Samenvatting Portaal:
Samenvatting hfst 1.1
Kernfuncties:
- Kwalificatie: Het eigen maken van kennis , vaardigheden en houdingen die leerlingen
kwalificeren voor het leven in onze rijke multiculturele maatschappij en het uitoefenen van
een beroep.
Je moet kunnen spreken, schrijven, lezen en luisteren.
- Socialisatie: Het voorbereid worden op een leven als lid van een gemeenschap met eigen
tradities, gewoontes, regels en praktijken. Socialisatie is het proces waarbij iemand bewust
en onbewust cultuurkenmerken van een groep overneemt.
- Subjectivering: de vorming van een persoon. Leerlingen worden zich bewust van hun eigen
verantwoordelijkheid en dat ze de ruimte krijgen om zich aangesproken te voelen door hun
omgeving.
Samenvatting Portaal hoofdstuk 1.2 t/m 1.4:
Visies:
Visies op leren:
- Wie onderwijs geeft en taalonderwijs in het bijzonder, doet dat vanuit opvattingen over
hoe dat het beste kan. Soms blijven die opvattingen impliciet. Dat is bijvoorbeeld als er een
methode strak wordt gebruikt maar er niet over nagedacht is waarom de leerstof gekozen is
en op welke manier aangeboden wordt.
- Scholen richten hun onderwijs in op grond van aan namens over hoe onderwijs het best
gegeven kan worden en hoe leerlingen leren. Die aan namens zijn gebaseerd op
verschillende leertheorieën die in de loop van de jaren ontwikkeld zijn.
- Het constructivisme stelt de interactie tussen de lerende en de leeromgeving centraal:
leren is een actief proces van kennisverwerving, waarbij de kennis ontstaat in interactie met
anderen.
- Naast wetenschappelijke theorieën zijn er maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed
kunnen zijn op een visie op onderwijs. Zo kwam er vanaf eind jaren zestig van de vorige
eeuw een emancipatorische ideologie op gang. Kinderen moesten hun gedachten, ideeën
en meningen goed leren verwoorden: communicatie en expressie gingen een belangrijke rol
spelen in het onderwijs.
- Ook kwam er aandacht voor de afsluiting bij de leefwereld en het milieu van de leerlingen.
- Tegenwoordig is er binnen het onderwijs en bij mensen die erover spreken veel aandacht
voor technologische ontwikkelingen.
- De hoeveelheid informatie groeit en informatie is altijd overal beschikbaar.
- 21 -eeuwse vaardigheden in het onderwijs: creativiteit, kritisch denken,
probleemoplossingsvaardigheden, communiceren, samenwerken, digitale geletterdheid,
sociale en culturele vaardigheden en zelfregulering.
Visies op taalonderwijs:
- Traditioneel taalonderwijs
- Thematisch- cursorisch taalonderwijs
- Taal bij alle vakken
,- Communicatief taalonderwijs
- Whole-languagebenadering
- Strategisch taalonderwijs
- Taakgericht taalonderwijs
- Interactief taalonderwijs.
Traditioneel taalonderwijs:
- Taal wordt gezien als een belangrijke drager van onze cultuur.
- Taal bestaat uit een aantal deelvaardigheden die in het onderwijs geïsoleerd aangeleerd
worden.
- In het traditioneel taalonderwijs ligt de nadruk op schriftelijke vaardigheden en daarbinnen
op vormaspecten. Grammatica is belangrijk want een goede beheersing daarvan leidt tot
een betere taalbeheersing.
- Redekundige ontleding en taalkundige ontleding.
- Bij schrijven ligt een sterk accent op de vorm van taal, met name op spelling.
- Leerlingen leren systematisch de schrijfwijze van woorden. In de taalmethode, die meestal
precies wordt nagevolgd, staan veel oefeningen.
- Bij lezen ligt de nadruk op de techniek van lezen; leestechniek, leesbegrip en leesbeleving.
- Er is weinig aandacht voor spreken en luisteren.
- De leraar heeft de rol van overdrager van de stof.
- Een voordeel van taalonderwijs uit deze visie is dat het overzichtelijk is; verdeeld in
deelaspecten die los van elkaar zijn te belijken
Thematisch cursorisch taalonderwijs:
- Leerlingen leren taal door taal te gebruiken in zinvolle gebruikssituaties.
