ONTWIKKELINGSFASEN
Ontwikkelingsfasen
(zie canvas)
- Prenatale
- Perinatale
- De pasgeborene (0 - 14 dagen)
- De baby (15 dagen – 15 maanden)
- De peuter (15md - 30md)
- De kleuter (2,5jr - 6jr)
- Het lagere schoolkind (6 jaar - 12 jaar)
- Puberteit en adolescentie (11jr - 18jr)
- Jongvolwassene (18jr - 25jr) -transisitieleeftijd
- Volwassenheid
- Oudere leeftijd
Ontwikkelingsgebieden
1. Lichamelijke ontwikkeling
o Fysieke, motorische ontwikkeling
o Groei (prenataal en na geboorte)
2. Cognitieve ontwikkeling (ook IQ en taalontwikkeling)
o IQ Type IQ Ontwikkelingsleefti
jd
o Taalontwikkeling
Zwakbegaafdhei 70-85 12j
o Stadia van Piaget: 4 stadia d
om cognitief Licht VB 50/55-70 7-12j
ontwikkelingsniveau te Matig VB 35-50/55 4-7j
Ernstig VB 20-35 2-4j
bepalen
Diep VB <20 <2j
1. Sensomotorische
stadium: leren via zintuigen om motorisch mee aan de slag te gaan (0-
2j)
Ze moeten dingen zien om ermee aan de slag te gaan
Uit het oog is uit het hart kunnen geen voorstellingen maken als
er niet iets voor hen bevindt
Bv: baby die kiekeboe doet
2. Pre-operationele stadium: veel fantasie en hoeven niet dingen voor
zich te zien (2-6j)
Hersenen maken voorstellingen zonder dat die dingen voor hun zijn
Bv: doen-alsof spelletje (doktertje) spelen, geloven in sprookjes,
dieren die spreken)
3. Concreet-operationele stadium: kunnen in hun hoofd al bepaalde
bewerkingen doen (6-12j)
Ze leren nadenken over proces
4. Formeel-operationele stadium: abstract denken, hypotheses maken,
moreel besef (+12j)
3. Emotionele ontwikkeling
, 4. Sociale ontwikkeling
o Hechting
o Socialisatie (o.a. vrienden)
o Zelfbeeld
o Omgaan met emoties: emotie-regulatie (zoals boosheid)
o Van egocentrisme nr pro-sociaal gedrag
5. Seksuele ontwikkeling (Freud)
Harmonisch (leeftijd komt overeen met ontwikkelingsleeftijd op verschillende domeinen) of
discrepant ontwikkelingsprofiel?
Dysharmonisch ontwikkelingsprofiel: kalenderleeftijd ≠ ontwikkelingsleeftijd (cognitief,
sociaal-emotioneel, fysiek & motorisch)
De pasgeborene (0-14dagen)
Fysisch rijp, maar psychologisch totaal niet
Lichamelijke ontwikkelingen en activiteiten
- Fontanellen – groot hoofd – grote balzak – schedel is niet dicht gegroeid
- Reflexen:
o Archaïsche reflexen: voorbijgaande reflexen
Grijp-, loop-, zuig- en zoekreflex
o Bestendige reflexen: blijvende reflexen
Hoesten, slikken, huilen, niezen, pupilreflex…
o Primitieve reflexen: vinger grijpen, zuigreflex, babinsky
o Posturale reflexen: stappen (tot 3 maanden), zwemmen (tot 6 maanden)
- Communicatie met omgeving: huilen
- Slaapt 2/3 van de tijd
Waarneming: contact met de buitenwereld
- Visuele perceptie: reactie op licht (nog geen kleuren), voorkeur voor menselijk gelaat
- Auditieve perceptie: voorkeur stem moeder
- Smaak: voorkeur zoete smaken (banaan, vanille), uitgesproken negatieve reactie op
zuur en bitter
- Olfactorische perceptie (ruiken): werkt al prima
- Tast: vooral handpalmen, voetzolen en gelaat
- Pijnperceptie: baby is absoluut gevoelig aan pijn
Cognitieve ontwikkeling
- Overleven in vreemd milieu: gewenning, conditionering en sociaal leren
Sociale ontwikkeling
