Toxicologie
Instantie / begrip Gebied / betekenis
RASFF, Rapid Alert Systeem Europees
NVWA, Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit Nederland
EFSA, European Food Safety Autority Europees, advies geven aan overheid
WHO, World Health Organisation Wereldwijd
Adme, Absorption, Distribution, Metabolism, Verdeling over organisme (tox onderzoek)
Excretion
ADI, aanvaardbare dagelijkse inname Bij levenslange inname
ADI= NOAEL / veiligheidsfactor (stoffen die vermeden kunnen worden,
additieven)
TDI, toelaatbare dagelijkse inname Bij levenslange inname
(aanwezigheid getolereerd wordt, zware
metalen)
ARfD, acute referentie dosis Bij 24 uur inname
(gewasbeschermingsmiddelen)
RfD, referentie dosis (VS) Bij levenslange inname
VSD, virtuele veilige dosis Kankerverwekkende stoffen(genotoxisch
carcinogeen) 1 molecuul al schadelijk daarom
geen drempelwaarde of ADI. VSD is 1 extra
kankergeval op 1 miljoen mensen na
levenslange blootstelling
MRL, maximale residu waarde Maximale hoeveelheid van een stof in
levensmiddelen, per product kan MRL anders
zijn.
NOAEL, No Adversed Effect Level Hoogst inname zonder enig nadelig effect
LOAEL, Lowst Adversed Effect Level Laagste inname met nadelig effect
,Week 1 en 2 : inleiding chemische voedselveiligheid
Nieuw berichten:
PFAS = poly- en perfluoralkylstoffen chemische stof die een negatief effect heeft op milieu en
gezondheid
PFAS verbindingen zitten in de grond en in ons lichaam. Er kan een minimale hoeveelheid in de grond
zitten maar die hoopt zich wel op in voedsel en organen. Een lage milieuconcentratie kan leiden tot
hoge concentratie in het lichaam.
PFAS stoot vet af maar er is te weinig informatie om een betrouwbare inschatting over
blootstelling en risicobeoordeling te maken (RIVM). Wordt veel gebruikt bij pannen en antibaklaag.
Allergenen= eiwitten waarvoor mensen gevoelig kunnen zijn
In de verpakking kipfilet gedroogde tomaat zit het product gegrilde kipfilet. Gegrilde kipfilet bevat
het allergeen melk wat niet op de verpakking vermeld staat.
Kwik = een metaal wat langzaam verdampt en hierbij komt een giftige stof vrij. Afkomstig van
volkanen (zee of in de grond)
Zwaardvis uit Nederland verontreinigd met kwik.
Vis: 2,2 milligram ppm (parts per millon) per kilo 200 microgram = 0,2 mg per 100 gr
Norm: 5 microgram per kg lichaamsgewicht per week
Gemiddeld persoon 65 kg 5 microgram x 65 kg = 325 microgram per week = 0,3 mg per week
1 portie van 100 gram is de dosis al bijna bereikt
Sulfiet = zout wat SO3^2- bevat
Sulfiet wordt gebruikt in vlees om het een verse kleur te geven sulfiet in vlees is verboden
Melamineschandaal = chemische waardoor hoger eiwitpercentage verkregen zou worden
Stof wat toegevoegd is aan melkpoeder door chinezen waardoor eiwitgehalte hoger lijkt dit lijdt tot
ziekte en dood.
Kjedal meet % stikstof heel veel N verhoogd percentage stikstof, dus lijkt dat er mee eiwit inzit.
Nieren scheiden stikstof uit baby’s krijgen nier schade. Chinezen vertrouwde baby poeder niet en
gingen ze uit Europa halen. In China is melkpoeder tegen hele hoge prijzen verkocht.
Chemische gevaren
- Ongewenste stoffen die via milieu in voedingsmiddelen, plant of dier komen. Bijvoorbeeld
dioxide
- Residuen van gewasbeschermingsmiddelen
- Stoffen tijdens procesvoering in product ontstaan bijv. accrylamide in chips
- Migranten uit verpakkingsmateriaal
- Additieven
Toxicologie
Bestuderen van schadelijke effecten van stoffen op levend organismen.
De risico’s en mogelijke effecten.
Vergiftiging = een stof in het organismen schadelijk effect aanbrengt. Gevolg: Uitslag, kanker, sterfte,
diarree.
Rekening houdend met:
- Organisme
- Dosis
- Wijze van toedienen
, - Gedrag van de stof, adsorptie, distributie, metabolisme
Giftigheidsleer bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen. Wat giftig is voor a
hoeft niet giftig te zijn voor b.
