Werken conceptueel week 1
Thema’s Arbeidsomstandigheden Thema’s Veiligheidsmanagement
• Inleiding arbeidsveiligheid • Introductie veiligheidsmanagement (H1 en 2*)
• Rol veiligheidskundige ○ PDCA-cirkel
• Veiligheidsmanagement algemeen • Rollen veiligheidskundige
o Macht
o Invloed
• Context (H4*): interne en externe analyse
Leeswerk:
*Boek veiligheidsmanagementsystemen ISO 45001
Leerdoelen+ uitleg
• Het begrip arbeidsveiligheid omschrijven en de belangrijkste elementen noemen die het omvat.
Arbeidsveiligheid is interne veiligheid voor werknemers. Dat omvat bescherming tegen letsel door
arbeidsongevallen, tegen agressie en geweld tegen seksuele intimidatie
Arbeidsveiligheid focust op alle bedrijfsmatige activiteiten die risico opleveren voor letsel aan personen of
schade aan voorwerpen. Het draait om zowel het beschermen van de bedrijfsbelangen (continuïteit van
organisatie en processen) als de belangen van het personeel (vitaliteit, gezondheid en inzetbaarheid).
De discipline die tot doel heeft arbeidsongevallen te voorkomen.
▪ Sociaal: veilig werken met andere mensen in een veilige omgeving (vaak subjectieve veiligheid).
▪ Fysiek: Veilig werken met materialen en middelen zonder schade te veroorzaken of te ondervinden.
• Het verschil uitleggen tussen een arbeidsongeval en een beroepsziekte.
Een arbeidsongeval is volgens de wet ‘een aan een werknemer in verband met verrichten van overkomen,
ongewilde, plotselinge gebeurtenis die schade aan de gezondheid tot vrijwel onmiddellijke gevolg heeft
gehad en heeft geleid tot ziekteverzuim, of de dood tot vrijwel onmiddellijk gevolg heeft gehad. Deze
definitie heeft betrekking op ongevallen die moeten worden gemeld aan de Inspectie Sociale Zaken en
Werkgelegenheid. Opmerkelijk hieraan is dat een ongeval dat wel iets heeft opgeleverd maar niet tot
verzuim heeft geleid, niet gezien wordt als arbeidsongeval in de zin der wet. Wel dienen deze ongevallen
gemeld te worden.
Juridisch gezien is een ziekte een beroepsziekte (tool) als er een direct verband is tussen de ziekte of
aandoening en de blootstelling aan een gezondheidsrisico op de werkvloer. Volgens de Arbowet is een
ziekte of aandoening een beroepsziekte als die overwegend door het werk of door arbeidsomstandigheden
wordt veroorzaakt. En ook het Nederlandse Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) trekt de definitie breder:
‘Een beroepsziekte is een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in
arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden.’
Ongeval: Een plotselinge onverwachte gebeurtenis met schade of letsel tot gevolg.
▪ Ernstig ongeval: als een ongeval binnen 24 uur leidt tot behandeling/opname in het ziekenhuis.
▪ Arbeidsongeval: een gebeurtenis op het werk of in werktijd die onmiddellijk leidt tot schade aan de
gezondheid.
▪ Beroepsziekte: een ziekte of aandoening als gevolg van belasting die in overwegende mate in
arbeid/arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden (lawaaidoofheid, PTSS, burn-out, etc.).
De aandachtpunten noemen die centraal staan in het arbeidsomstandighedenbeleid (visgraatmodel).
, Het visgraatmodel (ontwikkeld
door Ishikawa) illustreert een
eenvoudige benadering om de
oorzaken van ongevallen of
klachten systematisch te
identificeren.
Onder management valt alles
wat te maken heeft met
plannen, organiseren,
leidinggeven en bijsturen.
Bij ‘Mens’ gaat het om de
fysieke en psychische eigenschappen, motivatie, en opleiding van betrokken(werknemers,
verkeersdeelnemers).
’Machine’ heeft betrekking op het onderwerp, de uitvoering en het onderhoud van het materieel
(installaties, hulpmiddelen, voertuigen).
