DEEL I: INTERBELLUM EN DE AANLOOP NAAR WO II (1919-1939)
I. OVERZICHT ONTWIKKELINGEN IN HET INTERBELLUM: POLARISATIE
II. DE CRISIS VAN HET KAPITALISME TIJDENS HET INTERBELLUM: DE CRASH VAN
WALLSTREET VAN 1929
WAT WAS DE GROTE DEPRESSIE?
Beurscrash
o Begin van de Grote Depressie
Mensen zagen recessie aankomen → iedereen verkocht tegelijk zijn aandeel →
vertrouwen in economie daalt → banken failliet → spaarcenten kwijt
OORZAKEN VAN DE DEPRESSIE
Nasleep WO I (1919) → geen stabiele wereldeconomie
Enorme materiële schade op Europees continent
Oorlogsindustrie → moeilijke overschakeling nr vredeseconomie
Bescherming van eigen nationale markt → aangewakkerd dr oorlog
Overheden spelen steeds grotere rol in economie
→ ideaal van economisch liberalisme verdwijnt
Duitsland:
o Enorme herstelbelastingen aan geallieerden (Verdrag van Versailles)
o Kon niet betalen → verlies van markten in kolonies & boycot v Duitse industrie
o Ruhrgebied bezet door Franse en Belgische militairen
→ zeer vernederend
o Drukken v meer geld → devaluatie (/ ontwaarding) v Duitse Mark, terwijl
productprijzen bleven stijgen → hyperinflatie
⇒ in diepe economische crisis → geen uitvoer → geen geld vr terugbetalingen →
onlusten en rellen over hele land
Amerikaanse tussenkomst
o Wou nieuwe oorlog vermijden
, o Verplichtte Frankrijk en België om militairen terug te trekken
o Lening aan Duitsland
o Stopzetten v teveel drukken v geld & invoering Rentemark
o Duitsland kan herstelbetalingen terug nakomen
o Engeland, België en Frankrijk kunnen oorlogsschulden aan VS terugbetalen
⇒ schuldendriehoek: alle landen economisch sterk van elkaar afhankelijk
Economisch herstel tijdens Roaring Twenties
1925: bloei & relatieve welvaart
o Internationale handel op dreef
o Welvaart VS stijgt spectaculair → exportoverschotten + geen verwoesting in
eigen land dr WO I
o Massaproductie v (luxe)producten ⇒ consumptiemaatschappij
o Op krediet kopen: “Live now, pay later”
o Velen kopen aandelen op beurs
⇒ Gouden jaren (niet enkel in VS)
VS dominant in wereldeconomie
‘Roaring Twenties”: radicale maatschappelijke verandering
→ nieuwe tijdsgeest, vrijgevochten houding, zelfbewust …
Tegenreacties → racistische, gewelddadige blanke beweging pleegt hard geweld tgn
Afro-Amerikaanse gemeenschap
Beurscrash 1929
o Welvaart stijgt → mensen komen aandelen
o Veel vraag nr aandelen → prijs aandelen stijgt
o Mensen kopen aandelen op krediet → prijs aandelen kunstmatig in hoogte
geduwd
→ bubbel gecreëerd die elk moment kan ploffen
o Recessie
o Koopkracht daalt → overproductie
o Bedrijven sluiten → massale werkloosheid
o Mensen kunnen nog minder kopen → nog meer overproductie en
faillissementen
→ aandelen minder waard → mensen verkopen aandelen
⇒ waarde aandelen crasht volledig
o Amerikaanse boeren voelden dat gouden jaren zouden eindigen
(kregen sinds 1928 lagere prijzen voor producten)
o Herstel Europese economie & LB → oververzadiging in alle sectoren op
internationale markt
o Black Thursday → beurs Wall Street stort in
GEVOLGEN VAN DE DEPRESSIE
Enorme wereldwijde crisis
Reactie VS: protectionisme
Protectionisme + schuldendriehoek → crisis verspreidt zich naar Europa en andere
werelddelen → kettingreactie
Mensen verliezen hun spaargeld
Faillissementen
Werkloosheid neemt sterk toe
Zelfmoordcijfers (vooral bij mannen) nam toe
WAT HEBBEN OVERHEDEN GEDAAN OM DE DEPRESSIE TE STOPPEN?
