Pathologie
Hoofdstuk 2; ZIEKTE en PATHOLOGIE
Doelstelling 1:
De student kan uitleggen wat een ziekte is. De student kan uitleggen hoe ziekten worden
gekarakteriseerd. Hij kan aan de hand van een voorbeeld uitleggen hoe een ziekte kan benaderd
worden. De student heeft een idee hoe ziekten worden geclassificeerd. De student kan uitleggen wat
de verschillende kenmerken van een ziekte zijn.
Doelstelling 2:
De student kan kort uitleggen wat een iatrogene ziekte is en daar een voorbeeld van geven vanuit zijn
eigen opleiding.
Wat is ziekte?
Een ziekte is een toestand waarbij een afwijking van het lichaam een verlies van de normale
gezondheid veroorzaakt. De loutere aanwezigheid van een afwijking is onvoldoende om een ziekte te
veronderstellen, tenzij de afwijking gepaard gaat met een slechte gezondheid. Het kan wel een
vroege ontwikkeling bij het ontstaan van een ziekte betekenen.
Wat is normaal?
- O.a. afhankelijk van leeftijd, geslacht, etc.
- Gemiddelde, standaarddeviatie….
- Normale veroudering ? ziekte?
Vergeetachtigheid → → dementie Is niet hetzelfde, vergeetachtigheid kan
normaal zijn voor de leeftijd, en dementie is echt een aandoening
Atheroomplaques
Rimpels →R/ Botox? normaal bij het ouder worden
Potentiedaling → R/ Viagra?
Ziekte en veroudering kan dezelfde symptomen vertonen maar is zeker niet
hetzelfde
- Maatschappelijk aanvaardbaar?
ADHD? – Maatschappelijk wenselijk?
Schoonheidsideaal: anorexia? Dikke billen?
- Adaptatie aan de omgeving
- Hoogte: → hoogteziekte
Hemoglobine
Hoogtestage, hoogtetent (doping?)
- Zon: → zonnebrand → kankers (melanoma, plaveiselcarcinoma e.a.)
Verhoogde pigmentatie
Zonnebrandolie, Zonnebank ???
- Infecties: → Infectieziekten → dood
Aanmaak antistoffen
Vaccinatie
,FSHD: Facio-Scapulo-Humerale Dystrofie
Medische benadering
Voornaamste tekens en symptomen FSHD niet alle symptomen van buiten leren
- Verminderde of afwezige gezichtsexpressie.
- Gevleugeld” schouderblad (scapular winging)
- Moeilijkheden met armen boven het hoofd te heffen
- Overmatige buiging van de lage rug (lumbale hyperlordose)
- Moeilijkheden de voeten te heffen (foot drop)
- Moeilijk stappen
- Vermoeidheid
FSHD: erfelijkheid
- FSHD is een genetische ziekte
- FSHD is dominant erfelijk
Meerdere leden in familie
Zowel meisjes als jongens
Vader of moeder kan doorgeven
Een kind kan de eerste zijn in de familie bij een nieuwe mutatie
Expressie van de ziekte sterk wisselend
- FSHD genetisch mechanisme is complex, nog niet helemaal begrepen
FSHD behandeling
- Niet specifiek
- Indien nodig rolstoel (laattijdig)
- Bij pijn: adequate pijnmedicatie
Andere benadering
Communicatie- aspecten moeilijk om gezichtsuitdrukkingen te herkennen. Vaak foute
interpretatie van de emoties. Dit zorgt vaak voor een moeilijkere communicatie, afkomstig van deze
verwarring.
Het bovenstaande geeft ook moeilijkheden bij educatie patiënt en familie en educatie omgeving:
bvb. voor studenten
Ziekte: verschillende benaderingen
- Strikt oorzakelijk: bv. genetisch, “chromosoom 4” etc.
- Strikt descriptief Strikt medische benadering
- Strikte behandeling
- Benadering van functioneren met functiebeperkingen en functiemogelijkheden binnen de
maatschappij: communicatie, sociaal functioneren, etc.
- Benadering van patiënt, maar ook van familie, sociale omgeving, maatschappij etc.
,Dyslexie – Ziekte?
Dyslexie: genetisch kenmerk 5-10 % van de Nederlandse bevolking. 22 genen bekend.
- Eerder dys-talent
- Dyslexie: kan plots optreden na een beroerte
Er zijn in de maatschappij al verschillend hulpmiddelen voor mensen met dyslexie te helpen.
Daarom wordt het niet echt als een probleem beschouwd, maar meer als een ongelukkigheid.
Ziektekenmerken Ziekte kunnen uitleggen a.d.h.v. deze termen.