- Leerlingen werken zo veel mogelijk uit verschillende thema’s.
- Als leerkracht bedenk je interessante thema’s voor kinderen zoals YouTube.
- Je bent als leerkracht vooral een begeleider.
- Kinderen maken bij hun presentatie bijvoorbeeld een poster.
- Cursorische activiteiten: bijvoorbeeld een cursus interviewen.
- De leerkracht is dan sturend.
- Nadeel is dat het thematisch werken veel tijd kost.
Taal bij alle vakken:
- Taal is meer dan materie die geleerd moet worden en dat je door middel van taal kunt
leren.
- Taal gebruik je voor het leren van nieuwe inhouden en voor het verkrijgen van nieuwe
inzichten.
- Als leerkracht ben je gericht op interactie binnen de klas.
- Kinderen gaan over een onderwerp met elkaar in gesprek.
- Een voordeel: leerlingen gebruiken taal in een situatie die voor hen betekenisvol is.
- Nadeel: sommige onderwerpen komen dan niet voor.
Communicatief taalonderwijs:
- Leerlingen leren mondeling en schriftelijk communiceren.
- De aandacht gaat niet uit naar correctheid van taalgebruik maar er wordt gelet op het op
, stand komen van de communicatie en het overbrengen van de bedoelingen.
- Zender – boodschapper – ontvanger
- Leerkrachten die vanuit deze visie werken, creëren reële communicatieve situaties zoals die
zich ook buiten school kunnen voordoen.
- Voordeel: leerlingen kunnen gemotiveerd raken door de gekozen situaties
- Nadeel: situaties worden steeds gekozen door leerkracht.
Whole-languagebenadering:
- Deze taalvisie gaat ervan uit dat het voor leerlingen onnatuurlijk is om taal op te delen in
kleinere eenheden ( domeinen ) die apart aangeleerd worden.
- Dit is opgepikt uit Amerika van de Stichting Taalvorming.
- Vertellen, luisteren, schrijven en lezen worden in samenhang ervaren en geleerd.
- Er wordt grote waarde gehecht aan wat leerlingen te vertellen hebben en hoe ze dat zowel
mondeling als schriftelijk het beste kunnen doen.
- Het uitgangspunt is dat iedereen iets te vertellen hebt, ook leerlingen die niks meemaken.
- Keuze van het onderwerp is dus erg belangrijk.
Strategisch onderwijs:
- Is gebaseerd op de visie dat leerlingen voor het uitvoeren van communicatieve taken
strategieën moeten leren beheersen.
- In het taalonderwijs worden de belangrijkste strategieën uitgelegd, gedefinieerd en
aangeleerd.
- Bijvoorbeeld stappenplan om een brief te schrijven.
- Voordeel: Leerlingen krijgen beschikking over een middel om taal te krijgen
- Nadeel: Leerkracht laat kinderen snel steeds het stappenplan gebruiken.
Taakgericht taalonderwijs:
- Ze gaan er niet vanuit dat leerlingen taal leren om er taken mee uit te voeren maar dat ze
taal leren juist ook door zulke taken uit te voeren.
- In deze visie vind onderwijs plaats vanuit taken die leerlingen zelf inhoudelijk interessant
vinden.
- Het is noodzakelijk dat leerlingen geconfronteerd worden met dingen die ze eigenlijk nog
niet kunnen, met een uitdaging waar ze eventjes mee moeten worstelen, anders leren ze
weinig bij.
- De bedoeling van taakgericht taalonderwijs is dat leerlingen gemotiveerd genoeg zijn om
die kloof te overbruggen en al doende in interactie met anderen taalvaardiger worden.
- Als leerlingen zelf ontdekken, blijft het hangen en leidt het tot fundamenteel leren.
Interactief taalonderwijs:
- Gaat ervan uit dat leerlingen taal het beste leren in een krachtige leeromgeving waarbij
rekening wordt gehouden met hun individuele verschillen en behoeften.
- Bij deze vorm van taalonderwijs staat betrokkenheid en activiteit centraal.
- Bestaat uit betekenisvol leren, sociaal leren en strategisch leren.
