Interculturele communicatie
Communicatieproces
spreker ontvanger ontvanger
Prikkel vanuit je code: waarneemt feedback
werkelijkheid talig decodeert
niet-talig beoordeelt
communicatief verwerkt
= boodschap via
een medium
Interculturele gespreksvoering
Door de diverse achtergronden die mensen hebben, komt het vaak ongewild tot
vooroordelen of misverstanden. Je kan deze misverstanden vanuit een culturele bril bekijken
en verklaren (bv. West-Vlamingen zijn koppig). Je kan ze ook bekijken vanuit een
communicatieoogpunt.
Het TOPOI-model biedt de sleutel tot het verklaren van communicatiestoornissen.
TAAL Communicatie = verbaal of non-verbaal
ORDENING Het inhoudsniveau van de communicatie. Vanuit welke invalshoek
spreekt iemand? Je hebt een basis die verschilt, maar ook een
gemeenschappelijkheid. Je bekijkt communicatie vanuit een persoonlijk
standpunt.
PERSPECTIEVE Het interpersoonlijke en sociale betrekkingsniveau in communicatie.
N Hoe zie je jezelf, de ander en de onderlinge relatie? Hoe bepaalt de
verhouding de communicatie?
ORGANISATIE Organisatorische context van communicatie. Waar vindt het gesprek
plaats? Hoeveel tijd heb je? Zijn er regels?
INZET Welke betrokkenheid voel je tot het gesprek? Wat hangt er voor jou van
af?
,Taalbeschouwing
Doel taal in de basisschool
De leerlingen:
Mondelinge taal
Schriftelijke taal leren beheersen en verder ontwikkelen.
Taalvaardigheden
Door met leerlingen te communiceren en ermee in interactie te gaan, ontwikkelt taal!
Taalbeschouwing in ruime zin
Samen praten en nadenken over taal. Hoe praten mensen met elkaar in een bepaalde
context? Je denkt na over alle taalverschijnselen.
Taalbeschouwing in enge zin (=grammatica-onderwijs)
Nadenken over grammatica, zinsontleding en woordbenoeming. Vroeger had men meer
aandacht voor grammatica in methodes, nu gaan ze ervan uit dat grammatica mag gebruikt
worden als dit nuttig en functioneel is voor de algemene taalvaardigheid van de leerlingen.
Als leerkracht is het je taak om de kinderen enthousiast te maken om taal speels te
analyseren.
,Voor- en tegenstanders grammaticaonderwijs
Voorstanders:
Het is belangrijk om goed te leren spellen (vooral bij werkwoorden).
Via structuur de juiste betekenis van een woord achterhalen (bv. berg kan zowel een
werkwoord als zelfstandig naamwoord zijn).
Het is belangrijk voor het leren van vreemde talen.
Het is belangrijk om logisch te leren denken.
Tegenstanders:
Basisschoolkinderen kunnen nog niet abstract genoeg denken om te kunnen
ontleden en benoemen.
Het is nooit echt bewezen dat je er taalvaardiger van wordt.
Krachtlijnen voor moedertaalopvoeding in de basisschool
Vertrekpunt alle lessen: communicatie Kinderen moeten de kans krijgen
Je leert een taal door ze: om zoveel mogelijk te
communiceren. Ze moeten ook
Te gebruiken leren nadenken over de taal die
Erover na te denken ze gebruiken.
Ta
alv
efficiënt
er taalgebruik
w
er Taal
vi ge-
brui
ng k
Ta
al
be
sc
ho
u
wi
ng
, Leerplan taalbeschouwing 2010
(EX: Waarover wordt er nagedacht?)
Taalvariatie:
varianten NE,
Taalgebruik regionale dialecten…
Communicatie:
wie, wat, waar?
Taalsystematiek:
welke betekenis en
structuren? Klanken: rijm, (mede)klinkers…
Taalbeschouwing =
reflecteren op
taalgebruik, -systematiek Woorden: synoniemen,
en strategieën woordsoorten, spreuken…
Strategieën: vooral Zinnen: ond., lv., vraag, bevel…
bij
persoonsgebonden
doelen, want je Tekststructuur: (non)-fictie,
leert strategisch alinea’s…
denken
Zoek… Betekenis: figuurlijk taalgebruik,
Regel… context…
Geheugen…
Analogie
Spelling: alfabet, interpunctie…
Taalsysteem: deelaspecten
Communicatieproces
spreker ontvanger ontvanger
Prikkel vanuit je code: waarneemt feedback
werkelijkheid talig decodeert
niet-talig beoordeelt
communicatief verwerkt
= boodschap via
een medium
Interculturele gespreksvoering
Door de diverse achtergronden die mensen hebben, komt het vaak ongewild tot
vooroordelen of misverstanden. Je kan deze misverstanden vanuit een culturele bril bekijken
en verklaren (bv. West-Vlamingen zijn koppig). Je kan ze ook bekijken vanuit een
communicatieoogpunt.
