Kwalitatieve onderzoeksmethoden
Theorievideo 1; Overzicht cursus – Doel, methoden, relevante
informatie
3 verschillende methoden om kennis te nemen;
1. Interviews
2. Focusgroepen, gesprek met groepje deelnemers die op elkaar reageren
3. Observatieonderzoek; door gedrag te observeren conclusies trekken over waarom
Kwalitatieve probleemstelling; wat ga je onderzoeken?
> Duidelijk geformuleerde kwalitatieve onderzoeksvraag
> Onderbouwde beschrijving met relevante perspectieven (belanghebbende partijen)
Conceptueel model; overzicht van de belangrijkste deelonderwerpen per perspectief.
Deelonderwerpen: keuze voor deelonderwerpen die besproken worden moeten
wetenschappelijk onderbouwd worden. Wetenschappelijke artikelen
Conceptueel model; grafische weergave van alle deelonderwerpen in één figuur.
Beschrijving deelnemers; per deelnemer beschrijving relevante kenmerken en meerwaarde
voor onderzoek.
Interviewleidraad; volledig document dat alle informatie bevat dat je nodig hebt om een
interview af te nemen
- Introductie, alle vragen inclusief geanticipeerde doorvragen, afsluiting
- Instructie voor interviewer
- Bijlage: validiteit verstorende factoren (en oplossingen)
Synthese; bespreking van resultaten van alle interviews samen. Beschrijving van
overeenkomsten en verschillen per interview. Wat was verwacht, wat is onverwacht. (basis
van de conclusie)
Appendix; bestaat uit boomdiagram dat resultaat is van analyse met Atlas.ti.
> Analyse moet als groep gebeuren; je analyseert samen de interviews in één keer
Eindconclusie; hoe beantwoord je na het uitvoeren van het onderzoek je onderzoeksvraag?
Onderbouwen aan de hand van resultaten. Verwijs ook terug naar de theorie achter de
deelonderwerpen.
> Reflectie op de waarde van het onderzoek
> Aanbeveling voor toekomstig onderzoek
Reflectie; reflecteer duidelijk op de waarde van onderzoek (video 7)
Aanbeveling; geef een of meer concrete aanbevelingen die logisch volgen uit het onderzoek
(+/- half A4)
,Theorievideo 2; Achtergronden van kwalitatief onderzoek
Kenmerken kwalitatief onderzoek; (uitvoeren van interviews, gesprekken, focusgroepen of
observatieonderzoek)
> Doel en verzamelde data:
- Doel is diepgaand begrip van een onderwerp, met aandacht voor context en
persoonlijke ervaring.
- Het gebruik van niet-gestandaardiseerde methoden om data te verzamelen die
aangepast kunnen worden aan de situatie of deelnemer
- Verzamelde data is rijk en gedetailleerd
> Analyse en conclusies:
- Kwalitatief onderzoek is exploratief van aard; open voor nieuwe inzichten en
vorming van nieuwe theorieën. Het geeft rijke data waar nieuwe patronen uit naar
voren kunnen komen.
NIET: hypothese toetsend (kwantitatief)
- Analyse heeft als doel om unieke bijdrage van individuele deelnemers te behouden
en weer te geven, naast het zoeken naar gedeelde uitkomsten
Filosofische achtergrond; waarom kwantitatief en kwalitatief onderzoek.
> Wanneer is wetenschappelijk onderzoek een ‘goed’ onderzoek?
Twee oorspronkelijke filosofische perspectieven op kennis en de waarheid en op het doen
van onderzoek;
1. Positivisme; wereld is een op zichzelf staande werkelijkheid. Door heel precies
waar te nemen leer je steeds meer over de wereld, je komt steeds dichter bij de
waarheid. Zo objectief en feitelijk mogelijk observeren. De werkelijkheid hoe die voor
iedereen geldt. Onderzoek draait dus om het verzamelen van meetbare feiten. Doel
van goed sociaal-wetenschappelijk onderzoek is om tot generaliseerbare kennis te
komen, algemeen geldende wetmatigheden ontdekken.
2. Interpretivisme; wereld is ‘sociaal geconstrueerd’, betekenis is subjectief. Pure
waarnemen bestaat niet, je interpreteert wat je ziet, hoort, voelt. Niet op zoek naar harde
kennis, dat bestaat niet. Betekenisvol onderzoek draait dus om begrijpen van deze
persoonlijke interpretaties. ‘Feiten’ bestaan niet los van deze interpretaties.
Positivisme Interpretivisme
De werkelijkheid is objectief De werkelijkheid kan alleen toegankelijk
worden gemaakt met behulp van sociale
constructies (zoals taal)
Wetenschap is waardenvrij en objectief en Wetenschap kan niet waardenvrij of
gericht op het testen van theorie objectief zijn, dus onderzoek is gericht op
begrijpen van betekenis/zin
Past bij kwantitatief Past bij kwalitatief
, Ontologisch Epistomologisch (wetenschap die alles
over kennis en het weten bestudeert)
‘Critical Realism’: ‘er bestaat een wereld ‘Pragmatisme’; het kiezen van de meest
onafhankelijk van ons maar die kun je geschikte onderzoeksmethode.
alleen waarnemen door eigen
interprestaties)
Dus het doel van kwalitatief onderzoek is Het doel is om te proberen resultaten te
om verschillende interpretaties van verzamelen die relevant zijn buiten de
fenomenen zo duidelijk en volledig mogelijk specifieke sample die hebben meegedaan.
weer te geven Je probeert het onderwerp zodanig uit te
diepen dat je tot een soort definitie komt
waar buitenstaanden ook wat aan hebben.
