Gezond werken: Werkstress
Les 1: Wat is werkstress?
1.1 Stress:
Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA):
Werkdruk
Ongewenste omgangsvormen zoals:
- Agressie en geweld
- Seksuele intimidatie
- Pesten
Al deze vormen van psychosociale arbeidsbelasting kunnen leiden tot stress.
Stressdefinities door de jaren heen:
Stress is een veranderend begrip door de jaren heen
1) Fysieke aspecten van stress
Fysiologische reactie op stress:
"Stress is een reactie van het lichaam op iedere eis die aan haar wordt gesteld"
Hans Selye 1936
General Adaptation Syndrome (GAS) - Algehele mobilisatie
Adrenaline en noradrenaline verhogen HF & BP
Corticosteroiden leggen spijsvertering stil
3 fases: Alarmfase, weerstandsfase en uitputtingsfase
Alarmfase : Vechten of vluchten – Walter Cannon 1920
• Door stressvolle situatie verstoring van de 'balans'.
• Na verstoring weer herstel mogelijk
• Als verstoring te lang duurt is er kans op uitputting & chronische stress
2) Omgevingsdefinitie van stress
Omgevingsdefinitie – life events:
Stress komt voort uit een situatie = omgevingsdefinitie
Opdracht: omgevingsdefinitie score lijstje invullen + score berekenen. Info staat op Moodle.
Alledaagse dingen (life-events) kunnen ook tot klachten leiden:
→ Depressie, griep, hartinfarct, psychiatrische stoornissen, stress etc.
Meer aandacht voor dagelijkse 'beslommeringen'
3) Beleving en interpretatie
Coping:
"Stress treedt op wanner het individu niet opgewassen is tegen de eisen die de situatie stelt"
1964 Lazarus: Psychologische stress en het coping proces.
Niet de situatie op zich, maar hoe men hem beoordeeld is van belang
Efficiënte coping (Stresshantering) en minder efficiënte coping
Directe en indirecte coping – probleem aanpakken en oplossen OF
vermijden, kop in 't zand steken, verzachten
4) Psychologische aspecten van stress
, Psychologische stressreacties:
• Stemming en gevoel
→ Angst, boos, gespannen, depressief, apatisch
• Cognitieve vaardigheden
→ Concentratiegebrek, besluiteloos, vergeetachtig
• Ander gedrag
→ Meer roken/drinken/eten/drugs, rusteloos, minder presteren, meer ongelukken
Maar ook: lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn, eczeem, koortslip etc...
Begrippen:
Werklast, werkdruk en werkstress
Omgaan met stress:
Afhankelijk van persoonlijkheidsfactoren
• Stresshantering / coping
→ Actief, palliatief, vermijden, sociale steun, en/of emoties uiten
→ Waarnemingsstijl
→ Eigen competenties, invloed uitoefenen, optimisme
Les 2: Ontstaan van stress & stressmodellen
Les 1: Wat is werkstress?
1.1 Stress:
Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA):
Werkdruk
Ongewenste omgangsvormen zoals:
- Agressie en geweld
- Seksuele intimidatie
- Pesten
Al deze vormen van psychosociale arbeidsbelasting kunnen leiden tot stress.
Stressdefinities door de jaren heen:
Stress is een veranderend begrip door de jaren heen
1) Fysieke aspecten van stress
Fysiologische reactie op stress:
"Stress is een reactie van het lichaam op iedere eis die aan haar wordt gesteld"
Hans Selye 1936
General Adaptation Syndrome (GAS) - Algehele mobilisatie
Adrenaline en noradrenaline verhogen HF & BP
Corticosteroiden leggen spijsvertering stil
3 fases: Alarmfase, weerstandsfase en uitputtingsfase
Alarmfase : Vechten of vluchten – Walter Cannon 1920
• Door stressvolle situatie verstoring van de 'balans'.
• Na verstoring weer herstel mogelijk
• Als verstoring te lang duurt is er kans op uitputting & chronische stress
2) Omgevingsdefinitie van stress
Omgevingsdefinitie – life events:
Stress komt voort uit een situatie = omgevingsdefinitie
Opdracht: omgevingsdefinitie score lijstje invullen + score berekenen. Info staat op Moodle.
Alledaagse dingen (life-events) kunnen ook tot klachten leiden:
→ Depressie, griep, hartinfarct, psychiatrische stoornissen, stress etc.
Meer aandacht voor dagelijkse 'beslommeringen'
3) Beleving en interpretatie
Coping:
"Stress treedt op wanner het individu niet opgewassen is tegen de eisen die de situatie stelt"
1964 Lazarus: Psychologische stress en het coping proces.
Niet de situatie op zich, maar hoe men hem beoordeeld is van belang
Efficiënte coping (Stresshantering) en minder efficiënte coping
Directe en indirecte coping – probleem aanpakken en oplossen OF
vermijden, kop in 't zand steken, verzachten
4) Psychologische aspecten van stress
, Psychologische stressreacties:
• Stemming en gevoel
→ Angst, boos, gespannen, depressief, apatisch
• Cognitieve vaardigheden
→ Concentratiegebrek, besluiteloos, vergeetachtig
• Ander gedrag
→ Meer roken/drinken/eten/drugs, rusteloos, minder presteren, meer ongelukken
Maar ook: lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn, eczeem, koortslip etc...
Begrippen:
Werklast, werkdruk en werkstress
Omgaan met stress:
Afhankelijk van persoonlijkheidsfactoren
• Stresshantering / coping
→ Actief, palliatief, vermijden, sociale steun, en/of emoties uiten
→ Waarnemingsstijl
→ Eigen competenties, invloed uitoefenen, optimisme
Les 2: Ontstaan van stress & stressmodellen
