Ondersteuning aan personen met een beperking HC 1
Visie > 19e eeuw en eerste helft 20e eeuw → Biomedisch: beperking in de persoon, personen werden verzorgd
ver weg in de bossen in een instituut (segregatie: afzonderen van anderen). Dolhuizen, mensen weken af van
de norm en waren bezeten door de duivel (Gambia). Ze werden patiënten genoemd.
Kenmerken instituut
- Grootschalig
- Segregatie
- Weinig / geen keuzemogelijkheden voor de patiënt
- Geen eigen regie
- Materiële omgeving slecht
Kenmerken zorg / ondersteuning:
- Niet individueel gericht
- Veel medicatie (nu nog: gedragsgerichte medicatie zonder te weten waarom en of het effect heeft).
- Rigide (vaste structuren e.d.)
- Sociale afstand
Er komt een verandering is visie → ontwikkelvisie halverwege de jaren 50
Halverwege jaren 50 → Mensen met een verstandelijke beperking zijn mensen die moeite hebben met leren,
maar dit wel kunnen.
Het worden niet meer patiënten genoemd, maar leerlingen die je op kan voeden en kan laten aansluiten bij
anderen. Mensen niet meer afzonderen, maar in de wijk betrekken. Situatie werd genormaliseerd. Ontstaan
van scholen.
Positieve effecten: sociaal netwerk vergroten.
negatieve effecten: eenzaamheid, niet geaccepteerd worden door de omgeving (ernstige verstandelijke
beperking: mensen die niet kunnen praten of mensen met zware gedragsproblemen. Normalisatieprincipe gold
niet voor iedereen. Er bleven mensen achter in instellingen.
Kritiek op normalisatie
Tweede helft jaren 80 → Nog steeds een instellingscultuur, weinig aandacht voor ontwikkeling en mensen met
een beperking moeten zich aanpassen aan de omgeving, ook wel: ‘Tyranny of normality’ → Sommige mensen
hebben niet het vermogen zich aan te passen, als je er niet in past, val je buiten de boot.
Reactie → Burgerschapsparadigma:
volwaardigheid, nadruk op de beperking van de omgeving (wat kunnen wij doen als omgeving om het beter te
maken voor de persoon met de verstandelijke beperking), belang van een goede kwaliteit van bestaan, rechten
en plichten, eigen keuzes en controle, woordgebruik niet meer het trainen van mensen met een beperking,
maar mensen ondersteunen. Intersubjectiviteit → Mensen zijn afhankelijk van andere mensen om een bestaan
te hebben, verbinding met anderen / relaties is de basis van burgerschapsparadigma.
Inclusiviteit: Mensen met een beperking hebben een volwaardig bestaan.
Ondersteuningsvisie
Ontwikkelingsmodel: nadruk op de beperking van de omgeving (niet goed ingericht)
Mensvisie: mensen met rechten en plichten
Mensen met een beperking zijn volwaardig burger
Zorgverlening: ondersteuning
Plaats: in de samenleving: community care living
Maatschappelijk: intergratie / inclusie
Definitie verstandelijke beperking:
Significante beperkingen op intellectueel niveau en adaptief gedrag (adaptieve vaardigheden): conceptueel,
sociaal en praktisch > Minimaal 2 domeinen een probleem. Ontstaan voor achttiende levensjaar en sinds kort
22ste levensjaar.
,Terminologie / indeling
Benaming Naar IQ-score Naar Opmerkingen
ondersteuningsbehoefte
Zwakbegaafd 70/75 - 80 nauwelijks
Licht 50 – 75/80 Zo nu en dan
Matig 35 - 50 beperkt
Ernstig 20 - 35 uitgebreid
Zeer ernstig < 20 - 25 Op alle gebieden en altijd Geen meetinstrumenten
voor, kunnen we niet
meten en alleen klinisch
vaststellen.
Adaptieve vaardigheden
Conceptuele en communicatieve vaardigheden (lezen, schrijven, praten)
Sociale -en emotionele vaardigheden
Praktische vaardigheden
Cijfers VGN
Verstandelijke beperking
IQ Benaming Aantallen
< 70 142 000
< 50 EVB 68 000
75 – 80 Zwakbegaafd 74 000
EMB (ernstige meervoudige 10 000
beperking)
NAH (niet aangeboren 140 000
hersenletsel)
Medewerkers 171 000
,Oorzaken van een verstandelijke beperking
1) Vaak onbekend → Bij oudere mensen weten we vaak niet wat de oorzaak is van de verstandelijke beperking.
2) Single gene -en chromosomale syndromen
3) Metabole ziekten, erfelijke stofwisselingsziekten (PKU: leidt tot hersenbeschadiging, TaySchachs syndroom:
stofwisselingssyndroom, waarbij je veel functie verliest).
