2026
Samenvatting
methodiek van de
diagnostiek
(PWSP040)
SAMENVATTING VAN HET BOEK DE DIAGNOSTISCHE
CYCLUS, SAMENVATTINGEN VAN DE VERPLICHTE
LITERATUUR DIE ONLINE STAAT EN AANTEKENINGEN VAN
DE HOOR- EN WERKCOLLEGES
,Inhoudsopgave
Patiëntgericht communiceren in de GGZ............................................................................4
Hoofdstuk 3: invoegen.......................................................................................................................... 4
1 Inleiding.......................................................................................................................................... 4
2 Contact maken................................................................................................................................ 4
3 Ruimte geven.................................................................................................................................. 4
4 Non-verbaal invoegen: lichaamstaal............................................................................................... 4
5 Verbaal invoegen: sleutelwoorden en metaforen............................................................................5
6 Emotioneel invoegen: erkenning geven.......................................................................................... 5
7 De openingsvraag en verwijsbrief................................................................................................... 5
Hoofdstuk 4 actief luisteren, vragen stellen en stil durven zijn.............................................................5
1 Inleiding.......................................................................................................................................... 5
2 Structuur aanbrengen..................................................................................................................... 5
Hoeveel structuur?............................................................................................................................. 6
3 Reflectief luisteren.......................................................................................................................... 6
4 Vragen stellen................................................................................................................................. 6
5 Specifieke vragen............................................................................................................................ 7
6 Stil durven zijn................................................................................................................................. 7
Het situatie-gedragingen-interview SGI.............................................................................9
Het intakegesprek en het SGI............................................................................................................. 9
Het hulpschema................................................................................................................................. 9
Handelingsgerichte diagnostiek in de jeugdzorg en de jggz..............................................10
Hoofdstuk 3 intakefase....................................................................................................................... 10
3.1 Stap 1 voorbereiden intakegesprek............................................................................................10
3.2 Stap 2 start: aanmeldreden, hulpvragen, wensen en verwachtingen.........................................10
3.3 Stap 3 positieve en negatieve aspecten: wat gaat al goed en wat kan/ moet nog beter?..........10
3.4 Stap 4 verklaringen (inzicht): hoe kun je de situatie begrijpen?.................................................11
3.5 Stap 5 ischatten veiligheid kind.................................................................................................. 11
3.6 Stap 6 veranderwensen en oplossingen (uitzicht): wat willen we bereiken en wat is daarvoor
nodig?.............................................................................................................................................. 11
3.7 Stap 7 afronding: werkafspraken en evaluatie intakegesprek....................................................11
Psychiatrische diagnostiek en het DSM-systeem..............................................................12
Voordelen van het DSM-systeem........................................................................................................ 12
Nadelen en gevaren van het DSM-systeem......................................................................................... 12
Stoornisme: wat is het en waarom het een probleem is....................................................13
Denken in termen van individuele stoornissen....................................................................................13
Systematisch decontextualiseren van psychisch leiden......................................................................13
Hoe stoornisme ons kan helpen.......................................................................................................... 13
Depressie bij kinderen en adolescenten, recente inzichten...............................................14
‘Assessment’ van depressie bij kinderen en adolescenten..................................................................14
Etiologie.............................................................................................................................................. 14
Depressie bij kinderen en adolescenten, recente inzichtenKlinisch beeld..........................15
Klinisch beeld...................................................................................................................................... 15
Comorbiditeit...................................................................................................................................... 15
, Prevalentie.......................................................................................................................................... 15
Assessment......................................................................................................................................... 15
Etiologie.............................................................................................................................................. 15
Etiologische modellen...................................................................................................................... 16
Conclusie............................................................................................................................................. 17
Handelingsgerichte diagnostiek in de jeugdzorg en de JGGZ H6: Integratie en
aanbevelingsfase............................................................................................................ 18
Stap 3. Formuleren van doelen kind, opvoeding en onderwijs............................................................18
Stap 4. Van doelen voor kind naar behoeften van kind.......................................................................18
Stap 5. Van doelen voor opvoeders naar behoeften van opvoeders...................................................18
Stap 6. Formuleren van wenselijke aanbevelingen.............................................................................19
Stap 7. Inschatten haalbaarheid aanbevelingen.................................................................................19
De diagnostische cyclus.................................................................................................. 20
Hoofdstuk 2 uitgangspunten............................................................................................................... 20
2.1 Wetenschappelijke diagnostiek.................................................................................................. 20
2.2 Verschillende foutbronnen.......................................................................................................... 20
2.3 Besliskundige ondersteuning...................................................................................................... 20
2.4 Prescriptieve diagnostiek........................................................................................................... 20
Hoofdstuk 3 de diagnostische cyclus................................................................................................... 21
3.1 Van hulpvraag tot cyclus............................................................................................................ 21
3.2 De diagnostische cyclus............................................................................................................. 22
