Samenvatting Maatschappelijke zorg 1, basis-/profieldeel niveau 3 en 4

H1 Gezondheidsproblemen signaleren


Aandachtspunten bij signaleren:
- Ziekte-inzicht: niet begrijpen of ontkennen van het gezondheidsprobleem.
- Atypische uiten van klachten: Problemen uiten die niet in verband staan met het
probleem zelf.
- Communicatiebeperking: niet goed onder woorden kunnen brengen, verkeerde
woorden gebruiken.
- Continuïteit: Bekijk problemen nog even aan. Haal anderen erbij als je hier niet toe in
staat bent.
- Eigen normen: Gebruik je gezonde verstand, kijk hoe de client dingen ervaart. Is het
een zeurderig type, of een type die denkt, dat gaat wel weer over. Overweeg dat
voor jezelf.

Signalen die kunnen wijzen op een gezondheidsprobleem, kun je in drie soorten
onderverdelen:
 Kritieke signalen
Zijn signalen waarbij je niet lang de tijd nodig hebt om te zien of je een arts moet
bellen ja of nee. Denk aan bijvoorbeeld verlies van bewustzijn.
 Gevoel van malaise
Je niet lekker voelen, onbehagen gevoel. (Dit noem je malaisegevoel). Vaak geen
duidelijke klachten of oorzaak. Blijf bij deze situatie alert op verbetering of het
verslechtere van de situatie.
 Verandering
Let op het gedrag van de patiënt, zowel sociaal, geestelijk en lichamelijk.

Signaleringsplan = Een veelgebruikt hulpmiddel om afwijkend gedrag tijdig in beeld te
brengen. Dit kan een hulpmiddel zijn voor zowel de cliënt zelf of hulpverlener. Een
signaleringsplan omschrijft de signalen en de acties die daarop genomen moeten worden.
Het doel is om een crisissituatie te voorkomen, uit te stellen of te verzachten.

Stoplicht methode = Dit is een veel gebruikt format voor een signaleringsplan. Met de
kleuren groen, oranje en rood geef je aan in welke fase iemand verkeerd.

Groen: veilig, alles gaat goed; Oranje: opletten, het gat minder goed; Rood: gevaarlijk,
crisissituatie

,Wanneer je iets signaleert, onderneem je actie om iets met het signaal te doen. Je hebt twee
soorten actie:

1. Geen of beperkte actie
2. Uitgebreidere actie

Geen of beperkte actie
Je kunt besluiten om geen actie te ondernemen als een signaal niet sterk is of zich niet
herhaalt. Sommige signalen verdwijnen snel na een beperkte actie.

Uitgebreidere actie
Je neemt een uitgebreidere actie wanneer het gaat om een gezondheidsrisico (overleggen
met collega’s / andere zorgverleners inschakelen).

Het is heel belangrijk om goed te blijven communiceren, anders kunnen er verkeerde
diagnoses of medische fouten ontstaan.

1.3.1 – De SBARR-methode

De SBARR-methode is een hulpmiddel voor communicatie over een gezondheidsprobleem.
Afkorting van:

Situation Wie welk gezondheidsprobleem heeft

Background Kort en duidelijk achtergrond van de cliënt, voor zover
relevant voor zijn probleem
Assessment Wat je waarneemt en wat je denkt dat er aan de hand is
Recommendation Aanbeveling/verzoek welke actie je verwacht
Repeat Herhalen of samenvatten wat afgesproken wordt

De SBARR-methode kun je gebruiken in alle werkvelden en doelgroepen.

1.4 Verdieping: Klinisch redeneren

Klinisch redeneren is een methode om na te denken wat je doet en om je professionele
handelen te onderbouwen. Ook is het een proces waarbij je eigen observaties combineert
met medische kennis. Het heeft vaak betrekking op somatische problemen. Klinisch
redeneren zorgt ervoor dat je op een methodische manier observeert, signalen opvangt en
die interpreteert, en dat je er met goede argumenten vervolgstappen aan verbindt.
Klinisch redeneren in zes stappen:
1. Oriëntatie op de situatie
2. Probleemstelling
3. Aanvullend onderzoek
4. Beleid
5. Verwacht verloop
6. Nabeschouwing

,De eerste twee stappen kun je invullen met SBARR. Aanvullend onderzoek is vaak nodig om
te kijken wat er precies aan de hand is. Beleid geeft antwoord op de vraag wat je vervolgens
moet doen en vooral niet moet doen. Dit gebeurt in overleg met je collega’s of
hulpverleners. Bij de vijfde stap onderbouw je wat je kunt verwachten van het te volgen
beleid. Maak onderscheid in korte en lange termijn, observeer reacties van de client en
informeer de betrokkenen. Bij de laatste stap evalueer je het hele proces. Besteed aandacht
aan de kwaliteit van jouw beroepsoefening.




H2 Cliënt en samenleving

, 2.1
Je noemt het sociale integratie als het gaat om het opnemen van een individu of
groep in de samenleving.
Voor veel mensen is dit vanzelfsprekend. Voor mensen met een ziekte of andere
beperking, maar ook mensen die in een ander land of cultuur zijn opgegroeid niet.

Integreren moet van twee kanten komen. Er zijn vier problemen die ervoor kunnen
zorgen dat het niet lukt:
 De samenleving wil niet. Bij niet willen zijn de sleutelbegrippen: overtuigen,
motiveren en stimuleren. Bijvoorbeeld een gesprek kan helpen.
 De samenleving kan niet. Als er niet genoeg faciliteiten zijn of geld. Overleg
met de gemeente en onderzoeken naar alternatieven kunnen helpen.
 De cliënt wil niet. Vaak vanuit onzekerheid. Neem de blokkades voor de
cliënt weg.
 De cliënt kan niet. Je begeleiding gericht op acceptatie en alternatieven.

Samenlevingsgericht werken betekent dat de gemeente burgers actief betrekt bij het
inrichten van de leefomgeving. Ze hebben medezeggenschap en dragen
verantwoordelijkheid.

Iedereen dus ook cliënten, moeten kunnen deelnemen aan de volgende onderdelen
van de samenleving:
 Wonen (instellingen)
 Werk (vrijwilligerswerk of regulier werk)
 Inkomen (werk of uitkering)
 Toegang tot openbare gelegenheden (winkels, ov, bibliotheek enz.)
 Onderwijs (passend onderwijs en bijscholing)
 Buurtactiviteiten (activiteiten in de buurt)
 Vrije tijd en verenigingsleven (ontspanning, sport en hobby)

Best fit wil zeggen: de best passende keuze uit twee of meer mogelijkheden. In dit
geval gaat het om de best fit tussen vier aspecten:
 Wat de cliënt kan.
 Wat de cliënt wil.
 Wat de omgeving kan bieden.
 Wat de omgeving wil bieden.

Stap 1: Begin bij de cliënt. Wil de cliënt niks => motiveren en overtuigen. Is het
duidelijk wat de cliënt wil => maak een doel. Zorg dat je niet te veel doelen tegelijk
hebt.
Stap 2: Zoek in de omgeving naar mogelijkheden.




2.2