- Etiologie: de oorzaak van de ziekte
- Pathogenese: het ziektemechanisme
- Pathologische en klinische verschijnselen: de structurele en functionele kenmerken van de ziekte
- Complicaties en restletsels: de secundaire, systemische en laattijdige effecten van de ziekte
- Prognose: het verwachte verloop van de ziekte in termen van genezing, herval of afloop
- Epidemiologie: de incidentie, prevalentie of populatiedistributie van de ziekte
- Eponiemen: ziekte van Bechterew
- Syndroom: groep ziektetekens of symptomen of een combinatie van letsels noodzakelijk om een
ziekte te definiëren
Classificatie van ziektes
- Classificaties helpen bij de diagnostiek en bij het leren
- Classificaties kunnen veranderen bij voortschrijdende kennis
- Ziektes kunnen volgens verschillende classificaties gerangschikt worden, naargelang de methode
van classificatie
- Ziektes zijn dikwijls multifactorieel ontstaan, horen dan bij verschillende classificaties
mode of acquisition
Pathogenetic classification
Subclassification
Iatrogene ziektes
= ziektes die veroorzaakt worden door een therapeutische ingreep of
door een ingreep door dokters
Kan bewust gebeuren (Bv. straling bij
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss kanker) Kan ook onbewust gebeuren (Bv.
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss onoplettendheid voor andere aandoening)
, RED FLAGS in de Kinesitherapie
Indicatie:
Is de kinesitherapeutische (fysiotherapeutische, manueel therapeutische, etc.) behandeling in dit
geval wel op zijn plaats? goed of juist toepasbaar? Of moet er eerst een goede diagnose gesteld
worden? Of is er een andere betere behandelmethode beschikbaar?
Complicatie: Zal de kinesitherapeutische behandeling in dit geval niet tot verwikkelingen leiden?
Predisposerende factoren en voorlopers van ziekte
- Sommige oorzaken zijn sterk voorspelbaar voor een aandoening (slag met een hamer…)
- Bij andere ziektes is uitkomst sterk afhankelijk van factoren bij de patiënt. (leeftijd,
voedingstoestand,..
- Sommige ziekten zijn een predispositie voor andere, of sommige mensen hebben een
predispositie voor een bepaalde ziekte: HLAB27 haplotype → ankyloserende spondylosis
- Bij sommige aandoeningen is er een permissief effect: immuundeficiëntie → schimmelinfectie
Oorzaken van ziekte infecties
- Infectieuze agentia: bacteriën, virussen, gisten en schimmels, parasieten, en prionen.
- Belangrijk oorzaak van ziekte in alle leeftijden en alle landen
- Transmissie kan verticaal (moeder op kind), horizontaal of vanuit dieren (zoönoses) zijn.
- De specifieke ziektekarakteristieken worden bepaald door factoren van de infectieuze agentia en
eigenschappen van de lichaamsrespons
Hoofdstuk 2; ZIEKTE en PATHOLOGIE
Doelstelling 1:
De student kan uitleggen wat een ziekte is. De student kan uitleggen hoe ziekten worden
gekarakteriseerd. Hij kan aan de hand van een voorbeeld uitleggen hoe een ziekte kan benaderd
worden. De student heeft een idee hoe ziekten worden geclassificeerd. De student kan uitleggen wat
de verschillende kenmerken van een ziekte zijn.
Doelstelling 2:
De student kan kort uitleggen wat een iatrogene ziekte is en daar een voorbeeld van geven vanuit zijn
eigen opleiding.
Wat is ziekte?
Een ziekte is een toestand waarbij een afwijking van het lichaam een verlies van de normale
gezondheid veroorzaakt. De loutere aanwezigheid van een afwijking is onvoldoende om een ziekte te
veronderstellen, tenzij de afwijking gepaard gaat met een slechte gezondheid. Het kan wel een
vroege ontwikkeling bij het ontstaan van een ziekte betekenen.
Wat is normaal?
- O.a. afhankelijk van leeftijd, geslacht, etc.
- Gemiddelde, standaarddeviatie….
- Normale veroudering ? ziekte?
Vergeetachtigheid → → dementie Is niet hetzelfde, vergeetachtigheid kan
normaal zijn voor de leeftijd, en dementie is echt een aandoening
Atheroomplaques
Rimpels →R/ Botox? normaal bij het ouder worden
Potentiedaling → R/ Viagra?
Ziekte en veroudering kan dezelfde symptomen vertonen maar is zeker niet
hetzelfde
- Maatschappelijk aanvaardbaar?
ADHD? – Maatschappelijk wenselijk?
Schoonheidsideaal: anorexia? Dikke billen?
- Adaptatie aan de omgeving
- Hoogte: → hoogteziekte
Hemoglobine
Hoogtestage, hoogtetent (doping?)
- Zon: → zonnebrand → kankers (melanoma, plaveiselcarcinoma e.a.)
Verhoogde pigmentatie
Zonnebrandolie, Zonnebank ???
- Infecties: → Infectieziekten → dood
Aanmaak antistoffen
Vaccinatie
,FSHD: Facio-Scapulo-Humerale Dystrofie
Medische benadering
Voornaamste tekens en symptomen FSHD niet alle symptomen van buiten leren
- Verminderde of afwezige gezichtsexpressie.