3.3 De diagnostische cyclus als onderdeel van de klinische cyclus..................................................23
3.4 Model en praktijk........................................................................................................................ 23
Hoofdstuk 4 de aanmelding................................................................................................................ 25
4.2 Begrippen................................................................................................................................... 25
4.3 Voorwaarden in de aanmeldingsfase: professionele voorwaarden.............................................26
4.4 Werkwijze................................................................................................................................... 26
4.5 Valkuilen en aandachtspunten................................................................................................... 28
Hoofdstuk 5 klachtanalyse.................................................................................................................. 30
5.1 Verantwoording.......................................................................................................................... 30
5.2 Begrippen................................................................................................................................... 30
5.3 Voorwaarden.............................................................................................................................. 30
5.4 Werkwijze................................................................................................................................... 31
5.5 Aandachtspunten....................................................................................................................... 31
Hoofdstuk 6 het uitwerken van het diagnostisch scenario..................................................................33
6.1 Verantwoording.......................................................................................................................... 33
6.2 Begrippen................................................................................................................................... 33
6.3 Voorwaarden.............................................................................................................................. 34
6.4 Werkwijze................................................................................................................................... 34
6.5 Aandachtspunten....................................................................................................................... 34
Hoofdstuk 7 probleemanalyse............................................................................................................ 35
7.1 Verantwoording.......................................................................................................................... 35
7.2 Begrippen................................................................................................................................... 35
7.3 Voorwaarden.............................................................................................................................. 35
7.4 Werkwijze................................................................................................................................... 36
7.5 Aandachtspunten....................................................................................................................... 39
Hoofdstuk 8 Verklaringsanalyse.......................................................................................................... 40
8.1 Verantwoording.......................................................................................................................... 40
8.2 Begrippen................................................................................................................................... 40
, 8.3 Voorwaarden.............................................................................................................................. 40
8.4 Werkwijze................................................................................................................................... 41
8.5 Aandachtspunten....................................................................................................................... 42
Hoofdstuk 9: Indicatieanalyse............................................................................................................. 44
9.1 Verantwoording.......................................................................................................................... 44
9.2 Begrippen................................................................................................................................... 44
9.3 Voorwaarden.............................................................................................................................. 44
9.4 Werkwijze................................................................................................................................... 45
9.5 Aandachtspunten....................................................................................................................... 45
Hoofdstuk 10: Advisering.................................................................................................................... 46
10.1 Verantwoording........................................................................................................................ 46
10.2 Begrippen................................................................................................................................. 46
10.3 Voorwaarden ten aanzien van de advisering............................................................................46
10.4 Werkwijze................................................................................................................................. 46
10.5 Aandachtspunten..................................................................................................................... 47
Hoor- en werkcolleges.................................................................................................... 49
Hoorcollege 3 probleemanalyse stap 1............................................................................................... 49
Stap 1: Inventariseren en beschrijven van het probleem in termen van actuele concrete
gedragingen van cliënt-jeugdige...................................................................................................... 49
Werkcollege 2..................................................................................................................................... 49
HoorCollege 4 Probleemanalyse stap 2 en 3.......................................................................................50
Stap 2: Ordening en samenvattend benoemen (clustering) van actuele concrete gedragingen van
cliënt-jeugdige.................................................................................................................................. 50
Stap 3: Ernsttaxatie van het probleemgedrag van cliënt-jeugdige...................................................52
Werkcollege 3..................................................................................................................................... 53
Hoorcollege 5...................................................................................................................................... 53
Deelstap 1: zoeken naar mogelijke verklaringen..............................................................................53
Werkcollege 4: Verklaringsanalyse...................................................................................................... 56
Hoorcollege 6: verklaringsanalyse deel 2............................................................................................ 56
Tentamen......................................................................................................................................... 56
Toetsen van die diagnostische hypothese........................................................................................57
Werkcollege 4..................................................................................................................................... 58
Hoorcollege 7: Indicatieanalyse.......................................................................................................... 59
Stappen indicatieanalyse................................................................................................................. 59