Hoofdstuk 1 gedrag Nectar VWO 3e editie | Samenvatting van E-Student
Hoofdstuk 1 Gedrag
Paragraaf 1.1 Dierenwelzijn
Media
Newborn Reflexes
https://www.youtube.com/watch?v=_JVINnp7NZ0
Gedrag en Wetenschap - Signalen en Sleutelprikkels
http://www.youtube.com/watch?v=4pQVNHN86Oo&feature=related
Supranormale prikkel bij de mens
http://www.youtube.com/watch?v=3IaaayXD-pA
Torenvalk vangt muis
https://www.youtube.com/watch?v=m9zmCFY2GSY
Gedrag = het geheel van waarneembare activiteiten van mens & dier
Oorzaak:
Prikkels vanuit uit- & inwendige milieu
o Uitwendige: geluiden, licht & geuren
o Inwendige: laag suikergehalte in het bloed, honger & dorst
Reactie van spieren/klieren gecoördineerd door zenuwstelsel & hormonen
Bewuste reactie: goede actie (door doelman/mooiste keeperbloopers)
Reflex: hand terug trekken van heet voorwerp
Inwendige factoren
1. Motivatie; bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag
Beïnvloed door zenuwstelsel (reflex) & hormonen (beïnvloeden seksuele gedrag)
2. Erfelijke factoren; informatie voor gedrag bij geboorte aanwezig
Bijv. vermogen om iets te leren (soms alleen op bepaalde leeftijd)
Uitvoeren gedrag = motivatie + prikkel
Prikkel/motivatie zwak & ander sterk = ook gedrag
In- & uitwendige prikkels = motiverende factoren
Drempelwaarde: hoogte prikkels waar de motivatie hoog genoeg is om gedrag te vertonen
Uitwendige factoren: gedrag laten vertonen zonder drempelwaarde
1. Sleutelprikkel: geeft uitvoering vast gedrag
(rode onderkant van stekelbaarsmannetje aanvalsgedrag van ander mannetje)
2. Supranormale prikkel: versterkte van sleutelprikkel
(dot rode watten heftigere reactie van roodborstje dan de rode vlek)
3. Gedrag van andere dieren
4. Daglengte: trekvogels hebben inwendige jaarkalender bijgesteld door
verandering hormoonspiegel als gevolg van variërende daglengtes (niet op evenaar).
Overschrijden kritische grens; signaal dat het tijd is om te vertrekken.
5. Temperatuur: (bij trekgedrag)
Gedragseenheden (handelingen): kleine stukjes gedrag (snuffelen, poot optillen & likken)
Gedrag
in vast patroon van gedragseenheden karakteristiek voor de soort
in gedragsketen uitgevoerd: (het effect van) handeling geeft volgende handeling
, Hoofdstuk 1 gedrag Nectar VWO 3e editie | Samenvatting van E-Student
Gedragssystemen: (nestbouwgedrag, voedingsgedrag) gedragseenheden hierin: allemaal
dezelfde functie hetzelfde eindresultaat
(gedragssysteem voedingsgedrag: functie = voeding alles leid voedsel in de maag)
Dierenwelzijn (regels in de Wet dieren)
Er zijn voorschriften voor verzorging, huisvesting & vervoering dieren.
In Nederland: verbod op dierenmishandeling & verwaarlozing.
Agrarisch ondernemers kunnen subsidies aanvragen: betere voldoening welzijnseisen.
Gedrag
Voortpla
nting
Gedragssystemen
Vechten / nestbouw / paren /
broedzorg
Nestbouwgedrag / voedingsgedrag
Gedragseenheden
Dreigen / bijten / schijnaanval / jagen / terugtrekken
Gedragsketen
Steeds op elkaar opvolgende gedragseenheden
Hoofdstuk 1 Gedrag
Paragraaf 1.1 Dierenwelzijn
Media
Newborn Reflexes
https://www.youtube.com/watch?v=_JVINnp7NZ0
Gedrag en Wetenschap - Signalen en Sleutelprikkels
http://www.youtube.com/watch?v=4pQVNHN86Oo&feature=related
Supranormale prikkel bij de mens
http://www.youtube.com/watch?v=3IaaayXD-pA
Torenvalk vangt muis
https://www.youtube.com/watch?v=m9zmCFY2GSY
Gedrag = het geheel van waarneembare activiteiten van mens & dier
Oorzaak:
Prikkels vanuit uit- & inwendige milieu
o Uitwendige: geluiden, licht & geuren
o Inwendige: laag suikergehalte in het bloed, honger & dorst
Reactie van spieren/klieren gecoördineerd door zenuwstelsel & hormonen
Bewuste reactie: goede actie (door doelman/mooiste keeperbloopers)
Reflex: hand terug trekken van heet voorwerp
Inwendige factoren
1. Motivatie; bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag
Beïnvloed door zenuwstelsel (reflex) & hormonen (beïnvloeden seksuele gedrag)
2. Erfelijke factoren; informatie voor gedrag bij geboorte aanwezig
Bijv. vermogen om iets te leren (soms alleen op bepaalde leeftijd)
Uitvoeren gedrag = motivatie + prikkel
Prikkel/motivatie zwak & ander sterk = ook gedrag
In- & uitwendige prikkels = motiverende factoren
Drempelwaarde: hoogte prikkels waar de motivatie hoog genoeg is om gedrag te vertonen
Uitwendige factoren: gedrag laten vertonen zonder drempelwaarde
1. Sleutelprikkel: geeft uitvoering vast gedrag
(rode onderkant van stekelbaarsmannetje aanvalsgedrag van ander mannetje)
2. Supranormale prikkel: versterkte van sleutelprikkel
(dot rode watten heftigere reactie van roodborstje dan de rode vlek)
3. Gedrag van andere dieren
4. Daglengte: trekvogels hebben inwendige jaarkalender bijgesteld door
verandering hormoonspiegel als gevolg van variërende daglengtes (niet op evenaar).
Overschrijden kritische grens; signaal dat het tijd is om te vertrekken.
5. Temperatuur: (bij trekgedrag)
Gedragseenheden (handelingen): kleine stukjes gedrag (snuffelen, poot optillen & likken)
Gedrag
in vast patroon van gedragseenheden karakteristiek voor de soort
in gedragsketen uitgevoerd: (het effect van) handeling geeft volgende handeling
, Hoofdstuk 1 gedrag Nectar VWO 3e editie | Samenvatting van E-Student
Gedragssystemen: (nestbouwgedrag, voedingsgedrag) gedragseenheden hierin: allemaal
dezelfde functie hetzelfde eindresultaat
(gedragssysteem voedingsgedrag: functie = voeding alles leid voedsel in de maag)
Dierenwelzijn (regels in de Wet dieren)
Er zijn voorschriften voor verzorging, huisvesting & vervoering dieren.
In Nederland: verbod op dierenmishandeling & verwaarlozing.
Agrarisch ondernemers kunnen subsidies aanvragen: betere voldoening welzijnseisen.
Gedrag
Voortpla
nting
Gedragssystemen
Vechten / nestbouw / paren /
broedzorg
Nestbouwgedrag / voedingsgedrag
Gedragseenheden
Dreigen / bijten / schijnaanval / jagen / terugtrekken
Gedragsketen
Steeds op elkaar opvolgende gedragseenheden