- Gevleugeld” schouderblad (scapular winging)
- Moeilijkheden met armen boven het hoofd te heffen
- Overmatige buiging van de lage rug (lumbale hyperlordose)
- Moeilijkheden de voeten te heffen (foot drop)
- Moeilijk stappen
- Vermoeidheid
FSHD: erfelijkheid
- FSHD is een genetische ziekte
- FSHD is dominant erfelijk
Meerdere leden in familie
Zowel meisjes als jongens
Vader of moeder kan doorgeven
Een kind kan de eerste zijn in de familie bij een nieuwe mutatie
Expressie van de ziekte sterk wisselend
- FSHD genetisch mechanisme is complex, nog niet helemaal begrepen
FSHD behandeling
- Niet specifiek
- Indien nodig rolstoel (laattijdig)
- Bij pijn: adequate pijnmedicatie
Andere benadering
Communicatie- aspecten moeilijk om gezichtsuitdrukkingen te herkennen. Vaak foute
interpretatie van de emoties. Dit zorgt vaak voor een moeilijkere communicatie, afkomstig van deze
verwarring.
Het bovenstaande geeft ook moeilijkheden bij educatie patiënt en familie en educatie omgeving:
bvb. voor studenten
Ziekte: verschillende benaderingen
- Strikt oorzakelijk: bv. genetisch, “chromosoom 4” etc.
- Strikt descriptief Strikt medische benadering
- Strikte behandeling
- Benadering van functioneren met functiebeperkingen en functiemogelijkheden binnen de
maatschappij: communicatie, sociaal functioneren, etc.
- Benadering van patiënt, maar ook van familie, sociale omgeving, maatschappij etc.
,Dyslexie – Ziekte?
Dyslexie: genetisch kenmerk 5-10 % van de Nederlandse bevolking. 22 genen bekend.
- Eerder dys-talent
- Dyslexie: kan plots optreden na een beroerte
Er zijn in de maatschappij al verschillend hulpmiddelen voor mensen met dyslexie te helpen.
Daarom wordt het niet echt als een probleem beschouwd, maar meer als een ongelukkigheid.
Ziektekenmerken Ziekte kunnen uitleggen a.d.h.v. deze termen.
- Etiologie: de oorzaak van de ziekte
- Pathogenese: het ziektemechanisme
- Pathologische en klinische verschijnselen: de structurele en functionele kenmerken van de ziekte
- Complicaties en restletsels: de secundaire, systemische en laattijdige effecten van de ziekte
- Prognose: het verwachte verloop van de ziekte in termen van genezing, herval of afloop
- Epidemiologie: de incidentie, prevalentie of populatiedistributie van de ziekte
- Eponiemen: ziekte van Bechterew
- Syndroom: groep ziektetekens of symptomen of een combinatie van letsels noodzakelijk om een
ziekte te definiëren
Classificatie van ziektes
- Classificaties helpen bij de diagnostiek en bij het leren
- Classificaties kunnen veranderen bij voortschrijdende kennis
- Ziektes kunnen volgens verschillende classificaties gerangschikt worden, naargelang de methode
van classificatie
- Ziektes zijn dikwijls multifactorieel ontstaan, horen dan bij verschillende classificaties
mode of acquisition
Pathogenetic classification
Subclassification
Iatrogene ziektes
= ziektes die veroorzaakt worden door een therapeutische ingreep of
door een ingreep door dokters
Kan bewust gebeuren (Bv. straling bij
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss kanker) Kan ook onbewust gebeuren (Bv.
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss onoplettendheid voor andere aandoening)
, RED FLAGS in de Kinesitherapie
Indicatie:
Is de kinesitherapeutische (fysiotherapeutische, manueel therapeutische, etc.) behandeling in dit
geval wel op zijn plaats? goed of juist toepasbaar? Of moet er eerst een goede diagnose gesteld
worden? Of is er een andere betere behandelmethode beschikbaar?
Complicatie: Zal de kinesitherapeutische behandeling in dit geval niet tot verwikkelingen leiden?
Predisposerende factoren en voorlopers van ziekte
- Sommige oorzaken zijn sterk voorspelbaar voor een aandoening (slag met een hamer…)
- Bij andere ziektes is uitkomst sterk afhankelijk van factoren bij de patiënt. (leeftijd,
voedingstoestand,..
- Sommige ziekten zijn een predispositie voor andere, of sommige mensen hebben een
predispositie voor een bepaalde ziekte: HLAB27 haplotype → ankyloserende spondylosis
- Bij sommige aandoeningen is er een permissief effect: immuundeficiëntie → schimmelinfectie
Oorzaken van ziekte infecties
- Infectieuze agentia: bacteriën, virussen, gisten en schimmels, parasieten, en prionen.
- Belangrijk oorzaak van ziekte in alle leeftijden en alle landen
- Transmissie kan verticaal (moeder op kind), horizontaal of vanuit dieren (zoönoses) zijn.
- De specifieke ziektekarakteristieken worden bepaald door factoren van de infectieuze agentia en
eigenschappen van de lichaamsrespons
