Samenvatting: Bedrijfsmanagement
Hoofdstuk 1: De evolutie van organisatie en management
1.1. Bedrijfsmanagement, organisatie en management
* BEDRIJF = groep mensen, één of meerdere gemeenschappelijke doelen die op een doelgerichte
manier samenwerkt
ONDERNEMING = bedrijf dat als doelstelling het maken van winst heeft
ORGANISATIEKUNDE = de interdisciplinaire wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van
gedrag van organisaties alsmede de factoren die dit gedrag bepalen en de wijze waarop organisaties
het meest doeltreffend bestuurd kunnen worden
Definitie van organisatiekunde twee aspecten:
1. DESCRIPTIEF ASPECT: beschrijving van het gedrag van organisaties, met de motivaties en
gevolgen
2. PRESCRIPTIEF ASPECT: advies over de te volgen handelwijze en organisatie-inrichtingen
MANAGEMENT = proces van leidinggevende aan, en het coördineren van werkzaamheden. Efficiënte
en effectieve manier met en door anderen kunnen worden uitgevoerd
1.2. Ontstaan van het vakgebied
• Wortels gaan terug tot Socrates en Plato:
➢ Theorieën over leidinggevenden, taakverdeling en specialisatie
➢ Sinds jaren 60-70 als vak in België en Nederland
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.3. Denkrichtingen en persoonlijkheden
1.4. Periode voor de industriële revolutie (400 v.C. – 1900)
Het denken over theorieën van leidinggevenden, taakverdeling en specialisatie is zo oud als de
mensheid. De eerste geordende handeling troffen we aan bij Socrates en Plato. Veel later ook bij
Machiavelli.
Filosoof, diplomaat en schrijver. Zijn boek: ‘II Principe’ ging over behouden en
uitbreiden van macht.
Hij adviseert om je als leider te baseren op puur eigenbelang en gewetenloos
gebruik maken van mensen en middelen
Overheersende MERCANTILISME = bezit van goud en geld is enige welvaartsbron
Sinds de industriële revolutie
• Gevolgen: productiviteit verhoogt (vervanging menselijke → machinale productie), stijgende
vraag door grotere afzetmarkt
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.5. Frederick Taylor en het Scientific management (±1900)
Taylor was de grondlegger van systematischere benadering van de bedrijfsvoering
Kenmerken van het Taylorisme – Scientific management:
• Verticale arbeidsindeling: denken en doen scheiden
• Horizontale arbeidsindeling: routine, weinig verschillende taken → WN vervreemden van job
• Tijd- en bewegingsstudie: wetenschappelijk inspecteren van uitvoering Sec/taak
• Prestatieloon: meer produceren is meer verdienen
• Verantwoordelijkheid werkmethoden en productievoorwaarden bij bedrijfsleider
• Achtbazenstelsel: verschillende bazen voor verschillende onderdelen → verwarring
1.5.1. Fordisme
Meest gekende toepassing van Scientific management is van Henry Ford. Hij is om grote schaal
begonnen met lopende band. Hij wat een paternalistische baas = ze moesten leven zoals hem.
1.6. Max Weber en de Bureaucratie (±1920)
Max weber was vooral gericht op overheidsorganisaties en grote bedrijven vanuit een sociologische
invalshoek.
Kenmerkend van een bureaucratie:
• Stopt corruptie en neoptisme
• Goed in grote organisatie
• Sterk doorgevoerde taakverdeling
• Hiërarchische bevelsstructuur
• Onpersoonlijke relaties
• Werving op basis van kennis en bekwaamheid
Weber wou een ideale organisatie waar iedereen rationeel werkt creëren
1.7. Boulding en de systeembenadering (± 1950)
SYSTEEMTHEORIE = organisaties zijn een geheel van samenhangende delen. Er is een
managementbenadering nodig. Er zijn mogelijkheden tot synergiën
SYNERGIE = som van de delen is meer dan de delen apart. Meer bereiken door samen te voegen
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.8. Paul Lawrence en Jay Lorsch en de contingentiebenadering (± 1965)
Tot hiertoe leefde het idee dat er maar één beste manier van management bestaat.
