Orthopedagogiek
Afkortingen
ACT Afdeling Continuïteit en Toegang van Agentschap
Jongerenwelzijn/Oproeien
ADL Activiteiten Dagelijks Leven
A-document Aanmelddocument bij de intersectorale toegangspoort
AWW Algemeen Welzijnswerk
BJZ Bijzondere Jeugdzorg
BKO Buitengewoon Kleuteronderwijs
BKLO Buitengewoon Kleuter- en Lager Onderwijs
BLO Buitengewoon Lager onderwijs
BO Buitengewoon Onderwijs
BUSO Buitengewoon Secundair Onderwijs
BZW Begeleid Zelfstandig Wonen
CAP Centraal informatie- en Aanmeldpunt
CAH Crisishulp aan Huis
CAW Centrum Algemeen Welzijnswerk
CBAW Contextbegeleiding Autonoom Wonen
CIG Centrum Integrale Gezinszorg
CGG Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg
CKG Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning
CLB Centrum voor Leerlingbegeleiding
COS Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen
D4A Design for All
EBP Evidence Based Practice
FID Frequentie Intensiteit Duur
FPC Forensisch Psychiatrisch Centrum
GIO Globale Individuele Ondersteuning
GON Geïntegreerd Onderwijs
GRIP vzw Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap vzw
HCA Herstelgerichte en Constructieve Afhandeling
HP Handelingsplan
IJH Integrale Jeugdhulp
IMB Individuele Materiële Bijstand
ION Inclusief Onderwijs
IRPC Intersectorale Regionale Prioriteiten Commissie
ISV Indicatiestellingsverslag
ITP Intersectorale Toegangspoort
JAC Jongeren Advies Centrum
JHR Jeugdhulpregie
JRB Jeugdrechtbank
K&G Kind & Gezin
KOC Kenniscentrum Hulpmiddelen
KWE Kleinschalige wooneenheden in functie van autonoom wonen
M-document Motivatiedocument voor aanmelding bij een gemandateerde voorziening
MaNo Maatschappelijke Noodzaak
MDT Multidisciplinair Team
,MFC Multifunctioneel centrum
NBM Niet Begeleide Minderjarige
NRTH Niet Rechtstreeks Toegankelijke Hulp
NRTJ Niet Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp
OBC Observatie- en Behandelingscentrum
OCJ Ondersteuningscentrum Jeugdzorg
OCMW Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn
OOOC Onthaal-, Observatie en Oriëntatiecentrum
OPZ Openbaar Psychiatrisch Centrum
OV Opleidingsvorm (buitengewoon onderwijs)
OVBJ Organisaties voor Bijzondere Jeugdzorg
PAB Persoonlijk Assistentie Budget
PB of PBa Professionele Bachelor
PBE Practice Based Evidence
PGB Persoonsgebonden Budget
PLS Problematische Leefsituatie
POP Persoonlijk Ondersteuningsplan
POS Problematische Opvoedingssituatie
PTP Persoonlijke Toekomstplanning
PVF Persoonsvolgende financiering
PVT Psychiatrische Zorgtehuizen
PZ Psychiatrisch Ziekenhuis
RBE Research Based Evidence
RTH Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening
RTJ Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp
RVT Rust- en Verzorgingstehuis
SDJ Sociale Dienst gerechtelijke Jeugdbijstand
UDL Universal Design for Learning
VAPH Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap
VDAB Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
VIST Versnelde Indicatiestelling en Toewijzing
VK Vertrouwenscentrum Kindermishandeling
VZA Vergunde Zorgaanbieders
VZW Vereniging Zonder Winstoogmerk
VOS Verontrustende Opvoedingssituatie
WVG Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
WZC Woon- en zorgcentrum
YAR Youth at Risk
,Deel 1: Orthopedagogisch denken en kijken
Situering in de orthopedagogiek
1.1 De term ortho-ped-agogie-k
‘Ortho’= de specifieke, als moeilijk of problematisch ervaren situaties en contexten waarin
we werken.
