Onderwijs en opvoeding in een stedelijke context
,Inhoud
Hoofdstuk 1 onderwijs en opvoeding in een (groot) stedelijke omgeving..............................................5
1.2 onderwijs en opvoeding in de stad...............................................................................................5
1.3 Opleiden voor de stad: stads bekwaam?......................................................................................7
Hoofdstuk 2 Urban education vanuit historisch perspectief...................................................................8
2.2 Urban Education in de verenigde staten: een multidisciplinaire aanpak......................................8
2.3 Urban education in de Verenigde staten: drie voorbeelden.........................................................8
Belangrijkste thema's:...................................................................................................................10
2.4 Urban education in Nederland....................................................................................................11
Belangrijkste punten:....................................................................................................................12
Hoofdstuk 3 superdiverse schoolklassen: een nieuwe uitdaging voor docenten..................................14
3.1 Inleiding......................................................................................................................................14
3.2 ontstaansgeschiedenis van het begrip superdiversiteit..............................................................14
3.3 opkomst van het begrip superdiversiteit....................................................................................15
3.4 wanneer is sprake van superdiversiteit?.....................................................................................16
3.5 superdiversiteit: handvaten voor de lespraktijk..........................................................................17
Hoofdstuk 4 omgaan met ouders in de context van (super)diversiteit.................................................17
4.2 opvoeden in een superdiverse context.......................................................................................17
4.3 het begeleiden van kinderen in de schoolloopbaan...................................................................18
4.4 educatieve samenwerking tussen school en ouders...................................................................19
4.5 verbeteren van de samenwerking met ouders in de grootstedelijke context.............................19
Hoofdstuk 5 interprofessionele samenwerking in de grote stad..........................................................22
5.2 samenwerking: wie neemt het initiatief?...................................................................................23
5.3 Typen van samenwerking op basis van intensiteit en sturing.....................................................24
Hoofdstuk 6 Ethische dilemma’s bij schoolkeuze in de grote stad........................................................27
6.2 Schoolkeuze................................................................................................................................27
6.3 Concurrentie...............................................................................................................................28
6.4 Segregatie...................................................................................................................................28
6.5 Is school segregatie onwenselijk?...............................................................................................29
Hoofdstuk 7 De paradox van Amsterdam schoolloopbanen: superdivers maar gesegregeerd.............30
7.2 variatie in schoolloopbanen........................................................................................................30
7.3 Steeds meer leerlingen en een hoge mate van diversiteit..........................................................31
7.5 verschillende schoolloopbanen van leerlingen...........................................................................32
Hoofdstuk 8 de beroepskolom als grootstedelijke emancipatiemachine..............................................33
8.1 inleiding......................................................................................................................................33
, 8.2 sociale mobiliteit van het onderwijs...........................................................................................34
8.3 sociale verschillen in schoolloopbanen.......................................................................................34
8.4 de invloed van sociaal en cultureel kapitaal op schoolloopbanen..............................................35
8.5 overgangen in het Nederlandse onderwijsstelsel.......................................................................36
8.6 aanknopingspunten voor de onderwijspraktijk...........................................................................37
Hoofdstuk 9..........................................................................................................................................40
9.2 Het belang van zelfvertrouwen door de professional in de grootstedelijke context...................40
9.3 de toegankelijkheid van bronnen in de grootstedelijke context .................................................41
9.4 Verschillen tussen jongere in de grootstedelijke context............................................................42
9.5 de rol van leraren en pedagogen................................................................................................43
Hoofdstuk 10 Ondersteuning van beginnende bassischoolleraren in een grootstedelijke omgeving.. .45
10.1 Beginnende leraren in grootstedelijke scholen.........................................................................45
10.2 Uitdagingen voor beginnende basisschoolleraren....................................................................45
10.2 Professionalisering van beginnende leraren.............................................................................46
10.3 Ondersteuningscultuur en -structuur op basisscholen.............................................................46
Hoofdstuk 11 Samenvatting..................................................................................................................47
Hoofdstuk 12 De grote stad vraagt om een eigen visie op burgerschapsonderwijs..............................48
12.2 Burgerschap onderwijs geeft samenleving en individu kansen.................................................48
12.3 In de stad kan burgerschap onderwijs het verschil maken........................................................49
12.4 Burgerschap in de grootstedelijke praktijk................................................................................49
Hoofdstuk 13 Didactiek van de maatschappijvakken in een grootstedelijke context............................50
1. Het nationale curriculum..............................................................................................................50
2. Het inclusieve curriculum.............................................................................................................51
3. Het democratisch curriculum (voorgestelde voorkeursmodel).....................................................51
Maatschappelijke relevantie thema’s...............................................................................................52