Ontwikkelingsfasen
(zie canvas)
- Prenatale
- Perinatale
- De pasgeborene (0 - 14 dagen)
- De baby (15 dagen – 15 maanden)
- De peuter (15md - 30md)
- De kleuter (2,5jr - 6jr)
- Het lagere schoolkind (6 jaar - 12 jaar)
- Puberteit en adolescentie (11jr - 18jr)
- Jongvolwassene (18jr - 25jr) -transisitieleeftijd
- Volwassenheid
- Oudere leeftijd
Ontwikkelingsgebieden
1. Lichamelijke ontwikkeling
o Fysieke, motorische ontwikkeling
o Groei (prenataal en na geboorte)
2. Cognitieve ontwikkeling (ook IQ en taalontwikkeling)
o IQ Type IQ Ontwikkelingsleefti
jd
o Taalontwikkeling
Zwakbegaafdhei 70-85 12j
o Stadia van Piaget: 4 stadia d
om cognitief Licht VB 50/55-70 7-12j
ontwikkelingsniveau te Matig VB 35-50/55 4-7j
Ernstig VB 20-35 2-4j
bepalen
Diep VB <20 <2j
1. Sensomotorische
stadium: leren via zintuigen om motorisch mee aan de slag te gaan (0-
2j)
Ze moeten dingen zien om ermee aan de slag te gaan
Uit het oog is uit het hart kunnen geen voorstellingen maken als
er niet iets voor hen bevindt
Bv: baby die kiekeboe doet
2. Pre-operationele stadium: veel fantasie en hoeven niet dingen voor
zich te zien (2-6j)
Hersenen maken voorstellingen zonder dat die dingen voor hun zijn
Bv: doen-alsof spelletje (doktertje) spelen, geloven in sprookjes,
dieren die spreken)
3. Concreet-operationele stadium: kunnen in hun hoofd al bepaalde
bewerkingen doen (6-12j)
Ze leren nadenken over proces
4. Formeel-operationele stadium: abstract denken, hypotheses maken,
moreel besef (+12j)
3. Emotionele ontwikkeling
, 4. Sociale ontwikkeling
o Hechting
o Socialisatie (o.a. vrienden)
o Zelfbeeld
o Omgaan met emoties: emotie-regulatie (zoals boosheid)
o Van egocentrisme nr pro-sociaal gedrag
5. Seksuele ontwikkeling (Freud)
Harmonisch (leeftijd komt overeen met ontwikkelingsleeftijd op verschillende domeinen) of
discrepant ontwikkelingsprofiel?
Dysharmonisch ontwikkelingsprofiel: kalenderleeftijd ≠ ontwikkelingsleeftijd (cognitief,
sociaal-emotioneel, fysiek & motorisch)
De pasgeborene (0-14dagen)
Fysisch rijp, maar psychologisch totaal niet
Lichamelijke ontwikkelingen en activiteiten
- Fontanellen – groot hoofd – grote balzak – schedel is niet dicht gegroeid
- Reflexen:
o Archaïsche reflexen: voorbijgaande reflexen
Grijp-, loop-, zuig- en zoekreflex
o Bestendige reflexen: blijvende reflexen
Hoesten, slikken, huilen, niezen, pupilreflex…
o Primitieve reflexen: vinger grijpen, zuigreflex, babinsky
o Posturale reflexen: stappen (tot 3 maanden), zwemmen (tot 6 maanden)
- Communicatie met omgeving: huilen
- Slaapt 2/3 van de tijd
Waarneming: contact met de buitenwereld
- Visuele perceptie: reactie op licht (nog geen kleuren), voorkeur voor menselijk gelaat
- Auditieve perceptie: voorkeur stem moeder
- Smaak: voorkeur zoete smaken (banaan, vanille), uitgesproken negatieve reactie op
zuur en bitter
- Olfactorische perceptie (ruiken): werkt al prima
- Tast: vooral handpalmen, voetzolen en gelaat
- Pijnperceptie: baby is absoluut gevoelig aan pijn
Cognitieve ontwikkeling
- Overleven in vreemd milieu: gewenning, conditionering en sociaal leren
Sociale ontwikkeling
