Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 ‘het systeemperspectief’........................................1
Hoofdstuk 25 individu en systeem..............................................2
Hoofdstuk 27 groepsdynamica...................................................4
Hoofdstuk 23 gehoorzaamheid...................................................6
Hoofdstuk 26 conformisme........................................................7
Hoofdstuk 28 agressie...............................................................9
Hoofdstuk 37 liefde en intieme relaties.....................................11
Hoofdstuk 1 ‘het behavioristisch perspectief’...........................12
Hoofdstuk 16 klassiek conditioneren........................................12
Hoofdstuk 17 operant conditioneren.........................................13
Hoofdstuk 18 sociaal leren.......................................................14
Hoofdstuk 1 ‘het cognitief perspectief’.....................................15
Hoofdstuk 19 cognitieve dissonantie........................................15
Hoofdstuk 20 attributie............................................................16
Hoofdstuk 21 belemmerende gedachten...................................18
Hoofdstuk 1 ‘het humanistisch perspectief’..............................20
Hoofdstuk 24 motivatie............................................................20
Hoofdstuk 34 zingeving...........................................................22
Hoofdstuk 35 flow...................................................................23
Hoofdstuk 36 leefstijl...............................................................23
Hoofdstuk 33 veerkracht..........................................................24
Hoofdstuk 38 zelfeffectiviteit...................................................25
Hoofdstuk 39 zelfcompassie.....................................................26
Hoofdstuk 1 ‘het systeemperspectief’
Gedrag van mensen beschouwen in het geheel van een systeem (een met
elkaar verbonden groep mensen) waarin iemand zich bevindt.
Sociale systemen:
, - Gezin
- Familie
- Bedrijf
- Buurt
- In verkeer
- Op feestjes
Gezinsleden reageren typisch op elkaar, want de ervaringen en verwachtingen
ten aanzien van de andere gezinsleden spelen altijd een rol. Het gedrag is zoals
het is.
Lineaire causaliteit. A is de oorzaak van B (A->B) voorbeeld: je laat een
breekbaar glas vallen -> het glas breekt.
Circulaire causaliteit. A veroorzaakt weliswaar B maar dat doet A doordat B
een bepaalde invloed heeft. Voorbeeld: als een buurman muziek hard zet, voelt
de ander zich geïrriteerd, wat ertoe leidt dat hij terug schreeuwt, waardoor de
buurman zich nog meer opgelaten voelt en de muziek nog harder zet, wat een
zichzelf versterkende cyclus creëert.
Hoofdstuk 25 individu en systeem
Wie we zijn, hoe we praten en ons kleden, hangt voor een belangrijk deel samen
met de mensen met wie we leven, wonen en werken. Dat is het uitgangspunt van
de systeembenadering, een manier van kijken naar gedrag en hulpverlenen die
, nogal verschilt van de meer individualistische benadering. De individualistische
benadering kijkt naar de betrokkenen afzonderlijk om ze te begrijpen, dat de fout
in hen zit en dus ‘gerepareerd’ moet worden. Zo keek Freud naar patiënten.
De systeembenadering bestudeert mensen niet apart maar juist als onderdeel
van een groter geheel, zoals in gezin, klas of buurt.
Systemen 4 uitgangspunten:
1. Het geheel is meer dan de som der delen
2. Binnen een systeem zijn de delen van elkaar afhankelijk, alles hangt met
elkaar samen
3. Een verandering in een deel beïnvloedt elk ander deel en daarmee ook het
geheel
4. Het systeem probeert zich op allerlei manieren aan te passen aan de
omgeving, het wil overleven.
Situationele factoren: gedrag van iemand dat te verklaren is door te kijken
naar factoren die buiten iemand liggen, naar zijn omstandigheden of zijn situatie.
Dispositionele factoren: verklaringen die je kunt zoeken in factoren die in
iemand zitten, in kenmerken van zijn persoon.
De term 'big five benadering' kan verwijzen
naar het persoonlijkheidsmodel met de vijf fundamentele eigenschappen
(Openheid, Zorgvuldigheid, Extraversie, Vriendelijkheid, en
Neuroticisme/Emotionele Stabiliteit) of naar de ondersteuning van jongeren in vijf
leefdomeinen (support, wonen, werk, inkomen, welzijn).
Interactionisme: combinatie van situationisme en dispositionisme. In die visie
bepalen persoonlijkheid en de situatie samen, in interactie met elkaar, ons
gedrag.
Algemene systeemtheorie: waar verschijnselen in zijn geheel worden bekeken.
Volgens deze theorie is een systeem een geheel van elementen die elkaar
wederzijds beïnvloeden en die op een bepaalde manier geordend zijn.
Palo Alto-groep: begin van de strategische stroming in de gezinstherapie.
Belangrijke namen, Gregory Bateson, Jay Haley en Paul Watzlawick.
Een gestalt: onze hersenen hebben de neiging om van losse betekenisloze
indrukken altijd een betekenisvol geheel te maken. Je ziet dus een huis en niet
alle losse stenen en ramen.
Onze hersenen hebben ook de neiging om te kiezen voor een bepaalde
invalshoek, denk aan het plaatje met de jonge of oude vrouw. Als je eenmaal het
meisje hebt gezien is het moeilijk om de oude vrouw te zien. Dit werkt ook in
sociale systemen. Zoals in de openingscasus h 25. Namelijk bij pestgedrag van
mevrouw Artz. Degene die pest wordt gezien als zondebok, men ziet niet meer
dat er ook figuren op de achtergrond meedoen: mevrouw bakker zelf of het
personeel van het verzorgingshuis.
