Media en samenleving
Hoorcolleges en responsiecollege
2022 – 2023
,Table of Contents
College 1 | Inleiding ............................................................................................................... 4
Inhoud................................................................................................................................ 4
Toetsing ............................................................................................................................. 4
Media in de moderne samenleving .................................................................................... 5
Een sociologisch perspectief.............................................................................................. 5
Nieuw model/visualisering nodig ........................................................................................ 6
Sociologisch perspectief op media ..................................................................................... 7
We bouwen onze sociale wereld .................................................................................... 7
Menselijk handelen binnen sociale structuren ................................................................ 7
College 2 | Technologie ......................................................................................................... 8
Opdracht sociale bewegingen ........................................................................................ 8
Framingtheorie................................................................................................................... 8
Constructivistisch-interpretatief paradigma ..................................................................... 9
Framing .........................................................................................................................10
Technologie in het mediasysteem .....................................................................................10
Rol van technologie in de samenleving .........................................................................11
Technologisch determinisme in CW theorie: media gecentreerde modellen ..................12
Sociaal constructivisme: free agency.............................................................................14
De adoptie van innovaties in sociale systemen .................................................................15
College 3 | Industrie - Economie ...........................................................................................16
Praten in de Public Sphere, filosoof Habermas .................................................................17
Consequenties van de veranderingen ...........................................................................19
College 4 | Content – ideologie en representatie ..................................................................20
Ideologie & representaties van de sociale wereld .............................................................20
Cultural studies - kritische benadering (structuur vs agency): ........................................21
Attributietheorie van Heider (1974) ................................................................................21
Ideologie ...........................................................................................................................22
Cultivatie door mediacontent .........................................................................................22
Theoretische basis: Karl Marx...........................................................................................23
Kern van Marxistische klasse-theorie ............................................................................24
Ideologie en de rol van media: hegemonie ....................................................................24
Media-representaties van sociale ongelijkheid ..................................................................26
Media wereld vs. echte wereld ......................................................................................26
Sociologische benadering van media-content ...............................................................27
College 5 | Gebruikers ..........................................................................................................27
Users van media content ..................................................................................................27
2
, Historisch perspectief: ...................................................................................................28
Publieksconcepten ............................................................................................................29
Balans free agency en structuur........................................................................................31
Polysemy: meerdere betekenissen en interpretaties .....................................................31
Encoding en decoding: balans tussen preferred/negotiated/opposite reading ...............31
Mediagebruik in sociale context ........................................................................................31
Media Influence ................................................................................................................32
Klassieke studies...........................................................................................................32
Limited effects ...............................................................................................................33
Return of the powerful media.........................................................................................33
Mediasysteem binnen context: ..........................................................................................34
NMO: Cross-mediaal media-onderzoek.........................................................................34
Hoorcollege 6 | Afterword + users ........................................................................................35
Positivo Marshall McLuhan ............................................................................................35
Globalisering .....................................................................................................................35
Agency & structuur ........................................................................................................35
Misunderstanding the internet .......................................................................................36
Industrie: global media giants ...........................................................................................36
Global content: interpretatie ..........................................................................................37
Regulering van het mediasysteem ................................................................................37
Future of media – pessimisme ..........................................................................................37
Responsiecollege .................................................................................................................38
Push en pull interacties .....................................................................................................38
Het verschil tussen push en pull ....................................................................................38
Paradigma’s ......................................................................................................................39
Attributietheorie.................................................................................................................40
Hegemonie, ideologie en representaties ...........................................................................40
Collective action frames ....................................................................................................42
Diffusietheorie ...................................................................................................................42
3
, College 1 | Inleiding
1. Mediagebruik en impact in de sociale context: micro – meso – macro
Het is belangrijk te begrijpen hoe mensen met media omgaan met aandacht voor de
context waarin dit gebruik plaatsvindt. Dat kan door in de ruimte uit te zoomen:
gelden bepaalde (individuele) effecten (microniveau) net zo voor hogere als voor
lagere sociale klassen (mesoniveau), of net zo in landen met een sterker publiek
mediabestel als in landen met een meer commercieel besteel (macroniveau)?
