,A. Wereld: samenhangen en verschillen in de
wereld
In het kort:
• Mondiale spreidings- en relatiepatronen.
• Het proces van globalisering.
Al: Mondiale spreidings- en relatiepatronen
ul
n r fi
mogelijk door gebruik te maken van
Het vergelijken en categoriseren van landen is
demografische en sociaal-culturele indicatoren
indicatoren. Hieronder worden economische,
dat indicatoren op nationale schaal
besproken. Het is echter belangrijk om te weten
andere woorden: je kunt Statistische
ruimtelijke en sociale verschillen verhullen. Met
je moet weten dat er ook binnen
gegevens van verschillende landen wel vergelijken, maar
een land grote verschillen kunnen zijn.
Economische indicatoren
rijkdom van een land gemeten
De grens tussen rijke en arme gebieden hangt samen met de
je meten door te kijken naar:
op basis van geld, oftewel de welvaart in een land. Deze kun
alle goederen en diensten
1. Het bruto nationaal product (BNP).Dit is de waardevan
Het BNP wordt uitgedrukt
die in een bepaald jaar in een land worden geproduceerd.
verschilt per land wordt
in dollars of euro's, maar omdat de waarde van 1 dollar
door het aantal inwoners)
meestal het BNP per hoofd (het BNP van een land gedeeld
diensten die een
uitgedrukt in de koopkracht. Dit is de hoeveelheidgoederen en
persoon van zijn geld kan kopen.
2. Het bruto binnenlands product per inwoner (BBP per hoofd). Hierbij wordt alleen
gekeken naar de inkomsten uit het eigen land, waar er bij het BNP ook het inkomen
van inwoners uit het eigen land in het buitenland wordt meegerekend. In landen waar
veel werknemers in het buitenland werken, is het verschil aanzienlijk.
3. De verdeling van de beroepsbevolking. Hoe welvarendereen land, hoe minder
mensen in de landbouw werken (die is dan gemechaniseerd; de opbrengsten zijn
hoog) en hoe meer mensen in de dienstensector werken.
, Het BNP per hoofd is een gemiddelde dat geldt voor het hele land. Nadelen van deze
indicator zijn echter:
• Dat een kleine groep zeer rijke mensen het gemiddelde enorm kan optrekken. Er is
dan sprake van sociale ongelijkheid.
• Dat het BNP per hoofd geen regionale verschillen laat zien, terwijl er juist in arme
landen grote verschillen zijn binnen de inkomens. Er is regionale ongeliikheid.
Verschillen tussen gebieden in een land worden zichtbaar als wordt gekeken naar het
bruto regionaal product (BRP).
• Dat het BNP niks zegt over de leefomstandigheden.
• De inkomsten uit de informele sector (onofficiële economie), de ruilhandel en de
zelfvoorziening tellen niet mee in de statistieken van de officiële economie.
e Oefenvraag examen 2014 tijdvak I - vraag I
De Verenigde Naties hebben in 2000 acht millenniumdoelengeformuleerd. Een van deze doelen is het
terugbrengenvan de armoede in de wereld. De Verenigde Naties gebruiken als maat voor armoede in een
land het percentage van de inwoners dat minder dan $ 1,25 per dag te besteden heeft. Volgens de
Verenigde Naties leven wereldwijd nu nog anderhalf miljard mensen onder deze grens.
Geef een argument waarom het percentage inwoners dat minder dan $ 1,25 per dag te besteden heeft een
betere indicator is voor de armoede in een land dan het bnp per inwoner.
Demografische indicatoren
Demografisch gezien is de bevolking ongelijk verdeeld over de wereld. Bevolkingsspreiding
is de manier waarop een bevolking zich over een gebied verdeelt. De wereldwijde
bevolkingsspreiding is te verklaren door verschillen van natuurlijke mogelijkheden, de ligging
ten opzichte van andere economisch belangrijke gebieden en het koloniale verleden.
De bevolkingsdichtheid is de verhouding tussen het aantal inwoners en de oppervlakte van
een gebied. Dit wordt uitgedrukt in het aantal inwoners per vierkante kilometer. De grootste
concentraties bevolking vind je aan de randen van de continenten, in kustvlaktes, langs
rivieren en in vruchtbare gebieden.
De bevolkingsgroei is de toename van het aantal inwoners in een bepaalde periode. Dit kan
op twee manieren plaatsvinden:
1. Door een hoog geboorteoverschot. Er komen meer mensen bij dan dat er overlijden,
omdat het geboortecijfer hoger is dan het sterftecijfer. Door deze natuurlijke
bevolkingsgroei zal de bevolkingsdichtheid toenemen.
2. Door een hoog vestigingsoverschot.Migrantenrichten zich vaak op de grote steden,
welke al snel uitgroeien tot megasteden. Binnen landen is er vooral sprake van
wereld
In het kort:
• Mondiale spreidings- en relatiepatronen.