Dus met de meest geschikte methode
proberen kennis te vergaren die brede
relevantie heeft
Critical realism & Pragmatism
Goed kwalitatief onderzoek…
> Probeert dus een zo volledig mogelijk beeld van een onderwerp te geven
> Houdt daarbij rekening met vertekeningen door zowel deelnemer als onderzoeker
- En probeert die vertekeningen zoveel mogelijk te vermijden
> Levert meer op dan alleen anekdotische kennis
- Uitkomsten ook relevant buiten de steekproef
Theorievideo 3; Toepassing van kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek; het meten van dingen die geteld kunnen worden volgens van te
voren vastgestelde categorieën, die je kan gebruiken voor een statistische analyse, om
vervolgens conclusies te trekken.
> Kwantitatief onderzoek is essentieel voor generalisatie, beschrijving doelgroep
Met getallen kun je objectief beschrijven, testen, segmenteren en voorspellen, het focust zich
bijvoorbeeld op:
- Wat ‘men’ vindt
- Meest voorkomend gedrag
- Hoe tevreden is mijn klant/werknemer?
- Welk onderdeel scoort het beste?
- Hoe sterk is het verband tussen a en b?
> Kwantitatief toetst causale verbanden, laat zien in hoeverre een vooraf opgestelde
hypothese ondersteund wordt. Doel is generalisatie naar populatie. Het is toetsend
van aard.
Kwalitatief onderzoek; Bedenken van definities. Het richt zich op de ervaring van mensen,
en de betekenis die zij hebben bij gebeurtenissen en processen. Een zo volledig mogelijk
beeld te krijgen waarbij je veel aandacht besteed aan de eigen woorden en percepties, en
die zo compleet mogelijk in beeld te brengen, en hier conclusies aan te verbinden.
> Kwalitatief geeft detail, begrip, motieven…
Met getallen kun je van alles meten maar je weet nog niet waarom iets zich voordoet of wat
er gebeurt als…, kwalitatief focust zich bijvoorbeeld op:
- Redenen/motieven (soms onbewust)
- Inzichten in complexiteit fenomeen
Theorievideo 1; Overzicht cursus – Doel, methoden, relevante
informatie
3 verschillende methoden om kennis te nemen;
1. Interviews
2. Focusgroepen, gesprek met groepje deelnemers die op elkaar reageren
3. Observatieonderzoek; door gedrag te observeren conclusies trekken over waarom
Kwalitatieve probleemstelling; wat ga je onderzoeken?
> Duidelijk geformuleerde kwalitatieve onderzoeksvraag
> Onderbouwde beschrijving met relevante perspectieven (belanghebbende partijen)
Conceptueel model; overzicht van de belangrijkste deelonderwerpen per perspectief.
Deelonderwerpen: keuze voor deelonderwerpen die besproken worden moeten
wetenschappelijk onderbouwd worden. Wetenschappelijke artikelen
Conceptueel model; grafische weergave van alle deelonderwerpen in één figuur.
Beschrijving deelnemers; per deelnemer beschrijving relevante kenmerken en meerwaarde
voor onderzoek.
Interviewleidraad; volledig document dat alle informatie bevat dat je nodig hebt om een
interview af te nemen
- Introductie, alle vragen inclusief geanticipeerde doorvragen, afsluiting
- Instructie voor interviewer
- Bijlage: validiteit verstorende factoren (en oplossingen)
Synthese; bespreking van resultaten van alle interviews samen. Beschrijving van
overeenkomsten en verschillen per interview. Wat was verwacht, wat is onverwacht. (basis
van de conclusie)
Appendix; bestaat uit boomdiagram dat resultaat is van analyse met Atlas.ti.
> Analyse moet als groep gebeuren; je analyseert samen de interviews in één keer
Eindconclusie; hoe beantwoord je na het uitvoeren van het onderzoek je onderzoeksvraag?
Onderbouwen aan de hand van resultaten. Verwijs ook terug naar de theorie achter de
deelonderwerpen.
> Reflectie op de waarde van het onderzoek
> Aanbeveling voor toekomstig onderzoek
Reflectie; reflecteer duidelijk op de waarde van onderzoek (video 7)
Aanbeveling; geef een of meer concrete aanbevelingen die logisch volgen uit het onderzoek
(+/- half A4)
,Theorievideo 2; Achtergronden van kwalitatief onderzoek
Kenmerken kwalitatief onderzoek; (uitvoeren van interviews, gesprekken, focusgroepen of
observatieonderzoek)
> Doel en verzamelde data:
- Doel is diepgaand begrip van een onderwerp, met aandacht voor context en
persoonlijke ervaring.
