Samenvatting EBP2

EBP 2




1

,Inhoudsopgave
EBP 2........................................................................................................................................................................1
1. Het hoe wat en hoe van EBP............................................................................................................................3
2. Aantal personen: percentages en proporties....................................................................................................6
3. Metingen bij mensen.......................................................................................................................................12
4. Groepen vergelijken en verbanden bestuderen..............................................................................................18
5. Vaststellen van de effectiviteit van behandelingen.........................................................................................27
6. Achterhalen van risicofactoren en oorzaken van ziekten...............................................................................37
7. Het opsporen van ziekten...............................................................................................................................46
8. Onderzoeksopzet............................................................................................................................................50
9. Alle bewijsmateriaal overzien.......................................................................................................................56




2

, 1. Het hoe wat en hoe van EBP
Wetenschap: het is simpelweg een systematisch manier (op dezelfde wijze observeren
(bijvoorbeeld: pockets altijd meten met een pocketsonde)) om de “natuur” heel precies en
grondig te observeren en hierbij consistente logica en methoden te gebruiken om de
resultaten te evalueren.

Binnen de tandheelkunde is veel bekend over de oorzaken van mondziekten en er zijn
diagnostische methoden en behandelingen beschikbaar waarvan is gebleken dat ze effectief
zijn.
Bad practice: Test en behandelingen die weliswaar effectief zijn maar niet algemeen
worden gebruikt en, test en behandelingen die niet effectief zijn maar desondanks worden
toegepast.

Evidence-based tandheelkunde is de integratie en interpretatie van het beschikbare bewijs
uit onderzoek, in combinatie met persoonlijke ervaring, en stelt tandartsen en
wetenschappelijk onderzoekers in staat met nieuwe ontwikkelingen mee te gaan en
beslissingen te nemen ter verbetering van de klinische praktijk.

Definitie van EBP (TV):
Volgens de definitie van de American Dental Association is Evidence Bssed Tandheelkunde
een benadering van de mondzorg die een oordeelkundige integratie vereist van:
 Systematisch beoordeelde wetenschappelijke literatuur die relevant is voor de orale
en algemeen medische gezondheidstoestand en voorgeschiedenis van de patiënt,
met de klinische expertise van de tandheelkundige professional en de behoeften en
voorkeuren van de patiënt aangaande de behandeling.

EBP is nodig omdat je op de hoogte moet blijven van “best practices” na afstuderen en in de
rest van je carrière. Dit komt omdat kennis snel verouderd en er veel nieuwe ontwikkelingen
zijn in de mondzorg. Het is ook belangrijk dat je goed zicht krijgt op oorzaken van
(mond)ziekten en effecten van behandelingen.

Met name voor de veiligheid van de patiënt is het van belang dat tandartsen op de hoogte
blijven van de ontwikkelingen in de diagnostiek, preventie en behandeling van tand- en
mondziekten en van nieuwe ontdekkingen over de oorzaken van deze ziekten.

Mensen verschillen in nature in de manier waarop zij reageren op bepaalde blootstellingen
en behandelingen. Bij onderzoek naar oorzaken en behandelingen zien we dus altijd
verschillen tussen mensen met betrekking tot de wijze waarop hun lichaam reageert op een
blootstelling aan een mogelijke oorzakelijke factor of op een behandeling.

Door klinisch wetenschappelijk onderzoek kunnen we conclusies trekken over oorzaken en
effecten van behandelingen van ziekten, rekening houdend met de natuurlijke verschillen
tussen mensen. Evidence-based tandheelkunde is gebaseerd op dit soort klinisch
wetenschappelijk onderzoek.




3

, Evidence-based tandheelkunde is gebaseerd op het stellen van vragen. Die kunnen op
verschillende manieren ontstaan:
 Naar aanleiding van de behandeling van een individuele patiënt: doordat de tandarts
zich interesseert voor bepaalde klinische symptomen of omdat hij een bepaald
preventief advies wilt geven.
 Vanwege een patiënt die om informatie vraagt over een tandheelkundig onderwerp.
 Omdat de tandarts meer wil weten over een bepaald onderwerp dat hij met een
collega heeft besproken of Waarover hij een artikel of een andere publicatie heeft
gelezen.

Klinische vraag:
Heeft betrekking op de behandeling van patiënten of vragen van de patiënt uit de praktijk
(bijvoorbeeld: de patiënt vraagt of de gebruikte polijstpasta op lange termijn glazuurschade
kan veroorzaken).

Hoe werkt EBP?
De belangrijkste stappen die achtereenvolgens moeten worden gezet bij het in de praktijk
brengen van evidence-based tandheelkunde.
1. Formuleer de vraag
Ongeacht de aanleiding voor het zoeken naar bepaalde informatie, bestaat de eerste stap uit
een heldere formulering en afbakening van de vraag. Zet de informatiebehoefte om in een
beantwoordbare vraag: PICO-vraag.
 Is het een nuttige vraag?
 Is het van toepassing op de behandeling van patiënten?
 Zal het antwoord van betekenis zijn voor de praktijk?
Deze overwegingen zijn van belang bij het opstellen van een vraag, omdat ze een leidraad
bieden voor zowel de literatuurselectie als voor de interpretatie van de gevonden
informatie.

Verschillende soorten onderzoeken:
 Klinisch beloop en de prognose van mondziekten.
 Identificatie van oorzaken of risicofactoren van mondziekten.
 Detectie en diagnostiek van mondziekten.
 Preventie van mondziekten.
 Evaluatie van behandelingen van mondziekten.
PICO vraag (*of PDO):
Vertaling van de klinische vraag naar een “met wetenschap beantwoordbare” vraag.
 Patiënt of Probleem (wie): beschrijving van de patiënt(en) en/of het probleem zoals
diagnose, geslacht of leeftijd;
 Interventie (wat): beschrijving van de toegepaste en/of onderzochte interventie;
 Co-interventie: eventuele andere (alternatieve) interventie, die vergeleken worden met de
interventie; (niet altijd van toepassing, en kan soms weggelaten worden)
 Outcome of resultaat (waarom): beschrijving van wat de paramedicus hoopt te bereiken of
welk effect de interventie voor de patiënt zou hebben.




4