Hoofdstuk 1 ‘het systeemperspectief’........................................1
Hoofdstuk 25 individu en systeem..............................................2
Hoofdstuk 27 groepsdynamica...................................................4
Hoofdstuk 23 gehoorzaamheid...................................................6
Hoofdstuk 26 conformisme........................................................7
Hoofdstuk 28 agressie...............................................................9
Hoofdstuk 37 liefde en intieme relaties.....................................11
Hoofdstuk 1 ‘het behavioristisch perspectief’...........................12
Hoofdstuk 16 klassiek conditioneren........................................12
Hoofdstuk 17 operant conditioneren.........................................13
Hoofdstuk 18 sociaal leren.......................................................14
Hoofdstuk 1 ‘het cognitief perspectief’.....................................15
Hoofdstuk 19 cognitieve dissonantie........................................15
Hoofdstuk 20 attributie............................................................16
Hoofdstuk 21 belemmerende gedachten...................................18
Hoofdstuk 1 ‘het humanistisch perspectief’..............................20
Hoofdstuk 24 motivatie............................................................20
Hoofdstuk 34 zingeving...........................................................22
Hoofdstuk 35 flow...................................................................23
Hoofdstuk 36 leefstijl...............................................................23
Hoofdstuk 33 veerkracht..........................................................24
Hoofdstuk 38 zelfeffectiviteit...................................................25
Hoofdstuk 39 zelfcompassie.....................................................26
Hoofdstuk 1 ‘het systeemperspectief’
Gedrag van mensen beschouwen in het geheel van een systeem (een met
elkaar verbonden groep mensen) waarin iemand zich bevindt.
Sociale systemen:
, - Gezin
- Familie
- Bedrijf
- Buurt
- In verkeer
- Op feestjes
Gezinsleden reageren typisch op elkaar, want de ervaringen en verwachtingen
ten aanzien van de andere gezinsleden spelen altijd een rol. Het gedrag is zoals
het is.
Lineaire causaliteit. A is de oorzaak van B (A->B) voorbeeld: je laat een
breekbaar glas vallen -> het glas breekt.
Circulaire causaliteit. A veroorzaakt weliswaar B maar dat doet A doordat B
een bepaalde invloed heeft. Voorbeeld: als een buurman muziek hard zet, voelt
de ander zich geïrriteerd, wat ertoe leidt dat hij terug schreeuwt, waardoor de
buurman zich nog meer opgelaten voelt en de muziek nog harder zet, wat een
zichzelf versterkende cyclus creëert.
Hoofdstuk 25 individu en systeem
Wie we zijn, hoe we praten en ons kleden, hangt voor een belangrijk deel samen
met de mensen met wie we leven, wonen en werken. Dat is het uitgangspunt van
de systeembenadering, een manier van kijken naar gedrag en hulpverlenen die
, nogal verschilt van de meer individualistische benadering. De individualistische
benadering kijkt naar de betrokkenen afzonderlijk om ze te begrijpen, dat de fout
in hen zit en dus ‘gerepareerd’ moet worden. Zo keek Freud naar patiënten.
De systeembenadering bestudeert mensen niet apart maar juist als onderdeel
van een groter geheel, zoals in gezin, klas of buurt.
Systemen 4 uitgangspunten:
1. Het geheel is meer dan de som der delen
2. Binnen een systeem zijn de delen van elkaar afhankelijk, alles hangt met
elkaar samen
3. Een verandering in een deel beïnvloedt elk ander deel en daarmee ook het
geheel
4. Het systeem probeert zich op allerlei manieren aan te passen aan de
omgeving, het wil overleven.
Situationele factoren: gedrag van iemand dat te verklaren is door te kijken
naar factoren die buiten iemand liggen, naar zijn omstandigheden of zijn situatie.
Dispositionele factoren: verklaringen die je kunt zoeken in factoren die in
iemand zitten, in kenmerken van zijn persoon.
De term 'big five benadering' kan verwijzen
naar het persoonlijkheidsmodel met de vijf fundamentele eigenschappen
(Openheid, Zorgvuldigheid, Extraversie, Vriendelijkheid, en
Neuroticisme/Emotionele Stabiliteit) of naar de ondersteuning van jongeren in vijf
leefdomeinen (support, wonen, werk, inkomen, welzijn).
Interactionisme: combinatie van situationisme en dispositionisme. In die visie
bepalen persoonlijkheid en de situatie samen, in interactie met elkaar, ons
gedrag.
Algemene systeemtheorie: waar verschijnselen in zijn geheel worden bekeken.
Volgens deze theorie is een systeem een geheel van elementen die elkaar
wederzijds beïnvloeden en die op een bepaalde manier geordend zijn.
Palo Alto-groep: begin van de strategische stroming in de gezinstherapie.
Belangrijke namen, Gregory Bateson, Jay Haley en Paul Watzlawick.
Een gestalt: onze hersenen hebben de neiging om van losse betekenisloze
indrukken altijd een betekenisvol geheel te maken. Je ziet dus een huis en niet
alle losse stenen en ramen.
Onze hersenen hebben ook de neiging om te kiezen voor een bepaalde
invalshoek, denk aan het plaatje met de jonge of oude vrouw. Als je eenmaal het
meisje hebt gezien is het moeilijk om de oude vrouw te zien. Dit werkt ook in
sociale systemen. Zoals in de openingscasus h 25. Namelijk bij pestgedrag van
mevrouw Artz. Degene die pest wordt gezien als zondebok, men ziet niet meer
dat er ook figuren op de achtergrond meedoen: mevrouw bakker zelf of het
personeel van het verzorgingshuis.
