Humanities samenvatting boek (zelf)
Hoofdstuk 9
Groepsprocessen
§9.2
De functies van groepen
Profijtbeginsel = we blijven lig van een groep zolang de voordelen groter zijn dan de nadelen
Als we lid worden van een groep om bepaalde doelen te bereiken
We hebben inspanning, tijd en geld ervoor over
Groepen:
Voorzien in behoefte (veiligheid, erbij horen etc.)
Nodig om bescherming bij te zoeken
Biedt sociale steun (is buffer tegen stress)
Zorgt voor een kleinere kans op fysieke/psychische problemen
Verleent sociale identiteit en status
Sociale identiteit = bepaalde kenmerken die belangrijk zijn voor ons zelfbeeld
Referentiegroep = groepering waarmee mensen zich vergelijken
Primaire referentiegroepen: gezin en vriendengroepen
Gezin: leven de basiswaarden, -normen en attitudes heeft een normatieve functie = er
worden gedragsnormen gesteld
Secundaire referentiegroepen: verschaffen ons aanvullende normen, waarden en
opvattingen (bv. Werk)
Aspiratiegroep = groepering waar we nog niet bij horen maar wel bij willen horen
Anticiperende socialisatie = gedrag dat bij de aspiratiegroep hoort
Referentiegroep
Positief (wij-groep/in-group): als we ze gebruiken om ons gedrag af te stemmen op het
gedrag dat wij waarnemen in referentiegroepen
Negatief (zij-groep/out-group): bij wie we niet willen horen, we zetten ons tegen hen af
en vertonen ander gedrag
§9.5
Rollen en rolconflicten
Rol = het geheel van de verwachtingen die men heeft over het gedrag dat iemand in een
bepaalde situatie hoort te vertonen
Groepsrollen
Maatschappelijke groepen
, Roldistantie = we vertonen rolgedrag dat bij onze functie hoort, maar dat gedrag voelt
vreemd
Rol-overindentificatie = de rol dringt diep door in je persoonlijkheid je hebt de neiging
altijd in die rol te reageren, ook als de situatie zich er niet voor leent
Taakrollen = mensen die leiderschapsfuncties uitoefenen, initiatieven nemen, voorstellen
doen of vragen stellen, regelingen en procedures bewaken enz.
Relatiegerichte rollen = mensen die meer letten op de sfeer in de groep, de kwaliteit van
onderlinge verhoudingen en de manier van communiceren, en het omgaan met elkaar
Formele rollen: kunnen taakgericht en relatiegericht zijn Zijn formeel de baas maar
anderen (informeel) kunnen meer invloed uitoefenen
Rolconflict = de spanning die iemand kan ervaren die rollen vervult waaraan tegenstrijdige
verwachtingen zijn gekoppeld
Intern: binnen één positie tussen twee partijen met andere belangen
Extern: binnen twee verschillende posities
Oplossen rolconflicten:
- Eén van de rollen zwaarder laten wegen
- Werk anders indelen één van de rollen komt bij iemand anders te liggen
- Bepaalde rolactiviteiten minder waarneembaar maken onderhandelaar kan
prettigere functioneren als hij niet dagelijks gecontroleerd wordt
- Accepteren dat het bij de positie hoort
Rolonduidelijkheid = het in niet duidelijk welk gedrag men van jou verwacht (in die rol of
positie) kan spanning opleveren
Rolpatronen = de gevestigde ideeën in de maatschappij over de rollen van mannen en
vrouwen
§9.6
Groepsnormen
Socialisatie = het overnemen en verinnerlijken van gedrag, normen en waarden die binnen
een bepaalde groep algemeen aanvaard zijn
Groepsnorm = een ongeschreven regel waaraan groepsleden zicht moeten houden
Groepsleden hebben bepaalde opvattingen over gewenst gedrag, het ontstaan van de
opvattingen:
- Ze kunnen al heel lang bestaan
- Het kunnen voorschriften zijn (bv. Over hygiëne of veiligheid)
- Ze kunnen door groepsleden worden ingebracht of van buitenaf worden
gestimuleerd
- Ze kunnen toevallig ontstaan, als gevolg van bepaalde interacties
Iedere groep ontwikkelt een eigen patroon van normen
Hoofdstuk 9
Groepsprocessen
§9.2
De functies van groepen
Profijtbeginsel = we blijven lig van een groep zolang de voordelen groter zijn dan de nadelen
Als we lid worden van een groep om bepaalde doelen te bereiken
We hebben inspanning, tijd en geld ervoor over
Groepen:
Voorzien in behoefte (veiligheid, erbij horen etc.)
