Geheugen en leren
Wanneer we kijken naar ons geheugen, dan bestaat het geheugen niet uit 1 geheel, maar we hebben
hier te maken met verschillende subcomponenten welke allemaal apart beschadigd kunnen geraken.
Zo kunnen we te maken hebben met patiënten met zeer specifieke geheugenproblemen, welke
anders zijn dan patiënten met andere geheugenproblemen. Zo zijn er verschillende soorten van
geheugen; waarbij er verschillende hersencircuits betrokken zijn. Voor een goed functionerend
geheugen, werken deze verschillende hersencircuits normaal gezien voornamelijk samen, maar deze
circuits zijn ook duidelijk te onderscheiden van elkaar waardoor deze circuits ook apart selectief
beschadigd kunnen geraken. We hebben bepaalde aandoeningen, waarbij er meer specifieke circuits
beschadigd zijn dan andere, waardoor er dus specifieke geheugenproblemen optreden geassocieerd
met specifieke ziekte.
We hebben te maken met het geheugen welke wordt opgedeeld in een lange termijn en een korte
termijn geheugen, waarbij we in lange termijn geheugen een onderscheid hebben in het
episodische geheugen en het semantische geheugen. Het episodische geheugen, zijnde zaken welke
de mensen meegemaakt hebben gedurende hun hele leven (onze levensgeschiedenis). Daarnaast is
er ook het semantische geheugen, en dit bevat onze basiskennis. We hebben ook het procedueel
geheugen, en dit zijn allemaal aparte geheugens, welke ondersteunt worden door deze aparte
geheugencircuits.!!
Vooraleer we verder gaan inzoomen is het belangrijk de begrippen te gaan definiëren, en als eerste is
er het geheugen. Het geheugen is een parapluterm, want er zijn verschillende vormen van geheugen,
en daarom hebben we een definitie welke eerder algemeen wordt verwoord: namelijk het geheugen
is het geheel van processen waardoor ervaringen (bewuste en onbewuste zaken die we meemaken)
ons gedrag en onze hersenen vormen en veranderen. Dit is het geheugen in het algemeen en kan
toegepast worden op de verschillende vormen van het geheugen. Een andere definitie van geheugen
is dat het geheugen een informatieverwerkingssysteem is dat constructief werkt om informatie te
coderen, op te slaan en weer op te halen. We gaan alle inkomende informatie omzetten in een code
welke door onze hersenen verstaanbaar is, waarna de info wordt opgeslagen en daarna kan ophalen.
Alle vormen van het geheugen zullen beroep doen op verschillende hersencircuits: zo is de Hippocampus een
heel belangrijk deel van de hersenen voor het geheugen, specifiek voor episodisch geheugen. Vervolgens zijn er
Extra: wanneer de informatie overdreven emotioneel beladen is, dan kan er emotionele amnesie optreden wat
betekent dat men die gebeurtenis zich niet meer kan herinneren. Er ontstaat een ontregeld geheugensysteem.
, niet-hippocampale gebieden welke ook een belangrijke rol spelen in het geheugen; basale ganglia, Amygdala,
temporale gebieden, en prefrontale en posterieure gebieden. Hoe worden de fases ondersteunt door
hersenen.
Een eerste structuur, is de Hippocampus, en deze Hippocampus speelt een heel belangrijke rol in het
geheugen. Zo zal deze Hippocampus een belangrijke rol spelen in het vormen van nieuwe geheugen
sporen; vooral nieuwe geheugen sporen welke hun weg moeten vormen naar het declaratieve (lange
termijn) geheugen. Wanneer de 2 Hippocampi worden weggenomen, dan krijgen we problemen met
het vormen van nieuwe herinneringen. We krijgen dan te maken met problemen in het vormen van
het lange termijn geheugen; men kan geen nieuwe geheugensporen vormen. We hebben
Hippocampi elk in een andere hemisfeer (2 Hippocampi). Bij een unilaterale schade van de
Hippocampus, kan voor specifieke geheugen problemen gaan zorgen, maar afhankelijk van de kant
zullen er andere problemen gaan optreden, aangezien rechter hemisfeer eerder instaat voor niet-
verbale verwerking en de linker hemisfeer staat eerder in voor de verbale verwerking, waardoor
andere problemen kunnen optreden. Bij een unilateraal letsel aan de linker kant, dan zal er meer
moeite zijn bij het verwerken en opslaan van verbale informatie. Terwijl bij rechter letsel, dan eerder
visuo-spatiale (of non-verbale) problemen.
Bij heel veel aandoeningen aan de hersenen, zijn de beide Hippocampi beschadigd, en wanneer dit
het geval is dan krijgen we te maken met enorme geheugenproblemen, en dan wordt er gesproken
van een amnesie: dit is wanneer er geen NIEUWE herinneringen meer kunnen gevormd
worden……….
