CW H7: Oorsprong van de filosofie
7.1 Van magie tot filosofie
Mensen gaan op zoek naar antwoorden op vragen over het onbekende.
+ tegelijkertijd op zoek naar bescherming tegen angst.
Magie:
Primitieve groepen/mensen gebruiken magie om vragen en moeilijkheden te overwinnen
= Stereotiepe handelingen of uitspraken die bedoeld zijn om bepaalde
doelen te realiseren, steunend op wetmatigheden die volgens de
rationeel denkende mens totaal onbestaand zijn.
Ook vandaag nog!
- Braziliaanse Amazonegebied, Papoea-Nieuw Guinea, eilanden Melanesië
- Marshall Sahlins (1930): zeer duurzame samenlevingen, voedselproducenten of veehoudende nomaden, beperkte
contacten buitenwereld, magische rituelen om bv. zieken te genezen.
Mythologie:
= verhaal dat uit de menselijke fantasie ontstaat en waaraan de lezers/toehoorders een zeker geloof hechten.
Bv. ontstaansgeschiedenis, verklaring natuurfenomenen, sociale ongelijkheid,…
- Dankzij mondelinge traditie
- Met goden, halfgoden, helden, reuzen, nimfen,…
- Sterk symbolisch karakter
- Filoloog Michael Witzel: “Origins of the World’s Mythologies” (2012)
- Protomythologieën: gemeenschappelijke oorsprong van mythen
bv. Catastrofale zondvloed die door enkele overleefd
worden (binnen christendom, ook oude Grieken,…)
Openbaringsgodsdiensten:
Bv. Jodendom, christendom en islam
Kenmerken:
- Universaliteitsaanspraak: ze richten zich tot iedereen
- Dogmatisme: dogma’s zijn leerstellingen die onbetwistbaar zijn en je moet aannemen om tot een godsdienst te
kunnen behoren (bv. Heilige Drievuldigheid)
- Openbaring: Geloof ontstaat door God en wordt geopenbaard door een profeet of ‘verlichte’
Wetenschap:
= Enige methode die tot universele erkenning geleid heeft en die toelaat zonder dwang betrouwbare kennis te
bereiken.
Mythos Logos (‘Grieks wonder’)
Filosofie
Waarin verschilt filosofie van mythologie, theologie, dogma’s en wetenschap?
- Rede staat centraal, maar benadering kan sterk verschillen.
- Bv.: Verschil westerse en oosterse filosofie: vaak uitgegroeid tot godsdienst (boeddhisme, hindoeïsme, taoïsme)
7.1 Van magie tot filosofie
Mensen gaan op zoek naar antwoorden op vragen over het onbekende.
+ tegelijkertijd op zoek naar bescherming tegen angst.
Magie:
Primitieve groepen/mensen gebruiken magie om vragen en moeilijkheden te overwinnen
= Stereotiepe handelingen of uitspraken die bedoeld zijn om bepaalde
doelen te realiseren, steunend op wetmatigheden die volgens de
rationeel denkende mens totaal onbestaand zijn.
Ook vandaag nog!
- Braziliaanse Amazonegebied, Papoea-Nieuw Guinea, eilanden Melanesië
- Marshall Sahlins (1930): zeer duurzame samenlevingen, voedselproducenten of veehoudende nomaden, beperkte
contacten buitenwereld, magische rituelen om bv. zieken te genezen.
Mythologie:
= verhaal dat uit de menselijke fantasie ontstaat en waaraan de lezers/toehoorders een zeker geloof hechten.
Bv. ontstaansgeschiedenis, verklaring natuurfenomenen, sociale ongelijkheid,…
- Dankzij mondelinge traditie
- Met goden, halfgoden, helden, reuzen, nimfen,…
- Sterk symbolisch karakter
- Filoloog Michael Witzel: “Origins of the World’s Mythologies” (2012)
- Protomythologieën: gemeenschappelijke oorsprong van mythen
bv. Catastrofale zondvloed die door enkele overleefd
worden (binnen christendom, ook oude Grieken,…)
Openbaringsgodsdiensten:
Bv. Jodendom, christendom en islam
Kenmerken:
- Universaliteitsaanspraak: ze richten zich tot iedereen
- Dogmatisme: dogma’s zijn leerstellingen die onbetwistbaar zijn en je moet aannemen om tot een godsdienst te
kunnen behoren (bv. Heilige Drievuldigheid)
- Openbaring: Geloof ontstaat door God en wordt geopenbaard door een profeet of ‘verlichte’
Wetenschap:
= Enige methode die tot universele erkenning geleid heeft en die toelaat zonder dwang betrouwbare kennis te
bereiken.
Mythos Logos (‘Grieks wonder’)
Filosofie
Waarin verschilt filosofie van mythologie, theologie, dogma’s en wetenschap?
- Rede staat centraal, maar benadering kan sterk verschillen.
- Bv.: Verschil westerse en oosterse filosofie: vaak uitgegroeid tot godsdienst (boeddhisme, hindoeïsme, taoïsme)
