Samenvatting sub- en infertiliteit (Algemene pathologie, farmacologie, teratologie, reproductietoxicologie, gynaecologie en sub- en infertiliteit)

LEERPAD D SUB-EN INFERTILITEIT
MEDISCHE ASPECTEN: BASISBEGRIPPEN VAN DE MENSELIJKE VOORTPLANTING

HORMONEN EN VOORTPLANTING

3 niveaus

1. gonaden:
o eiserstokken en testikels
o produceren progesteron, testosteron en oestrogeen

2. hypofyse: regelt werking van alle andere klieren
o LH en FSH voor gonaden

3. hypothalamus
o neuro-endocriene cellen produceren releasing factors: GnRH




— Definitie menstruatie
o dissociatie van postovulatoir endometrium

— Definitie cyclus
o van 1ste dag van menses tot eerste dag van de volgende menses

— Folliculaire fase – luteale fase (ovarium)
Proliferatieve – secretoire fase (endometrium)

endometrium heeft minimale dikte nodig om zwangerschap toe te laten
Endometrium => postendometrium afbreken = menstruatie

,HORMONALE REGULATOREN


GNRH

— eiwithormoon
— korte halfwaardetijd
— pulsatiele secretie
— man om 2 uur
— vrouw wisselt volgens ogenblik cyclus


AMH (ANTI-MÜLLERIAANS HORMOON)

— productie door
o Sertolicellen testis en granulosacellen ovarium
o regressie gangen van Müller bij mannelijke foetus
o bij vrouw rol in follikelgroei
o indicatie over reserve aan follikels

hoog of laag voor leeftijd en kan menopauze inschatten


GONADOTROFINEN

— FSH
o halfwaardetijd 240 minuten
o groei rijpe follikel
o stimulatie aromataseactiviteit: zet androgenen om in oestrogenen
o inductie LH-receptoren
ultieme teken folliculaire maturatie
— LH
o halfwaardetijd 60 minuten
o functie wisselt volgens ogenblik cyclus
o proliferatieve fase: productie androgenen
o eens LH-receptoren: rol in eicelmaturatie, follikelruptuur en activiteit corpus luteum


EFFECT VAN GNRH OP GONADOTROPE SECRETIE

— GnRH stimuleert loslating en stimulatie LH en FSH
— Oestrogenen bifasisch effect: negatieve en positieve feedback
o onderdrukken loslating LH en FSH
o verhogen synthese van LH
o na enkele dagen verhogen gevoeligheid van gonadotrope cellen voor GnRH waardoor
reserve kan vrijkomen
— > LH-piek

,DE OVARIËLE CYCLUS


FOLLICULOGENESE

— follikels aangelegd tijdens embryonale periode = primordiale follikels
— geboorte : 1 miljoen
— voortdurende groeifase
— tot aan puberteit eindigt groei met atresie
— toename LH en FSH: recrutering follikels
— FSH drempelwaarde: follikelselectie
— dominantie van één follikel




OVULATIE

— ovulatiefase start met LH-stijging, LH-piek na 24u en houdt 48u aan
— vermindering oestradiol
— productie progesteron
— cumulus oöphorus komt vrij
— opening in follikelwand
— meiostische deling en uitstoting 1° poolichaampje
— follikelvocht vloeit gedurende verschillende uren


LUTEALE FASE

— corpus luteum ziet geel
— opstapeling cholesterol nodig voor progesteroneproductie

, STEROÏDEN


OESTROGENEN (PG/ML)

— vrouwelijke hormonen
— geproduceerd door granulosacellen en in vetweefsel
— ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken
— ontwikkeling inwendige geslachtsorganen
— regulatie secretie gonadotropinen
— cervicale mucusproductie


ANDROGENEN

— testosteron, androsteendion, DHEA
— testosteronspiegels bij vrouw 10x lager dan bij man
— seksuele beharing
— libido
— rol in zaadcelproductie


PROGESTERON (NG/ML)

— tussenschakel in synthese androgenen en oestrogenen
— functie na ovulatie
— voorbereiding endometrium op innesteling
— tijdens zwangerschap in stand gehouden door hCG van placenta
— vanaf 8° week overgenomen door placenta ˆ(voor 8 weken corpus luteum)



SPERMATOGENESE


HORMONALE REGULATIE VAN DE SPERMATOGENESE

— productie start bij puberteit
— continu tot oudere leeftijd
— kiemcellen ondergaan 2 reductiedelingen waaruit 4 spermatozoa ontstaan
— kiemcellen ondergaan mitoses waardoor reserve bewaard blijft
— testosteroneproductie door Leydigcellen


VAN KIEMCEL TOT EJACULAAT

— 74 dagen
— spermatogenese in omgeving van Sertolicellen
— zaadcel
o kleine kop gecondenseerd genoom
o hals met mitochondriën > energie voor staartbewegingen
o staart