4) Gedurende de zwangerschap (CMV, Toxoplasmose, Syfilis, Rubella, Rode hond)
5) FAS (Fataal alcohol syndroom: moeder die veel drinkt)
6) Oorzaken rondom bevalling (zuurstofgebrek tijdens de bevalling
7) Aandoening van het centrale zenuwstelsel
, Modellen verstandelijk gehandicapten zorg (AAIDD)
Geeft gemeenschappelijke taal, Je brengt de mens in zijn totaliteit in beeld / totale functioneren: Alleen een
medische diagnose is nooit voldoende om de ondersteuningsbehoeften van iemand in beeld te krijgen.
Gericht op welke ondersteuning WEL geboden kan worden.
AAIDD-MODEL
1. intellectuele vermogens van 1/5 heeft ook invloed op de
iemand (wat kan iemand wel en ondersteuning die wij bieden: Heeft
niet). ook weer invloed op het individuele
functioneren.
2. Adaptieve vermogens
3. Participatie
1/5 heeft allemaal invloed op het
4. Gezondheid individuele functioneren
5. Context waarin iemand verblijft
Gezondheidsproblemen
Orthopedagogische handelings-cyclus: Je moet wat weten over de (mentale) gezondheid in iedere fase om hier
goed te komen tot een goed diagnostisch perspectief.
Wisselende prevalentie cijfers in onderzoek → 5.5% - 35% Hoe kan dat?
- Heterogene doelgroep → Wat heb je gemeten / wie zijn je participanten? LVB? ZVB?
- Biomedische achtergrond → Bepaalde typen gezondheidsproblemen gebonden aan een syndroom of leeftijd
- De grootte en samenstelling onderzoeksgroep →
- De gehanteerde definitie → Wie valt eronder en wie niet?
- Classificatie framework verschilt → Welk model hanteer je? Welk kader?
- Onder-diagnose → Zien we alles wat we willen meten met de instrumenten die we gebruiken?
Wat zijn de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij kinderen met een beperking (ARTIKEL)
Komt significant meer voor bij mensen met een verstandelijke beperking dan mensen zonder.
- Epilepsie → Hoe ernstiger de verstandelijke beperking hoe meer het voorkomt erger de epilepsie
- Angststoornissen
- ODD
- Autisme spectrumstoornis + PDD-NOS
- ADHD
Visie > 19e eeuw en eerste helft 20e eeuw → Biomedisch: beperking in de persoon, personen werden verzorgd
ver weg in de bossen in een instituut (segregatie: afzonderen van anderen). Dolhuizen, mensen weken af van
de norm en waren bezeten door de duivel (Gambia). Ze werden patiënten genoemd.
Kenmerken instituut
- Grootschalig
- Segregatie
- Weinig / geen keuzemogelijkheden voor de patiënt
- Geen eigen regie
- Materiële omgeving slecht
Kenmerken zorg / ondersteuning:
- Niet individueel gericht
- Veel medicatie (nu nog: gedragsgerichte medicatie zonder te weten waarom en of het effect heeft).
- Rigide (vaste structuren e.d.)
- Sociale afstand
Er komt een verandering is visie → ontwikkelvisie halverwege de jaren 50
Halverwege jaren 50 → Mensen met een verstandelijke beperking zijn mensen die moeite hebben met leren,
maar dit wel kunnen.
Het worden niet meer patiënten genoemd, maar leerlingen die je op kan voeden en kan laten aansluiten bij
anderen. Mensen niet meer afzonderen, maar in de wijk betrekken. Situatie werd genormaliseerd. Ontstaan
van scholen.
Positieve effecten: sociaal netwerk vergroten.
negatieve effecten: eenzaamheid, niet geaccepteerd worden door de omgeving (ernstige verstandelijke
beperking: mensen die niet kunnen praten of mensen met zware gedragsproblemen. Normalisatieprincipe gold
niet voor iedereen. Er bleven mensen achter in instellingen.
Kritiek op normalisatie
Tweede helft jaren 80 → Nog steeds een instellingscultuur, weinig aandacht voor ontwikkeling en mensen met
een beperking moeten zich aanpassen aan de omgeving, ook wel: ‘Tyranny of normality’ → Sommige mensen
hebben niet het vermogen zich aan te passen, als je er niet in past, val je buiten de boot.
Reactie → Burgerschapsparadigma:
volwaardigheid, nadruk op de beperking van de omgeving (wat kunnen wij doen als omgeving om het beter te
maken voor de persoon met de verstandelijke beperking), belang van een goede kwaliteit van bestaan, rechten
en plichten, eigen keuzes en controle, woordgebruik niet meer het trainen van mensen met een beperking,
maar mensen ondersteunen. Intersubjectiviteit → Mensen zijn afhankelijk van andere mensen om een bestaan
te hebben, verbinding met anderen / relaties is de basis van burgerschapsparadigma.