Volgens de contingentiebenadering van het management was dit afhankelijk van omstandigheden.
De belangrijke situationele variabele is de omgeving voor de te kiezen strategie, structuren
en systemen.
Geen universele toepassing set. Management-principes aan de hand van organisatie wordt
gemanaged
Verschillende contigentievariabelen:
➢ Omvang van de organisatie
➢ Routinematigheid
➢ Gebruikte technologie
1.9. Tom Peeters (1942, Literatuur 1980 – 2005)
Managementprincipes voor bedrijfsvoeringen
• Kenmerken succesvolle organisatie
Onderzocht McDo, P&G, IBM, HP
Onderscheiden 8 kenmerken:
- Sterke actiegerichtheid
▪ Do it, fit it, try it
▪ Niet eindeloos analyseren en palaveren alvorens beslissingen te nemen
- Het onderhouden van een innige relatie met de klant
▪ Luister naar je klanten, leer van je klanten
▪ Hierdoor beste ideëen over nieuwe te ontwikkelen producten/diensten
- Het creëren van persoonlijk ondernemerschap en zelfstandigheid
▪ Geef mensen ruimte, tijd, middelen om creatieve ideëen uit te denken
▪ Creër ruimte om over vernieuwing na te denken
▪ Straf fouten niet af
- Gedreven door waarden en overtuigingen
▪ Definiëer heel helder
- Eenvoudige structuur met ondersteunende afdelingen van een beperkte omvang
1.10. Peter Drucker (1909 – 2005, Literatuur 1940 – 2005)
Algemeen management
• Enkele ideën:
▪ Concept kennis-werker
▪ Besteed taken uit die niet tot de kern behoren
➢ IT, website creatie,…
▪ Kritiek vrije-markteconomie
Manager meer dan alleen over de juiste kennis te hebben
4 D’s :
- Competentie
- Character
- Compassie
- Community
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
Hoofdstuk 1: De evolutie van organisatie en management
1.1. Bedrijfsmanagement, organisatie en management
* BEDRIJF = groep mensen, één of meerdere gemeenschappelijke doelen die op een doelgerichte
manier samenwerkt
ONDERNEMING = bedrijf dat als doelstelling het maken van winst heeft
ORGANISATIEKUNDE = de interdisciplinaire wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van
gedrag van organisaties alsmede de factoren die dit gedrag bepalen en de wijze waarop organisaties
het meest doeltreffend bestuurd kunnen worden
Definitie van organisatiekunde twee aspecten:
1. DESCRIPTIEF ASPECT: beschrijving van het gedrag van organisaties, met de motivaties en
gevolgen
2. PRESCRIPTIEF ASPECT: advies over de te volgen handelwijze en organisatie-inrichtingen
MANAGEMENT = proces van leidinggevende aan, en het coördineren van werkzaamheden. Efficiënte
en effectieve manier met en door anderen kunnen worden uitgevoerd
1.2. Ontstaan van het vakgebied
• Wortels gaan terug tot Socrates en Plato:
➢ Theorieën over leidinggevenden, taakverdeling en specialisatie
➢ Sinds jaren 60-70 als vak in België en Nederland
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.3. Denkrichtingen en persoonlijkheden
1.4. Periode voor de industriële revolutie (400 v.C. – 1900)
Het denken over theorieën van leidinggevenden, taakverdeling en specialisatie is zo oud als de
mensheid. De eerste geordende handeling troffen we aan bij Socrates en Plato. Veel later ook bij
Machiavelli.
Filosoof, diplomaat en schrijver. Zijn boek: ‘II Principe’ ging over behouden en
uitbreiden van macht.
