Freeke Coppens; ACTA
Functieherstel met bruggen // College 1 \\ 08-09-2021
Algemene introductie restauratieve mondzorg
Criteria van mondgezondheid
- Pijn
- Ontsteking
- Functie
- Esthetiek
- Welbevinden
Voor kroon en brugwerk bevindt een patiënt zich in het gebied van behoud en getemporiseerde
afbouw.
Mondzorg
= Het beïnvloeden van de prognose van ziekte en mondgezondheid door risicomanagement,
procesbeheersing en problemen oplossen.
Interventies met kronen en bruggen moeten probleemgericht zijn; het probleem van de patiënt
moet (deels) opgelost worden.
Kroon & brugwerk —> Herstellen vorm, functie en esthetiek.
Restauratieve tandheelkunde
- Herstellen van vorm, functie en esthetiek.
- Gebruik van veel niet biologische materialen
- Direct vs indirect
- Vast vs uitneembaar
- Partieel vs volledig omslijpen
- Dentaal vs mucosaal gedragen
- Element vs implantaat gedragen
Occlusiesysteem
Geordend biologisch systeem van gebitselementen, de mandibula, maxilla en de
processusalveolares, waarbij de antagonistische gebitselementen functionele eenheden vormen.
In restauratieve thk streeft men ernaar dit systeem zonodig te herstellen en in evenwicht te
houden, zoner dat daarbij klachten of dysfunctie optreedt en waarbij esthetiek en welbevinden
worden hersteld dan wel gehandhaafd.
Consequenties van verlies van elementen
Bijna nagenoeg alle mensen gaan in de loop van het leven 1 of meer elementen verliezen
Reden van element verlies
- Cariës (belangrijkst)
- Paro (belangrijkst)
- Ortho
- Trauma
- Fractuur
- Prothetisch
- Anders
E ect op het persoon
- Psychologisch: verdriet, verlegen, zelfvertrouwen
- Sociaal: sociaal gedrag wordt belemmerd
- Functioneel spreken, kauwen
Als een element verloren gaat ontstaat er een diasteem (ruimte tussen twee elementen) met
voedselimpactie (voedsel blijft achter/hangen tussen de elementen) als gevolg waardoor risico op
pathologie toeneemt.
ff
, Freeke Coppens; ACTA
Problemen:
• Verandering in occlusie en articulatie
• Zwaarder frontcontact bij verlies premolaren
• Occlusale overbelasting
• Occlusale en mandibulaire instabiliteit; mesio/disto-versie, rotatie, supra-positie, dento-
alveolaire compensatie, curve van Spee, beethoogte verlies.
• Alveolair botverlies
Migratie van elementen
- Vooral de eerste 2 jaar.
- Onvoorspelbaar of het gebeurd en in welke mate en met welke snelheid.
- Vooral bij parodontaal verzwakte elementen.
- Vaak ‘self-limiting’ er ontstaat een nieuw evenwicht.
- Overbelasting met onduidelijke gevolgen —> articulatie kan veranderen; kan voor problemen
zorgen.
—> Soms zitten elementen in de weg, vooral bij
uitgroei. Dan moeten ze geëxtraheerd worden en dat wil
je voorkomen. Als je een element moet extraheren dan
moet je opletten of er nog wel genoeg stabiliteit en
rehabilitatie is zodat elementen op hun plek blijven.
Een gereduceerd occlusiesysteem
Van een morfologische, mechanische naar een
biologisch, functionele benadering. —>
Het gaat er niet om of het occlusiesysteem afwijkend is,
maar of het goed functioneert.
Functioneel occlusiesysteem —> verschilt per persoon
• Afwezigheid van pathologie of pathologisch processen (pijn/ontsteking)
• Toereikende of als voldoende ervaren gebitsfuncties (funcite), en geen ongemakken
(welbevinden & esthetiek)
- 8 premolaren nodig om functioneel te zijn->
grenzen zijn extreem
- Overbehandeling voorkomen
• Individuele variabiliteit
- Adaptatievermogen
- Mate van overcapaciteit.
Functies van de gebitselementen voor het
tandkaakstelsel —>
Occlusale eenheden —> occlusale vlakken (pre(molaar)
Preomlaren paar = 1 OE
Molaren paar = 2OE
• Functionele eenheden
- Frontale eenheden
- Occlusale eenheden
• Parodontaal/ossaal afgesteund (niet
mucosaal)
• Gezond parodontium/goede osseointegratie
• Correcte stand (vooral geen mesioversie)
• Normale relatie met antagonist
Objectief gezien zou je denken hoe minder elementen, hoe minder
het kauwvermogen wordt. Subjectief, door patiënten ervaren, is er
pas een onvoldoende kauwvermogen bij minder dan 3-4
(pre)molaren. ! dus bij verlies alle molaren pas subjectief verschil
, Freeke Coppens; ACTA
Bij minder occlusale eenheden is sprake van compensatie en adaptatie.
De leeftijd speelt een rol; ouderen kunnen met minder OE’s toe om comfortabel te kunnen kauwen
dan jongvolwassenen.
Niets doen is dus ook vaak een optie, wanneer een occlusale eenheid verloren gaat!
Oplossingen voor functieherstel; Uitneembaar en vast
Functies van bruggen
• Brugtussendeel (pontic)
- Esthetische functie
- Kauwfunctie
- Steunfunctie
- Mandibulaire en occlusale stabiliteit
• Pijlerelement (abutment)
- Fixatie van brugtussendeel
- Beperken fractuur
- Esthetiek
Verschillende type brugconstructies
• Conventioneel: volledige omslijpingen
- Implantaat gedragen
- Cantilever
• Adhesiefbrug:
1. Etsbrug
- Zonder preparatie (100% afhankelijk van hechting)
(directe methode)
- Met minimale preparatie: Enige resistentie
(indirecte methode)
2. Maryland:
- Frontaal met schildjes palantinaal aan de
buurelementen
- Molaren met schildjes 180 graden om
buurelement.
- met maximale resistentie; geen retentie
3. Inlay/onlay brug: maximale resistentie; enige/geen
retentie
Zirkonia is eerste keuze voor conventionele brug-> metaal hoort niet in de mond.
Onedel metaal gebruiken bij etsbrug en maryland
- Dunner uit te smeren om voldoende sterkte uit te halen.
- Veel beter te hechten door de oxidelaag die ontstaat.
Verschillende type brugconstructies & Materialen
- Conventioneel: zirconia/metaal-porselein (bij voorkeur edel)
- Implantaat gedragen: zirconia/metaal-porselein
- Cantilever brug: metaal porselein
- Adhesiefbrug:
- Etsbrug
• Direct: Composiet evt. glasvezel versterkt
• Indirect: composiet, zirconia, LD?
- Maryland: metaal-porselein (onedel)
- Inlay/onlay brug: metaal-porselein (edel), zirconia?
Minder verstandig: brug tussen tand en implantaat —> natuurlijk element kan bewegen
, Freeke Coppens; ACTA
Brug mag niet in mesio-distale richting kunnen
bewegen.
Resistentie is belangrijk. “Retentie gaat vooral om
trekkrachten, terwijl resistentie vooral om druk- en
schuifkrachten gaat.”
Nadeel zirconia brug is …
Brug heeft niet perse twee pijlerelementen nodig.
In de zijdelingse delen willen we vaak twee pijler elementen ivm krachten. In het front is dit niet
nodig omdat de krachten minder zijn.
Niet zonder risico
- Front elementen bewegen in verschillende richtingen. Daarom
meestal eenpijler brug.
Materiaalkeuze bij bruggen
• Hoog-edel, zirconia, spaarlegering (> 2 mummies) al dan niet
opgebakken, lithium disilicaat is niet wenselijk.
• Conventioneel vs. adhesiefbrug
• Connector moet voldoende sterk zijn (esthetiek en ruimte) keramiek >> metaal
• Anterior vs posterior
Solitair implantaat met kroon ipv brug
+ zeer goede prognose - Invasief
+ Laat buurelementen ongemoeid - Roken
+ Grote tevredenheid bij patiënt - Angst voor chirurgie
+ Reinigbaarheid - Weinig ruimte
+ Solitaire oplossing - Behandeltijd/duur
- Jonge en oude patiënten
- Mogelijk contra-indicatie obv MTI
- Financiën
- Peri-implantitis
Belangrijk nadeel implantaat: implantaat blijft op zijn plek maar frontelementen zakken uit.
Wanneer op een jonge leeftijd een implantaat wordt geplaatst. Gezicht groeit nog tot op late
leeftijd door. Bot vernieuwd om de 7 jaar.
Implantaat in bot. Bovenop een abutment van titanium of zirkonia. Hierop wordt de kroon gezet.
Tegenwoordig wordt de kroon op de abutment bevestigd in het laboratorium. De reden hiervoor is
het voorkomen van cementresten. Deze hebben funeste gevolgen voor implantaat, zoals
implantitis. Outline wordt equal gingivaal geplaatst door individuele vervaagde abutments.
Functieherstel met bruggen // College 1 \\ 08-09-2021
Algemene introductie restauratieve mondzorg
Criteria van mondgezondheid
- Pijn
- Ontsteking
- Functie
- Esthetiek
- Welbevinden
Voor kroon en brugwerk bevindt een patiënt zich in het gebied van behoud en getemporiseerde
afbouw.
Mondzorg
= Het beïnvloeden van de prognose van ziekte en mondgezondheid door risicomanagement,
procesbeheersing en problemen oplossen.
Interventies met kronen en bruggen moeten probleemgericht zijn; het probleem van de patiënt
moet (deels) opgelost worden.
Kroon & brugwerk —> Herstellen vorm, functie en esthetiek.
Restauratieve tandheelkunde
- Herstellen van vorm, functie en esthetiek.
- Gebruik van veel niet biologische materialen
- Direct vs indirect
- Vast vs uitneembaar
- Partieel vs volledig omslijpen
- Dentaal vs mucosaal gedragen
- Element vs implantaat gedragen
Occlusiesysteem
Geordend biologisch systeem van gebitselementen, de mandibula, maxilla en de
processusalveolares, waarbij de antagonistische gebitselementen functionele eenheden vormen.
In restauratieve thk streeft men ernaar dit systeem zonodig te herstellen en in evenwicht te
houden, zoner dat daarbij klachten of dysfunctie optreedt en waarbij esthetiek en welbevinden
worden hersteld dan wel gehandhaafd.
Consequenties van verlies van elementen
Bijna nagenoeg alle mensen gaan in de loop van het leven 1 of meer elementen verliezen
Reden van element verlies
- Cariës (belangrijkst)
- Paro (belangrijkst)
- Ortho
- Trauma
- Fractuur
- Prothetisch
- Anders
E ect op het persoon
- Psychologisch: verdriet, verlegen, zelfvertrouwen
- Sociaal: sociaal gedrag wordt belemmerd
- Functioneel spreken, kauwen
Als een element verloren gaat ontstaat er een diasteem (ruimte tussen twee elementen) met
voedselimpactie (voedsel blijft achter/hangen tussen de elementen) als gevolg waardoor risico op
pathologie toeneemt.
ff
, Freeke Coppens; ACTA
Problemen:
• Verandering in occlusie en articulatie
• Zwaarder frontcontact bij verlies premolaren
• Occlusale overbelasting
• Occlusale en mandibulaire instabiliteit; mesio/disto-versie, rotatie, supra-positie, dento-
alveolaire compensatie, curve van Spee, beethoogte verlies.
• Alveolair botverlies
Migratie van elementen
- Vooral de eerste 2 jaar.
- Onvoorspelbaar of het gebeurd en in welke mate en met welke snelheid.
- Vooral bij parodontaal verzwakte elementen.
- Vaak ‘self-limiting’ er ontstaat een nieuw evenwicht.
- Overbelasting met onduidelijke gevolgen —> articulatie kan veranderen; kan voor problemen
zorgen.
—> Soms zitten elementen in de weg, vooral bij
uitgroei. Dan moeten ze geëxtraheerd worden en dat wil
je voorkomen. Als je een element moet extraheren dan
moet je opletten of er nog wel genoeg stabiliteit en
rehabilitatie is zodat elementen op hun plek blijven.
Een gereduceerd occlusiesysteem
Van een morfologische, mechanische naar een
biologisch, functionele benadering. —>
Het gaat er niet om of het occlusiesysteem afwijkend is,
maar of het goed functioneert.
Functioneel occlusiesysteem —> verschilt per persoon
• Afwezigheid van pathologie of pathologisch processen (pijn/ontsteking)
• Toereikende of als voldoende ervaren gebitsfuncties (funcite), en geen ongemakken
(welbevinden & esthetiek)
- 8 premolaren nodig om functioneel te zijn->
grenzen zijn extreem
- Overbehandeling voorkomen
• Individuele variabiliteit
- Adaptatievermogen
- Mate van overcapaciteit.
Functies van de gebitselementen voor het
tandkaakstelsel —>
Occlusale eenheden —> occlusale vlakken (pre(molaar)
Preomlaren paar = 1 OE
Molaren paar = 2OE
• Functionele eenheden
- Frontale eenheden
- Occlusale eenheden
• Parodontaal/ossaal afgesteund (niet
mucosaal)
• Gezond parodontium/goede osseointegratie
• Correcte stand (vooral geen mesioversie)
• Normale relatie met antagonist
Objectief gezien zou je denken hoe minder elementen, hoe minder
het kauwvermogen wordt. Subjectief, door patiënten ervaren, is er
pas een onvoldoende kauwvermogen bij minder dan 3-4
(pre)molaren. ! dus bij verlies alle molaren pas subjectief verschil
, Freeke Coppens; ACTA
Bij minder occlusale eenheden is sprake van compensatie en adaptatie.
