4.1. Dagstructuur
Een dagstructuur is een vaste indeling van de dag. Denk aan vaste
tijdstippen voor het opstaan en slapen gaan en een vaste dagindeling op
school. De regelmaat die dagstructuur met zich meebrengt, biedt kinderen
rust en een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Een kind kan zich het
beste in een veilige omgeving ontwikkelen. Bij een gebrek aan
dagstructuur worden kinderen druk en voelen ze zich onrustig. Een gevolg
kan zijn dat een kind moeilijk in slaap komt tijdens het middagdutje of dat
een leerling zich minder goed kan concentreren op het schoolwerk. Een
gebrek aan structuur kost energie, omdat je steeds in nieuwe situaties
terecht kunt komen. Het kan eng zijn als je niet weet wat je te wachten
staat. Met regels, grenzen en kaders creëer je duidelijkheid en overzicht:
het kind weet waar het aan toe is. Kortom, een duidelijke dagstructuur
biedt veiligheid, vertrouwen en overzicht.
Dagstructuur in de beroepspraktijk
Het geeft kinderen rust om te weten wat de volgende activiteit is. Dit kun
je ze op tijd vertellen. En soms weten de kinderen nog van de dag ervoor
welke activiteiten elkaar opvolgen. Veel kinderdagverblijven hebben een
vaste dagindeling, zodat de kinderen weten wat ze kunnen verwachten.
Medewerkers van het kinderdagverblijf maken dit voor de kinderen visueel
met planborden. Voor baby’s passen de medewerkers de dagstructuur aan
op de baby, zodat deze goed slaapt en eet. Dreumesen en peuters slapen
en eten allemaal tegelijkertijd op vaste tijden. Maak in de kleuterklas de
dag voorspelbaar door vaste rituelen en door te vertellen welke
activiteiten jullie die dag gaan doen. Denk bij rituelen in de klas aan
zingen: bij het eten of bij het opruimen na het spelen. Vertel voor het
einde van de ene activiteit wat de volgende activiteit is.
4.2. Slaap
Zonder slaap kun je niet leven. Voor de hersenen en de groei is het
belangrijk dat een kind de juiste hoeveelheid slaap krijgt. Slaap is een
toestand waarin je niet bewust bent van de omgeving . Er is de afgelopen
eeuw veel onderzoek gedaan naar slaap, waardoor wetenschappers steeds
tot nieuwe inzichten komen. Hoewel je tijdens je slaap stil ligt, gebeurt er
toch veel in je lichaam. Je hersenen zijn actief en je hart blijft kloppen.
Toch heeft je lichaam slaap nodig om uit te rusten. Sommige mensen, ook
kinderen, hebben moeite om in slaap te komen. Als iemand elke nacht te
weinig slaapt en daardoor overdag moe is, spreek je zelfs van
een slaapstoornis. Het bieden van dagstructuur bij kinderen kan helpen
eerder in slaap te vallen.
Genoeg slaap
, Voldoende slaap is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Slaap
helpt bij baby’s en kleine kinderen namelijk bij de groei van het lichaam en
de ontwikkeling van de hersenen. Daarnaast zorgt slaap voor het
schoonhouden van de hersenen, zodat je elke dag weer fris de nieuwe dag
tegemoet kan.
Groeihormonen
Een kind ouder dan zes maanden groeit door groeihormonen. Deze
hormonen komen per dag zes tot acht keer vrij in het lichaam. Maar de
grootste hoeveelheid groeihormoon komt vrij tijdens de slaap. Dit gebeurt
als het kind diep in slaap is. Dit groeihormoon zorgt voor de aanmaak van
nieuwe cellen en de groei van de botten. Door de aanmaak van nieuwe
cellen kunnen ook wondjes goed herstellen.
Ontwikkeling hersenen
Niet alleen het lichaam van het kind moet groeien, maar ook de hersenen.
Kinderen leren elke dag veel nieuwe dingen en daardoor is de ontwikkeling
van de hersenen belangrijk. Tijdens de slaap slaan je hersenen in je
langetermijngeheugen zaken op die je overdag geleerd hebt. Kinderen die
vaak te weinig slapen, onthouden slechter. Dit gaat niet alleen om kennis,
maar ook om vaardigheden. Ze kunnen daarom een achterstand
ontwikkelen op hun leeftijdsgenoten.
Schone hersenen
Elke nacht krijgen je hersenen een schoonmaakbeurt. In de loop van de
dag maken je hersencellen afvalstoffen aan. ’s Nachts verwijdert je
lichaam deze afvalstoffen op een wonderbaarlijke manier. Als je slaapt
krimpen je hersencellen ongeveer 60%, zodat er ruimte ontstaat tussen de
cellen. Je lichaam maakt hersenvocht aan dat de afvalstoffen tussen
hersencellen wegspoelt. Bij te weinig slaap is je lichaam niet in staat je
hersenen goed schoon te maken. Zo stapelen de afvalstoffen zich op. Een
ophoping van deze afvalstoffen zorgt er voor dat je hersenen niet zo goed
werken als ze zouden moeten doen.
