Drie generaties gedragstherapie. - De eerste generatie (1960-1980)
- De tweede generatie (1980 – 1990)
- De derde generatie (1990 – heden)
De eerste generatie (1960 – 1980) Gedragstherapie gericht op het uiterlijk
waarneembare gedrag in interactie met
specifieke omgevingskenmerken. De nadruk
lag op symptoomontwikkeling en -verandering
op basis van de operante en klassieke
conditioneringsprincipes. Later werd hier de
modelfunctie aan toegevoegd.
De tweede generatie (1980 – 1990) Cognities (gedachten of zelfspraak) zijn geen
bijverschijnselen van uiterlijk waarneembaar
gedrag, maar functionele onderdelen in de
gedragsketen. Cognities worden dus ook
belangrijk in de aanpak van probleemgedrag.
De cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt
geboren.
De derde generatie (1990 – heden) Nieuwe behandelvormen binnen de cognitieve
gedragstherapie die zich richten op de functie
van het denken, voelen en doen en de context
waarin het zich afspeelt.
Kenmerken van gedragstherapie: - Bij kindergedragstherapie wordt er
uitgegaan van het
ontwikkelingsperspectief.
- Een centraal kenmerk van de
kindergedragstherapie is de
samenwerking met ouders.
- Gedragstherapie is een
probleemoplossend proces
- Binnen gedragstherapie leren
kinderen vooral door te doen, meer
dan door te praten.
- De therapeut zegt niet hoe iets moet,
maar leert het kind zelfstandig na te
denken en oplossingen te zoeken.
1
,Het gedragstherapeutisch proces in fasen: 1. Kennismaking
2. Probleeminventarisatie
3. Probleemdefiniëring
4. Behandelingskeuzen
5. Behandeling
6. Evaluatie en afsluiting
7. Boostersessies en follow up
Kennismaking: - Aanmelding
- Uitnodiging
- Eerste gesprek
- Keuze voor gedragstherapie
- Uitleg werkwijze
Probleeminventarisatie - Verkenning van gedragsproblemen,
ontwikkeling en context.
- Holistische theorie
- Selectie van probleemgedrag en
concretisering
- Keuze assessmentinstrumenten
- Baseline
Probleemdefiniëring - Topografische analyses
- Functionele analyses
Behandelingskeuzen - Doelstellingen
- Keuze van behandelingsstrategie
- Keuze van technieken
Behandeling - Uitvoering van interventies en
technieken
- Gelijktijdige metingen/evaluaties
- Opheffing stagnaties: eventueel
terugkoppeling naar fase 2,3 en 4
- Vervolginterventies
Evaluatie en afsluiting - Stabilisering/generalisering
- Eindevaluatie en laatste baseline
- Afsluiting
2
,Holistische theorie Een hypothese over de samenhang van de
problemen met de cliënt en oorzakelijke of
instant houdende factoren. Dit wordt
opgesteld om een goed beeld te krijgen van
de samenhang tussen de ontwikkeling van de
cliënt, de persoonlijkheid en de klachten die
ervaren worden.
Protocollaire behandeling One size fits all benadering. Er word gebruik
gemaakt van een vast draaiboek voor
kinderen met dezelfde diagnose. Diagnose
behandel combinatie (DBC). Deze manier van
behandelen past niet goed bij
gedragstherapie, omdat er juist uitgegaan
wordt van een aanpak speciaal voor het
individu.
Modulaire behandeling Op een meer flexibele manier
gepersonaliseerde behandelingen vormgeven,
door uit te gaan van specifieke methoden en
technieken. De methoden kunnen zo
maximaal aansluiten bij de specifieke
behoeften van de cliënt. Door gebruik te
maken van empirisch onderbouwde modules
die gepersonaliseerd toegepast worden bij de
cliënt, kan cognitieve gedragstherapie
persoonlijk en empirisch zijn.