Met ‘Methoden wordt gedoeld op de werkbaarheid, actualiteit en juistheid en handelingsmethoden en
voorschriften (veiligheidsregels, verkeersregels, gebruiksaanwijzingen).
Onder ‘Materiaal’ komen de fysische en chemische eigenschappen van alle relevante producten en
materialen aan de orde.
Ten slotte heeft ‘Milieu ’betrekking op de energiestromen, op de maatschappelijke aspecten van de
omgeving, en op de fysische kenmerken van de omgeving, zoals temperatuur, verlichting en
vochtigheidsgraad.
Alle aandachtspunten moeten goed met elkaar werken om het uiteindelijke veiligheidsdoel te bereiken.
▪ Mensen (selectie, opleiding (art.8 Arbowet), opvoeden, motiveren, onderhouden)
▪ Middelen (juiste keuze, onderhoud, keuring, inzet, gebruik)
▪ Materialen (juiste keuze, keurmerken, duurzaamheid, betrouwbaarheid, gezondheid)
▪ Methode (juiste werkmethode, veiligheid mens/milieu/omgeving, ergonomie, effectiviteit)
▪ Mentaliteit (selectie, opvang, opleiding, vorming, aanspreken, motiveren, belonen)
• Uitleggen uit welke sub-aandachtspunten het visgraatmodel bestaat.
Management, Mens, Machine, Methode, Materiaal, Milieu.
• Uitleggen wat de rol van de IV-kundige is in het kader van arbeidsveiligheid.
Een veiligheidskundige kan helpen met advies en voorlichting.
▪ Inventariseren activiteiten binnen bedrijf/organisatie
▪ Identificeren en inventariseren gevaren en risico’s
▪ Inschatten/prioriteren risico’s
▪ Voorschrijven adviseren juiste maatregelen
▪ Hanteren arbeidshygiënische strategie bij keuze maatregelen
▪ Implementeren/monitoren
▪ Opleiden
▪ Toetsen en bijstellen
• De (veiligheidsmanagement) taken van de preventiemedewerker binnen een organisatie noemen en
hierbij de meeste gebruikte interventies toelichten.
• De PDCA-cyclus toepassen op arbeidsveiligheidsvraagstukken.
Thema’s Arbeidsomstandigheden Thema’s Veiligheidsmanagement
• Inleiding arbeidsveiligheid • Introductie veiligheidsmanagement (H1 en 2*)
• Rol veiligheidskundige ○ PDCA-cirkel
• Veiligheidsmanagement algemeen • Rollen veiligheidskundige
o Macht
o Invloed
• Context (H4*): interne en externe analyse
Leeswerk:
*Boek veiligheidsmanagementsystemen ISO 45001
Leerdoelen+ uitleg
• Het begrip arbeidsveiligheid omschrijven en de belangrijkste elementen noemen die het omvat.
Arbeidsveiligheid is interne veiligheid voor werknemers. Dat omvat bescherming tegen letsel door
arbeidsongevallen, tegen agressie en geweld tegen seksuele intimidatie
Arbeidsveiligheid focust op alle bedrijfsmatige activiteiten die risico opleveren voor letsel aan personen of
schade aan voorwerpen. Het draait om zowel het beschermen van de bedrijfsbelangen (continuïteit van
organisatie en processen) als de belangen van het personeel (vitaliteit, gezondheid en inzetbaarheid).
De discipline die tot doel heeft arbeidsongevallen te voorkomen.
▪ Sociaal: veilig werken met andere mensen in een veilige omgeving (vaak subjectieve veiligheid).
▪ Fysiek: Veilig werken met materialen en middelen zonder schade te veroorzaken of te ondervinden.
• Het verschil uitleggen tussen een arbeidsongeval en een beroepsziekte.
Een arbeidsongeval is volgens de wet ‘een aan een werknemer in verband met verrichten van overkomen,
ongewilde, plotselinge gebeurtenis die schade aan de gezondheid tot vrijwel onmiddellijke gevolg heeft
gehad en heeft geleid tot ziekteverzuim, of de dood tot vrijwel onmiddellijk gevolg heeft gehad. Deze
definitie heeft betrekking op ongevallen die moeten worden gemeld aan de Inspectie Sociale Zaken en
Werkgelegenheid. Opmerkelijk hieraan is dat een ongeval dat wel iets heeft opgeleverd maar niet tot
verzuim heeft geleid, niet gezien wordt als arbeidsongeval in de zin der wet. Wel dienen deze ongevallen
gemeld te worden.