Bij amnesie is het zo dat er geen nieuwe herinneringen kunnen gevormd worden, en dat er dus geen
geheugen gevormd kan worden. We hebben hier te maken met een globaal geheugenprobleem, wat
betekent dat het niet uitmaakt via waar de informatie zal binnenkomen (visueel, auditief, sensatie,
…), en dus onafhankelijk van de informatie die men wil onthouden, het zal niet meet worden
bijgehouden. We spreken dan van een modaliteitsonafhankelijk probleem. Ook is het materiaal
onafhankelijk; het maakt niet uit wat voor soort informatie het is, het zal niet meer bijgehouden
worden in het geheugen. Verder is het ook test onafhankelijk. We kunnen namelijk geheugen op
verschillende manieren testen. We kunnen vragen een bepaalde herinnering terug op te halen, en
deze herinnering kan een random herinnering zijn of we kunnen vragen naar een specifieke
herinnering. Iets anders is het herkennen. Deze verschillende testen worden gebruikt om
geheugenfuncties te onderzoeken bij mensen welke mentaal niet zoveel bronnen meer open hebben
zoals bijvoorbeeld mensen met een depressie; deze mensen hebben vaak problemen met het
geheugen en zij hebben het het moeilijkst met het oproepen van een vrije (random) herinnering.
Wanneer we vragen om iets te herkennen, dan gaat dat veel beter.
Mensen met Alzheimer (amnesie) hebben problemen met zowat alle taken, terwijl mensen met een
depressie eerder een dissociatie gaan vertonen in deze taken. Als informatie nog herkent kan
worden, dan betekent dit dat er wel nog geheugensporen gevormd zijn, maar dat er eerder
probleem is bij het ophalen van de informatie. Wanneer er ergens in de taken indicaties zijn, dat er
geheugensporen zijn gevormd en er dus toch iets is blijven hangen, dan spreken we niet van
amnesie. Enkel wanneer er, ongeacht het soort taak, er problemen gaan optreden dat er dan
gesproken wordt van een amnesie.
Iets anders bij amnesie, is dat het een duidelijke temporale gradiënt heeft. Op een gegeven moment
zullen de Hippocampi beschadigd geraken, en dit kan acuut zijn (CVA, tumor, accident) of dit kan
meer gradueel gaan optreden zoals bij de ziekte van Alzheimer. In het geval dat de onset van het
letsel vrij acuut is, dan zien we dat er niet enkel problemen zullen optreden bij het vormen van
Extra: wanneer de informatie overdreven emotioneel beladen is, dan kan er emotionele amnesie optreden wat
betekent dat men die gebeurtenis zich niet meer kan herinneren. Er ontstaat een ontregeld geheugensysteem.
Wanneer we kijken naar ons geheugen, dan bestaat het geheugen niet uit 1 geheel, maar we hebben
hier te maken met verschillende subcomponenten welke allemaal apart beschadigd kunnen geraken.
Zo kunnen we te maken hebben met patiënten met zeer specifieke geheugenproblemen, welke
anders zijn dan patiënten met andere geheugenproblemen. Zo zijn er verschillende soorten van
geheugen; waarbij er verschillende hersencircuits betrokken zijn. Voor een goed functionerend
geheugen, werken deze verschillende hersencircuits normaal gezien voornamelijk samen, maar deze
circuits zijn ook duidelijk te onderscheiden van elkaar waardoor deze circuits ook apart selectief
beschadigd kunnen geraken. We hebben bepaalde aandoeningen, waarbij er meer specifieke circuits
beschadigd zijn dan andere, waardoor er dus specifieke geheugenproblemen optreden geassocieerd
met specifieke ziekte.
We hebben te maken met het geheugen welke wordt opgedeeld in een lange termijn en een korte
termijn geheugen, waarbij we in lange termijn geheugen een onderscheid hebben in het
episodische geheugen en het semantische geheugen. Het episodische geheugen, zijnde zaken welke
de mensen meegemaakt hebben gedurende hun hele leven (onze levensgeschiedenis). Daarnaast is
er ook het semantische geheugen, en dit bevat onze basiskennis. We hebben ook het procedueel
geheugen, en dit zijn allemaal aparte geheugens, welke ondersteunt worden door deze aparte
geheugencircuits.!!
Vooraleer we verder gaan inzoomen is het belangrijk de begrippen te gaan definiëren, en als eerste is
er het geheugen. Het geheugen is een parapluterm, want er zijn verschillende vormen van geheugen,
en daarom hebben we een definitie welke eerder algemeen wordt verwoord: namelijk het geheugen
is het geheel van processen waardoor ervaringen (bewuste en onbewuste zaken die we meemaken)
ons gedrag en onze hersenen vormen en veranderen. Dit is het geheugen in het algemeen en kan
toegepast worden op de verschillende vormen van het geheugen. Een andere definitie van geheugen
is dat het geheugen een informatieverwerkingssysteem is dat constructief werkt om informatie te
coderen, op te slaan en weer op te halen. We gaan alle inkomende informatie omzetten in een code
welke door onze hersenen verstaanbaar is, waarna de info wordt opgeslagen en daarna kan ophalen.
