Straf(proces)recht begrepen samenvatting
Hoofdstuk 8
8. Formeel recht: de strafprocedure (opsporing, vervolging en berechting)
8.2 Voorbereidend onderzoek art. 132 Sv
Het proces van onderzoeken en beslissen vindt plaats in een strafprocedure.
Er vindt eerst een feitenonderzoek plaats door opsporingsambtenaren, ook OvJ
voorbereidend onderzoek.
Opsporing
Bij het doen van opsporen proberen we vast te stellen of iemand een strafbaar feit
kan begaan, begaat of zou hebben begaan.
De OvJ is de ‘baas’ over het onderzoek, hij neemt uiteindelijk de beslissing of er wel
of niet moet worden vervolgd. Alleen het OM mag vervolgen vervolgmonopolie.
Onderzoek door rechter-commissaris
De rechter-commissaris heeft in sommige gevallen meer bevoegdheden tot het doen
van bepaald onderzoek dan de OvJ.
Toezicht op de voortgang van het onderzoek door de rechter—commissaris
Hij houdt toezicht op het verloop van het onderzoek en de voortvarendheid daarvan.
8.2.1. Personen met opsporing belast
De officieren van justitie;
De opsporingsambtenaren van politie;
De hulpofficieren van justitie, een tussencategorie met meer bevoegdheden dan de
normale opsporingsambtenaar, maar minder dan de officier van justitie;
Officieren en de onderofficieren van de Koninklijke Marechaussee (Kmar) en de door
de minister van justitie en veiligheid en de minister van Defensie aangewezen andere
militairen van dit wapen. blz. 158
Verbaliseren
De bevindingen van de opsporing moeten zo snel mogelijk worden genoteerd.
De ambtenaar die opspoorde moet uitleggen hoe hij aan zijn waarneming kwam.
8.2.2. Aanvang opsporing
Kan zowel reactief als proactief zijn. Dus zowel i.g.v. een strafbaar feit als een
vermoeden.
Bijzondere bevoegdheden
Deze mogen in sommige gevallen al worden ingezet i.g.v. strafbare gedragingen die
zijn begaan, worden begaan of zullen worden begaan, zonder sprake te zijn van een
concrete verdenking.
8.2.3. Opsporingsbevoegdheden
Een inbreuk kan enkel door een wettelijke grondslag worden gerechtvaardigd. Dat
vloeit voort uit het legaliteitsbeginsel.
Indien een opsporingsbevoegdheid niet in de wet is opgenomen dient de overheid
zich te onthouden van het beperken van het (grond)recht van de burger en mag die,
in de meeste gevallen, niet worden gebruikt.
Maakt opsporingshandeling inbreuk op de persoonlijke levenssfeer?
Ja, maar beperkt Ja, en meer dan beperkt
Opsporingsbevoegdheid wordt dan opsporingsbevoegdheid dient
ontleend aan algemene taakstelling een expliciet wettelijke basis
van artikel 141 Sv jo. 3 Politiewet 2012 te hebben in wet in formele zin
8.2.4. Controlebevoegdheden
, Bij controlebevoegdheden kan worden gedacht aan verkeerscontroles of
belastingcontroles in het kader van de volksgezondheid.
De controlesfeer kan overgaan in de opsporingssfeer.
Geweer-arrest (Hoge Raad)
Politieambtenaar is ter uitoefening van een controle op de Drankwet naar een café
gestuurd om te kijken op de Drankwet wordt nageleefd. Tijdens controle wordt er
een vuurwapen gevonden. Mogen zij dan overgaan tot strafrechtelijke
inbeslagneming? De Hoge Raad oordeelde dat politieambtenaren weliswaar bezig
zijn met controle met betrekking tot de Drankwet, maar dat dit geen belemmering
vormt om toevallig ontdekte strafbare feiten ook te kunnen gaan opsporen.
Dynamische Verkeerscontrole-arrest (Hoge Raad)
Dit wordt uitgevoerd ten aanzien van personen van wie wordt verondersteld dat ze
crimineel actief zijn.
De Hoge Raad beslist dat het niet uitsluitend gebruiken van de bevoegdheden met
als doel opsporing al voldoende is niet aan te nemen dat er sprake is van
machtsmisbruik.
8.3 De vervolging
‘Het voorleggen van de strafzaak van een verdachte aan een rechter’
Door middel van het uitvaardigen van een strafbeschikking kunnen straffen en
maatregelen worden opgelegd aan een persoon die een misdrijf heeft begaan waar
niet meer dan 6 jaar op staat.
Strafbeschikking: de beschikking waarin straffen, maatregelen en
(gedrags)aanwijzingen opgelegd en gegeven kunnen worden aan plegers van
misdrijven waarop maximaal zes jaar gevangenisstraf staat en aan degenen die een
overtreding hebben begaan.
Degene aan wie de straf of maatregel wordt opgelegd wordt ‘strafbeschikte’ genoemd
en kan op grond van art. 257e Sv verzet doen tegen een strafbeschikking. Dit moet
binnen 14 dagen.
De OvJ doet twee overwegingen;
1. De haalbaarheid van een vervolging;
2. De wenselijkheid van een vervolging.
8.3.1. Opportuniteitsbeginsel
OvJ mag van vervolging afzien(seponeren) – op gronden aan het algemeen belang
ontleend.
Sommige strafbare feiten worden gepleegd onder invloed van uiteenlopende
omstandigheden dat bestraffing soms averechts werkt. In dit geval is vervolging niet
wenselijk.
Twee vormen van het opportuniteitsbeginsel
1. Het negatieven opportuniteitsbeginsel: de officier van justitie is in beginsel
gehouden een vervolging tegen een verdachte in te stellen, tenzij er gronden
bestaan om daarvan af te zien.
2. Het positieve opportuniteitsbeginsel: de officier van justitie is in beginsel gehouden
geen vervolging tegen de verdachte in te stellen, tenzij er gronden bestaan om dat
wel te doen.
Aanvang vervolging
In deze gevallen begint de vervolging officieel;
Het dagvaarden van de verdachte voor het onderzoek ter terechtzitting (art. 258 Sv)
Het vorderen van de voorlopige hechtenis van de verdachte (art. 133 Sv)
Het uitvaardigen van een strafbeschikking (art. 257e e.v. Sv)
De voeging ad informandum; een strafzaak wordt door het OM aan de zittingsrechter
voorgelegd, buiten de tenlastelegging om
De vordering tot het instellen van een strafrechtelijk financieel onderzoek (art. 126
e.v. Sv)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller karenvandekleut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.