Psychologie Hoofdstuk 4
GEHEUGEN
4.1 Wat is het geheugen?
Het geheugen is een systeem dat informatie codeert, opbergt en weer terughaalt. Het
geheugen bewerkt de informatie die het doorkrijgt van de zintuigen actief. Een
herinnering is onderhevig aan vertekeningen. Sommige herinneringen zijn vager dan
andere. Psychologen hebben ontdekt dat ons geheugen over het algemeen het best
werkt bij het vastleggen van:
- Informatie waaraan we aandacht hebben besteed
- Informatie die ons interesseert
- Informatie die ons emotioneel raakt
- Informatie die aansluit bij eerdere ervaringen
- Informatie die we repeteren
Het geheugen van de mens is een informatieverwerkingssysteem dat
constructief werkt om informatie te coderen, op te slaan en weer terug te
halen.
4.2 Hoe vormen we herinneringen?
Het geheugensysteem bestaat uit 3 aparte delen:
- Het sensorisch geheugen, hier zijn we ons meestal niet bewust van. Beelden,
geluiden, geuren en texturen blijven slechts een paar seconden hierin hangen.
- Het werkgeheugen, selecteert informatie uit het sensorisch geheugen en
verbindt die met items die al in het langetermijngeheugen zijn opgeslagen. De
informatie wordt ook hier maar 20 tot 30 seconden vastgehouden
(kortetermijngeheugen).
- Het langetermijngeheugen (LTG), ontvangt informatie uit het werkgeheugen
en bewaart deze zodat deze later weer kan worden teruggehaald.
De capaciteit van het sensorisch geheugen is veel groter dan we in werkgelijkheid
doorhebben. Echter aangezien er voortdurend nieuwe informatie binnenkomt, moet
oude informatie snel verdwijnen, anders raakt het systeem te vol. De sensorische
opslagruimte voor beelden wordt het iconisch geheugen genoemd, dat voor geluiden
wordt het echoïsch geheugen genoemd. Het sensorisch geheugen bestaat uit de nel
vervagende sporten van stimuli in onze zintuigelijke systemen.
Het werkgeheugen is de verwerker van bewuste ervaringen. Het is de plek waar we
informatie sorteren en coderen voordat we die aan het langetermijngeheugen
toevoegen (de centrale bestuurder). Het werkgeheugen heeft de kleinste capaciteit
van alle drie de geheugensystemen. De beperking die dit oplevert kun je op 2
manieren omzeilen. Dankzij chunking en dmv repeteren kun je informatie in het
werkgeheugen behouden en doorgeven aan het langetermijngeheugen. Een chunk is
elke betekenisvolle eenheid van informatie die zich in het geheugen bevindt. Wanneer
je verschillende losse chunks (bv letters) samenvoegt tot één chunk (een woord) kun
je meer in je werkgeheugen kwijt. Dit heet chunking. Een andere manier om
informatie naar het langetermijngeheugen te transporteren is dmv actief herhalen
door verbanden te leggen of elaboratie.
, Het langetermijngeheugen kan
enorm veel informatie bevatten,
eigenlijk alle kennis die je hebt over jezelf en de
wereld is er in opgeslagen. Dit is een model van
de onderdelen van het langetermijngeheugen:
De meeste mensen kunnen zich gebeurtenissen
van voor hun 3e verjaardag moeilijk herinneren,
dit noemen we infantiele amnesie. Dit zou erop kunnen wijzen dat jonge kinderen
een beperkt episodisch geheugen hebben. Uit onderzoeken komen verschillende
punten naar voren waarom kinderen weinig van voor hun 3 e levensjaar kunnen
herinneren. Soms komt de aandoening anterograde amnesie voor. Dit komt erop
neer dat er geen nieuwe herinneringen kunnen worden gevormd. Hierbij is het
werkgeheugen niet (meer) in staat o nieuwe ervaringen over te brengen naar het LTG.