Hij adviseert om je als leider te baseren op puur eigenbelang en gewetenloos
gebruik maken van mensen en middelen
Overheersende MERCANTILISME = bezit van goud en geld is enige welvaartsbron
Sinds de industriële revolutie
• Gevolgen: productiviteit verhoogt (vervanging menselijke → machinale productie), stijgende
vraag door grotere afzetmarkt
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.5. Frederick Taylor en het Scientific management (±1900)
Taylor was de grondlegger van systematischere benadering van de bedrijfsvoering
Kenmerken van het Taylorisme – Scientific management:
• Verticale arbeidsindeling: denken en doen scheiden
• Horizontale arbeidsindeling: routine, weinig verschillende taken → WN vervreemden van job
• Tijd- en bewegingsstudie: wetenschappelijk inspecteren van uitvoering Sec/taak
• Prestatieloon: meer produceren is meer verdienen
• Verantwoordelijkheid werkmethoden en productievoorwaarden bij bedrijfsleider
• Achtbazenstelsel: verschillende bazen voor verschillende onderdelen → verwarring
1.5.1. Fordisme
Meest gekende toepassing van Scientific management is van Henry Ford. Hij is om grote schaal
begonnen met lopende band. Hij wat een paternalistische baas = ze moesten leven zoals hem.
1.6. Max Weber en de Bureaucratie (±1920)
Max weber was vooral gericht op overheidsorganisaties en grote bedrijven vanuit een sociologische
invalshoek.
Kenmerkend van een bureaucratie:
• Stopt corruptie en neoptisme
• Goed in grote organisatie
• Sterk doorgevoerde taakverdeling
• Hiërarchische bevelsstructuur
• Onpersoonlijke relaties
• Werving op basis van kennis en bekwaamheid
Weber wou een ideale organisatie waar iedereen rationeel werkt creëren
1.7. Boulding en de systeembenadering (± 1950)
SYSTEEMTHEORIE = organisaties zijn een geheel van samenhangende delen. Er is een
managementbenadering nodig. Er zijn mogelijkheden tot synergiën
SYNERGIE = som van de delen is meer dan de delen apart. Meer bereiken door samen te voegen
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
, 1.8. Paul Lawrence en Jay Lorsch en de contingentiebenadering (± 1965)
Tot hiertoe leefde het idee dat er maar één beste manier van management bestaat.
Volgens de contingentiebenadering van het management was dit afhankelijk van omstandigheden.
De belangrijke situationele variabele is de omgeving voor de te kiezen strategie, structuren
en systemen.
Geen universele toepassing set. Management-principes aan de hand van organisatie wordt
gemanaged
Verschillende contigentievariabelen:
➢ Omvang van de organisatie
➢ Routinematigheid
➢ Gebruikte technologie
1.9. Tom Peeters (1942, Literatuur 1980 – 2005)
Managementprincipes voor bedrijfsvoeringen
• Kenmerken succesvolle organisatie
Onderzocht McDo, P&G, IBM, HP
Onderscheiden 8 kenmerken:
- Sterke actiegerichtheid
▪ Do it, fit it, try it
▪ Niet eindeloos analyseren en palaveren alvorens beslissingen te nemen
- Het onderhouden van een innige relatie met de klant
▪ Luister naar je klanten, leer van je klanten
▪ Hierdoor beste ideëen over nieuwe te ontwikkelen producten/diensten
- Het creëren van persoonlijk ondernemerschap en zelfstandigheid
▪ Geef mensen ruimte, tijd, middelen om creatieve ideëen uit te denken
▪ Creër ruimte om over vernieuwing na te denken
▪ Straf fouten niet af
- Gedreven door waarden en overtuigingen
▪ Definiëer heel helder
- Eenvoudige structuur met ondersteunende afdelingen van een beperkte omvang
1.10. Peter Drucker (1909 – 2005, Literatuur 1940 – 2005)
Algemeen management
• Enkele ideën:
▪ Concept kennis-werker
▪ Besteed taken uit die niet tot de kern behoren
➢ IT, website creatie,…
▪ Kritiek vrije-markteconomie
Manager meer dan alleen over de juiste kennis te hebben
4 D’s :
- Competentie
- Character
- Compassie
- Community
Murielle Vandersmissen / Bedrijfsmanagement