Inhoud
1. Vanuit individu: mediagebruik in de sociale context stelt ons in staat de sociale wereld
om ons heen te leren kennen, verbindingen met anderen tot stand te brengen,
communities te vormen en kennis te delen. Daardoor leren we onszelf kennen
(sociale identiteit).
o Mediagebruik in de sociale context: micro – meso – macro
Micro: individuele kenmerken sturen mediagebruik
Meso: individu is onderdeel van grote variëteit aan sociale groepen die meer
en minder bepalend zijn voor mediagebruik
Macro: individu als onderdeel van de samenleving wat gepaard gaat met
normen- en waardenpatronen en politieke en economische context
mediasysteem.
o Rol van media in de samenleving: zichzelf leren kennen, anderen leren
kennen en de samenleving leren kennen
2. Vanuit structuur: het mediasysteem waarin we leven, probeert ons te informeren en
te beïnvloeden. Maatschappelijke en commerciële instituties strijden om onze
aandacht
o Aandacht voor de maatschappelijke betekenis en impact van media in de
samenleving. Een sociologische blik, op het functioneren en de functies van
het mediasysteem in de moderne samenleving. Hoe hebben de
ontwikkelingen in het medialandschap en komst van sociale media
bijgedragen aan maatschappelijke veranderingen en aan de functies van
media in de moderne samenleving?
o Functies: informatie – communicatie – coöperatie – gemeenschap
o Maar ook als doel: informeren – beïnvloeden – entertainen
Doel van dit model:
de inhoud en
dynamiek van de
media begrijpen.
Kernbegrippen van vandaag: structural constraints versus human agency
Toetsing
- Schriftelijk tentamen op 4 april om 12.45
4
Hoorcolleges en responsiecollege
2022 – 2023
,Table of Contents
College 1 | Inleiding ............................................................................................................... 4
Inhoud................................................................................................................................ 4
Toetsing ............................................................................................................................. 4
Media in de moderne samenleving .................................................................................... 5
Een sociologisch perspectief.............................................................................................. 5
Nieuw model/visualisering nodig ........................................................................................ 6
Sociologisch perspectief op media ..................................................................................... 7
We bouwen onze sociale wereld .................................................................................... 7
Menselijk handelen binnen sociale structuren ................................................................ 7
College 2 | Technologie ......................................................................................................... 8
Opdracht sociale bewegingen ........................................................................................ 8
Framingtheorie................................................................................................................... 8
Constructivistisch-interpretatief paradigma ..................................................................... 9
Framing .........................................................................................................................10
Technologie in het mediasysteem .....................................................................................10
Rol van technologie in de samenleving .........................................................................11
Technologisch determinisme in CW theorie: media gecentreerde modellen ..................12
Sociaal constructivisme: free agency.............................................................................14
De adoptie van innovaties in sociale systemen .................................................................15
College 3 | Industrie - Economie ...........................................................................................16
Praten in de Public Sphere, filosoof Habermas .................................................................17
Consequenties van de veranderingen ...........................................................................19
College 4 | Content – ideologie en representatie ..................................................................20
Ideologie & representaties van de sociale wereld .............................................................20
Cultural studies - kritische benadering (structuur vs agency): ........................................21
Attributietheorie van Heider (1974) ................................................................................21
Ideologie ...........................................................................................................................22
Cultivatie door mediacontent .........................................................................................22
Theoretische basis: Karl Marx...........................................................................................23
Kern van Marxistische klasse-theorie ............................................................................24
Ideologie en de rol van media: hegemonie ....................................................................24
Media-representaties van sociale ongelijkheid ..................................................................26
Media wereld vs. echte wereld ......................................................................................26
Sociologische benadering van media-content ...............................................................27
College 5 | Gebruikers ..........................................................................................................27