Het tegenovergestelde van anterograde amnesie is retrograde amnesie. Dit is het
verlies van eerdere herinneringen na bijvoorbeeld een klap op het hoofd of een
ongeluk.
Elk van de drie geheugensystemen codeert en legt herinneringen op een
andere manier vast, maar samen zorgen ze ervoor dat een sensorische
ervaring wordt omgezet in een blijvend geheugenspoor met een bepaald
patroon of een bepaalde betekenis.
4.3 Hoe halen we herinneringen terug?
Informatie wordt opgeslagen als impliciete en expliciete herinneringen. Impliciete
herinneringen zijn herinneringen die je gedrag kunnen beïnvloeden, maar die je niet
bewust in je geheugen hebt. Expliciete herinneringen is bepaalde informatie
waarvan je weet dat je daarover beschikt. Beide soorten herinneringen worden
bewaard in je semantisch geheugen. Om deze herinneringen terug te kunnen halen
zijn goede aanwijzingen (cues) nodig. Voor een succesvolle zoekactie in het brein zijn
goede mentale herinneringscues nodig. Dit zijn de zoektermen die worden gebruikt
om een herinnering terug te halen.
Impliciete herinneringen kunnen worden teruggehaald mbv priming. Dit is een
methode die bestaat uit het aanbieden van cues die het terughalen van herinneringen
stimuleren, zonder dat je beseft dat er een verband bestaat tussen de cue en de
teruggehaalde herinnering. Expliciete herinneringen worden teruggehaald aan de
hand van ophalen (bij open vragen) of herkenning (bij meerkeuzevragen). Voor
sommige taken is het nodig de essentie te onthouden in plaats van exacte details. De
nauwkeurigheid van een herinnering is afhankelijk van de manier waarop de
informatie gecodeerd is en van stemmingen.
Hoe meer de herinneringscues lijken op de vorm waarin de informatie gecodeerd, des
te gemakkelijker wordt die herinnering teruggevonden. Dit is gebaseerd op het
principe van specificiteit van codering. Hiermee wordt bedoeld met welk gemak
GEHEUGEN
4.1 Wat is het geheugen?
Het geheugen is een systeem dat informatie codeert, opbergt en weer terughaalt. Het
geheugen bewerkt de informatie die het doorkrijgt van de zintuigen actief. Een
herinnering is onderhevig aan vertekeningen. Sommige herinneringen zijn vager dan
andere. Psychologen hebben ontdekt dat ons geheugen over het algemeen het best
werkt bij het vastleggen van:
- Informatie waaraan we aandacht hebben besteed
- Informatie die ons interesseert
- Informatie die ons emotioneel raakt
- Informatie die aansluit bij eerdere ervaringen
- Informatie die we repeteren
Het geheugen van de mens is een informatieverwerkingssysteem dat
constructief werkt om informatie te coderen, op te slaan en weer terug te
halen.
4.2 Hoe vormen we herinneringen?
Het geheugensysteem bestaat uit 3 aparte delen:
- Het sensorisch geheugen, hier zijn we ons meestal niet bewust van. Beelden,
geluiden, geuren en texturen blijven slechts een paar seconden hierin hangen.
- Het werkgeheugen, selecteert informatie uit het sensorisch geheugen en
verbindt die met items die al in het langetermijngeheugen zijn opgeslagen. De
informatie wordt ook hier maar 20 tot 30 seconden vastgehouden
(kortetermijngeheugen).
- Het langetermijngeheugen (LTG), ontvangt informatie uit het werkgeheugen
en bewaart deze zodat deze later weer kan worden teruggehaald.
De capaciteit van het sensorisch geheugen is veel groter dan we in werkgelijkheid
doorhebben. Echter aangezien er voortdurend nieuwe informatie binnenkomt, moet
oude informatie snel verdwijnen, anders raakt het systeem te vol. De sensorische
opslagruimte voor beelden wordt het iconisch geheugen genoemd, dat voor geluiden
wordt het echoïsch geheugen genoemd. Het sensorisch geheugen bestaat uit de nel
vervagende sporten van stimuli in onze zintuigelijke systemen.
Het werkgeheugen is de verwerker van bewuste ervaringen. Het is de plek waar we
informatie sorteren en coderen voordat we die aan het langetermijngeheugen
toevoegen (de centrale bestuurder). Het werkgeheugen heeft de kleinste capaciteit
van alle drie de geheugensystemen. De beperking die dit oplevert kun je op 2
manieren omzeilen. Dankzij chunking en dmv repeteren kun je informatie in het
werkgeheugen behouden en doorgeven aan het langetermijngeheugen. Een chunk is
elke betekenisvolle eenheid van informatie die zich in het geheugen bevindt. Wanneer
je verschillende losse chunks (bv letters) samenvoegt tot één chunk (een woord) kun
je meer in je werkgeheugen kwijt. Dit heet chunking. Een andere manier om
informatie naar het langetermijngeheugen te transporteren is dmv actief herhalen
door verbanden te leggen of elaboratie.
, Het langetermijngeheugen kan
enorm veel informatie bevatten,
eigenlijk alle kennis die je hebt over jezelf en de
wereld is er in opgeslagen. Dit is een model van
de onderdelen van het langetermijngeheugen:
De meeste mensen kunnen zich gebeurtenissen
van voor hun 3e verjaardag moeilijk herinneren,
dit noemen we infantiele amnesie. Dit zou erop kunnen wijzen dat jonge kinderen
een beperkt episodisch geheugen hebben. Uit onderzoeken komen verschillende
punten naar voren waarom kinderen weinig van voor hun 3 e levensjaar kunnen
herinneren. Soms komt de aandoening anterograde amnesie voor. Dit komt erop
neer dat er geen nieuwe herinneringen kunnen worden gevormd. Hierbij is het
werkgeheugen niet (meer) in staat o nieuwe ervaringen over te brengen naar het LTG.
Het tegenovergestelde van anterograde amnesie is retrograde amnesie. Dit is het
verlies van eerdere herinneringen na bijvoorbeeld een klap op het hoofd of een
ongeluk.
Elk van de drie geheugensystemen codeert en legt herinneringen op een
andere manier vast, maar samen zorgen ze ervoor dat een sensorische
ervaring wordt omgezet in een blijvend geheugenspoor met een bepaald
patroon of een bepaalde betekenis.
4.3 Hoe halen we herinneringen terug?
Informatie wordt opgeslagen als impliciete en expliciete herinneringen. Impliciete
herinneringen zijn herinneringen die je gedrag kunnen beïnvloeden, maar die je niet
bewust in je geheugen hebt. Expliciete herinneringen is bepaalde informatie
waarvan je weet dat je daarover beschikt. Beide soorten herinneringen worden
bewaard in je semantisch geheugen. Om deze herinneringen terug te kunnen halen
zijn goede aanwijzingen (cues) nodig. Voor een succesvolle zoekactie in het brein zijn
goede mentale herinneringscues nodig. Dit zijn de zoektermen die worden gebruikt
om een herinnering terug te halen.
Impliciete herinneringen kunnen worden teruggehaald mbv priming. Dit is een
methode die bestaat uit het aanbieden van cues die het terughalen van herinneringen
stimuleren, zonder dat je beseft dat er een verband bestaat tussen de cue en de
teruggehaalde herinnering. Expliciete herinneringen worden teruggehaald aan de
hand van ophalen (bij open vragen) of herkenning (bij meerkeuzevragen). Voor
sommige taken is het nodig de essentie te onthouden in plaats van exacte details. De
nauwkeurigheid van een herinnering is afhankelijk van de manier waarop de
informatie gecodeerd is en van stemmingen.
Hoe meer de herinneringscues lijken op de vorm waarin de informatie gecodeerd, des
te gemakkelijker wordt die herinnering teruggevonden. Dit is gebaseerd op het
principe van specificiteit van codering. Hiermee wordt bedoeld met welk gemak
