Hoorcolleges rechtspsychologie & ethiek
Week 1
Overzicht:
- Wat is rechtspsychologie?
- Enkele voorbeelden:
- Bewijzen bij traumatische getuigen kan er ook geen waarde worden gehecht aan hun
verklaringen
- Waarnemen wapenfocus fenomeen; als slachtoffer let op het wapen en niet naar de dader.
- Herinneren hervonden herinneringen; als jij een traumatische ervaring hebt meegemaakt kun je dat niet
verdringen en vergeten . Herinneringen uit het heden: suggestieve vragen van de therapeut;
dit leidt tot onechte herinneringen dit leidt weer tot gerechtelijke dwaling
- Beïnvloeden bv fotoshop van een foto en leerlingen gaan hier een herinnering over verzinnen of verblijf
in gevangenis
- Verhoren iemand van z’n slaap onthouden.
-Opbouw van deze module
- Wat is het belang van rechtspsychologie?
Wat is rechtspsychologie? I
Rechtspsychologie houdt zich bezig met vragen als: “Waarom bekent een verdachte een feit dat
hij/zij niet heeft gepleegd”? “Is een getuige altijd in staat om zich een betrouwbare herinnering te
vormen”? “Kan de rechter altijd afgaan op de betrouwbaarheid van de getuigenverklaring”?
De rechtspsychologie is een tak van de psychologie en richt zich met name op de
procesdeelnemers/betrokkenen in het recht.
Wat is rechtspsychologie? II
De aandacht is gericht op psychologische (ruis)factoren. Deze factoren kunnen betrekking hebben op
bijvoorbeeld het waarnemen en de herinnering van getuigen en/of de beïnvloeding van een
verdachte bij verhoren.
Wat is rechtspsychologie? III
Deze (ruis)factoren kunnen de uitkomst van het strafproces sturen in een ongewenste richting en
afbreuk doen aan de betrouwbaarheid van het rechterlijk oordeel.
Art. 338 WvSv Het bewijs dat de verdachte het telastegelegde feit heeft begaan, kan slechts door
de rechter worden aangenomen, indien hij daarvan uit het onderzoek op de terechtzitting door den
inhoud van wettige bewijsmiddelen de overtuiging heeft bekomen.
overtuiging gerechtelijke dwaling; hier kan het evt. fout gaan
Missing white women syndrome
Ook wel: missing pretty girl syndrome, is een begrip dat gebruikt wordt om de disproportionele
mediaberichtgeving voor blanke vrouwelijke slachtoffers te beschrijven. Het geslacht, ras, relatieve
aantrekkelijkheid en leeftijd van het ‘belaagde jonge meisje’-stereotype resulteert in
verhoudingsgewijs meer aandacht in de media en leidt soms ook tot meer dan gemiddelde
inspanningen in het opsporingsonderzoek.
, Wordt er voldaan aan de 4 vereisten dan krijgt die persoon media-aandacht geslacht, ras,
relatieve aantrekkelijkheid en leeftijd
Opbouw
Belang van rechtspsychologie waarheidsvindingen
WEEK 2
Appelschase babymoord
Perspectief slachtoffer
21:30 Echtpaar laat hond uit om
21:50 De kinderen liggen op bed. Na een tijdje komen ze terug om. Ze komen er achter dat het
jongste kind is verdwenen.
21:56 meldkamer telefonisch melding van het vermiste kindje
22:14 De moeder wordt door een vriendin op laat tijdstip gebeld. Ze belt nooit rond dit tijdstip
22:15 politie komt binnen en A. wordt als als verdachte aangemerkt door het telefoongesprek
22:30 familie en vrienden komen om te helpen met zoeken
23:15 het kindje wordt dood gevonden in een sloot
Perspectief verdachte A
19:00 rijd naar kerkhof naar haar overleden zoontje en gaat om terugweg naar haar tante die op
vakantie is om bloemen water te geven.
19:30 vader van het kindje (johan) belt maar krijgt geen gehoor
20:09 Johan belt opnieuw
20:46 vader van verdachte belt met de verdachte over de WW-uitkering die ze voor hem heeft
aangevraagd.
21:15/21:30 A kijkt tv. Ze speelt met een pandabeer, ziet dat als een baby. Ze zocht steun bij haar
vriendin Joyce. Daarom belde ze haar.
