Assisteren
1. Werkomgeving, risicopreventie en duurzaamheid
De ruimten in een dierenkliniek
Hoe kan je ervoor zorgen dat zieke dieren geen andere dieren besmetten? Hoe voorkomt je dat een
kat gestrest raakt van een blaffende hond in de wachtkamer?
Omgeving moet ten alle tijden schoon, veilig en hygiënisch zijn.
Entree
Dient ruim te zijn en liefst makkelijk toegankelijk. Niet alleen voor bezoekers, maar bv ook voor
brancard.
Wachtkamer
Tegenwoordig vaak op afspraak, waardoor wachttijd zoveel mogelijk beperkt. Wachtkamer moet
huiselijke uitstraling geven, met wel goede hygiëne; moet goed schoon te maken zijn.
Balie, met evt. apotheek, vaak centraal in wachtkamer. Van hieruit goed overzicht. Vaak een
weegschaal voor (grote) honden, zodat die vast gewogen kunnen worden en in de kaart gezet
worden.
Steeds vaker ‘Kat vriendelijke praktijk’. Bv dat mandjes op een verhoging kunnen.
Balie
Scheiding tussen publieksruimte en werkruimtes. Beheer van balie en werkzaamheden door paravet.
Apotheek
Inrichting: onderscheid tussen koel bewaren en op kamertemperatuur. Er moet speciale koelkast zijn.
Er zijn altijd aantal gevaarlijke middelen aanwezig; giftige en verslavende middelen vallen onder
Opiumwet; moeten apart geregistreerd en bewaard worden.
Voor gevaarlijke middelen een apart afsluitbare ruimte, gifkast. Belangrijk dat niet toegankelijk is
voor klanten. Bij geen dierenarts aanwezig, dit altijd op slot.
Diervoeding mag niet in apotheek worden opgeslagen, dit moet in aparte ruimte. Fifo is belangrijk.
Spreekkamer
Altijd schoon en hygiënisch en goed toegankelijk, voor ook bv brancard. Materialen aanwezig:
Stethoscoop, otoscoop, oftalmoscoop, thermometer, weegschaal en mogelijkheid om foto’s te laten
zien.
Behandeltafel, in hoogte verstelbaar. Zo scheelt het tillen. Meestal kleine voorraad van meest
gebruikte medicijnen en koelkast met vaccinaties. Je moet dit dagelijks controleren en evt. aanvullen.
Elke spreekkamer heeft wasbak met warm en koud water, hygiënische middelen voor desinfectie en
behandeltafel binnen bereik van dierenarts en paravet, maar weg van dieren.
Opname
Dieren apart gehuisvest en geen fysiek contact met elkaar. Voor dieren die wakker worden van
operatie en evt. houden van zieke dieren bij uitgebreide behandeling. Ook ter observatie.
Soms zuurstofkooi; couveuse of afgesloten hok met toediening van zuurstof. Vaak voor benauwde
dieren. Ook goede plek voor zwakke dieren of na lange operatie.
Belangrijk zieke en gezonde dieren apart te houden. En wenselijk om honden en katten apart te
houden.
Van groot belang om veranderingen in gedrag of gezondheidstoestand waar te nemen en door te
geven. Voor zieke dieren handig om dagelijks gegevens bij te houden:
Ademhaling, pols, temperatuur, behandeling/medicatie, voedsel- en wateropname, urine en
ontlasting, klinische verschijnselen en gewicht.
,Voorbereidingsruimte
Hier worden dieren klaargemaakt voor operatie; toedienen van narcosemiddelen, scheren, wassen
van operatiegebied. Vaak ook waar gebitsbehandelingen plaatsvinden -> hierna moet het goed
schoon gemaakt worden.
Kunnen ook kleine, niet-steriele ingrepen gedaan worden -> abces openen, hechten van kleine
verwonding.
Vaak ook een wasbak.
Operatiekamer
Alle steriele ingrepen onder narcose. Moet goed verlicht, verwarmd en geventileerd zijn. Er is extra
lichtbron boven tafel; meestal verstelbaar in hoogte.
Tegenwoordig meeste klinieken gasnarcose isofluraan. Extra zuurstof door zuurstoftanks of
zuurstofgenerator. Verschillende bewakingstemperatuur voor diepte narcose en conditie dier.
Capnograaf: zorgt dat gehalte CO2 in uitademingslucht bewaakt kan worden.
Pulsoxymeter: zuurstofpercentage in bloed gemeten.
ECG: hartfilmpje, elektrische activiteit in hartspier.