-Interactief taalonderwijs kent 3 pijlers:
* Betekenisvol leren:
Samenvatting hfst 1.1
Kernfuncties:
- Kwalificatie: Het eigen maken van kennis , vaardigheden en houdingen die leerlingen
kwalificeren voor het leven in onze rijke multiculturele maatschappij en het uitoefenen van
een beroep.
Je moet kunnen spreken, schrijven, lezen en luisteren.
- Socialisatie: Het voorbereid worden op een leven als lid van een gemeenschap met eigen
tradities, gewoontes, regels en praktijken. Socialisatie is het proces waarbij iemand bewust
en onbewust cultuurkenmerken van een groep overneemt.
- Subjectivering: de vorming van een persoon. Leerlingen worden zich bewust van hun eigen
verantwoordelijkheid en dat ze de ruimte krijgen om zich aangesproken te voelen door hun
omgeving.
Samenvatting Portaal hoofdstuk 1.2 t/m 1.4:
Visies:
Visies op leren:
- Wie onderwijs geeft en taalonderwijs in het bijzonder, doet dat vanuit opvattingen over
hoe dat het beste kan. Soms blijven die opvattingen impliciet. Dat is bijvoorbeeld als er een
methode strak wordt gebruikt maar er niet over nagedacht is waarom de leerstof gekozen is
en op welke manier aangeboden wordt.
- Scholen richten hun onderwijs in op grond van aan namens over hoe onderwijs het best
gegeven kan worden en hoe leerlingen leren. Die aan namens zijn gebaseerd op
verschillende leertheorieën die in de loop van de jaren ontwikkeld zijn.
- Het constructivisme stelt de interactie tussen de lerende en de leeromgeving centraal:
leren is een actief proces van kennisverwerving, waarbij de kennis ontstaat in interactie met
anderen.
- Naast wetenschappelijke theorieën zijn er maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed
kunnen zijn op een visie op onderwijs. Zo kwam er vanaf eind jaren zestig van de vorige
eeuw een emancipatorische ideologie op gang. Kinderen moesten hun gedachten, ideeën
en meningen goed leren verwoorden: communicatie en expressie gingen een belangrijke rol
spelen in het onderwijs.
- Ook kwam er aandacht voor de afsluiting bij de leefwereld en het milieu van de leerlingen.
- Tegenwoordig is er binnen het onderwijs en bij mensen die erover spreken veel aandacht
voor technologische ontwikkelingen.
- De hoeveelheid informatie groeit en informatie is altijd overal beschikbaar.
- 21 -eeuwse vaardigheden in het onderwijs: creativiteit, kritisch denken,
probleemoplossingsvaardigheden, communiceren, samenwerken, digitale geletterdheid,
sociale en culturele vaardigheden en zelfregulering.
Visies op taalonderwijs:
- Traditioneel taalonderwijs
- Thematisch- cursorisch taalonderwijs
- Taal bij alle vakken
,- Communicatief taalonderwijs
- Whole-languagebenadering
- Strategisch taalonderwijs
- Taakgericht taalonderwijs
- Interactief taalonderwijs.
Traditioneel taalonderwijs:
- Taal wordt gezien als een belangrijke drager van onze cultuur.
- Taal bestaat uit een aantal deelvaardigheden die in het onderwijs geïsoleerd aangeleerd
worden.
- In het traditioneel taalonderwijs ligt de nadruk op schriftelijke vaardigheden en daarbinnen
op vormaspecten. Grammatica is belangrijk want een goede beheersing daarvan leidt tot
een betere taalbeheersing.
- Redekundige ontleding en taalkundige ontleding.
- Bij schrijven ligt een sterk accent op de vorm van taal, met name op spelling.
- Leerlingen leren systematisch de schrijfwijze van woorden. In de taalmethode, die meestal
precies wordt nagevolgd, staan veel oefeningen.
- Bij lezen ligt de nadruk op de techniek van lezen; leestechniek, leesbegrip en leesbeleving.
- Er is weinig aandacht voor spreken en luisteren.
- De leraar heeft de rol van overdrager van de stof.
- Een voordeel van taalonderwijs uit deze visie is dat het overzichtelijk is; verdeeld in
deelaspecten die los van elkaar zijn te belijken
Thematisch cursorisch taalonderwijs:
- Leerlingen leren taal door taal te gebruiken in zinvolle gebruikssituaties.