Voedselveiligheid
Garantie dat voedsel geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de eindverbruiker
wanneer het wordt bereid en gegeten, rekening houdend met het doel en de manier van
consumptie.
- Natuurlijke gifstoffen
- Voedselovergevoeligheid allergenen
De dosis maakt de stof giftig gif hoeft niet voor ieder organisme hetzelfde te zijn. normen worden
door de overheid vastgesteld landelijke normen wijken van elkaar af EFSA advies aan de overheid
en overheid geeft voorlichting aan de consumenten.
Chemische voedselveiligheid
Vreemde stoffen in onze voeding die afkomstig zijn uit het milieu of van het voedselproductieproces.
Dient een onderscheid gemaakt te worden tussen contaminanten en additieven.
- Contaminanten en additieven
Onderwerpen toxicologie
- Algemene toxicologie
- Additieven
bewust toevoeging om bepaald effect te bereiken
- Natuurlijke giftige stoffen
Stoffen die normaal gesproken in bepaalde planten of dieren kunnen voorkomen en na
opname door de mens een toxisch effect tot gevolg kunne hebben.
- Contaminanten
Residuen van zware metalen en synthetisch organische stoffen die door menselijk
handelen in de natuur zijn gekomen en vervolgens in de voeding.
- Voedselovergevoeligheid
Ranking gevaren: DALY
Gezondheidsadvies wordt gegeven in DAILY’s per jaar. (Disability Adjusted Life Years)
Maat voor ziektelast (gezondheidsprobleemvrije jaren) door DAILY’S zijn gevaren met elkaar te
vergelijken in effect op gezondheid.
Gevaren:
Nutritionele onbalans verkeerde voedingsgewoonte. 245.000 DAILY’s
Verbeteren energie inname,
vetinname, cholesterol, zout,
suiker, alcohol, voedingsvezel
Overgewicht 215.000 DAILY’s
Voedselinfectie van bekende Pathogenen micro organismen 1000 – 4000 DAILY’s
ziekteverwekkers
Allergenen 1000 DAILY’s
Chemische contaminanten 500 – 1000 DAILY’s
Hoe lang heb je nog te leven en wat geeft onevenwichtigheid.
Instantie / begrip Gebied / betekenis
RASFF, Rapid Alert Systeem Europees
NVWA, Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit Nederland
EFSA, European Food Safety Autority Europees, advies geven aan overheid
WHO, World Health Organisation Wereldwijd
Adme, Absorption, Distribution, Metabolism, Verdeling over organisme (tox onderzoek)
Excretion
ADI, aanvaardbare dagelijkse inname Bij levenslange inname
ADI= NOAEL / veiligheidsfactor (stoffen die vermeden kunnen worden,
additieven)
TDI, toelaatbare dagelijkse inname Bij levenslange inname
(aanwezigheid getolereerd wordt, zware
metalen)
ARfD, acute referentie dosis Bij 24 uur inname
(gewasbeschermingsmiddelen)
RfD, referentie dosis (VS) Bij levenslange inname
VSD, virtuele veilige dosis Kankerverwekkende stoffen(genotoxisch
carcinogeen) 1 molecuul al schadelijk daarom
geen drempelwaarde of ADI. VSD is 1 extra
kankergeval op 1 miljoen mensen na
levenslange blootstelling
MRL, maximale residu waarde Maximale hoeveelheid van een stof in
levensmiddelen, per product kan MRL anders
zijn.
NOAEL, No Adversed Effect Level Hoogst inname zonder enig nadelig effect
LOAEL, Lowst Adversed Effect Level Laagste inname met nadelig effect
,Week 1 en 2 : inleiding chemische voedselveiligheid
Nieuw berichten:
PFAS = poly- en perfluoralkylstoffen chemische stof die een negatief effect heeft op milieu en
gezondheid
PFAS verbindingen zitten in de grond en in ons lichaam. Er kan een minimale hoeveelheid in de grond
zitten maar die hoopt zich wel op in voedsel en organen. Een lage milieuconcentratie kan leiden tot
hoge concentratie in het lichaam.
PFAS stoot vet af maar er is te weinig informatie om een betrouwbare inschatting over
blootstelling en risicobeoordeling te maken (RIVM). Wordt veel gebruikt bij pannen en antibaklaag.
Allergenen= eiwitten waarvoor mensen gevoelig kunnen zijn
In de verpakking kipfilet gedroogde tomaat zit het product gegrilde kipfilet. Gegrilde kipfilet bevat
het allergeen melk wat niet op de verpakking vermeld staat.