Transdiagnostische behandeling De sterke overlap in symptomen bij
verschillende diagnostische classificaties zoals
depressie en angst, en comorbiditeit zijn het
gevolg van gedeelde onderliggende processen
(risicofactoren of in stand houdende
factoren). Bij transdiagnostische behandelen
worden de onderliggende processen
aangepakt.
N = 1 methode Methode waarbij de resultaten van een
behandeling geanalyseerd worden op
individueel niveau i.p.v. op groepsniveau.
Hiervoor worden er herhaalde metingen
gedaan tijdens baseline- en behandelingsfase,
zodat het behandeleffect vastgesteld wordt.
3
, Componenten van klassieke - Verkennende probleeminventarisatie
gedragsassessment: - Holistische theorie
- Topografische, functie- en
betekenisanalyse
- vaststellen DSM classificatie
- behandelindicatie
Casusconceptualisatie het proces waarbij de therapeut en de cliënt
gezamenlijk werken aan het beschrijven,
verklaren en kiezen van doelgedragingen.
Drie verschillende diagnostische processen: 1. Minimale diagnostiek
2. Kortdurende diagnostiek
3. Waar nodig uitgebreidere diagnostiek
Minimale diagnostiek Diagnostiek waarbij problemen na een korte
papieren screening snel en oplossingsgericht
worden geanalyseerd en behandeld.
Kortdurende diagnostiek Diagnostiek waarbij na een klachtanamnese
en klinisch interview op basis van een
eenvoudige probleemsamenhang een
diagnose wordt gesteld (DSM classificatie).
Aan de hand daarvan wordt er gekozen voor
een behandelprotocol.
Waar nodig uitgebreidere diagnostiek Een uitgebreidere vorm van
psychodiagnostiek en gedragsassessment,
volledig afgestemd op de individuele cliënt.
Voorafgaand aan de behandeling worden
meerdere hypothesen opgesteld en getoetst
en uiteindelijk leiden deze via een holistische
theorie tot een geïndividualiseerd
behandelplan.
Diagnostiek is…. Diagnostiek is altijd zo kort mogelijk, maar zo
lang als nodig.
4
- De tweede generatie (1980 – 1990)
- De derde generatie (1990 – heden)
De eerste generatie (1960 – 1980) Gedragstherapie gericht op het uiterlijk
waarneembare gedrag in interactie met
specifieke omgevingskenmerken. De nadruk
lag op symptoomontwikkeling en -verandering
op basis van de operante en klassieke
conditioneringsprincipes. Later werd hier de
modelfunctie aan toegevoegd.
De tweede generatie (1980 – 1990) Cognities (gedachten of zelfspraak) zijn geen
bijverschijnselen van uiterlijk waarneembaar
gedrag, maar functionele onderdelen in de
gedragsketen. Cognities worden dus ook
belangrijk in de aanpak van probleemgedrag.
De cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt
geboren.
De derde generatie (1990 – heden) Nieuwe behandelvormen binnen de cognitieve
gedragstherapie die zich richten op de functie
van het denken, voelen en doen en de context
waarin het zich afspeelt.
Kenmerken van gedragstherapie: - Bij kindergedragstherapie wordt er
uitgegaan van het
ontwikkelingsperspectief.
- Een centraal kenmerk van de
kindergedragstherapie is de
samenwerking met ouders.
- Gedragstherapie is een
probleemoplossend proces
- Binnen gedragstherapie leren
kinderen vooral door te doen, meer
dan door te praten.
- De therapeut zegt niet hoe iets moet,
maar leert het kind zelfstandig na te
denken en oplossingen te zoeken.
1
,Het gedragstherapeutisch proces in fasen: 1. Kennismaking
2. Probleeminventarisatie
3. Probleemdefiniëring
4. Behandelingskeuzen
5. Behandeling
6. Evaluatie en afsluiting
7. Boostersessies en follow up
Kennismaking: - Aanmelding
- Uitnodiging
- Eerste gesprek
- Keuze voor gedragstherapie
- Uitleg werkwijze
Probleeminventarisatie - Verkenning van gedragsproblemen,
ontwikkeling en context.