• Het proces van globalisering.
Al: Mondiale spreidings- en relatiepatronen
ul
n r fi
mogelijk door gebruik te maken van
Het vergelijken en categoriseren van landen is
demografische en sociaal-culturele indicatoren
indicatoren. Hieronder worden economische,
dat indicatoren op nationale schaal
besproken. Het is echter belangrijk om te weten
andere woorden: je kunt Statistische
ruimtelijke en sociale verschillen verhullen. Met
je moet weten dat er ook binnen
gegevens van verschillende landen wel vergelijken, maar
een land grote verschillen kunnen zijn.
Economische indicatoren
rijkdom van een land gemeten
De grens tussen rijke en arme gebieden hangt samen met de
je meten door te kijken naar:
op basis van geld, oftewel de welvaart in een land. Deze kun
alle goederen en diensten
1. Het bruto nationaal product (BNP).Dit is de waardevan
Het BNP wordt uitgedrukt
die in een bepaald jaar in een land worden geproduceerd.
verschilt per land wordt
in dollars of euro's, maar omdat de waarde van 1 dollar
door het aantal inwoners)
meestal het BNP per hoofd (het BNP van een land gedeeld
diensten die een
uitgedrukt in de koopkracht. Dit is de hoeveelheidgoederen en
persoon van zijn geld kan kopen.
2. Het bruto binnenlands product per inwoner (BBP per hoofd). Hierbij wordt alleen
gekeken naar de inkomsten uit het eigen land, waar er bij het BNP ook het inkomen
van inwoners uit het eigen land in het buitenland wordt meegerekend. In landen waar
veel werknemers in het buitenland werken, is het verschil aanzienlijk.
3. De verdeling van de beroepsbevolking. Hoe welvarendereen land, hoe minder
mensen in de landbouw werken (die is dan gemechaniseerd; de opbrengsten zijn
hoog) en hoe meer mensen in de dienstensector werken.
, Het BNP per hoofd is een gemiddelde dat geldt voor het hele land. Nadelen van deze
indicator zijn echter:
• Dat een kleine groep zeer rijke mensen het gemiddelde enorm kan optrekken. Er is
dan sprake van sociale ongelijkheid.
• Dat het BNP per hoofd geen regionale verschillen laat zien, terwijl er juist in arme
landen grote verschillen zijn binnen de inkomens. Er is regionale ongeliikheid.
Verschillen tussen gebieden in een land worden zichtbaar als wordt gekeken naar het
bruto regionaal product (BRP).
• Dat het BNP niks zegt over de leefomstandigheden.
• De inkomsten uit de informele sector (onofficiële economie), de ruilhandel en de
zelfvoorziening tellen niet mee in de statistieken van de officiële economie.
e Oefenvraag examen 2014 tijdvak I - vraag I
De Verenigde Naties hebben in 2000 acht millenniumdoelengeformuleerd. Een van deze doelen is het
terugbrengenvan de armoede in de wereld. De Verenigde Naties gebruiken als maat voor armoede in een
land het percentage van de inwoners dat minder dan $ 1,25 per dag te besteden heeft. Volgens de
Verenigde Naties leven wereldwijd nu nog anderhalf miljard mensen onder deze grens.
Geef een argument waarom het percentage inwoners dat minder dan $ 1,25 per dag te besteden heeft een
betere indicator is voor de armoede in een land dan het bnp per inwoner.
Demografische indicatoren
Demografisch gezien is de bevolking ongelijk verdeeld over de wereld. Bevolkingsspreiding
is de manier waarop een bevolking zich over een gebied verdeelt. De wereldwijde
bevolkingsspreiding is te verklaren door verschillen van natuurlijke mogelijkheden, de ligging
ten opzichte van andere economisch belangrijke gebieden en het koloniale verleden.
De bevolkingsdichtheid is de verhouding tussen het aantal inwoners en de oppervlakte van
een gebied. Dit wordt uitgedrukt in het aantal inwoners per vierkante kilometer. De grootste
concentraties bevolking vind je aan de randen van de continenten, in kustvlaktes, langs
rivieren en in vruchtbare gebieden.
De bevolkingsgroei is de toename van het aantal inwoners in een bepaalde periode. Dit kan
op twee manieren plaatsvinden:
1. Door een hoog geboorteoverschot. Er komen meer mensen bij dan dat er overlijden,
omdat het geboortecijfer hoger is dan het sterftecijfer. Door deze natuurlijke
bevolkingsgroei zal de bevolkingsdichtheid toenemen.
2. Door een hoog vestigingsoverschot.Migrantenrichten zich vaak op de grote steden,
welke al snel uitgroeien tot megasteden. Binnen landen is er vooral sprake van