‘Ped’= kinderen en jeugdigen + uitbereiding naar andere doelgroepen
Werken met volwassenen = ortho-agogiek
‘Agogie’= begeleiden, leiden naar een doel
‘k’= de wetenschappelijke studie van
Orthopedagogiek= de wetenschappelijke studie (k) van het begeleiden (agogie) van
kinderen, jongeren en volwassenen (ped) in problematisch ervaren situaties (ortho).
1.1 Verhouding tussen pedagogiek en orthopedagogiek
Pedagogiek = de wetenschappelijke studie (k) van het begeleiden (agogie) van kinderen en
jongeren (ped).
algemene principes en kennis over opvoeding
kleine dagelijkse problemen en vragen
tijdelijke problemen
Orthopedagogiek = zeer specifieke noden of vastlopen van opvoeding
problemen zijn erger, duidelijker, meer op voorgrond
betere hulp is nodig
vaak meerdere bedreigende factoren
problematische staat centraal
BESLUIT: orthopedagogiek toont ons vaak de weg naar de essentie van de pedagogiek, het
gaat om de studie van het specifiek opvoeden en begeleiden.
1.2 Het doel en object van orthopedagogiek
Klassieke benadering : - opvoeding ‘opvallende’ en ‘afwijkende’ kinderen
1920 - indeling volgens diagnose
- methodieken
- doel: ontwikkeling optimaliseren
Moderne benadering: - systeemdenken centraal
1980 - problematische opvoedingssituatie POS
- opvoeders en kind
- doel: opvoeding optimaliseren
Vanuit sociaal-ecologische visie: een moeizame afstemming tussen de pedagogische vraag
en aanbod, waardoor de gewenste opvoedingsdoelen niet of moeilijk bereikt worden.
1.3 Evolutie van de term POS in de hulpverlening
2014: decreet Integrale Jeugdhulpverlening
POS VOS (Verontrustende Opvoedingssituatie) en PLS (Problematische
Leefsituatie).
Waarom? Meer aandacht voor ‘verontrusting’
MOF (Misdaad Omschreven Feit) jeugddelict
1.4 Evolutie van de term handicap
Verandering door veranderend mensbeeld, gevoeligheden en respect
, - Invaliden, invaliditeit
- Mindervaliden
- Andersvaliden
- Gehandicapten
- Mensen met een beperking
-…
1.4.1Mensbeelden, tendensen en visies op hulpverlening
Wuyts: 4 globale mensbeelden van zwakkeren of mensen met een beperking:
1) Ontmenselijking, uitsluiten, verdienen geen hulp
2) Lijdende, sukkelaars. Liefdadigheid (goodwill) nodig
3) Zieken, gestoorden. Aparte voorzieningen
4) Gelijkwaardige burgers. Nadruk op het zelf vorm geven aan het leven
Meest recente, sociale visie op handicap gezamelijke verantwoordelijkheid
1.4.2Internationale classificatie van functioneren in ICF
In de hedendaagse visie op handicap, proberen we deze modellen te integreren en
beschouwen we handicap dus niet als een persoonlijke attributie, maar wel als de uitkomst
van de interactie tussen kenmerken van het individu, de omgevingskenmerken en de
levensgewoonten en dus de verwachte sociale rollen voor een persoon.
Het ICF biedt een begrippenkader om het functioneren en problemen in het functioneren
van alle mensen te beschrijven plus de factoren die dit beïnvloeden.
Door het ICF is een standaardtaal ontwikkeld om het menselijk functioneren te beschrijven
vanuit 3 perspectieven:
1) perspectief van het menselijk organisme is uitgewerkt in 2 afzonderlijke classificaties, die
van de functies van het organisme en die van de anatomische eigenschappen
2) het perspectief van menselijk handelen is uitgewerkt in een classificatie handelen
3) het perspectief van participatie is uitgewerkt in een classificatie participatie
Stoornis = afwijkingen in functies of verlies van functies op anatomische eigenschappen.
BV: het niet meer kunnen horen of een gat in het trommelvlies
Beperkingen = moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten.