- Holistische theorie
- Selectie van probleemgedrag en
concretisering
- Keuze assessmentinstrumenten
- Baseline
Probleemdefiniëring - Topografische analyses
- Functionele analyses
Behandelingskeuzen - Doelstellingen
- Keuze van behandelingsstrategie
- Keuze van technieken
Behandeling - Uitvoering van interventies en
technieken
- Gelijktijdige metingen/evaluaties
- Opheffing stagnaties: eventueel
terugkoppeling naar fase 2,3 en 4
- Vervolginterventies
Evaluatie en afsluiting - Stabilisering/generalisering
- Eindevaluatie en laatste baseline
- Afsluiting
2
,Holistische theorie Een hypothese over de samenhang van de
problemen met de cliënt en oorzakelijke of
instant houdende factoren. Dit wordt
opgesteld om een goed beeld te krijgen van
de samenhang tussen de ontwikkeling van de
cliënt, de persoonlijkheid en de klachten die
ervaren worden.
Protocollaire behandeling One size fits all benadering. Er word gebruik
gemaakt van een vast draaiboek voor
kinderen met dezelfde diagnose. Diagnose
behandel combinatie (DBC). Deze manier van
behandelen past niet goed bij
gedragstherapie, omdat er juist uitgegaan
wordt van een aanpak speciaal voor het
individu.
Modulaire behandeling Op een meer flexibele manier
gepersonaliseerde behandelingen vormgeven,
door uit te gaan van specifieke methoden en
technieken. De methoden kunnen zo
maximaal aansluiten bij de specifieke
behoeften van de cliënt. Door gebruik te
maken van empirisch onderbouwde modules
die gepersonaliseerd toegepast worden bij de
cliënt, kan cognitieve gedragstherapie
persoonlijk en empirisch zijn.
Transdiagnostische behandeling De sterke overlap in symptomen bij
verschillende diagnostische classificaties zoals
depressie en angst, en comorbiditeit zijn het
gevolg van gedeelde onderliggende processen
(risicofactoren of in stand houdende
factoren). Bij transdiagnostische behandelen
worden de onderliggende processen
aangepakt.
N = 1 methode Methode waarbij de resultaten van een
behandeling geanalyseerd worden op
individueel niveau i.p.v. op groepsniveau.
Hiervoor worden er herhaalde metingen
gedaan tijdens baseline- en behandelingsfase,
zodat het behandeleffect vastgesteld wordt.
3
, Componenten van klassieke - Verkennende probleeminventarisatie
gedragsassessment: - Holistische theorie
- Topografische, functie- en
betekenisanalyse
- vaststellen DSM classificatie
- behandelindicatie
Casusconceptualisatie het proces waarbij de therapeut en de cliënt
gezamenlijk werken aan het beschrijven,
verklaren en kiezen van doelgedragingen.
Drie verschillende diagnostische processen: 1. Minimale diagnostiek
2. Kortdurende diagnostiek
3. Waar nodig uitgebreidere diagnostiek
Minimale diagnostiek Diagnostiek waarbij problemen na een korte
papieren screening snel en oplossingsgericht
worden geanalyseerd en behandeld.
Kortdurende diagnostiek Diagnostiek waarbij na een klachtanamnese
en klinisch interview op basis van een
eenvoudige probleemsamenhang een
diagnose wordt gesteld (DSM classificatie).
Aan de hand daarvan wordt er gekozen voor
een behandelprotocol.
Waar nodig uitgebreidere diagnostiek Een uitgebreidere vorm van
psychodiagnostiek en gedragsassessment,
volledig afgestemd op de individuele cliënt.
Voorafgaand aan de behandeling worden
meerdere hypothesen opgesteld en getoetst
en uiteindelijk leiden deze via een holistische
theorie tot een geïndividualiseerd
behandelplan.
Diagnostiek is…. Diagnostiek is altijd zo kort mogelijk, maar zo
lang als nodig.
4