Narcosetoestel dient dagelijks gecontroleerd te worden; voldoende zuurstofvoorraad, correcte
werking en evt. lekkage van ballon. Meestal protocol hiervoor.
Laboratorium
Er is de diagnostische apparatuur. Vaak microscoop, materialen ten behoeve van urineonderzoek en
evt. voor kleine bloedonderzoeken, bv naar lever- en nierfunctie.
Handig is dat uitslag direct of zelfde dag er is. Voor onderzoeken buiten kliniek, gespecialiseerde
veterinaire laboratoria. Monsters moeten voorzien van benodigde informatie en
aanvraagformulieren en daarna op juiste wijze ingepakt worden.
Apparatuur dient dagelijks schoon gemaakt te worden.
Röntgenruimte
Bepaalde eisen omschreven in Besluit Stralingsbescherming, opgenomen in Kernenergiewet.
Elke dierenarts moet zich laten bijscholen op gebied van straling en veiligheid, daarnaast verplicht
om paravets regelmatig te instrueren over straling en veiligheid en dit vast te leggen.
Onderscheid tussen analoge en digitale apparatuur; analoog met cassette waarin je telkens nieuwe
film moet plaatsen. Er worden verschillende chemicaliën gebruikt. Ruimte moet goed geventileerd
worden en zo donker mogelijk gemaakt kunnen worden.
Digitaal werkt sneller en schoner.
Het vraagt dagelijks onderhoud en vaak jaarlijkse controle. Moet dagelijks schoongemaakt worden.
Een echoapparaat staat vaak in röntgenkamer; omdat het hier goed te verduisteren is.
Reinigings- en desinfectieruimte
Ook wel sterilisatieruimte; gebruikte materialen worden na operatie gereinigd, opnieuw verpakt en
gesteriliseerd in autoclaaf.
Ook een wasbak met warm en koud water, autoclaaf en meestal ultrasoon trilapparaat.
Van belang dat je vuile materialen uit ok direct naar sterilisatieruimte brengt. Ook steriele materialen
moeten zo snel mogelijk weer op juiste plek.
Voeropslag
Een droge, geventileerde, vorstvrije ruimte waar geen ongedierte kan komen of het bestreden
wordt. Voer nooit op grond, maar in rekken. Ook fifo gebruiken.
, Kadavers
Meestal in koeling of diepvries. Kan op verschillende manieren afgevoerd worden; bv
dierencrematorium en daar individueel of samen met andere dieren gecremeerd worden. Belangrijk
om goed te verpakken, gegevens van dier en gewicht duidelijk op zak te zetten -> zeker als het dier
nog wordt opgehaald.
Was- en kleedruimte
Meestal kleedkamer. Vaak ook wasmachine en droger voor wassen van bedrijfskleding, handdoeken
en kleedjes.
Kantine/lunchruimte/vergaderruimte
In ruimte waar wordt gewerkt met dieren of dierlijke materialen -> niet eten of drinken. Achter balie
mag je bv wel wat drinken.
Algemene opmerkingen
Looproutes moeten snel, efficiënt en hygiënisch zijn.
Risicopreventie bij assisteren
Wetgeving rondom risicopreventie
Om veiligheid, gezondheid en welzijn van werknemer te bevorderen.
1. Veiligheid – acute gezondheidsbedreigende situaties op werkvloer
2. Gezondheid – bedreigingen op werkvloer die langer of herhaaldelijk moeten bestaan om een
nadelig effect te hebben
3. Welzijn – bedreigingen die iemands geestelijke gezondheid aantasten en worden veroorzaakt
door de manier waarop werk georganiseerd is
Indeling regelgeving arbeidsomstandigheden
4 onderdelen:
4. Arbowet
5. Arbobesluit
6. Arboregeling
7. Arbocatalogus
Arbeidsomstandighedenwet
Vooral algemene bepalingen over arbobeleid binnen bedrijf. Ook regelt wet toezicht op naleving van
Arbowet. Weinig concrete regels.
Arbeidsomstandighedenbesluit
Concrete bepalingen, ingedeeld naar onderwerp. Alle verboden, voorschriften en uitzonderingen.
Zijn algemeen geformuleerd. Dus niet naar arbeidsmiddel en arbeidsplaats.
Arbeidsomstandighedenregeling
Nadere uitwerking van Arbobesluit. Meer concrete voorschriften, zoals inrichting werkplaatsen. Zijn
verplicht voor werkgever en werknemer.
Arbocatalogus
Er zijn beleidsregels aangekoppeld. Deze bieden een concreet houvast bij toepassen van wettelijke
voorschriften. Zijn van toepassing op sector in geheel. Het volgen is niet verplicht, maar wel sterk
aangeraden.