BV: het niet meer zelfstandig kunnen zitten
Afkortingen
ACT Afdeling Continuïteit en Toegang van Agentschap
Jongerenwelzijn/Oproeien
ADL Activiteiten Dagelijks Leven
A-document Aanmelddocument bij de intersectorale toegangspoort
AWW Algemeen Welzijnswerk
BJZ Bijzondere Jeugdzorg
BKO Buitengewoon Kleuteronderwijs
BKLO Buitengewoon Kleuter- en Lager Onderwijs
BLO Buitengewoon Lager onderwijs
BO Buitengewoon Onderwijs
BUSO Buitengewoon Secundair Onderwijs
BZW Begeleid Zelfstandig Wonen
CAP Centraal informatie- en Aanmeldpunt
CAH Crisishulp aan Huis
CAW Centrum Algemeen Welzijnswerk
CBAW Contextbegeleiding Autonoom Wonen
CIG Centrum Integrale Gezinszorg
CGG Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg
CKG Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning
CLB Centrum voor Leerlingbegeleiding
COS Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen
D4A Design for All
EBP Evidence Based Practice
FID Frequentie Intensiteit Duur
FPC Forensisch Psychiatrisch Centrum
GIO Globale Individuele Ondersteuning
GON Geïntegreerd Onderwijs
GRIP vzw Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap vzw
HCA Herstelgerichte en Constructieve Afhandeling
HP Handelingsplan
IJH Integrale Jeugdhulp
IMB Individuele Materiële Bijstand
ION Inclusief Onderwijs
IRPC Intersectorale Regionale Prioriteiten Commissie
ISV Indicatiestellingsverslag
ITP Intersectorale Toegangspoort
JAC Jongeren Advies Centrum
JHR Jeugdhulpregie
JRB Jeugdrechtbank
K&G Kind & Gezin
KOC Kenniscentrum Hulpmiddelen
KWE Kleinschalige wooneenheden in functie van autonoom wonen
M-document Motivatiedocument voor aanmelding bij een gemandateerde voorziening
MaNo Maatschappelijke Noodzaak
MDT Multidisciplinair Team
,MFC Multifunctioneel centrum
NBM Niet Begeleide Minderjarige
NRTH Niet Rechtstreeks Toegankelijke Hulp
NRTJ Niet Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp
OBC Observatie- en Behandelingscentrum
OCJ Ondersteuningscentrum Jeugdzorg
OCMW Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn
OOOC Onthaal-, Observatie en Oriëntatiecentrum
OPZ Openbaar Psychiatrisch Centrum
OV Opleidingsvorm (buitengewoon onderwijs)
OVBJ Organisaties voor Bijzondere Jeugdzorg
PAB Persoonlijk Assistentie Budget
PB of PBa Professionele Bachelor
PBE Practice Based Evidence
PGB Persoonsgebonden Budget
PLS Problematische Leefsituatie
POP Persoonlijk Ondersteuningsplan
POS Problematische Opvoedingssituatie
PTP Persoonlijke Toekomstplanning
PVF Persoonsvolgende financiering
PVT Psychiatrische Zorgtehuizen
PZ Psychiatrisch Ziekenhuis
RBE Research Based Evidence
RTH Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening
RTJ Rechtstreeks Toegankelijke Jeugdhulp
RVT Rust- en Verzorgingstehuis
SDJ Sociale Dienst gerechtelijke Jeugdbijstand
UDL Universal Design for Learning
VAPH Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap
VDAB Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
VIST Versnelde Indicatiestelling en Toewijzing
VK Vertrouwenscentrum Kindermishandeling
VZA Vergunde Zorgaanbieders
VZW Vereniging Zonder Winstoogmerk
VOS Verontrustende Opvoedingssituatie
WVG Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
WZC Woon- en zorgcentrum
YAR Youth at Risk
,Deel 1: Orthopedagogisch denken en kijken
Situering in de orthopedagogiek
1.1 De term ortho-ped-agogie-k
‘Ortho’= de specifieke, als moeilijk of problematisch ervaren situaties en contexten waarin
we werken.