Alle vormen van het geheugen zullen beroep doen op verschillende hersencircuits: zo is de Hippocampus een
heel belangrijk deel van de hersenen voor het geheugen, specifiek voor episodisch geheugen. Vervolgens zijn er
Extra: wanneer de informatie overdreven emotioneel beladen is, dan kan er emotionele amnesie optreden wat
betekent dat men die gebeurtenis zich niet meer kan herinneren. Er ontstaat een ontregeld geheugensysteem.
, niet-hippocampale gebieden welke ook een belangrijke rol spelen in het geheugen; basale ganglia, Amygdala,
temporale gebieden, en prefrontale en posterieure gebieden. Hoe worden de fases ondersteunt door
hersenen.
Een eerste structuur, is de Hippocampus, en deze Hippocampus speelt een heel belangrijke rol in het
geheugen. Zo zal deze Hippocampus een belangrijke rol spelen in het vormen van nieuwe geheugen
sporen; vooral nieuwe geheugen sporen welke hun weg moeten vormen naar het declaratieve (lange
termijn) geheugen. Wanneer de 2 Hippocampi worden weggenomen, dan krijgen we problemen met
het vormen van nieuwe herinneringen. We krijgen dan te maken met problemen in het vormen van
het lange termijn geheugen; men kan geen nieuwe geheugensporen vormen. We hebben
Hippocampi elk in een andere hemisfeer (2 Hippocampi). Bij een unilaterale schade van de
Hippocampus, kan voor specifieke geheugen problemen gaan zorgen, maar afhankelijk van de kant
zullen er andere problemen gaan optreden, aangezien rechter hemisfeer eerder instaat voor niet-
verbale verwerking en de linker hemisfeer staat eerder in voor de verbale verwerking, waardoor
andere problemen kunnen optreden. Bij een unilateraal letsel aan de linker kant, dan zal er meer
moeite zijn bij het verwerken en opslaan van verbale informatie. Terwijl bij rechter letsel, dan eerder
visuo-spatiale (of non-verbale) problemen.
Bij heel veel aandoeningen aan de hersenen, zijn de beide Hippocampi beschadigd, en wanneer dit
het geval is dan krijgen we te maken met enorme geheugenproblemen, en dan wordt er gesproken
van een amnesie: dit is wanneer er geen NIEUWE herinneringen meer kunnen gevormd
worden……….
Bij amnesie is het zo dat er geen nieuwe herinneringen kunnen gevormd worden, en dat er dus geen
geheugen gevormd kan worden. We hebben hier te maken met een globaal geheugenprobleem, wat
betekent dat het niet uitmaakt via waar de informatie zal binnenkomen (visueel, auditief, sensatie,
…), en dus onafhankelijk van de informatie die men wil onthouden, het zal niet meet worden
bijgehouden. We spreken dan van een modaliteitsonafhankelijk probleem. Ook is het materiaal
onafhankelijk; het maakt niet uit wat voor soort informatie het is, het zal niet meer bijgehouden
worden in het geheugen. Verder is het ook test onafhankelijk. We kunnen namelijk geheugen op
verschillende manieren testen. We kunnen vragen een bepaalde herinnering terug op te halen, en
deze herinnering kan een random herinnering zijn of we kunnen vragen naar een specifieke
herinnering. Iets anders is het herkennen. Deze verschillende testen worden gebruikt om
geheugenfuncties te onderzoeken bij mensen welke mentaal niet zoveel bronnen meer open hebben
zoals bijvoorbeeld mensen met een depressie; deze mensen hebben vaak problemen met het
geheugen en zij hebben het het moeilijkst met het oproepen van een vrije (random) herinnering.
Wanneer we vragen om iets te herkennen, dan gaat dat veel beter.
Mensen met Alzheimer (amnesie) hebben problemen met zowat alle taken, terwijl mensen met een
depressie eerder een dissociatie gaan vertonen in deze taken. Als informatie nog herkent kan
worden, dan betekent dit dat er wel nog geheugensporen gevormd zijn, maar dat er eerder
probleem is bij het ophalen van de informatie. Wanneer er ergens in de taken indicaties zijn, dat er
geheugensporen zijn gevormd en er dus toch iets is blijven hangen, dan spreken we niet van
amnesie. Enkel wanneer er, ongeacht het soort taak, er problemen gaan optreden dat er dan
gesproken wordt van een amnesie.
Iets anders bij amnesie, is dat het een duidelijke temporale gradiënt heeft. Op een gegeven moment
zullen de Hippocampi beschadigd geraken, en dit kan acuut zijn (CVA, tumor, accident) of dit kan
meer gradueel gaan optreden zoals bij de ziekte van Alzheimer. In het geval dat de onset van het
letsel vrij acuut is, dan zien we dat er niet enkel problemen zullen optreden bij het vormen van
Extra: wanneer de informatie overdreven emotioneel beladen is, dan kan er emotionele amnesie optreden wat
betekent dat men die gebeurtenis zich niet meer kan herinneren. Er ontstaat een ontregeld geheugensysteem.