1. Werkomgeving, risicopreventie en duurzaamheid
De ruimten in een dierenkliniek
Hoe kan je ervoor zorgen dat zieke dieren geen andere dieren besmetten? Hoe voorkomt je dat een
kat gestrest raakt van een blaffende hond in de wachtkamer?
Omgeving moet ten alle tijden schoon, veilig en hygiënisch zijn.
Entree
Dient ruim te zijn en liefst makkelijk toegankelijk. Niet alleen voor bezoekers, maar bv ook voor
brancard.
Wachtkamer
Tegenwoordig vaak op afspraak, waardoor wachttijd zoveel mogelijk beperkt. Wachtkamer moet
huiselijke uitstraling geven, met wel goede hygiëne; moet goed schoon te maken zijn.
Balie, met evt. apotheek, vaak centraal in wachtkamer. Van hieruit goed overzicht. Vaak een
weegschaal voor (grote) honden, zodat die vast gewogen kunnen worden en in de kaart gezet
worden.
Steeds vaker ‘Kat vriendelijke praktijk’. Bv dat mandjes op een verhoging kunnen.
Balie
Scheiding tussen publieksruimte en werkruimtes. Beheer van balie en werkzaamheden door paravet.
Apotheek
Inrichting: onderscheid tussen koel bewaren en op kamertemperatuur. Er moet speciale koelkast zijn.
Er zijn altijd aantal gevaarlijke middelen aanwezig; giftige en verslavende middelen vallen onder
Opiumwet; moeten apart geregistreerd en bewaard worden.
Voor gevaarlijke middelen een apart afsluitbare ruimte, gifkast. Belangrijk dat niet toegankelijk is
voor klanten. Bij geen dierenarts aanwezig, dit altijd op slot.
Diervoeding mag niet in apotheek worden opgeslagen, dit moet in aparte ruimte. Fifo is belangrijk.
Spreekkamer
Altijd schoon en hygiënisch en goed toegankelijk, voor ook bv brancard. Materialen aanwezig:
Stethoscoop, otoscoop, oftalmoscoop, thermometer, weegschaal en mogelijkheid om foto’s te laten
zien.
Behandeltafel, in hoogte verstelbaar. Zo scheelt het tillen. Meestal kleine voorraad van meest
gebruikte medicijnen en koelkast met vaccinaties. Je moet dit dagelijks controleren en evt. aanvullen.
Elke spreekkamer heeft wasbak met warm en koud water, hygiënische middelen voor desinfectie en
behandeltafel binnen bereik van dierenarts en paravet, maar weg van dieren.
Opname
Dieren apart gehuisvest en geen fysiek contact met elkaar. Voor dieren die wakker worden van
operatie en evt. houden van zieke dieren bij uitgebreide behandeling. Ook ter observatie.
Soms zuurstofkooi; couveuse of afgesloten hok met toediening van zuurstof. Vaak voor benauwde
dieren. Ook goede plek voor zwakke dieren of na lange operatie.
Belangrijk zieke en gezonde dieren apart te houden. En wenselijk om honden en katten apart te
houden.
Van groot belang om veranderingen in gedrag of gezondheidstoestand waar te nemen en door te
geven. Voor zieke dieren handig om dagelijks gegevens bij te houden:
Ademhaling, pols, temperatuur, behandeling/medicatie, voedsel- en wateropname, urine en
ontlasting, klinische verschijnselen en gewicht.
,Voorbereidingsruimte
Hier worden dieren klaargemaakt voor operatie; toedienen van narcosemiddelen, scheren, wassen
van operatiegebied. Vaak ook waar gebitsbehandelingen plaatsvinden -> hierna moet het goed
schoon gemaakt worden.
Kunnen ook kleine, niet-steriele ingrepen gedaan worden -> abces openen, hechten van kleine
verwonding.
Vaak ook een wasbak.
Operatiekamer
Alle steriele ingrepen onder narcose. Moet goed verlicht, verwarmd en geventileerd zijn. Er is extra
lichtbron boven tafel; meestal verstelbaar in hoogte.
Tegenwoordig meeste klinieken gasnarcose isofluraan. Extra zuurstof door zuurstoftanks of
zuurstofgenerator. Verschillende bewakingstemperatuur voor diepte narcose en conditie dier.
Capnograaf: zorgt dat gehalte CO2 in uitademingslucht bewaakt kan worden.
Pulsoxymeter: zuurstofpercentage in bloed gemeten.
ECG: hartfilmpje, elektrische activiteit in hartspier.
Narcosetoestel dient dagelijks gecontroleerd te worden; voldoende zuurstofvoorraad, correcte
werking en evt. lekkage van ballon. Meestal protocol hiervoor.