Nodig om bescherming bij te zoeken
Biedt sociale steun (is buffer tegen stress)
Zorgt voor een kleinere kans op fysieke/psychische problemen
Verleent sociale identiteit en status
Sociale identiteit = bepaalde kenmerken die belangrijk zijn voor ons zelfbeeld
Referentiegroep = groepering waarmee mensen zich vergelijken
Primaire referentiegroepen: gezin en vriendengroepen
Gezin: leven de basiswaarden, -normen en attitudes heeft een normatieve functie = er
worden gedragsnormen gesteld
Secundaire referentiegroepen: verschaffen ons aanvullende normen, waarden en
opvattingen (bv. Werk)
Aspiratiegroep = groepering waar we nog niet bij horen maar wel bij willen horen
Anticiperende socialisatie = gedrag dat bij de aspiratiegroep hoort
Referentiegroep
Positief (wij-groep/in-group): als we ze gebruiken om ons gedrag af te stemmen op het
gedrag dat wij waarnemen in referentiegroepen
Negatief (zij-groep/out-group): bij wie we niet willen horen, we zetten ons tegen hen af
en vertonen ander gedrag
§9.5
Rollen en rolconflicten
Rol = het geheel van de verwachtingen die men heeft over het gedrag dat iemand in een
bepaalde situatie hoort te vertonen
Groepsrollen
Maatschappelijke groepen
, Roldistantie = we vertonen rolgedrag dat bij onze functie hoort, maar dat gedrag voelt
vreemd
Rol-overindentificatie = de rol dringt diep door in je persoonlijkheid je hebt de neiging
altijd in die rol te reageren, ook als de situatie zich er niet voor leent
Taakrollen = mensen die leiderschapsfuncties uitoefenen, initiatieven nemen, voorstellen
doen of vragen stellen, regelingen en procedures bewaken enz.
Relatiegerichte rollen = mensen die meer letten op de sfeer in de groep, de kwaliteit van
onderlinge verhoudingen en de manier van communiceren, en het omgaan met elkaar
Formele rollen: kunnen taakgericht en relatiegericht zijn Zijn formeel de baas maar
anderen (informeel) kunnen meer invloed uitoefenen
Rolconflict = de spanning die iemand kan ervaren die rollen vervult waaraan tegenstrijdige
verwachtingen zijn gekoppeld
Intern: binnen één positie tussen twee partijen met andere belangen
Extern: binnen twee verschillende posities
Oplossen rolconflicten:
- Eén van de rollen zwaarder laten wegen
- Werk anders indelen één van de rollen komt bij iemand anders te liggen
- Bepaalde rolactiviteiten minder waarneembaar maken onderhandelaar kan
prettigere functioneren als hij niet dagelijks gecontroleerd wordt
- Accepteren dat het bij de positie hoort
Rolonduidelijkheid = het in niet duidelijk welk gedrag men van jou verwacht (in die rol of
positie) kan spanning opleveren
Rolpatronen = de gevestigde ideeën in de maatschappij over de rollen van mannen en
vrouwen
§9.6
Groepsnormen
Socialisatie = het overnemen en verinnerlijken van gedrag, normen en waarden die binnen
een bepaalde groep algemeen aanvaard zijn
Groepsnorm = een ongeschreven regel waaraan groepsleden zicht moeten houden
Groepsleden hebben bepaalde opvattingen over gewenst gedrag, het ontstaan van de
opvattingen:
- Ze kunnen al heel lang bestaan
- Het kunnen voorschriften zijn (bv. Over hygiëne of veiligheid)
- Ze kunnen door groepsleden worden ingebracht of van buitenaf worden
gestimuleerd
- Ze kunnen toevallig ontstaan, als gevolg van bepaalde interacties
Iedere groep ontwikkelt een eigen patroon van normen