Week 1
Overzicht:
- Wat is rechtspsychologie?
- Enkele voorbeelden:
- Bewijzen bij traumatische getuigen kan er ook geen waarde worden gehecht aan hun
verklaringen
- Waarnemen wapenfocus fenomeen; als slachtoffer let op het wapen en niet naar de dader.
- Herinneren hervonden herinneringen; als jij een traumatische ervaring hebt meegemaakt kun je dat niet
verdringen en vergeten . Herinneringen uit het heden: suggestieve vragen van de therapeut;
dit leidt tot onechte herinneringen dit leidt weer tot gerechtelijke dwaling
- Beïnvloeden bv fotoshop van een foto en leerlingen gaan hier een herinnering over verzinnen of verblijf
in gevangenis
- Verhoren iemand van z’n slaap onthouden.
-Opbouw van deze module
- Wat is het belang van rechtspsychologie?
Wat is rechtspsychologie? I
Rechtspsychologie houdt zich bezig met vragen als: “Waarom bekent een verdachte een feit dat
hij/zij niet heeft gepleegd”? “Is een getuige altijd in staat om zich een betrouwbare herinnering te
vormen”? “Kan de rechter altijd afgaan op de betrouwbaarheid van de getuigenverklaring”?
De rechtspsychologie is een tak van de psychologie en richt zich met name op de
procesdeelnemers/betrokkenen in het recht.
Wat is rechtspsychologie? II
De aandacht is gericht op psychologische (ruis)factoren. Deze factoren kunnen betrekking hebben op
bijvoorbeeld het waarnemen en de herinnering van getuigen en/of de beïnvloeding van een
verdachte bij verhoren.
Wat is rechtspsychologie? III
Deze (ruis)factoren kunnen de uitkomst van het strafproces sturen in een ongewenste richting en
afbreuk doen aan de betrouwbaarheid van het rechterlijk oordeel.
Art. 338 WvSv Het bewijs dat de verdachte het telastegelegde feit heeft begaan, kan slechts door
de rechter worden aangenomen, indien hij daarvan uit het onderzoek op de terechtzitting door den
inhoud van wettige bewijsmiddelen de overtuiging heeft bekomen.
overtuiging gerechtelijke dwaling; hier kan het evt. fout gaan
Missing white women syndrome
Ook wel: missing pretty girl syndrome, is een begrip dat gebruikt wordt om de disproportionele
mediaberichtgeving voor blanke vrouwelijke slachtoffers te beschrijven. Het geslacht, ras, relatieve
aantrekkelijkheid en leeftijd van het ‘belaagde jonge meisje’-stereotype resulteert in
verhoudingsgewijs meer aandacht in de media en leidt soms ook tot meer dan gemiddelde
inspanningen in het opsporingsonderzoek.
, Wordt er voldaan aan de 4 vereisten dan krijgt die persoon media-aandacht geslacht, ras,
relatieve aantrekkelijkheid en leeftijd
Opbouw
Belang van rechtspsychologie waarheidsvindingen
WEEK 2
Appelschase babymoord
Perspectief slachtoffer
21:30 Echtpaar laat hond uit om
21:50 De kinderen liggen op bed. Na een tijdje komen ze terug om. Ze komen er achter dat het
jongste kind is verdwenen.
21:56 meldkamer telefonisch melding van het vermiste kindje
22:14 De moeder wordt door een vriendin op laat tijdstip gebeld. Ze belt nooit rond dit tijdstip
22:15 politie komt binnen en A. wordt als als verdachte aangemerkt door het telefoongesprek
22:30 familie en vrienden komen om te helpen met zoeken
23:15 het kindje wordt dood gevonden in een sloot
Perspectief verdachte A
19:00 rijd naar kerkhof naar haar overleden zoontje en gaat om terugweg naar haar tante die op
vakantie is om bloemen water te geven.
19:30 vader van het kindje (johan) belt maar krijgt geen gehoor
20:09 Johan belt opnieuw
20:46 vader van verdachte belt met de verdachte over de WW-uitkering die ze voor hem heeft
aangevraagd.
21:15/21:30 A kijkt tv. Ze speelt met een pandabeer, ziet dat als een baby. Ze zocht steun bij haar
vriendin Joyce. Daarom belde ze haar.