Hoofdstuk 14 Lesgeven in de superdiverse klassen..............................................................................53
14.2 Superdiversiteit.........................................................................................................................53
14.3 Waar lopen docenten tegenaan in superdiverse klassen?........................................................53
14.4 Een model voor lesgeven aan superdiverse groepen................................................................53
14.5 Differentiëren in een superdiverse klas.....................................................................................53
Hoofdstuk 15 meerwaarde van de grote stad voor wetenschap s- En technologie onderwijs..............54
15.2 Kruisbestuiving tussen stad en onderwijs.................................................................................54
15.3 Praktijkvoorbeelden van hybrid spaces.....................................................................................55
Hoofdstuk 16 samenwerken in de pedagogische civil society..............................................................55
1. Inleiding – Jeugdwet en samenwerking....................................................................................55
2. Pedagogische civil society – Wat is dat?...................................................................................56
, 3. Samenwerking binnen de civil society......................................................................................56
4. Grootstedelijke aanpak.............................................................................................................56
5. Amsterdam als voorbeeld (casus).............................................................................................56
6. Uitdagingen voor professionals in de grote stad.......................................................................57
Kernpunten om te onthouden......................................................................................................57
Hoofdstuk 17 wijkteams jeugd: omgaan met (etnische) diversiteit......................................................58
17.2 Migrantengezinnen beter bereiken en ondersteunen...........................................................58
17.3 Vragen en problemen van migrantenouders.........................................................................58
17.4 Aandachtspunten voor professionals....................................................................................59
17.5 Diversiteitsgevoelig werken: gezamenlijke verantwoordelijkheid.........................................59
Hoofdstuk 18 pedagoog in de wijk.......................................................................................................60
18.2 Wat is jongerenwerk?...........................................................................................................60
18.3 Jongerenwerk en onderwijs..................................................................................................61
Hoofdstuk 19........................................................................................................................................61
19.2: Multiculturele samenwerking in het kindcentrum...............................................................61
19.3: Samenwerking kinderopvang, onderwijs en jeugdzorg........................................................62
Tot slot: Waar staan we nu?..........................................................................................................63
Hoofdstuk 20........................................................................................................................................63
Educatieve Samenwerking Ouders en School...............................................................................63
,Inhoud
Hoofdstuk 1 onderwijs en opvoeding in een (groot) stedelijke omgeving..............................................5
1.2 onderwijs en opvoeding in de stad...............................................................................................5
1.3 Opleiden voor de stad: stads bekwaam?......................................................................................7
Hoofdstuk 2 Urban education vanuit historisch perspectief...................................................................8
2.2 Urban Education in de verenigde staten: een multidisciplinaire aanpak......................................8
2.3 Urban education in de Verenigde staten: drie voorbeelden.........................................................8
Belangrijkste thema's:...................................................................................................................10
2.4 Urban education in Nederland....................................................................................................11
Belangrijkste punten:....................................................................................................................12
Hoofdstuk 3 superdiverse schoolklassen: een nieuwe uitdaging voor docenten..................................14
3.1 Inleiding......................................................................................................................................14
3.2 ontstaansgeschiedenis van het begrip superdiversiteit..............................................................14
3.3 opkomst van het begrip superdiversiteit....................................................................................15
3.4 wanneer is sprake van superdiversiteit?.....................................................................................16
3.5 superdiversiteit: handvaten voor de lespraktijk..........................................................................17
Hoofdstuk 4 omgaan met ouders in de context van (super)diversiteit.................................................17
4.2 opvoeden in een superdiverse context.......................................................................................17
4.3 het begeleiden van kinderen in de schoolloopbaan...................................................................18
4.4 educatieve samenwerking tussen school en ouders...................................................................19
4.5 verbeteren van de samenwerking met ouders in de grootstedelijke context.............................19
Hoofdstuk 5 interprofessionele samenwerking in de grote stad..........................................................22
5.2 samenwerking: wie neemt het initiatief?...................................................................................23
5.3 Typen van samenwerking op basis van intensiteit en sturing.....................................................24
Hoofdstuk 6 Ethische dilemma’s bij schoolkeuze in de grote stad........................................................27
6.2 Schoolkeuze................................................................................................................................27
6.3 Concurrentie...............................................................................................................................28
6.4 Segregatie...................................................................................................................................28
6.5 Is school segregatie onwenselijk?...............................................................................................29
Hoofdstuk 7 De paradox van Amsterdam schoolloopbanen: superdivers maar gesegregeerd.............30
