Samenvatting Taal 2

TAAL 2 T
l
a
2
a


1. Taalbeschouwing beschouwd
Kleuters zijn actieve wereldverkenners:
- geboeid
- proberen alles rondom hen te ontdekken
- van jongs af aan taal gebriuken om ervaringen te
verwoorden
- worden geboren met een taalmechanisme
- taal van het kind ontwikkelt snel tijdens de
differentiatiefase
- verwerven veel woordenschat
- maken complexere zinnen
- denken na over taal en zijn hierin geïnterisseerd
- proberen ontdekken hoe taal in elkaar zit

Leuke uitspraken ivm greep krijgen op taal:`
De kleuters wuiven bij het binnenstappen in hun klas naar
hun ouders. Eén kleutertje roept: 'Jusqu'à ce soir, maman!' Je
hoort een andere kleuter zeggen: 'Hé, jij zegt maman!’

Taalgebruik Taalbeschouwing

Taalgebruik vs. taalbeschouwing:

Taalgebruik: familie en vrienden communiceren met een baby
Taalbeschouwing: presentator en professor bespreken dat
taalgebruik

Taalbeschouwing = nadenken over taal


1.1 Taalsysteem
Nadenken over taalsysteem = stilstaan bij het vormelijke
gezicht van taal (de regels van taal). Je laat hen kennismaken
met klanken, letters, woorden, zinnen en teksten.

,Klanken:
- ze denken op hun niveau na over klank
- oefenen op herkennen van dezelfde klanken (rijmen)
- is wat we horen
- oudere kls  woorddelen en aparte klanken hakken en
plakken

Letters:
- kennis maken met de visuele klank  letters
- leren letterbeelden kennen
- is wat we zien

Woorden:
- nadenken over de vorm/betekenis van woorden
- leren samenstellen (voet – bal), verkleinwoorden, gekke
woorden uitvinden,…
- betekenis geven aan de woorden
- bv. het woord ‘ja’ heeft 12 betekenissen (hangt af van hoe
je het zegt of mimiek)
- bv. het woord ‘zaag’ heeft 2 betekenissen

Zinnen:
- leren wat een zin is
- ontdekken dat het uit woorden bestaat
- lange en korte zinnen

Teksten:
- verschillende soorten teksten
- bv. verhalende prentenboeken, informatieve boeken
- tekst krijgt vaak een titel


1.2 Taalgebruik
Taalbgebruik kan beschouwd worden. Je zonderzoekt
verschillende componenten van een communicatieve situatie.

De componenten zijn:
- de zender
- de boodschap
- de werkelijkheid waarnaar de boodschap verwijst
(waarover?)

, - ontvanger
- de bedoeling van de communicatie
- manier van communiceren
- omstandigheden
- de weg en de middelen
- effect van de communicatie (reactie/effect)

Bijvoorbeeld: ontdekken dat sommige een andere taal
gebruiken, dat taal kan aanleiden tot misverstanden en dat er
schriftelijke en mondelinge taal bestaat.

1.2.1 Mondeling taalgebruik

- dialect/andere talen ontdekken
- verwondering over deze talen/dialecten
- soms kleine verschillen (bv. oma/bomma)
- groot effect op de communicatieve situatie (verschil van
stem bij een heks en prins)
- mimiek speelt een grote rol
- vertelling, poppenspel, verteltafel,… biedt hulp bij het
ontdekken

1.2.2 Schriftelijk taalgebruik

- ontdekken de eigenschappen van schriftelijke taal
- werken met schriftelijke taal (bv. boodschappenmijstjes,
emotie in een tekening duidelijk maken)

, 1:een kleuter van Roemeense afkomst is jarig, de juf zingt een
Roemeens verjaardagslied
2: de juf voert een gesprek over hoe anders (dialect) hun oma
spreekt
3: tijdens het voorlezen van een verhaal vraagt de juf: ‘Waarom
bibbert de stem van de sneeuwman?’
4:De kleuters tekenen prenten bij een verhaal. Hoe kan je
weergeven dat een personage boos is.
5: de kleuters sorteren de boekenhoek per tekssoort :
tijdschriften, kranten,…
6: De kls spelen een spel ‘ik ga op reis en ik neem mee’
7: fara zegt ‘dat is toch geen dobberman he mama, ‘t is een
dobberhond’
8: de kls spelen een rijmmemory met afbeeldingen (bv. muur,
vuur/ steen, teen)
9: tim herkent tussen de letterkoekjes zijn eerste letter: ‘kijk juf
dat is mijn eerste letter’

Oefening van tijdens de les
1. Taalgebruik/schriftelijke taal: Je vertelt de kinderen dat je
tovertrucs leerde van een echte goochelaar, maar je hebt
moeite om de trucjes en de toverspreuk te onthouden. Daarom
zou je het leuk vinden dat de kinderen je helpen om een