Het TOPOI-model biedt de sleutel tot het verklaren van communicatiestoornissen.
TAAL Communicatie = verbaal of non-verbaal
ORDENING Het inhoudsniveau van de communicatie. Vanuit welke invalshoek
spreekt iemand? Je hebt een basis die verschilt, maar ook een
gemeenschappelijkheid. Je bekijkt communicatie vanuit een persoonlijk
standpunt.
PERSPECTIEVE Het interpersoonlijke en sociale betrekkingsniveau in communicatie.
N Hoe zie je jezelf, de ander en de onderlinge relatie? Hoe bepaalt de
verhouding de communicatie?
ORGANISATIE Organisatorische context van communicatie. Waar vindt het gesprek
plaats? Hoeveel tijd heb je? Zijn er regels?
INZET Welke betrokkenheid voel je tot het gesprek? Wat hangt er voor jou van
af?
,Taalbeschouwing
Doel taal in de basisschool
De leerlingen:
Mondelinge taal
Schriftelijke taal leren beheersen en verder ontwikkelen.
Taalvaardigheden
Door met leerlingen te communiceren en ermee in interactie te gaan, ontwikkelt taal!
Taalbeschouwing in ruime zin
Samen praten en nadenken over taal. Hoe praten mensen met elkaar in een bepaalde
context? Je denkt na over alle taalverschijnselen.
Taalbeschouwing in enge zin (=grammatica-onderwijs)
Nadenken over grammatica, zinsontleding en woordbenoeming. Vroeger had men meer
aandacht voor grammatica in methodes, nu gaan ze ervan uit dat grammatica mag gebruikt
worden als dit nuttig en functioneel is voor de algemene taalvaardigheid van de leerlingen.
Als leerkracht is het je taak om de kinderen enthousiast te maken om taal speels te
analyseren.
,Voor- en tegenstanders grammaticaonderwijs
Voorstanders:
Het is belangrijk om goed te leren spellen (vooral bij werkwoorden).
Via structuur de juiste betekenis van een woord achterhalen (bv. berg kan zowel een
werkwoord als zelfstandig naamwoord zijn).
Het is belangrijk voor het leren van vreemde talen.
Het is belangrijk om logisch te leren denken.
Tegenstanders:
Basisschoolkinderen kunnen nog niet abstract genoeg denken om te kunnen
ontleden en benoemen.
Het is nooit echt bewezen dat je er taalvaardiger van wordt.
Krachtlijnen voor moedertaalopvoeding in de basisschool
Vertrekpunt alle lessen: communicatie Kinderen moeten de kans krijgen
Je leert een taal door ze: om zoveel mogelijk te
communiceren. Ze moeten ook
Te gebruiken leren nadenken over de taal die
Erover na te denken ze gebruiken.
Ta
alv
efficiënt
er taalgebruik
w
er Taal
vi ge-
brui
ng k
Ta
al
be
sc
ho
u
wi
ng
, Leerplan taalbeschouwing 2010
(EX: Waarover wordt er nagedacht?)
Taalvariatie:
varianten NE,
Taalgebruik regionale dialecten…
Communicatie:
wie, wat, waar?
Taalsystematiek:
welke betekenis en
structuren? Klanken: rijm, (mede)klinkers…
Taalbeschouwing =
reflecteren op
taalgebruik, -systematiek Woorden: synoniemen,
en strategieën woordsoorten, spreuken…
Strategieën: vooral Zinnen: ond., lv., vraag, bevel…
bij
persoonsgebonden
doelen, want je Tekststructuur: (non)-fictie,
leert strategisch alinea’s…
denken
Zoek… Betekenis: figuurlijk taalgebruik,
Regel… context…
Geheugen…
Analogie
Spelling: alfabet, interpunctie…
Taalsysteem: deelaspecten