7.2 variatie in schoolloopbanen........................................................................................................30
7.3 Steeds meer leerlingen en een hoge mate van diversiteit..........................................................31
7.5 verschillende schoolloopbanen van leerlingen...........................................................................32
Hoofdstuk 8 de beroepskolom als grootstedelijke emancipatiemachine..............................................33
8.1 inleiding......................................................................................................................................33
, 8.2 sociale mobiliteit van het onderwijs...........................................................................................34
8.3 sociale verschillen in schoolloopbanen.......................................................................................34
8.4 de invloed van sociaal en cultureel kapitaal op schoolloopbanen..............................................35
8.5 overgangen in het Nederlandse onderwijsstelsel.......................................................................36
8.6 aanknopingspunten voor de onderwijspraktijk...........................................................................37
Hoofdstuk 9..........................................................................................................................................40
9.2 Het belang van zelfvertrouwen door de professional in de grootstedelijke context...................40
9.3 de toegankelijkheid van bronnen in de grootstedelijke context .................................................41
9.4 Verschillen tussen jongere in de grootstedelijke context............................................................42
9.5 de rol van leraren en pedagogen................................................................................................43
Hoofdstuk 10 Ondersteuning van beginnende bassischoolleraren in een grootstedelijke omgeving.. .45
10.1 Beginnende leraren in grootstedelijke scholen.........................................................................45
10.2 Uitdagingen voor beginnende basisschoolleraren....................................................................45
10.2 Professionalisering van beginnende leraren.............................................................................46
10.3 Ondersteuningscultuur en -structuur op basisscholen.............................................................46
Hoofdstuk 11 Samenvatting..................................................................................................................47
Hoofdstuk 12 De grote stad vraagt om een eigen visie op burgerschapsonderwijs..............................48
12.2 Burgerschap onderwijs geeft samenleving en individu kansen.................................................48
12.3 In de stad kan burgerschap onderwijs het verschil maken........................................................49
12.4 Burgerschap in de grootstedelijke praktijk................................................................................49
Hoofdstuk 13 Didactiek van de maatschappijvakken in een grootstedelijke context............................50
1. Het nationale curriculum..............................................................................................................50
2. Het inclusieve curriculum.............................................................................................................51
3. Het democratisch curriculum (voorgestelde voorkeursmodel).....................................................51
Maatschappelijke relevantie thema’s...............................................................................................52
Hoofdstuk 14 Lesgeven in de superdiverse klassen..............................................................................53
14.2 Superdiversiteit.........................................................................................................................53
14.3 Waar lopen docenten tegenaan in superdiverse klassen?........................................................53
14.4 Een model voor lesgeven aan superdiverse groepen................................................................53
14.5 Differentiëren in een superdiverse klas.....................................................................................53
Hoofdstuk 15 meerwaarde van de grote stad voor wetenschap s- En technologie onderwijs..............54
15.2 Kruisbestuiving tussen stad en onderwijs.................................................................................54
15.3 Praktijkvoorbeelden van hybrid spaces.....................................................................................55
Hoofdstuk 16 samenwerken in de pedagogische civil society..............................................................55
1. Inleiding – Jeugdwet en samenwerking....................................................................................55
2. Pedagogische civil society – Wat is dat?...................................................................................56
, 3. Samenwerking binnen de civil society......................................................................................56
4. Grootstedelijke aanpak.............................................................................................................56
5. Amsterdam als voorbeeld (casus).............................................................................................56
6. Uitdagingen voor professionals in de grote stad.......................................................................57
Kernpunten om te onthouden......................................................................................................57
Hoofdstuk 17 wijkteams jeugd: omgaan met (etnische) diversiteit......................................................58
17.2 Migrantengezinnen beter bereiken en ondersteunen...........................................................58
17.3 Vragen en problemen van migrantenouders.........................................................................58
17.4 Aandachtspunten voor professionals....................................................................................59
17.5 Diversiteitsgevoelig werken: gezamenlijke verantwoordelijkheid.........................................59
Hoofdstuk 18 pedagoog in de wijk.......................................................................................................60
18.2 Wat is jongerenwerk?...........................................................................................................60
18.3 Jongerenwerk en onderwijs..................................................................................................61
Hoofdstuk 19........................................................................................................................................61
19.2: Multiculturele samenwerking in het kindcentrum...............................................................61
19.3: Samenwerking kinderopvang, onderwijs en jeugdzorg........................................................62
Tot slot: Waar staan we nu?..........................................................................................................63
Hoofdstuk 20........................................................................................................................................63
Educatieve Samenwerking Ouders en School...............................................................................63