- Het gebruik van niet-gestandaardiseerde methoden om data te verzamelen die
aangepast kunnen worden aan de situatie of deelnemer
- Verzamelde data is rijk en gedetailleerd
> Analyse en conclusies:
- Kwalitatief onderzoek is exploratief van aard; open voor nieuwe inzichten en
vorming van nieuwe theorieën. Het geeft rijke data waar nieuwe patronen uit naar
voren kunnen komen.
NIET: hypothese toetsend (kwantitatief)
- Analyse heeft als doel om unieke bijdrage van individuele deelnemers te behouden
en weer te geven, naast het zoeken naar gedeelde uitkomsten
Filosofische achtergrond; waarom kwantitatief en kwalitatief onderzoek.
> Wanneer is wetenschappelijk onderzoek een ‘goed’ onderzoek?
Twee oorspronkelijke filosofische perspectieven op kennis en de waarheid en op het doen
van onderzoek;
1. Positivisme; wereld is een op zichzelf staande werkelijkheid. Door heel precies
waar te nemen leer je steeds meer over de wereld, je komt steeds dichter bij de
waarheid. Zo objectief en feitelijk mogelijk observeren. De werkelijkheid hoe die voor
iedereen geldt. Onderzoek draait dus om het verzamelen van meetbare feiten. Doel
van goed sociaal-wetenschappelijk onderzoek is om tot generaliseerbare kennis te
komen, algemeen geldende wetmatigheden ontdekken.
2. Interpretivisme; wereld is ‘sociaal geconstrueerd’, betekenis is subjectief. Pure
waarnemen bestaat niet, je interpreteert wat je ziet, hoort, voelt. Niet op zoek naar harde
kennis, dat bestaat niet. Betekenisvol onderzoek draait dus om begrijpen van deze
persoonlijke interpretaties. ‘Feiten’ bestaan niet los van deze interpretaties.
Positivisme Interpretivisme
De werkelijkheid is objectief De werkelijkheid kan alleen toegankelijk
worden gemaakt met behulp van sociale
constructies (zoals taal)
Wetenschap is waardenvrij en objectief en Wetenschap kan niet waardenvrij of
gericht op het testen van theorie objectief zijn, dus onderzoek is gericht op
begrijpen van betekenis/zin
Past bij kwantitatief Past bij kwalitatief
, Ontologisch Epistomologisch (wetenschap die alles
over kennis en het weten bestudeert)
‘Critical Realism’: ‘er bestaat een wereld ‘Pragmatisme’; het kiezen van de meest
onafhankelijk van ons maar die kun je geschikte onderzoeksmethode.
alleen waarnemen door eigen
interprestaties)
Dus het doel van kwalitatief onderzoek is Het doel is om te proberen resultaten te
om verschillende interpretaties van verzamelen die relevant zijn buiten de
fenomenen zo duidelijk en volledig mogelijk specifieke sample die hebben meegedaan.
weer te geven Je probeert het onderwerp zodanig uit te
diepen dat je tot een soort definitie komt
waar buitenstaanden ook wat aan hebben.
Dus met de meest geschikte methode
proberen kennis te vergaren die brede
relevantie heeft
Critical realism & Pragmatism
Goed kwalitatief onderzoek…
> Probeert dus een zo volledig mogelijk beeld van een onderwerp te geven
> Houdt daarbij rekening met vertekeningen door zowel deelnemer als onderzoeker
- En probeert die vertekeningen zoveel mogelijk te vermijden
> Levert meer op dan alleen anekdotische kennis
- Uitkomsten ook relevant buiten de steekproef
Theorievideo 3; Toepassing van kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek; het meten van dingen die geteld kunnen worden volgens van te
voren vastgestelde categorieën, die je kan gebruiken voor een statistische analyse, om
vervolgens conclusies te trekken.
> Kwantitatief onderzoek is essentieel voor generalisatie, beschrijving doelgroep
Met getallen kun je objectief beschrijven, testen, segmenteren en voorspellen, het focust zich
bijvoorbeeld op:
- Wat ‘men’ vindt
- Meest voorkomend gedrag
- Hoe tevreden is mijn klant/werknemer?
- Welk onderdeel scoort het beste?
- Hoe sterk is het verband tussen a en b?
> Kwantitatief toetst causale verbanden, laat zien in hoeverre een vooraf opgestelde
hypothese ondersteund wordt. Doel is generalisatie naar populatie. Het is toetsend
van aard.
Kwalitatief onderzoek; Bedenken van definities. Het richt zich op de ervaring van mensen,
en de betekenis die zij hebben bij gebeurtenissen en processen. Een zo volledig mogelijk
beeld te krijgen waarbij je veel aandacht besteed aan de eigen woorden en percepties, en
die zo compleet mogelijk in beeld te brengen, en hier conclusies aan te verbinden.
> Kwalitatief geeft detail, begrip, motieven…
Met getallen kun je van alles meten maar je weet nog niet waarom iets zich voordoet of wat
er gebeurt als…, kwalitatief focust zich bijvoorbeeld op:
- Redenen/motieven (soms onbewust)
- Inzichten in complexiteit fenomeen