Inclusiviteit: Mensen met een beperking hebben een volwaardig bestaan.
Ondersteuningsvisie
Ontwikkelingsmodel: nadruk op de beperking van de omgeving (niet goed ingericht)
Mensvisie: mensen met rechten en plichten
Mensen met een beperking zijn volwaardig burger
Zorgverlening: ondersteuning
Plaats: in de samenleving: community care living
Maatschappelijk: intergratie / inclusie
Definitie verstandelijke beperking:
Significante beperkingen op intellectueel niveau en adaptief gedrag (adaptieve vaardigheden): conceptueel,
sociaal en praktisch > Minimaal 2 domeinen een probleem. Ontstaan voor achttiende levensjaar en sinds kort
22ste levensjaar.
,Terminologie / indeling
Benaming Naar IQ-score Naar Opmerkingen
ondersteuningsbehoefte
Zwakbegaafd 70/75 - 80 nauwelijks
Licht 50 – 75/80 Zo nu en dan
Matig 35 - 50 beperkt
Ernstig 20 - 35 uitgebreid
Zeer ernstig < 20 - 25 Op alle gebieden en altijd Geen meetinstrumenten
voor, kunnen we niet
meten en alleen klinisch
vaststellen.
Adaptieve vaardigheden
Conceptuele en communicatieve vaardigheden (lezen, schrijven, praten)
Sociale -en emotionele vaardigheden
Praktische vaardigheden
Cijfers VGN
Verstandelijke beperking
IQ Benaming Aantallen
< 70 142 000
< 50 EVB 68 000
75 – 80 Zwakbegaafd 74 000
EMB (ernstige meervoudige 10 000
beperking)
NAH (niet aangeboren 140 000
hersenletsel)
Medewerkers 171 000
,Oorzaken van een verstandelijke beperking
1) Vaak onbekend → Bij oudere mensen weten we vaak niet wat de oorzaak is van de verstandelijke beperking.
2) Single gene -en chromosomale syndromen
3) Metabole ziekten, erfelijke stofwisselingsziekten (PKU: leidt tot hersenbeschadiging, TaySchachs syndroom:
stofwisselingssyndroom, waarbij je veel functie verliest).
4) Gedurende de zwangerschap (CMV, Toxoplasmose, Syfilis, Rubella, Rode hond)
5) FAS (Fataal alcohol syndroom: moeder die veel drinkt)
6) Oorzaken rondom bevalling (zuurstofgebrek tijdens de bevalling
7) Aandoening van het centrale zenuwstelsel
, Modellen verstandelijk gehandicapten zorg (AAIDD)
Geeft gemeenschappelijke taal, Je brengt de mens in zijn totaliteit in beeld / totale functioneren: Alleen een
medische diagnose is nooit voldoende om de ondersteuningsbehoeften van iemand in beeld te krijgen.
Gericht op welke ondersteuning WEL geboden kan worden.
AAIDD-MODEL
1. intellectuele vermogens van 1/5 heeft ook invloed op de
iemand (wat kan iemand wel en ondersteuning die wij bieden: Heeft
niet). ook weer invloed op het individuele
functioneren.
2. Adaptieve vermogens
3. Participatie
1/5 heeft allemaal invloed op het
4. Gezondheid individuele functioneren
5. Context waarin iemand verblijft
Gezondheidsproblemen
Orthopedagogische handelings-cyclus: Je moet wat weten over de (mentale) gezondheid in iedere fase om hier
goed te komen tot een goed diagnostisch perspectief.
Wisselende prevalentie cijfers in onderzoek → 5.5% - 35% Hoe kan dat?
- Heterogene doelgroep → Wat heb je gemeten / wie zijn je participanten? LVB? ZVB?
- Biomedische achtergrond → Bepaalde typen gezondheidsproblemen gebonden aan een syndroom of leeftijd
- De grootte en samenstelling onderzoeksgroep →
- De gehanteerde definitie → Wie valt eronder en wie niet?
- Classificatie framework verschilt → Welk model hanteer je? Welk kader?
- Onder-diagnose → Zien we alles wat we willen meten met de instrumenten die we gebruiken?
Wat zijn de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij kinderen met een beperking (ARTIKEL)
Komt significant meer voor bij mensen met een verstandelijke beperking dan mensen zonder.
- Epilepsie → Hoe ernstiger de verstandelijke beperking hoe meer het voorkomt erger de epilepsie
- Angststoornissen
- ODD
- Autisme spectrumstoornis + PDD-NOS
- ADHD
