Inleiding Sociologie: Hoorcolleges
Tilburg University Organisatiewetenschappen
Link naar website met oefenvragen:
https://routledgetextbooks.com/textbooks/9780815353850/student.php
Inhoud
Hoorcollege 01: Wat is sociologie? ................................................................................................ 1
Hoorcollege 02: Wat is theorie? .................................................................................................... 3
Hoorcollege 03: Geschiedenis sociologie vóór de grondleggers ...................................................... 3
Hoorcollege 04: Ontstaan sociologie ............................................................................................. 4
Hoorcollege 05: Ongelijkheidsvraagstuk (Marx en Engels) ............................................................. 4
Hoorcollege 06: Marx ................................................................................................................... 5
Hoorcollege 07: Emile Durkheim ................................................................................................... 6
Hoorcollege 08: Structureel functionalisme ................................................................................... 7
Hoorcollege 09: Max Weber & Rationalisering .............................................................................. 7
Hoorcollege 10: Interpretatief Individualisme ............................................................................... 9
Hoorcollege 11: Georg Simmel .....................................................................................................10
Hoorcollege 01: Wat is sociologie?
Sociologie (Wetenschap van de maatschappij) is alles wat je om je heen ziet, de samenleving. Wij
maken die samenleving. We willen authentiek zijn (het individu) maar toch graag bij een groep
horen. → Mensen doen veel op dezelfde manier. Sociologie onderzoekt de menselijke samenleving,
het menselijke patroon van denken, voelen en handelen. Alles is altijd anders, maar ook een beetje
hetzelfde.
Doelen van de sociologie:
1. Debunking (ontmaskering): Niet alles wat we denken is altijd waar, hier komt men achter in de
sociologie.
2. Begrip: Door sociologie krijgt men een beter idee van de context waarin zaken gebeuren (wat
gebeurt er en waarom?).
3. Empowering: Met wetenschappelijk onderzoek kan worden laten zien waarom sommige
groepen achtergesteld zijn, deze kunnen vervolgens geholpen worden.
4. Erkenning: Jezelf leren kennen.
Sociologen moeten afstand houden van onderwerpen om vanuit hun eigen perspectief te kunnen
onderzoeken, en betrokken zijn om het te kunnen begrijpen. Ze onderzoeken sociale problemen
zoals criminaliteit, terrorisme, migratie, armoede etc.
Sociale problemen VS Persoonlijke problemen: Wanneer is iets een sociaal probleem?
Sociale problemen: De 6 criteria van Schuyt
- Probleem treft veel mensen
, - ‘Private troubles’ (Mensen hebben er zelf last van)
- Niet tijdelijk
- Cumulatie met andere problemen (Voorbeeld: Armoede → Minder sociale contacten)
- Sociale oorzaken (De inrichting van de samenleving is de oorzaak)
- Geldende waarden in gedrang (Veel mensen vinden dat het anders moet).
Sociale problemen worden sociologische problemen als je ze vertaalt naar de wetenschap.
Sociologische verbeelding: Probeer verder te kijken dan je eigen omgeving, wordt je bewust van hoe
de samenleving werkt en kijk kritisch naar wat als vanzelfsprekend aangenomen wordt.
Sociologisch denken: Denken via systematische theorieën.
Sociologie VS Common sense volgens Zygmunt Bauman
- Responsible speech: Verantwoorde argumentatie.
- Size of the field: Het overstijgen van eigen sociale wereld.
- Making sense: Verklaren en interpreteren van menselijk gedrag.
- Defamiliarize: Bekende en vanzelfsprekende zaken ter discussie stellen.
Sociologische vragen: WAT & WAAROM vragen
NIET: hoe kunnen we criminaliteit oplossen?
WEL: Wat is het geval? Wie plegen er vaker misdrijven? Waar worden die gepleegd? Is er een toe of
afname in het type misdrijf? Waarom zijn lager opgeleiden relatief vaker crimineel dan hoger
opgeleiden?
Drie soorten problemen:
- Sociale/maatschappelijke problemen: Politiek, moeten opgelost worden.
- Sociologische problemen: Wetenschappelijke vertaling van sociale problemen.
- (Sociale) beleidsproblemen: VB. Hoe kunnen we beter samenwerken?
Conclusie:
Sociologische problemen: Wat en waarom, objectief.
Sociale problemen: Waarderingskwesties/handelingskwesties.
Deze problemen vinden plaats op 3 verschillende niveaus: Micro (familie/vrienden), Meso
(kantoor/school/vereniging), Macro (overheid/land).
Sociologie VS Psychologie
Psychologie zoekt problemen bij individu (psyche) en geeft een individuele verklaring. Sociologie
zoekt problemen bij de maatschappij en geeft een maatschappelijke verklaring.
Hoofdvragen van de sociologie
1. Ongelijkheidsprobleem (Karl Marx) – In welke mate zijn hulpbronnen ongelijk verdeeld?
2. Cohesieprobleem (Emile Durkheim) – In welke mate leven de leden van een samenleving
vreedzaam samen?
3. Rationaliseringsprobeem (Max Weber) – In welke mate is een samenleving gerationaliseerd?
Dit zijn de 3 hoofdvragen omdat ze belangrijk, klassiek en overkoepelend zijn. Ze zijn nodig om orde
te scheppen in de chaos en geven antwoord op vergelijkbare vragen.