Juridisch gezien is een ziekte een beroepsziekte (tool) als er een direct verband is tussen de ziekte of
aandoening en de blootstelling aan een gezondheidsrisico op de werkvloer. Volgens de Arbowet is een
ziekte of aandoening een beroepsziekte als die overwegend door het werk of door arbeidsomstandigheden
wordt veroorzaakt. En ook het Nederlandse Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) trekt de definitie breder:
‘Een beroepsziekte is een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in
arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden.’
Ongeval: Een plotselinge onverwachte gebeurtenis met schade of letsel tot gevolg.
▪ Ernstig ongeval: als een ongeval binnen 24 uur leidt tot behandeling/opname in het ziekenhuis.
▪ Arbeidsongeval: een gebeurtenis op het werk of in werktijd die onmiddellijk leidt tot schade aan de
gezondheid.
▪ Beroepsziekte: een ziekte of aandoening als gevolg van belasting die in overwegende mate in
arbeid/arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden (lawaaidoofheid, PTSS, burn-out, etc.).
De aandachtpunten noemen die centraal staan in het arbeidsomstandighedenbeleid (visgraatmodel).
, Het visgraatmodel (ontwikkeld
door Ishikawa) illustreert een
eenvoudige benadering om de
oorzaken van ongevallen of
klachten systematisch te
identificeren.
Onder management valt alles
wat te maken heeft met
plannen, organiseren,
leidinggeven en bijsturen.
Bij ‘Mens’ gaat het om de
fysieke en psychische eigenschappen, motivatie, en opleiding van betrokken(werknemers,
verkeersdeelnemers).
’Machine’ heeft betrekking op het onderwerp, de uitvoering en het onderhoud van het materieel
(installaties, hulpmiddelen, voertuigen).
Met ‘Methoden wordt gedoeld op de werkbaarheid, actualiteit en juistheid en handelingsmethoden en
voorschriften (veiligheidsregels, verkeersregels, gebruiksaanwijzingen).
Onder ‘Materiaal’ komen de fysische en chemische eigenschappen van alle relevante producten en
materialen aan de orde.
Ten slotte heeft ‘Milieu ’betrekking op de energiestromen, op de maatschappelijke aspecten van de
omgeving, en op de fysische kenmerken van de omgeving, zoals temperatuur, verlichting en
vochtigheidsgraad.
Alle aandachtspunten moeten goed met elkaar werken om het uiteindelijke veiligheidsdoel te bereiken.
▪ Mensen (selectie, opleiding (art.8 Arbowet), opvoeden, motiveren, onderhouden)
▪ Middelen (juiste keuze, onderhoud, keuring, inzet, gebruik)
▪ Materialen (juiste keuze, keurmerken, duurzaamheid, betrouwbaarheid, gezondheid)
▪ Methode (juiste werkmethode, veiligheid mens/milieu/omgeving, ergonomie, effectiviteit)
▪ Mentaliteit (selectie, opvang, opleiding, vorming, aanspreken, motiveren, belonen)
• Uitleggen uit welke sub-aandachtspunten het visgraatmodel bestaat.
Management, Mens, Machine, Methode, Materiaal, Milieu.
• Uitleggen wat de rol van de IV-kundige is in het kader van arbeidsveiligheid.
Een veiligheidskundige kan helpen met advies en voorlichting.
▪ Inventariseren activiteiten binnen bedrijf/organisatie
▪ Identificeren en inventariseren gevaren en risico’s
▪ Inschatten/prioriteren risico’s
▪ Voorschrijven adviseren juiste maatregelen
▪ Hanteren arbeidshygiënische strategie bij keuze maatregelen
▪ Implementeren/monitoren
▪ Opleiden
▪ Toetsen en bijstellen
• De (veiligheidsmanagement) taken van de preventiemedewerker binnen een organisatie noemen en
hierbij de meeste gebruikte interventies toelichten.
• De PDCA-cyclus toepassen op arbeidsveiligheidsvraagstukken.