- Leerlingen werken zo veel mogelijk uit verschillende thema’s.
- Als leerkracht bedenk je interessante thema’s voor kinderen zoals YouTube.
- Je bent als leerkracht vooral een begeleider.
- Kinderen maken bij hun presentatie bijvoorbeeld een poster.
- Cursorische activiteiten: bijvoorbeeld een cursus interviewen.
- De leerkracht is dan sturend.
- Nadeel is dat het thematisch werken veel tijd kost.
Taal bij alle vakken:
- Taal is meer dan materie die geleerd moet worden en dat je door middel van taal kunt
leren.
- Taal gebruik je voor het leren van nieuwe inhouden en voor het verkrijgen van nieuwe
inzichten.
- Als leerkracht ben je gericht op interactie binnen de klas.
- Kinderen gaan over een onderwerp met elkaar in gesprek.
- Een voordeel: leerlingen gebruiken taal in een situatie die voor hen betekenisvol is.
- Nadeel: sommige onderwerpen komen dan niet voor.
Communicatief taalonderwijs:
- Leerlingen leren mondeling en schriftelijk communiceren.
- De aandacht gaat niet uit naar correctheid van taalgebruik maar er wordt gelet op het op
, stand komen van de communicatie en het overbrengen van de bedoelingen.
- Zender – boodschapper – ontvanger
- Leerkrachten die vanuit deze visie werken, creëren reële communicatieve situaties zoals die
zich ook buiten school kunnen voordoen.
- Voordeel: leerlingen kunnen gemotiveerd raken door de gekozen situaties
- Nadeel: situaties worden steeds gekozen door leerkracht.
Whole-languagebenadering:
- Deze taalvisie gaat ervan uit dat het voor leerlingen onnatuurlijk is om taal op te delen in
kleinere eenheden ( domeinen ) die apart aangeleerd worden.
- Dit is opgepikt uit Amerika van de Stichting Taalvorming.
- Vertellen, luisteren, schrijven en lezen worden in samenhang ervaren en geleerd.
- Er wordt grote waarde gehecht aan wat leerlingen te vertellen hebben en hoe ze dat zowel
mondeling als schriftelijk het beste kunnen doen.
- Het uitgangspunt is dat iedereen iets te vertellen hebt, ook leerlingen die niks meemaken.
- Keuze van het onderwerp is dus erg belangrijk.
Strategisch onderwijs:
- Is gebaseerd op de visie dat leerlingen voor het uitvoeren van communicatieve taken
strategieën moeten leren beheersen.
- In het taalonderwijs worden de belangrijkste strategieën uitgelegd, gedefinieerd en
aangeleerd.
- Bijvoorbeeld stappenplan om een brief te schrijven.
- Voordeel: Leerlingen krijgen beschikking over een middel om taal te krijgen
- Nadeel: Leerkracht laat kinderen snel steeds het stappenplan gebruiken.
Taakgericht taalonderwijs:
- Ze gaan er niet vanuit dat leerlingen taal leren om er taken mee uit te voeren maar dat ze
taal leren juist ook door zulke taken uit te voeren.
- In deze visie vind onderwijs plaats vanuit taken die leerlingen zelf inhoudelijk interessant
vinden.
- Het is noodzakelijk dat leerlingen geconfronteerd worden met dingen die ze eigenlijk nog
niet kunnen, met een uitdaging waar ze eventjes mee moeten worstelen, anders leren ze
weinig bij.
- De bedoeling van taakgericht taalonderwijs is dat leerlingen gemotiveerd genoeg zijn om
die kloof te overbruggen en al doende in interactie met anderen taalvaardiger worden.
- Als leerlingen zelf ontdekken, blijft het hangen en leidt het tot fundamenteel leren.
Interactief taalonderwijs:
- Gaat ervan uit dat leerlingen taal het beste leren in een krachtige leeromgeving waarbij
rekening wordt gehouden met hun individuele verschillen en behoeften.
- Bij deze vorm van taalonderwijs staat betrokkenheid en activiteit centraal.
- Bestaat uit betekenisvol leren, sociaal leren en strategisch leren.
-Interactief taalonderwijs kent 3 pijlers:
* Betekenisvol leren:
