Samenvatting odg deeltoets 2

Aantekeningen:
Over de Grenzen van Disciplines
Deeltoets 2
Cursuscode: 200300531
Werkgroep 01
Docent: Jaap Bos




Inhoud:

Hoorcollege 5 – De taak van de wetenschapper
Literatuur week 5
Harless
Hill
Whittington
Natural Human Behavious Science

Hoorcollege 6 – Wat als je weten onder vuur ligt
Literatuur week 6
Odg H8 & H9
RE H3 & H8

Hoorcollege 7 – Hoe kun je zeker zijn van wat je weet?
Literatuur week 7
Odg H5 & H10
Biesta
Flyvbjerg

, Hoorcollege 5 – De taak van de wetenschapper

a) Wetenschap als bedrijf

Wetenschap = kennisgenerende praktijk
 Oude controverse Marx : wetenschap om de wereld te veranderen
 Controverse Weber : wetenschap voor de wetenschap zelf
 Moeten sociaal wetenschappers dat doen?
 Eigen taak (own side)
 Waardenvrije wetenschap -> onpartijdig maar wel partij
(Weber & Bourdieu)

Toegepaste & fundamentele wetenschap: accentverschillen
- Etnografie om kennis te genereren (Weberiaanse) > fundamenteel
- Reflexively applied researcher – toevoegen aan het probleem wat
we onderzoeken > toegepast
 Reflexiviteit = nieuwe dimensie in fundamenteel en toegepast
onderzoek

Toegepast:
 kritische reflectie op onderzoek zelf

Burawoy in Abma
- Instrumentele kennis -> binnen paradigma > beleid
- Reflexieve kennis -> kritisch > inzichten delen met samenleving
 wetenschap bedrijven voor andere wetenschappers of voor
veranderingen?

Wetenschap als reflexief bedrijf
 wat doet wetenschap in de samenleving?
 Transformatief
 Constituerend – hoe wij de samenleving inrichten
 Wetenschap is een publiek ding
 Het publieke ligt onder vuur en moet verdedigd worden
 samenleving is veranderlijk

Safe space (Jessica Harless) = veilige ruimte binnen universiteit om
wetenschap te bedrijven
 Moreel imperatief
 Onderwijskundig -> beter onderwijs geven
 Democratisering -> opleiden van burgers



Uitgangspunten van wetenschap:
Vroeger : Verlichting – magic was replaced by science -> standaardbeeld
van wetenschap -> ook een mythe
 Zuivere wetenschap = ware kennis
 Onbevooroordeeld en objectief

,Wat is kennis?
 Weber = waardenvrij
 Positivisme van Wiener Kreis : afgeleid uit objectieve feiten
 Popper = geen feiten maar falsificatie
 Kuhn = geproduceerd door wat op dit moment doorgaat voor
geldige wetenschappelijke methode
 Foucault = kennis vermengd met macht (power/knowledge) >
waarheid wordt bepaald door wetenschappers met macht
Haraway = gesitueerde kennis -> lokale epistemische praktijken

Positivisme
- Ware kennis accumuleert
- Absoluut onderscheid tussen waarheid en onwaarheid
- Kennis is onpersoonlijk en neutraal
- Kennis is gebaseerd op objectieve en waarneembare feiten

 Kritiek:
- Er bestaan geen theorieloze feiten: waarnemingen gebaseerd op
eigen opvattingen over de wereld
- Accumulatie van feiten is geen waar beeld van werkelijkheid

 Observatietaal wordt omgezet in theoretische taal > gestuurd door
theorie

Gesitueerde kennis:
Kennis is lokaal, veranderlijk en politiek

 Kritiek van positivisme:
- Vage terminologie
- Methodologisch zwak – situated knowledge verandert altijd
- Gekleurd en subjectief > intersubjectief ipv objectief

Haraway : gesitueerde kennis = transparante kennis




b) Wat is waarheid?

 Empirische waarheid : empirisch vaststellen / falsificatie
 Coherentie waarheid : consensus door academische gemeenschap
(Kuhn)
 Sociaal-maatschappelijke waarde > macht (gecreëerde waarheid)
 Bevat normatieve elementen

Het begrip waarheid is niet het probleem maar hoe en door wie waarheid
wordt vastgesteld

, Opvattingen over waarheid
- Positivisme -> kennis benadert de werkelijkheid
- Constructivisme -> kennis construeert de werkelijkheid
- Kennis reflecteert positie in de werkelijkheid
- Kennis is niet alleen de waarheid maar is ook in de werkelijkheid

- Positivisme -> feiten zijn neutraal en ondersteunen theorieën

- Kuhn -> vormen samen met theorie een geheel of paradigma


c) De grenzen van het wetenschapsbedrijf

= Problemen die niet kunnen worden onderzocht
 kan of moet een wetenschapper elk debat voeren:
 Flat earth
Toetsbaar: ja
Overeenstemming van wetenschappers: ja
Maatschappelijke waarde: nee
Normatief: nee
 Niet in debat
 Relatie IQ en ras
Toetsbaar: ja
Overeenstemming van wetenschappers: nee
Maatschappelijke waarde: ja
Normatief: ja
 Wel in debat
 Telepathie
Toetsbaar: ja
Overeenstemming van wetenschappers: ja
Maatschappelijke waarde: nee
Normatief: nee
 Niet in debat