Kwik = een metaal wat langzaam verdampt en hierbij komt een giftige stof vrij. Afkomstig van
volkanen (zee of in de grond)
Zwaardvis uit Nederland verontreinigd met kwik.
Vis: 2,2 milligram ppm (parts per millon) per kilo 200 microgram = 0,2 mg per 100 gr
Norm: 5 microgram per kg lichaamsgewicht per week
Gemiddeld persoon 65 kg 5 microgram x 65 kg = 325 microgram per week = 0,3 mg per week
1 portie van 100 gram is de dosis al bijna bereikt
Sulfiet = zout wat SO3^2- bevat
Sulfiet wordt gebruikt in vlees om het een verse kleur te geven sulfiet in vlees is verboden
Melamineschandaal = chemische waardoor hoger eiwitpercentage verkregen zou worden
Stof wat toegevoegd is aan melkpoeder door chinezen waardoor eiwitgehalte hoger lijkt dit lijdt tot
ziekte en dood.
Kjedal meet % stikstof heel veel N verhoogd percentage stikstof, dus lijkt dat er mee eiwit inzit.
Nieren scheiden stikstof uit baby’s krijgen nier schade. Chinezen vertrouwde baby poeder niet en
gingen ze uit Europa halen. In China is melkpoeder tegen hele hoge prijzen verkocht.
Chemische gevaren
- Ongewenste stoffen die via milieu in voedingsmiddelen, plant of dier komen. Bijvoorbeeld
dioxide
- Residuen van gewasbeschermingsmiddelen
- Stoffen tijdens procesvoering in product ontstaan bijv. accrylamide in chips
- Migranten uit verpakkingsmateriaal
- Additieven
Toxicologie
Bestuderen van schadelijke effecten van stoffen op levend organismen.
De risico’s en mogelijke effecten.
Vergiftiging = een stof in het organismen schadelijk effect aanbrengt. Gevolg: Uitslag, kanker, sterfte,
diarree.
Rekening houdend met:
- Organisme
- Dosis
- Wijze van toedienen
, - Gedrag van de stof, adsorptie, distributie, metabolisme
Giftigheidsleer bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen. Wat giftig is voor a
hoeft niet giftig te zijn voor b.
Voedselveiligheid
Garantie dat voedsel geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de eindverbruiker
wanneer het wordt bereid en gegeten, rekening houdend met het doel en de manier van
consumptie.
- Natuurlijke gifstoffen
- Voedselovergevoeligheid allergenen
De dosis maakt de stof giftig gif hoeft niet voor ieder organisme hetzelfde te zijn. normen worden
door de overheid vastgesteld landelijke normen wijken van elkaar af EFSA advies aan de overheid
en overheid geeft voorlichting aan de consumenten.
Chemische voedselveiligheid
Vreemde stoffen in onze voeding die afkomstig zijn uit het milieu of van het voedselproductieproces.
Dient een onderscheid gemaakt te worden tussen contaminanten en additieven.
- Contaminanten en additieven
Onderwerpen toxicologie
- Algemene toxicologie
- Additieven
bewust toevoeging om bepaald effect te bereiken
- Natuurlijke giftige stoffen
Stoffen die normaal gesproken in bepaalde planten of dieren kunnen voorkomen en na
opname door de mens een toxisch effect tot gevolg kunne hebben.
- Contaminanten
Residuen van zware metalen en synthetisch organische stoffen die door menselijk
handelen in de natuur zijn gekomen en vervolgens in de voeding.
- Voedselovergevoeligheid
Ranking gevaren: DALY
Gezondheidsadvies wordt gegeven in DAILY’s per jaar. (Disability Adjusted Life Years)
Maat voor ziektelast (gezondheidsprobleemvrije jaren) door DAILY’S zijn gevaren met elkaar te
vergelijken in effect op gezondheid.
Gevaren:
Nutritionele onbalans verkeerde voedingsgewoonte. 245.000 DAILY’s
Verbeteren energie inname,
vetinname, cholesterol, zout,
suiker, alcohol, voedingsvezel
Overgewicht 215.000 DAILY’s
Voedselinfectie van bekende Pathogenen micro organismen 1000 – 4000 DAILY’s
ziekteverwekkers
Allergenen 1000 DAILY’s
Chemische contaminanten 500 – 1000 DAILY’s
Hoe lang heb je nog te leven en wat geeft onevenwichtigheid.