I. OVERZICHT ONTWIKKELINGEN IN HET INTERBELLUM: POLARISATIE
II. DE CRISIS VAN HET KAPITALISME TIJDENS HET INTERBELLUM: DE CRASH VAN
WALLSTREET VAN 1929
WAT WAS DE GROTE DEPRESSIE?
Beurscrash
o Begin van de Grote Depressie
Mensen zagen recessie aankomen → iedereen verkocht tegelijk zijn aandeel →
vertrouwen in economie daalt → banken failliet → spaarcenten kwijt
OORZAKEN VAN DE DEPRESSIE
Nasleep WO I (1919) → geen stabiele wereldeconomie
Enorme materiële schade op Europees continent
Oorlogsindustrie → moeilijke overschakeling nr vredeseconomie
Bescherming van eigen nationale markt → aangewakkerd dr oorlog
Overheden spelen steeds grotere rol in economie
→ ideaal van economisch liberalisme verdwijnt
Duitsland:
o Enorme herstelbelastingen aan geallieerden (Verdrag van Versailles)
o Kon niet betalen → verlies van markten in kolonies & boycot v Duitse industrie
o Ruhrgebied bezet door Franse en Belgische militairen
→ zeer vernederend
o Drukken v meer geld → devaluatie (/ ontwaarding) v Duitse Mark, terwijl
productprijzen bleven stijgen → hyperinflatie
⇒ in diepe economische crisis → geen uitvoer → geen geld vr terugbetalingen →
onlusten en rellen over hele land
Amerikaanse tussenkomst
o Wou nieuwe oorlog vermijden
, o Verplichtte Frankrijk en België om militairen terug te trekken
o Lening aan Duitsland
o Stopzetten v teveel drukken v geld & invoering Rentemark
o Duitsland kan herstelbetalingen terug nakomen
o Engeland, België en Frankrijk kunnen oorlogsschulden aan VS terugbetalen
⇒ schuldendriehoek: alle landen economisch sterk van elkaar afhankelijk
Economisch herstel tijdens Roaring Twenties
1925: bloei & relatieve welvaart
o Internationale handel op dreef
o Welvaart VS stijgt spectaculair → exportoverschotten + geen verwoesting in
eigen land dr WO I
o Massaproductie v (luxe)producten ⇒ consumptiemaatschappij
o Op krediet kopen: “Live now, pay later”
o Velen kopen aandelen op beurs
⇒ Gouden jaren (niet enkel in VS)
VS dominant in wereldeconomie
‘Roaring Twenties”: radicale maatschappelijke verandering
→ nieuwe tijdsgeest, vrijgevochten houding, zelfbewust …
Tegenreacties → racistische, gewelddadige blanke beweging pleegt hard geweld tgn
Afro-Amerikaanse gemeenschap
Beurscrash 1929
o Welvaart stijgt → mensen komen aandelen
o Veel vraag nr aandelen → prijs aandelen stijgt
o Mensen kopen aandelen op krediet → prijs aandelen kunstmatig in hoogte
geduwd
→ bubbel gecreëerd die elk moment kan ploffen
o Recessie
o Koopkracht daalt → overproductie
o Bedrijven sluiten → massale werkloosheid
o Mensen kunnen nog minder kopen → nog meer overproductie en
faillissementen
→ aandelen minder waard → mensen verkopen aandelen
⇒ waarde aandelen crasht volledig
o Amerikaanse boeren voelden dat gouden jaren zouden eindigen
(kregen sinds 1928 lagere prijzen voor producten)
o Herstel Europese economie & LB → oververzadiging in alle sectoren op
internationale markt
o Black Thursday → beurs Wall Street stort in
GEVOLGEN VAN DE DEPRESSIE
Enorme wereldwijde crisis
Reactie VS: protectionisme
Protectionisme + schuldendriehoek → crisis verspreidt zich naar Europa en andere
werelddelen → kettingreactie
Mensen verliezen hun spaargeld
Faillissementen
Werkloosheid neemt sterk toe
Zelfmoordcijfers (vooral bij mannen) nam toe
WAT HEBBEN OVERHEDEN GEDAAN OM DE DEPRESSIE TE STOPPEN?
