................................................77
8.2 Mantelzorg.................................................................................................................................78
8.3 KOPP...........................................................................................................................................82
8.4 Ervaringsdeskundigheid..............................................................................................................83
8.5 Zelfhulp.......................................................................................................................................83
8.6 Vrijwilligers.................................................................................................................................84
1. Inleiding
Een praktijkgerichte orthopedagoog werkt integratief en eclectisch: welk kader,
methodiek of techniek sluit het dichtst aan bij de ondersteuningsvraag van de cliënt?
2
,Het begrip cliënt
Afhankelijk van de context wordt degene die ondersteuning behoeft anders benoemd:
cliënt, deelnemer, gebruiker, bewoner, gast, leerling, ...
In hulpverlening is ‘cliënt’ het meest neutrale woord.
Bewust zijn van oorsprong: cliens was in de Romeinse tijd een volgzame burger die
verbonden was aan een patriciër/patroon.
Zegt iets over de positie naar elkaar toe.
Kwetsbaarheid
Vanuit de verschillende domeinen van kwetsbaarheid (fysieke, psychische, cognitieve,
sociale en omgevingskwetsbaarheid), worden deze kaders en modellen toegepast op
actuele thema’s en authentieke hulpverleningscontexten.
We richten ons hierbij naar alle mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, zowel
kinderen, jongeren, (jong)volwassenen als ouderen.
Iemand is kwetsbaar als de balans van draaglast en draagkracht niet in evenwicht is
5 domeinen van kwetsbaarheid
- Fysieke kwetsbaarheid
- Psychische kwetsbaarheid
- Sociale kwetsbaarheid
- Omgevingskwetsbaarheid
- Cognitieve kwetsbaarheid
Beïnvloeden elkaar
2. Fundamenten
2.1 Quality of Life, ondersteuningsdenken en Universal Design for learning
Vermaatschappelijking v/d zorg
Ontstaan van begrippen:
3
, - Community Care: personen met een beperking ondersteunen in de samenleving
- Vermaatschappelijking van de zorg: zorg van personen met een psychische
problematiek in de samenleving (moet/opgelegd door de overheid)
Begrippen worden door elkaar gebruikt en in alle sectoren (vb. integrale jeugdhulp,
kansarmoede, ...)
Streven van CLIËNT om zoveel Vermaatschappelijking v/d zorg
zelf
mogelijk deel uit te maken van
de samenleving
= Individueel proces
= Collectief proces
Reorganisatie van HV
Positieve lezing Negatieve lezing
Kracht van zorgvrager erkennen Nadruk op eigen verantwoordelijkheid
(vb. NIPT – test)
Geloof in informele zorg Sociale cohesie is de oplossing maar
ook het probleem
Overdreven professionalisme tegengaan Zorg afwentelen
Institutionalisering wordt tegengegaan Dure zorg vermijden, afbouwen,
afwentelen
Mensen hebben hun volwaardige plek in Is de buurt er wel klaar voor ?
de samenleving
Vermaatschappelijking v/d zorg: sterker inzetten op informele zorg
1. Het ontstaan van een ‘warmer’ Vlaanderen
2. Een meer inclusieve samenleving
3. Het streven naar een krachtgerichte hulpverlening
4. Verwijzing naar de budgettaire context
4