Te weinig slaap
Om het belang van slaap goed te begrijpen, kun je kijken naar wat er
gebeurt als je te weinig slaapt. Op de korte termijn krijg je van te weinig
slaap een slecht geheugen, concentratieproblemen, langzamere
reactiesnelheid, slecht humeur, verminderde besluitvaardigheid en
verminderd planningsvermogen. Op de lange termijn kan te weinig slaap
bij kinderen voor problemen zorgen: gedragsproblemen, grotere kans op
overgewicht, grotere kans op depressieve gevoelens en verminderde
weerstand. Een volwassene die weinig slaapt heeft, voelt zich moe. Maar
Een dagstructuur is een vaste indeling van de dag. Denk aan vaste
tijdstippen voor het opstaan en slapen gaan en een vaste dagindeling op
school. De regelmaat die dagstructuur met zich meebrengt, biedt kinderen
rust en een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Een kind kan zich het
beste in een veilige omgeving ontwikkelen. Bij een gebrek aan
dagstructuur worden kinderen druk en voelen ze zich onrustig. Een gevolg
kan zijn dat een kind moeilijk in slaap komt tijdens het middagdutje of dat
een leerling zich minder goed kan concentreren op het schoolwerk. Een
gebrek aan structuur kost energie, omdat je steeds in nieuwe situaties
terecht kunt komen. Het kan eng zijn als je niet weet wat je te wachten
staat. Met regels, grenzen en kaders creëer je duidelijkheid en overzicht:
het kind weet waar het aan toe is. Kortom, een duidelijke dagstructuur
biedt veiligheid, vertrouwen en overzicht.
Dagstructuur in de beroepspraktijk
Het geeft kinderen rust om te weten wat de volgende activiteit is. Dit kun
je ze op tijd vertellen. En soms weten de kinderen nog van de dag ervoor
welke activiteiten elkaar opvolgen. Veel kinderdagverblijven hebben een
vaste dagindeling, zodat de kinderen weten wat ze kunnen verwachten.
Medewerkers van het kinderdagverblijf maken dit voor de kinderen visueel
met planborden. Voor baby’s passen de medewerkers de dagstructuur aan
op de baby, zodat deze goed slaapt en eet. Dreumesen en peuters slapen
en eten allemaal tegelijkertijd op vaste tijden. Maak in de kleuterklas de
dag voorspelbaar door vaste rituelen en door te vertellen welke
activiteiten jullie die dag gaan doen. Denk bij rituelen in de klas aan
zingen: bij het eten of bij het opruimen na het spelen. Vertel voor het
einde van de ene activiteit wat de volgende activiteit is.
4.2. Slaap
Zonder slaap kun je niet leven. Voor de hersenen en de groei is het
belangrijk dat een kind de juiste hoeveelheid slaap krijgt. Slaap is een
toestand waarin je niet bewust bent van de omgeving . Er is de afgelopen
eeuw veel onderzoek gedaan naar slaap, waardoor wetenschappers steeds
tot nieuwe inzichten komen. Hoewel je tijdens je slaap stil ligt, gebeurt er
toch veel in je lichaam. Je hersenen zijn actief en je hart blijft kloppen.
Toch heeft je lichaam slaap nodig om uit te rusten. Sommige mensen, ook
kinderen, hebben moeite om in slaap te komen. Als iemand elke nacht te
weinig slaapt en daardoor overdag moe is, spreek je zelfs van
een slaapstoornis. Het bieden van dagstructuur bij kinderen kan helpen
eerder in slaap te vallen.
Genoeg slaap
, Voldoende slaap is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Slaap
helpt bij baby’s en kleine kinderen namelijk bij de groei van het lichaam en
de ontwikkeling van de hersenen. Daarnaast zorgt slaap voor het
schoonhouden van de hersenen, zodat je elke dag weer fris de nieuwe dag
tegemoet kan.
Groeihormonen
Een kind ouder dan zes maanden groeit door groeihormonen. Deze
hormonen komen per dag zes tot acht keer vrij in het lichaam. Maar de
grootste hoeveelheid groeihormoon komt vrij tijdens de slaap. Dit gebeurt
als het kind diep in slaap is. Dit groeihormoon zorgt voor de aanmaak van
nieuwe cellen en de groei van de botten. Door de aanmaak van nieuwe
cellen kunnen ook wondjes goed herstellen.
Ontwikkeling hersenen
Niet alleen het lichaam van het kind moet groeien, maar ook de hersenen.
Kinderen leren elke dag veel nieuwe dingen en daardoor is de ontwikkeling
van de hersenen belangrijk. Tijdens de slaap slaan je hersenen in je
langetermijngeheugen zaken op die je overdag geleerd hebt. Kinderen die
vaak te weinig slapen, onthouden slechter. Dit gaat niet alleen om kennis,
maar ook om vaardigheden. Ze kunnen daarom een achterstand
ontwikkelen op hun leeftijdsgenoten.
Schone hersenen
Elke nacht krijgen je hersenen een schoonmaakbeurt. In de loop van de
dag maken je hersencellen afvalstoffen aan. ’s Nachts verwijdert je
lichaam deze afvalstoffen op een wonderbaarlijke manier. Als je slaapt
krimpen je hersencellen ongeveer 60%, zodat er ruimte ontstaat tussen de
cellen. Je lichaam maakt hersenvocht aan dat de afvalstoffen tussen
hersencellen wegspoelt. Bij te weinig slaap is je lichaam niet in staat je
hersenen goed schoon te maken. Zo stapelen de afvalstoffen zich op. Een
ophoping van deze afvalstoffen zorgt er voor dat je hersenen niet zo goed
werken als ze zouden moeten doen.
Te weinig slaap
Om het belang van slaap goed te begrijpen, kun je kijken naar wat er
gebeurt als je te weinig slaapt. Op de korte termijn krijg je van te weinig
slaap een slecht geheugen, concentratieproblemen, langzamere
reactiesnelheid, slecht humeur, verminderde besluitvaardigheid en
verminderd planningsvermogen. Op de lange termijn kan te weinig slaap
bij kinderen voor problemen zorgen: gedragsproblemen, grotere kans op
overgewicht, grotere kans op depressieve gevoelens en verminderde
weerstand. Een volwassene die weinig slaapt heeft, voelt zich moe. Maar
