Samenvatting Audiologie en audiometrie
Chris L. van Ligtenberg en Hero P. Wit
+ colleges (audiologie en geluidsleer) en www.audiologieboek.nl
Nederlands
376 pagina's
Coutinho
juni 2012
,De logopedist & Audiologie WEEK 1
Ligtenberg, C.L., van, Wit, H.P. (2012); Hoofdstuk 1
1.1: Inleiding
1.1.1: Wat is geluid?
In filosofische zin: Geluid is een gewaarwording die alleen bestaat doordat er een
luisteraar is die het geluid waarneemt. Zonder geluid geen waarneming of
gewaarwording, en omgekeerd.
In natuurkundige zin: geluid zijn vibraties die opgewekt worden door een trillend
elastisch voorwerp of lichaam en dat ze zich voortplanten door een medium,
bijvoorbeeld lucht, waarmee geluids-, of trillings energie wordt overgedragen.
Geluid is aanwezig ook als er niemand is die het zou kunnen horen.
Tegenwoordig: Geluid is een hoorbare trilling.
1.1.2: De betekenis van het waarnemen
Het kunnen waarnemen van geluiden is van grote betekenis voor de mens. En is
een voorwaarde voor de taal-spraakontwikkeling.
Ook het kunnen horen van vertrouwde geluiden is belangrijk, dit voorkomt angst
en schrikreacties. Zo ook de waarschuwingsgeluiden (claxon van een auto).
De opkomst en de toepassing van de ‘Cochlear Implant’ bij jonge kinderen
heeft gelukkig perspectief gegeven aan perceptie en verstaan van spraak. Het
niet kunnen waarnemen van signalen uit de geluidswereld rondom ons kan leiden
tot een diepe vorm van bestaansverschraling.
1.1.3: De nauwkeurigheid van het waarnemen
Het gehoor (auditieve systeem) is zeer nauwkeurig in het waarnemen van
geluiden, met betrekking tot gevoelens, emoties en de zeer fijnzinnige en
genuanceerde kleine verschillen in geluiden. Het stemgeluid kan als het ware een
‘vingerafdruk’ zijn.
1.1.4: Audiologie
De wetenschap van de audiologie houdt zich bezig met de studie naar de relatie
tussen de karakteristieke fysische eigenschappen van geluidstrillingen die het oor
van de luisteraar bereiken en de hoor sensaties of geluidswaarwordingen die zij
veroorzaken. Ook omvat de audiologie het onderzoek naar de werking van het
auditieve systeem, dat in staat is deze geluidssensaties teweeg te brengen.
Audiologie is de wetenschap waarin natuurkunde, zintuigfysiologie en
psycho akoestiek zijn vervat.
1.2: Geluidstrillingen
1.2.1: Inleiding
Geluid wordt hoorbaar indien de trillingen voldoende snel zijn en de geluidsbron
via een medium voldoende geluidsenergie kan afgeven.
Geluiden kunnen ingedeeld worden in drie hoofdgroepen:
- klankkarakter (muziekinstrument of zangstem)
- impulskarakter (handgeklap of een pistoolschot)
- ruiskarakter (Applaus, bladgeritsel of de branding van de zee)
Geluid heeft een medium nodig om zich voort te planten. Dit kan zijn:
-een gas (rond de 800 m/s)
-een vloeistof (rond de 1445 m/s)
- een vaste stof (rond de 5400 m/s)
, 1.2.2: De sinusvormige trilling(sinus = baai, welving)
Een trillende stemvork kan een sinusvormige trilling opwekken. Er ontstaat op
het voortbewegende vlak een gelijkvormige curve die de uitwijking U als functie
van de tijd t weergeeft, kortweg de ‘sinus’ genoemd.
1.2.3: Kenmerken van een sinusvormige trilling
Sinusvormige trillingen zijn belangrijk omdat deze door veel objecten gegeneerd
kunnen worden. De Fransman Joseph Fourier toonde aan dat sinusvormige heen
en weer gaande bewegingen ontleed kunnen worden in afzonderlijke
sinusvormige trillingen. Hij toonde dit wiskundig aan. (Fourier-analyse). Dij
sinusvormige bewegingen valt als eerste op de trilling periodiek is, de cyclus
herhaalt zich. Een dergelijke cyclus wordt een periode genoemd. Het aantal
periodes dat per seconde wordt gemaakt noemt met de frequentie.
De frequentie f wordt uitgedrukt in Hertz (Hz). Stel dat de stemvork in één
seconde 200 trillingen (perioden) maakt, dan is de frequentie 200 Hz. De
periodetijd T is dan 1/200 seconde.
De formule:
1 1
f = --- en T = ---
T f
1.2.4: Het geluid van een stemvork
Als een stemvork wordt aangeslagen dan zullen de trillende benen van de
stemvork de omgevende luchtmoleculen in een trillende beweging brengen
waardoor periodieke luchtverdichtingen en luchtverdunningen ontstaan (kleine
luchtdrukvariaties).
Het is bekend dat de voortplantingssnelheid van een geluidstrilling in lucht 340
m/s bedraagt.
Als de golflengte (λ) in meters is, dan wordt het aantal trillingen per seconde, de
frequentie f, bepaald door:
340
De periodetijd bedraagt: f = ------ (1)
Λ
1
T = ---- (2)
F
Uit (1) en (2) volgt: λ(m)
T(s) = ------------ (3)
340 (m:s)
Er is dus een wiskundige relatie tussen periodetijd, frequentie, snelheid
en golflengte.
1.2.5: Natuurlijke, gedempte en gedwongen trillingen
Wanneer een dergelijk systeem (veer, stemvork of slinger) in beweging wordt
gezet. Trilt (oscilleert) het sinusvormig (harmonisch) met zijn natuurlijke
frequentie.
F=kxu
K = de veerconstante
1.2.6: Complexe periodieke trillingen
Een belangrijke groep vormt de scala van geluidstrillingen met een klankkarakte
(viool, fluit of zangstem). Deze complexe trillingen zijn periodiek. Iedere
periodieke complexe trilling wordt opgebouwd uit een aantal sinusvormige
trillingen. De frequenties van de samenstellende trillingen, de grondtoon met zijn
Chris L. van Ligtenberg en Hero P. Wit
+ colleges (audiologie en geluidsleer) en www.audiologieboek.nl
Nederlands
376 pagina's
Coutinho
juni 2012
,De logopedist & Audiologie WEEK 1
Ligtenberg, C.L., van, Wit, H.P. (2012); Hoofdstuk 1
1.1: Inleiding
1.1.1: Wat is geluid?
In filosofische zin: Geluid is een gewaarwording die alleen bestaat doordat er een
luisteraar is die het geluid waarneemt. Zonder geluid geen waarneming of
gewaarwording, en omgekeerd.
In natuurkundige zin: geluid zijn vibraties die opgewekt worden door een trillend
elastisch voorwerp of lichaam en dat ze zich voortplanten door een medium,
bijvoorbeeld lucht, waarmee geluids-, of trillings energie wordt overgedragen.
Geluid is aanwezig ook als er niemand is die het zou kunnen horen.
Tegenwoordig: Geluid is een hoorbare trilling.
1.1.2: De betekenis van het waarnemen
Het kunnen waarnemen van geluiden is van grote betekenis voor de mens. En is
een voorwaarde voor de taal-spraakontwikkeling.
Ook het kunnen horen van vertrouwde geluiden is belangrijk, dit voorkomt angst
en schrikreacties. Zo ook de waarschuwingsgeluiden (claxon van een auto).
De opkomst en de toepassing van de ‘Cochlear Implant’ bij jonge kinderen
heeft gelukkig perspectief gegeven aan perceptie en verstaan van spraak. Het
niet kunnen waarnemen van signalen uit de geluidswereld rondom ons kan leiden
tot een diepe vorm van bestaansverschraling.
1.1.3: De nauwkeurigheid van het waarnemen
Het gehoor (auditieve systeem) is zeer nauwkeurig in het waarnemen van
geluiden, met betrekking tot gevoelens, emoties en de zeer fijnzinnige en
genuanceerde kleine verschillen in geluiden. Het stemgeluid kan als het ware een
‘vingerafdruk’ zijn.
1.1.4: Audiologie
De wetenschap van de audiologie houdt zich bezig met de studie naar de relatie
tussen de karakteristieke fysische eigenschappen van geluidstrillingen die het oor
van de luisteraar bereiken en de hoor sensaties of geluidswaarwordingen die zij
veroorzaken. Ook omvat de audiologie het onderzoek naar de werking van het
auditieve systeem, dat in staat is deze geluidssensaties teweeg te brengen.
Audiologie is de wetenschap waarin natuurkunde, zintuigfysiologie en
psycho akoestiek zijn vervat.
1.2: Geluidstrillingen
1.2.1: Inleiding
Geluid wordt hoorbaar indien de trillingen voldoende snel zijn en de geluidsbron
via een medium voldoende geluidsenergie kan afgeven.
Geluiden kunnen ingedeeld worden in drie hoofdgroepen:
- klankkarakter (muziekinstrument of zangstem)
- impulskarakter (handgeklap of een pistoolschot)
- ruiskarakter (Applaus, bladgeritsel of de branding van de zee)
Geluid heeft een medium nodig om zich voort te planten. Dit kan zijn:
-een gas (rond de 800 m/s)
-een vloeistof (rond de 1445 m/s)
- een vaste stof (rond de 5400 m/s)
, 1.2.2: De sinusvormige trilling(sinus = baai, welving)
Een trillende stemvork kan een sinusvormige trilling opwekken. Er ontstaat op
het voortbewegende vlak een gelijkvormige curve die de uitwijking U als functie
van de tijd t weergeeft, kortweg de ‘sinus’ genoemd.
1.2.3: Kenmerken van een sinusvormige trilling
Sinusvormige trillingen zijn belangrijk omdat deze door veel objecten gegeneerd
kunnen worden. De Fransman Joseph Fourier toonde aan dat sinusvormige heen
en weer gaande bewegingen ontleed kunnen worden in afzonderlijke
sinusvormige trillingen. Hij toonde dit wiskundig aan. (Fourier-analyse). Dij
sinusvormige bewegingen valt als eerste op de trilling periodiek is, de cyclus
herhaalt zich. Een dergelijke cyclus wordt een periode genoemd. Het aantal
periodes dat per seconde wordt gemaakt noemt met de frequentie.
De frequentie f wordt uitgedrukt in Hertz (Hz). Stel dat de stemvork in één
seconde 200 trillingen (perioden) maakt, dan is de frequentie 200 Hz. De
periodetijd T is dan 1/200 seconde.
De formule:
1 1
f = --- en T = ---
T f
1.2.4: Het geluid van een stemvork
Als een stemvork wordt aangeslagen dan zullen de trillende benen van de
stemvork de omgevende luchtmoleculen in een trillende beweging brengen
waardoor periodieke luchtverdichtingen en luchtverdunningen ontstaan (kleine
luchtdrukvariaties).
Het is bekend dat de voortplantingssnelheid van een geluidstrilling in lucht 340
m/s bedraagt.
Als de golflengte (λ) in meters is, dan wordt het aantal trillingen per seconde, de
frequentie f, bepaald door:
340
De periodetijd bedraagt: f = ------ (1)
Λ
1
T = ---- (2)
F
Uit (1) en (2) volgt: λ(m)
T(s) = ------------ (3)
340 (m:s)
Er is dus een wiskundige relatie tussen periodetijd, frequentie, snelheid
en golflengte.
1.2.5: Natuurlijke, gedempte en gedwongen trillingen
Wanneer een dergelijk systeem (veer, stemvork of slinger) in beweging wordt
gezet. Trilt (oscilleert) het sinusvormig (harmonisch) met zijn natuurlijke
frequentie.
F=kxu
K = de veerconstante
1.2.6: Complexe periodieke trillingen
Een belangrijke groep vormt de scala van geluidstrillingen met een klankkarakte
(viool, fluit of zangstem). Deze complexe trillingen zijn periodiek. Iedere
periodieke complexe trilling wordt opgebouwd uit een aantal sinusvormige
trillingen. De frequenties van de samenstellende trillingen, de grondtoon met zijn