Laboratorium
Er is de diagnostische apparatuur. Vaak microscoop, materialen ten behoeve van urineonderzoek en
evt. voor kleine bloedonderzoeken, bv naar lever- en nierfunctie.
Handig is dat uitslag direct of zelfde dag er is. Voor onderzoeken buiten kliniek, gespecialiseerde
veterinaire laboratoria. Monsters moeten voorzien van benodigde informatie en
aanvraagformulieren en daarna op juiste wijze ingepakt worden.
Apparatuur dient dagelijks schoon gemaakt te worden.
Röntgenruimte
Bepaalde eisen omschreven in Besluit Stralingsbescherming, opgenomen in Kernenergiewet.
Elke dierenarts moet zich laten bijscholen op gebied van straling en veiligheid, daarnaast verplicht
om paravets regelmatig te instrueren over straling en veiligheid en dit vast te leggen.
Onderscheid tussen analoge en digitale apparatuur; analoog met cassette waarin je telkens nieuwe
film moet plaatsen. Er worden verschillende chemicaliën gebruikt. Ruimte moet goed geventileerd
worden en zo donker mogelijk gemaakt kunnen worden.
Digitaal werkt sneller en schoner.
Het vraagt dagelijks onderhoud en vaak jaarlijkse controle. Moet dagelijks schoongemaakt worden.
Een echoapparaat staat vaak in röntgenkamer; omdat het hier goed te verduisteren is.
Reinigings- en desinfectieruimte
Ook wel sterilisatieruimte; gebruikte materialen worden na operatie gereinigd, opnieuw verpakt en
gesteriliseerd in autoclaaf.
Ook een wasbak met warm en koud water, autoclaaf en meestal ultrasoon trilapparaat.
Van belang dat je vuile materialen uit ok direct naar sterilisatieruimte brengt. Ook steriele materialen
moeten zo snel mogelijk weer op juiste plek.
Voeropslag
Een droge, geventileerde, vorstvrije ruimte waar geen ongedierte kan komen of het bestreden
wordt. Voer nooit op grond, maar in rekken. Ook fifo gebruiken.
, Kadavers
Meestal in koeling of diepvries. Kan op verschillende manieren afgevoerd worden; bv
dierencrematorium en daar individueel of samen met andere dieren gecremeerd worden. Belangrijk
om goed te verpakken, gegevens van dier en gewicht duidelijk op zak te zetten -> zeker als het dier
nog wordt opgehaald.
Was- en kleedruimte
Meestal kleedkamer. Vaak ook wasmachine en droger voor wassen van bedrijfskleding, handdoeken
en kleedjes.
Kantine/lunchruimte/vergaderruimte
In ruimte waar wordt gewerkt met dieren of dierlijke materialen -> niet eten of drinken. Achter balie
mag je bv wel wat drinken.
Algemene opmerkingen
Looproutes moeten snel, efficiënt en hygiënisch zijn.
Risicopreventie bij assisteren
Wetgeving rondom risicopreventie
Om veiligheid, gezondheid en welzijn van werknemer te bevorderen.
1. Veiligheid – acute gezondheidsbedreigende situaties op werkvloer
2. Gezondheid – bedreigingen op werkvloer die langer of herhaaldelijk moeten bestaan om een
nadelig effect te hebben
3. Welzijn – bedreigingen die iemands geestelijke gezondheid aantasten en worden veroorzaakt
door de manier waarop werk georganiseerd is
Indeling regelgeving arbeidsomstandigheden
4 onderdelen:
4. Arbowet
5. Arbobesluit
6. Arboregeling
7. Arbocatalogus
Arbeidsomstandighedenwet
Vooral algemene bepalingen over arbobeleid binnen bedrijf. Ook regelt wet toezicht op naleving van
Arbowet. Weinig concrete regels.
Arbeidsomstandighedenbesluit
Concrete bepalingen, ingedeeld naar onderwerp. Alle verboden, voorschriften en uitzonderingen.
Zijn algemeen geformuleerd. Dus niet naar arbeidsmiddel en arbeidsplaats.
Arbeidsomstandighedenregeling
Nadere uitwerking van Arbobesluit. Meer concrete voorschriften, zoals inrichting werkplaatsen. Zijn
verplicht voor werkgever en werknemer.
Arbocatalogus
Er zijn beleidsregels aangekoppeld. Deze bieden een concreet houvast bij toepassen van wettelijke
voorschriften. Zijn van toepassing op sector in geheel. Het volgen is niet verplicht, maar wel sterk
aangeraden.