‘Ped’= kinderen en jeugdigen + uitbereiding naar andere doelgroepen
Werken met volwassenen = ortho-agogiek
‘Agogie’= begeleiden, leiden naar een doel
‘k’= de wetenschappelijke studie van
Orthopedagogiek= de wetenschappelijke studie (k) van het begeleiden (agogie) van
kinderen, jongeren en volwassenen (ped) in problematisch ervaren situaties (ortho).
1.1 Verhouding tussen pedagogiek en orthopedagogiek
Pedagogiek = de wetenschappelijke studie (k) van het begeleiden (agogie) van kinderen en
jongeren (ped).
algemene principes en kennis over opvoeding
kleine dagelijkse problemen en vragen
tijdelijke problemen
Orthopedagogiek = zeer specifieke noden of vastlopen van opvoeding
problemen zijn erger, duidelijker, meer op voorgrond
betere hulp is nodig
vaak meerdere bedreigende factoren
problematische staat centraal
BESLUIT: orthopedagogiek toont ons vaak de weg naar de essentie van de pedagogiek, het
gaat om de studie van het specifiek opvoeden en begeleiden.
1.2 Het doel en object van orthopedagogiek
Klassieke benadering : - opvoeding ‘opvallende’ en ‘afwijkende’ kinderen
1920 - indeling volgens diagnose
- methodieken
- doel: ontwikkeling optimaliseren
Moderne benadering: - systeemdenken centraal
1980 - problematische opvoedingssituatie POS
- opvoeders en kind
- doel: opvoeding optimaliseren
Vanuit sociaal-ecologische visie: een moeizame afstemming tussen de pedagogische vraag
en aanbod, waardoor de gewenste opvoedingsdoelen niet of moeilijk bereikt worden.
1.3 Evolutie van de term POS in de hulpverlening
2014: decreet Integrale Jeugdhulpverlening
POS VOS (Verontrustende Opvoedingssituatie) en PLS (Problematische
Leefsituatie).
Waarom? Meer aandacht voor ‘verontrusting’
MOF (Misdaad Omschreven Feit) jeugddelict
1.4 Evolutie van de term handicap
Verandering door veranderend mensbeeld, gevoeligheden en respect
, - Invaliden, invaliditeit
- Mindervaliden
- Andersvaliden
- Gehandicapten
- Mensen met een beperking
-…
1.4.1Mensbeelden, tendensen en visies op hulpverlening
Wuyts: 4 globale mensbeelden van zwakkeren of mensen met een beperking:
1) Ontmenselijking, uitsluiten, verdienen geen hulp
2) Lijdende, sukkelaars. Liefdadigheid (goodwill) nodig
3) Zieken, gestoorden. Aparte voorzieningen
4) Gelijkwaardige burgers. Nadruk op het zelf vorm geven aan het leven
Meest recente, sociale visie op handicap gezamelijke verantwoordelijkheid
1.4.2Internationale classificatie van functioneren in ICF
In de hedendaagse visie op handicap, proberen we deze modellen te integreren en
beschouwen we handicap dus niet als een persoonlijke attributie, maar wel als de uitkomst
van de interactie tussen kenmerken van het individu, de omgevingskenmerken en de
levensgewoonten en dus de verwachte sociale rollen voor een persoon.
Het ICF biedt een begrippenkader om het functioneren en problemen in het functioneren
van alle mensen te beschrijven plus de factoren die dit beïnvloeden.
Door het ICF is een standaardtaal ontwikkeld om het menselijk functioneren te beschrijven
vanuit 3 perspectieven:
1) perspectief van het menselijk organisme is uitgewerkt in 2 afzonderlijke classificaties, die
van de functies van het organisme en die van de anatomische eigenschappen
2) het perspectief van menselijk handelen is uitgewerkt in een classificatie handelen
3) het perspectief van participatie is uitgewerkt in een classificatie participatie
Stoornis = afwijkingen in functies of verlies van functies op anatomische eigenschappen.
BV: het niet meer kunnen horen of een gat in het trommelvlies
Beperkingen = moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten.
BV: het niet meer zelfstandig kunnen zitten