De leeftijd speelt een rol; ouderen kunnen met minder OE’s toe om comfortabel te kunnen kauwen
dan jongvolwassenen.
Niets doen is dus ook vaak een optie, wanneer een occlusale eenheid verloren gaat!
Oplossingen voor functieherstel; Uitneembaar en vast
Functies van bruggen
• Brugtussendeel (pontic)
- Esthetische functie
- Kauwfunctie
- Steunfunctie
- Mandibulaire en occlusale stabiliteit
• Pijlerelement (abutment)
- Fixatie van brugtussendeel
- Beperken fractuur
- Esthetiek
Verschillende type brugconstructies
• Conventioneel: volledige omslijpingen
- Implantaat gedragen
- Cantilever
• Adhesiefbrug:
1. Etsbrug
- Zonder preparatie (100% afhankelijk van hechting)
(directe methode)
- Met minimale preparatie: Enige resistentie
(indirecte methode)
2. Maryland:
- Frontaal met schildjes palantinaal aan de
buurelementen
- Molaren met schildjes 180 graden om
buurelement.
- met maximale resistentie; geen retentie
3. Inlay/onlay brug: maximale resistentie; enige/geen
retentie
Zirkonia is eerste keuze voor conventionele brug-> metaal hoort niet in de mond.
Onedel metaal gebruiken bij etsbrug en maryland
- Dunner uit te smeren om voldoende sterkte uit te halen.
- Veel beter te hechten door de oxidelaag die ontstaat.
Verschillende type brugconstructies & Materialen
- Conventioneel: zirconia/metaal-porselein (bij voorkeur edel)
- Implantaat gedragen: zirconia/metaal-porselein
- Cantilever brug: metaal porselein
- Adhesiefbrug:
- Etsbrug
• Direct: Composiet evt. glasvezel versterkt
• Indirect: composiet, zirconia, LD?
- Maryland: metaal-porselein (onedel)
- Inlay/onlay brug: metaal-porselein (edel), zirconia?
Minder verstandig: brug tussen tand en implantaat —> natuurlijk element kan bewegen
, Freeke Coppens; ACTA
Brug mag niet in mesio-distale richting kunnen
bewegen.
Resistentie is belangrijk. “Retentie gaat vooral om
trekkrachten, terwijl resistentie vooral om druk- en
schuifkrachten gaat.”
Nadeel zirconia brug is …
Brug heeft niet perse twee pijlerelementen nodig.
In de zijdelingse delen willen we vaak twee pijler elementen ivm krachten. In het front is dit niet
nodig omdat de krachten minder zijn.
Niet zonder risico
- Front elementen bewegen in verschillende richtingen. Daarom
meestal eenpijler brug.
Materiaalkeuze bij bruggen
• Hoog-edel, zirconia, spaarlegering (> 2 mummies) al dan niet
opgebakken, lithium disilicaat is niet wenselijk.
• Conventioneel vs. adhesiefbrug
• Connector moet voldoende sterk zijn (esthetiek en ruimte) keramiek >> metaal
• Anterior vs posterior
Solitair implantaat met kroon ipv brug
+ zeer goede prognose - Invasief
+ Laat buurelementen ongemoeid - Roken
+ Grote tevredenheid bij patiënt - Angst voor chirurgie
+ Reinigbaarheid - Weinig ruimte
+ Solitaire oplossing - Behandeltijd/duur
- Jonge en oude patiënten
- Mogelijk contra-indicatie obv MTI
- Financiën
- Peri-implantitis
Belangrijk nadeel implantaat: implantaat blijft op zijn plek maar frontelementen zakken uit.
Wanneer op een jonge leeftijd een implantaat wordt geplaatst. Gezicht groeit nog tot op late
leeftijd door. Bot vernieuwd om de 7 jaar.
Implantaat in bot. Bovenop een abutment van titanium of zirkonia. Hierop wordt de kroon gezet.
Tegenwoordig wordt de kroon op de abutment bevestigd in het laboratorium. De reden hiervoor is
het voorkomen van cementresten. Deze hebben funeste gevolgen voor implantaat, zoals
implantitis. Outline wordt equal gingivaal geplaatst door individuele vervaagde abutments.