Tilburg University Organisatiewetenschappen
Link naar website met oefenvragen:
https://routledgetextbooks.com/textbooks/9780815353850/student.php
Inhoud
Hoorcollege 01: Wat is sociologie? ................................................................................................ 1
Hoorcollege 02: Wat is theorie? .................................................................................................... 3
Hoorcollege 03: Geschiedenis sociologie vóór de grondleggers ...................................................... 3
Hoorcollege 04: Ontstaan sociologie ............................................................................................. 4
Hoorcollege 05: Ongelijkheidsvraagstuk (Marx en Engels) ............................................................. 4
Hoorcollege 06: Marx ................................................................................................................... 5
Hoorcollege 07: Emile Durkheim ................................................................................................... 6
Hoorcollege 08: Structureel functionalisme ................................................................................... 7
Hoorcollege 09: Max Weber & Rationalisering .............................................................................. 7
Hoorcollege 10: Interpretatief Individualisme ............................................................................... 9
Hoorcollege 11: Georg Simmel .....................................................................................................10
Hoorcollege 01: Wat is sociologie?
Sociologie (Wetenschap van de maatschappij) is alles wat je om je heen ziet, de samenleving. Wij
maken die samenleving. We willen authentiek zijn (het individu) maar toch graag bij een groep
horen. → Mensen doen veel op dezelfde manier. Sociologie onderzoekt de menselijke samenleving,
het menselijke patroon van denken, voelen en handelen. Alles is altijd anders, maar ook een beetje
hetzelfde.
Doelen van de sociologie:
1. Debunking (ontmaskering): Niet alles wat we denken is altijd waar, hier komt men achter in de
sociologie.
2. Begrip: Door sociologie krijgt men een beter idee van de context waarin zaken gebeuren (wat
gebeurt er en waarom?).
3. Empowering: Met wetenschappelijk onderzoek kan worden laten zien waarom sommige
groepen achtergesteld zijn, deze kunnen vervolgens geholpen worden.
4. Erkenning: Jezelf leren kennen.
Sociologen moeten afstand houden van onderwerpen om vanuit hun eigen perspectief te kunnen
onderzoeken, en betrokken zijn om het te kunnen begrijpen. Ze onderzoeken sociale problemen
zoals criminaliteit, terrorisme, migratie, armoede etc.
Sociale problemen VS Persoonlijke problemen: Wanneer is iets een sociaal probleem?
Sociale problemen: De 6 criteria van Schuyt
- Probleem treft veel mensen
, - ‘Private troubles’ (Mensen hebben er zelf last van)
- Niet tijdelijk
- Cumulatie met andere problemen (Voorbeeld: Armoede → Minder sociale contacten)
- Sociale oorzaken (De inrichting van de samenleving is de oorzaak)
- Geldende waarden in gedrang (Veel mensen vinden dat het anders moet).
Sociale problemen worden sociologische problemen als je ze vertaalt naar de wetenschap.
Sociologische verbeelding: Probeer verder te kijken dan je eigen omgeving, wordt je bewust van hoe
de samenleving werkt en kijk kritisch naar wat als vanzelfsprekend aangenomen wordt.
Sociologisch denken: Denken via systematische theorieën.
Sociologie VS Common sense volgens Zygmunt Bauman
- Responsible speech: Verantwoorde argumentatie.
- Size of the field: Het overstijgen van eigen sociale wereld.
- Making sense: Verklaren en interpreteren van menselijk gedrag.
- Defamiliarize: Bekende en vanzelfsprekende zaken ter discussie stellen.
Sociologische vragen: WAT & WAAROM vragen
NIET: hoe kunnen we criminaliteit oplossen?
WEL: Wat is het geval? Wie plegen er vaker misdrijven? Waar worden die gepleegd? Is er een toe of
afname in het type misdrijf? Waarom zijn lager opgeleiden relatief vaker crimineel dan hoger
opgeleiden?
Drie soorten problemen:
- Sociale/maatschappelijke problemen: Politiek, moeten opgelost worden.
- Sociologische problemen: Wetenschappelijke vertaling van sociale problemen.
- (Sociale) beleidsproblemen: VB. Hoe kunnen we beter samenwerken?
Conclusie:
Sociologische problemen: Wat en waarom, objectief.
Sociale problemen: Waarderingskwesties/handelingskwesties.
Deze problemen vinden plaats op 3 verschillende niveaus: Micro (familie/vrienden), Meso
(kantoor/school/vereniging), Macro (overheid/land).
Sociologie VS Psychologie
Psychologie zoekt problemen bij individu (psyche) en geeft een individuele verklaring. Sociologie
zoekt problemen bij de maatschappij en geeft een maatschappelijke verklaring.
Hoofdvragen van de sociologie
1. Ongelijkheidsprobleem (Karl Marx) – In welke mate zijn hulpbronnen ongelijk verdeeld?
2. Cohesieprobleem (Emile Durkheim) – In welke mate leven de leden van een samenleving
vreedzaam samen?
3. Rationaliseringsprobeem (Max Weber) – In welke mate is een samenleving gerationaliseerd?
Dit zijn de 3 hoofdvragen omdat ze belangrijk, klassiek en overkoepelend zijn. Ze zijn nodig om orde
te scheppen in de chaos en geven antwoord op vergelijkbare vragen.
