College aantekeningen Hart En Vaten 2 (2004GENGE2)

VATEN 2




ANATOMIE EN SEMEIOLOGIE
ANATOMIE
ARTERIËN VS VENEN
Arteriën
 Dikke wand
Veel spiercellen: belangrijke musculaire laag  kunnen uitzetten en zelf bloed
voortzetten
Venen
 Grotere diameter en dunnere wand
Weinig spiercellen  bloed wordt voortgezet door hartpomp, spierpomp,
ademhalingspomp, zwaartekracht
 Perforanten
Tussen oppervlakkig en diep systeem  flow van perifeer naar centraal en
oppervlakkig naar diep
 Kleppen
1-richting

SEMEIOLOGIE
ARTERIËEL VAATLIJDEN
PROBLEMATIEKEN

1

,  Stenoserend
Leidt tot een occlusie, in meerderheid van de gevallen door atherosclerose
 Dilaterend
Aneurysma

LOCATIES

In 1 of meer van volgende gebieden
1. Onderste ledematen
A. Femoralis communis, A. poplitea, A. dorsalis pedis en A. tibialis posterior
2. Halsslagaders
A. Carotis interna
3. Digestieve en nierarteriën
Aorta abdominalis
4. Coronairen

VENEUS VAATLIJDEN
 Varices
 Acuut/chronisch gezwollen benen
LOCATIES

Vnl onderste ledematen
- V. saphena magna (varices)
- Malleolus (pitting oedeem)

Oppervlakkige veneuze insufficiëntie zorgen meestal voor varices, diepe veneuze
insufficiëntie kan leiden tot chronische huidverwikkelingen

LYMFATISCH LIJDEN
PROBLEMATIEK

Lymfoedeem

LOCATIES

Afhankelijk van de oorzaak, meestal distaal (onderste ledematen)


DUPLEX – FARMACOTHERAPIE –
TECHNIEKEN
DUPLEX
= Arteriëel + veneus
= Doppler + echo  beeldvorming combineren met geluid

Toepassing van enkel Doppler: enkel/arm index want is enkel arteriëel
2

,  Bij eerste E/A index langs beide kanten meten aan armen! Hoogste kiezen

APPARATUUR

 Duplex
Verschillende probes voor diep in de buik en ledematen/hals
 Doppler
1 probe die je op bloedvat moet richten
Vooral gebruikt voor arteriëel maar kan ook gebruikt worden voor veneus

 Doppler is veel goedkoper dan duplex

PRINCIPE

Geluidsgolf wordt weggestuurd  weerkaatsing op RBC wordt terug opgevangen  plaats-
en snelheidsbepaling

 In vergelijking zit een cosinus  positie van probe is heel
belangrijk: loodrecht is cosinus 0 dus heel slecht signaal, zo
parallel mogelijk met de huid!

Zo weinig mogelijk lucht tussen probe en de huid dmv gel omdat lucht
een slechte geleider is van geluid

ARTERIËEL
HOGE WEERSTAND AREA (= ARM OF BEEN)

 Systole: hoge druk + snelheid op bloed wanneer het met hart wordt
uitgepompt  bloed verplaatst zich in de wand en wand wordt uitgezet
 hoge piek signaal op duplex
 Diastole: bloed gaat in andere kant ontspannen  gaat over de middellijn
 dal signaal op duplex
 Derde fase

Monofasische flow
Wijst meestal op vernauwing  hoog signaal omdat bloed daar sneller stroomt  na
vernauwing is kracht van bloed minder  blijft monofasisch
 Oorzaken van monofasische flow
- Hyperemisch (= door versterking van bloeddoorstroming)
Beweging, koorts, infectie, tijdelijke arteriële occlusie door bloeddruk
meter
- Tardus-parvus waveform
Stenose of occlusie
 Hoe vernauwing meten?
Pieksnelheid!

LAGE WEERSTAND (= HALSVATEN)



3

, Bloed heeft weinig moeite om weg te stromen  systole en diastole zitten aan zelfde kant
van 0-lijn
 Soms door vernauwing in halsvat  meer weerstand  signaal zoals arm/been
proximaal van occlusie

 Signalen kunnen sterk worden beïnvloed door hart of hartkleppen
 Hoe vernauwing meten?
Pieksnelheid meten, einddiastolische snelheid meten  ratio < 2 =
normaal

ENKEL-ARM INDEX

Enkel met Doppler probe  manchet op 1/3 v enkel plaatsen en probe op A. dorsalis pedis
of A. tibialis posterior
 Normaal = E/A >0,9!
CAVE diabetes  verstijving van vaten  >1,3 = vals verhoogd

Bij randwaarde van E/A maar wel symptomen  inspanning laten doen om zeker te weten
dat het abnormaal is! Collateralen die in rust genoeg bloeddoorstroming geven zijn
onvoldoende  pijn en minder doorbloeding

VENEUS

Typisch signaal = pendelbeweging van ademhaling + spieractiviteit

 Trombus
- Ader die je niet dichtgedrukt krijgt met probe = klonter + continu
ruis op doppler beeld
- Knijpen op been  er passeert geen bloed/je kan geen bloed
horen  trombus zit tussen plaats van knijpen en probe
 Slechte kleppen
- Knijpen op been  normaal komt signaal langs en verder niets MAAR als
veneuze kleppen niet werken valt bloed terug naar beneden en krijg je
bifasisch beeld = reflux
 Valsalva
- Bij diepe inademing  geen signaal meer!

FARMACOLOGIE
PREVENTIE
ARTERIËEL

Belangrijkste preventie is voor factoren die aanleiding geven tot atherosclerose!

 Hypercholesterolemie
 Hypertensie
 Roken
 Diabetes

4