, Afrika - koninkryk van lank
gelede in Suider- Afrika
Eenheid 1: Gemeenskappe in die Limpopovallei begin
verander en Schroda en K2 word gebou
Woordelys
Term Definisie
Nedersetting ’n Plek waar mense woon.
Handel Om goedere te koop of te ruil.
Rykdom Wanneer mense baie waardevolle items of beeste het.
Argeoloë Mense wat ou oorblyfsels opgrawe en bestudeer.
Artefak ’n Voorwerp wat mense lank gelede gemaak het.
Hoofpunte oor verandering in die Limpopovallei
• Sowat 900–1300 n.C. het groot veranderinge in die Limpopovallei plaasgevind.
• Klein familiegroepe (boere) het begin groter gemeenskappe vorm.
• Een groep het magtiger geword en beheer begin oorneem.
• Mense het moontlik belasting begin betaal in ruil vir veiligheid en rykdom.
Moontlike redes vir verandering
Oorlog
• ’n Magtige groep kon die gebied oorgeneem het.
• Groepe het moontlik verenig om sterker te wees.
Handel
• Gemeenskappe het begin handel dryf met:
o ivoor
o glaskrale (van buite verkry)
• Handel het rykdom en mag gebring.
Rykdom
• Die vallei was ideaal vir beeste → mense het ryk geword.
Omgewing
• Klimaat het verander van koel/droog na warm/nat → goeie boerderygebied.
• Die plek was naby see-handel én binnelandse roetes → baie handel.
Kopiereg © The Teacher’s Pet Geskiedenis Graad 6 (Oxford Suksesvolle) Bladsy 2 van 20
, Oortuigings en godsdiens
• Nuwe leiers of priesters kon mense se oortuigings verander het.
• Geloofstelsels kon die opkoms van ’n heersende groep versterk het.
Schroda en K2 – die eerste groot nedersettings
Schroda
• Eerste groot nedersetting in die vallei.
• ± 400 mense.
• Het ivoor vir glaskrale verhandel.
K2
• Nuwe, groter nedersetting.
• ± 1 500 mense.
• Het handel en beeste gebruik om ’n ryk, magtige groep te bou.
• ’n Koning het die gebied regeer.
Wat argeoloë gevind het — 5 belangrike teorieë
• Oorlog
o Mense in hoër gebiede het luukser geleef.
o Goue juwele, beelde en wapens in hulle grafte gevind.
• Handel
o Ivoor en glaskrale, ook in ander lande gevind → internasionale handel.
• Oortuigings
o Artefakte vir geestelike rituele.
o Heilige voorouerbegraafplekke.
• Omgewing
o Bewyse vir klimaatsverandering.
o Nedersettings naby die see en handelsroetes.
• Rykdom
o Groot hoeveelhede beesbene.
o Tekens van ystersmeltery in Botswana → kennis en handel gedeel.
Kopiereg © The Teacher’s Pet Geskiedenis Graad 6 (Oxford Suksesvolle) Bladsy 3 van 20
gelede in Suider- Afrika
Eenheid 1: Gemeenskappe in die Limpopovallei begin
verander en Schroda en K2 word gebou
Woordelys
Term Definisie
Nedersetting ’n Plek waar mense woon.
Handel Om goedere te koop of te ruil.
Rykdom Wanneer mense baie waardevolle items of beeste het.
Argeoloë Mense wat ou oorblyfsels opgrawe en bestudeer.
Artefak ’n Voorwerp wat mense lank gelede gemaak het.
Hoofpunte oor verandering in die Limpopovallei
• Sowat 900–1300 n.C. het groot veranderinge in die Limpopovallei plaasgevind.
• Klein familiegroepe (boere) het begin groter gemeenskappe vorm.
• Een groep het magtiger geword en beheer begin oorneem.
• Mense het moontlik belasting begin betaal in ruil vir veiligheid en rykdom.
Moontlike redes vir verandering
Oorlog
• ’n Magtige groep kon die gebied oorgeneem het.
• Groepe het moontlik verenig om sterker te wees.
Handel
• Gemeenskappe het begin handel dryf met:
o ivoor
o glaskrale (van buite verkry)
• Handel het rykdom en mag gebring.
Rykdom
• Die vallei was ideaal vir beeste → mense het ryk geword.
Omgewing
• Klimaat het verander van koel/droog na warm/nat → goeie boerderygebied.
• Die plek was naby see-handel én binnelandse roetes → baie handel.
Kopiereg © The Teacher’s Pet Geskiedenis Graad 6 (Oxford Suksesvolle) Bladsy 2 van 20
, Oortuigings en godsdiens
• Nuwe leiers of priesters kon mense se oortuigings verander het.
• Geloofstelsels kon die opkoms van ’n heersende groep versterk het.
Schroda en K2 – die eerste groot nedersettings
Schroda
• Eerste groot nedersetting in die vallei.
• ± 400 mense.
• Het ivoor vir glaskrale verhandel.
K2
• Nuwe, groter nedersetting.
• ± 1 500 mense.
• Het handel en beeste gebruik om ’n ryk, magtige groep te bou.
• ’n Koning het die gebied regeer.
Wat argeoloë gevind het — 5 belangrike teorieë
• Oorlog
o Mense in hoër gebiede het luukser geleef.
o Goue juwele, beelde en wapens in hulle grafte gevind.
• Handel
o Ivoor en glaskrale, ook in ander lande gevind → internasionale handel.
• Oortuigings
o Artefakte vir geestelike rituele.
o Heilige voorouerbegraafplekke.
• Omgewing
o Bewyse vir klimaatsverandering.
o Nedersettings naby die see en handelsroetes.
• Rykdom
o Groot hoeveelhede beesbene.
o Tekens van ystersmeltery in Botswana → kennis en handel gedeel.
Kopiereg © The Teacher’s Pet Geskiedenis Graad 6 (Oxford Suksesvolle) Bladsy 3 van 20