Users van media content ..................................................................................................27
2
, Historisch perspectief: ...................................................................................................28
Publieksconcepten ............................................................................................................29
Balans free agency en structuur........................................................................................31
Polysemy: meerdere betekenissen en interpretaties .....................................................31
Encoding en decoding: balans tussen preferred/negotiated/opposite reading ...............31
Mediagebruik in sociale context ........................................................................................31
Media Influence ................................................................................................................32
Klassieke studies...........................................................................................................32
Limited effects ...............................................................................................................33
Return of the powerful media.........................................................................................33
Mediasysteem binnen context: ..........................................................................................34
NMO: Cross-mediaal media-onderzoek.........................................................................34
Hoorcollege 6 | Afterword + users ........................................................................................35
Positivo Marshall McLuhan ............................................................................................35
Globalisering .....................................................................................................................35
Agency & structuur ........................................................................................................35
Misunderstanding the internet .......................................................................................36
Industrie: global media giants ...........................................................................................36
Global content: interpretatie ..........................................................................................37
Regulering van het mediasysteem ................................................................................37
Future of media – pessimisme ..........................................................................................37
Responsiecollege .................................................................................................................38
Push en pull interacties .....................................................................................................38
Het verschil tussen push en pull ....................................................................................38
Paradigma’s ......................................................................................................................39
Attributietheorie.................................................................................................................40
Hegemonie, ideologie en representaties ...........................................................................40
Collective action frames ....................................................................................................42
Diffusietheorie ...................................................................................................................42
3
, College 1 | Inleiding
1. Mediagebruik en impact in de sociale context: micro – meso – macro
Het is belangrijk te begrijpen hoe mensen met media omgaan met aandacht voor de
context waarin dit gebruik plaatsvindt. Dat kan door in de ruimte uit te zoomen:
gelden bepaalde (individuele) effecten (microniveau) net zo voor hogere als voor
lagere sociale klassen (mesoniveau), of net zo in landen met een sterker publiek
mediabestel als in landen met een meer commercieel besteel (macroniveau)?
Inhoud
1. Vanuit individu: mediagebruik in de sociale context stelt ons in staat de sociale wereld
om ons heen te leren kennen, verbindingen met anderen tot stand te brengen,
communities te vormen en kennis te delen. Daardoor leren we onszelf kennen
(sociale identiteit).
o Mediagebruik in de sociale context: micro – meso – macro
Micro: individuele kenmerken sturen mediagebruik
Meso: individu is onderdeel van grote variëteit aan sociale groepen die meer
en minder bepalend zijn voor mediagebruik
Macro: individu als onderdeel van de samenleving wat gepaard gaat met
normen- en waardenpatronen en politieke en economische context
mediasysteem.
o Rol van media in de samenleving: zichzelf leren kennen, anderen leren
kennen en de samenleving leren kennen
2. Vanuit structuur: het mediasysteem waarin we leven, probeert ons te informeren en
te beïnvloeden. Maatschappelijke en commerciële instituties strijden om onze
aandacht
o Aandacht voor de maatschappelijke betekenis en impact van media in de
samenleving. Een sociologische blik, op het functioneren en de functies van
het mediasysteem in de moderne samenleving. Hoe hebben de
ontwikkelingen in het medialandschap en komst van sociale media
bijgedragen aan maatschappelijke veranderingen en aan de functies van
media in de moderne samenleving?
o Functies: informatie – communicatie – coöperatie – gemeenschap
o Maar ook als doel: informeren – beïnvloeden – entertainen
Doel van dit model:
de inhoud en
dynamiek van de
media begrijpen.
Kernbegrippen van vandaag: structural constraints versus human agency
Toetsing
- Schriftelijk tentamen op 4 april om 12.45
4
